Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm toán chi Ngân sách nhà nước tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn của Kiểm toán nhà nước

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO  -------------------------     L - 

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO  -------------------------          - 

i  Em xin cam đoan luận văn thạc sỹ với đề tài „„Kiểm toán chi Ngân sách nhà nước tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn của Kiểm toán nhà nước” là kết quả của quá trình học tập và nghiên cứu của riêng em. Các số liệu, tài liệu sử dụng trong luận văn hoàn toàn được thu thập ban đầu hoặc trích dẫn từ các nguồn tin cậy, bảo đảm tính chính xác, rõ ràng; việc xử lý, phân tích và đánh giá các số liệu được thực hiện một cách trung thực, khách quan... Người viết cam đoan! 

ii  Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu trường Đại học Thương mại, đến quý thầy cô trong Khoa Kế toán, Đại học Thương mại đã tạo điều kiện thuận lợi để em hoàn thành luận văn này. Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến PGS.TS. Đỗ Minh Thành, người đã nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ về kiến thức, phương pháp nghiên cứu, phương pháp trình bày để em có thể hoàn thiện nội dung và cả hình thức của luận văn. Cuối cùng, em xin dành lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã tận tình hỗ trợ, giúp đỡ em trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả mọi người!

i   .......................................................................................................... i  ............................................................................................................... ii ......................................................................... iiiii  .......................................................... iv  ........................................................................................................... 1  .......................................................................................... 1 .............................................. 3  ................................................................................................. 4 4.  ................................................................................................... 5 5.  ........................................................................... 5   ......................................................................................... 6 6.1. Nghiên cứu tài liệu tại bàn ..................................................................................... 8 6.2. Phương pháp chuyên gia ....................................................................................... 8 ................................................................................. 9  ............................................................................................... 9 CHI NGÂN 11  ................................................................... 11 1.1.1. Khái niệm, loại hình kiểm toán......................................................................... 11 1.1.2. Đặc điểm và vai trò của KTNN............................................................................16 Ngành................... 18 1.2.1. Khái niệm nội dung chi Ngân sách nhà nước ................................................ 18 1.2.2. Nguyên tắc quản lý chi NSNN tại các Bộ, Ngành .......................................... 19 1.2.3. Quy trình ngân sách bộ, ngành ........................................................................ 20  ........................................................... 22 1.3.2. Ý nghĩa của kiểm toán chi NSNN .................................................................... 23

ii 1.3.4. Quy trình kiểm toán chi NSNN ........................................................................ 28         ........................................ 39  ................................ 39 2.1.1. Đặc điểm tổ chức hoạt động và quản lý của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ...................................................................................................................... 39 2.1.2. Nội dung và quy định quản lý chi thường xuyên NSNN tại Bộ NN&PTNT40   ............................................................................................................ 43 2.2.1. Một số kết quả đạt được ..................................................................................... 43 2.2.2. Những tồn tại, hạn chế ...................................................................................... 45 2.2.3. Nguyên nhân tồn tại, hạn chế ........................................................................... 53  .................................................................................................................. 57              ............................................................................................................... 58  nông thôn ...................................................................................................................... 58 3.1.1 Hoàn thiện công tác xác định mục tiêu, phạm vi, nội dung kiểm toán .......... 58 3.1.3. Hoàn thiện giai đoạn kết thúc kiểm toán ......................................................... 70 3.1.4. Hoàn thiện giai đoạn kiểm tra thực hiện kiến nghị kiểm toán ...................... 72  ............................................................................. 73  .................................................................................................................. 80  .................................................................. a  ....................................................................................................................... c

iii  STT T vit tt Gi 1 BBKT Biên bản kiểm toán 2 BBXNSL Biên bản xác nhận số liệu 3 BCKT Báo cáo kiểm toán 4 BCTC Báo cáo tài chính 5 KHKT Kế hoạch kiểm toán 6 KTNN Kiểm toán nhà nước 7  Ngân sách địa phương 8 NSNN Ngân sách nhà nước 9 NSTW Ngân sách Trung ương 10 KTV Kiểm toán viên

iv  STT  TRANG 1 Hình 1: Quy trình phân tích của Luận văn 07 2 Hình 2: Quy trình kiểm toán NSNN 36 3 Bảng 1: Đánh giá về xác định mục tiêu, nội dung, phạm vi kiểm toán 46 4 Bảng 2: Đánh giá tổ chức thực hiện, áp dụng phương pháp kiểm toán 48 5 Bảng 3: Đánh giá về Hồ sơ kiểm toán 50 6 Bảng 4: Đánh giá về Báo cáo kiểm toán 51 7 Bảng 5: Đánh giá về thực hiện kiến nghị của KTNN 52

1    Qua 20 năm hoạt động và phát triển, Kiểm toán nhà nước đã khẳng định được vị trí và vai trò quan trọng trong hệ thống cơ quan kiểm tra, kiểm soát của Nhà nước. Có được vị thế và uy tín đó, một phần quan trọng là sự tiến bộ về chất lượng và hiệu quả kiểm toán, không ngừng hoàn thiện hệ thống chuẩn mực, quy trình kiểm toán, nâng cao chất lượng và tính chuyên nghiệp của hoạt động kiểm toán, đặc biệt là kiểm toán NSNN. NSNN bao gồm Ngân sách trung ương và Ngân sách địa phương. Bộ phận quan trọng cấu thành ngân sách trung ương là ngân sách các Bộ, ngành. Có thể hiểu ngân sách Bộ, ngành là tổng hợp các khoản thu, chi theo quy định của pháp luật được cơ quan có thẩm quyền giao cho Bộ, ngành để thực hiện chức năng, nhiệm vụ do Nhà nước giao. Kiểm toán chi NSNN là quy trình và cơ chế được thiết lập để đảm bảo rằng việc ngân sách được phân bổ gắn với thực tế hoạt động của các chương trình chi tiêu. Qua đó giúp đảm bảo thực hiện chi ngân sách theo đúng kế hoạch được giao; tránh việc sử dụng sai nguồn ngân sách, phát hiện và chấn chỉnh các trường hợp sử dụng sai ngân sách; Đánh giá tính hiệu quả của các hoạt động và tìm cách cải thiện hiệu quả đó... Hiện nay, kiểm toán chi NSNN được áp dụng chung đối với kiểm toán lĩnh vực NSNN, các cuộc kiểm toán ngân sách trung ương, các cuộc kiểm toán NSNN các cấp của địa phương. Tuy nhiên, kiểm toán chi NSNN còn một số hạn chế, bất cập làm ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động kiểm toán. Khi tiến hành các cuộc kiểm toán ngân sách Bộ, ngành, các thành viên của Đoàn kiểm toán còn gặp nhiều khó khăn trong việc áp dụng Quy trình, không ít kiểm toán viên còn lúng túng khi thực hiện kiểm toán, chất lượng kiểm toán

2 chưa cao. Trong khi đó, Kiểm toán ngân sách Bộ, ngành là một trong những nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của KTNN. Trong những Bộ, Ngành thuộc đối tượng kiểm toán của Kiểm toán nhà nước, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về nông nghiệp, nông thôn, bao gồm nhiều ngành và lĩnh vực quan trọng trong nền kinh tế. Kinh phí NSNN cấp cho hoạt động thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước là khá lớn và bao gồm nhiều nội dung chi, kiểm toán ngân sách nhà nước tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn luôn là cuộc kiểm toán được Kiểm toán nhà nước chú trọng và đầu tư. Hoạt động kiểm toán chi NSNN của KTNN tại các Bộ, Ngành còn một số bất cập trong các khâu khảo sát, lập kế hoạch kiểm toán, thực hiện kiểm toán, lập Báo cáo kiểm toán và kiểm tra thực hiện kiến nghị kiểm toán, như: Các đơn vị được lựa chọn kiểm toán chưa bao quát hết đối tượng được kiểm toán (toàn bộ các hoạt động liên quan đến ngân sách, tiền và tài sản của Bộ, Ngành và các đơn vị trực thuộc); Một số KHKT số liệu còn sơ sài, chưa gắn với tình hình thực tế của đơn vị, vẫn còn mang tính hình thức, chưa đi sâu vào đánh giá đặc thù hoạt động của đơn vị; Việc tổ chức đoàn kiểm toán còn tồn tại bất cập (vai trò của phó trưởng đoàn còn hạn chế). Do vậy, các kết quả, phát hiện kiểm toán chưa được trao đổi, phổ biến giữa các Tổ kiểm toán và các KTV; Chưa có quy định về sự phối hợp sử dụng các tư liệu, kết quả kiểm toán giữa các kiểm toán chuyên ngành, KTNN các khu vực và các đoàn kiểm toán với nhau để đảm bảo hoạt động kiểm toán có hiệu quả… Do vậy, "Kiểm toán chi ngân sách nhà nước tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn của Kiểm toán nhà nước" là yêu cầu cần thiết đối với hoạt động kiểm toán của KTNN, góp phần hoàn thiện và nâng cao hơn nữa