Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động xã hội hóa giáo dục tại các trường tiểu học Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Tất Bình QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Tất Bình QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Chuyên ngành : Quản lí giáo dục Mã số : 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN VĂN Y Thành phố Hồ Chí Minh – 2020

LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đề tài “Quản lý hoạt động XHHGD tại các trường tiểu học Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả được sử dụng trong luận văn đều là kết quả điều tra thực tế của tôi tại các trường tiểu học Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh chưa được công bố ở bất kỳ công trình nào. Tác giả Nguyễn Tất Bình

LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tôi xin gửi lời cám ơn sâu sắc nhất đến Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Phòng Đào tạo Sau Đại học và Quý Thầy Cô Trường Đại học Sư phạm đã tận tình hướng dẫn, giảng dạy và tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi học tập trong suốt thời gian theo học chương trình đào tạo Cao học chuyên ngành Quản lí giáo dục khóa K28. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Văn Y, người đã dành nhiều thời gian, tâm huyết để hướng dẫn, động viên tôi trong suốt quá trình nghiên cứu – hoàn thành luận văn. Những lời cảm ơn sau cùng, tôi trân trọng gửi đến gia đình, bạn bè, đồng nghiệp – những người đã luôn nâng đỡ, chia sẻ, động viên tôi trong suốt thời gian học tập vừa qua. Xin chân thành gửi đến Ban Giám hiệu, Quý Thầy Cô cùng gia đình, bạn bè, đồng nghiệp của tôi lời chúc sức khỏe và thành công trong cuộc sống. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 7 năm 2019 Nguyễn Tất Bình

MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục bảng biểu Danh mục biểu đồ, sơ đồ MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XHHGD TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .................................................................................... 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 6 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài ................................................................... 6 1.2.2. Các nghiên cứu trong nước ....................................................................... 7 1.2. Các khái niệm cơ bản ....................................................................................... 10 1.2.1. Quản lý ................................................................................................... 10 1.2.2. Quản lý giáo dục ..................................................................................... 11 1.2.3. Xã hội hóa ............................................................................................... 13 1.2.4. XHHGD .................................................................................................. 14 1.2.5. Quản lý hoạt động XHHGD tại các trường tiểu học .............................. 16 1.3. Hoạt động XHHGD tại các trường tiểu học .................................................... 17 1.3.1. Chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về hoạt động XHHGD ................................................................................................. 17 1.3.2. Ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động XHHGD tại trường tiểu học .................................................................................................. 19 1.3.3. Mục tiêu hoạt động XHHGD tại trường tiểu học .................................. 21 1.3.4. Những nguyên tắc cơ bản của hoạt động XHHGD tại trường tiểu học .................................................................................................. 23 1.3.5. Nội dung hoạt động XHHGD tại trường tiểu học ................................. 24

1.3.6. Đánh giá kết quả xã hội hóa tại các trường tiểu học ............................. 27 1.4. Quản lý hoạt động XHHGD tại các trường tiểu học ....................................... 28 1.4.1. Tầm quan trọng của việc quản lý hoạt động XHHGD ......................... 28 1.4.2. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của phòng Giáo dục và Đào tạo ............................................................................................. 28 1.4.3. Quản lý hoạt động XHHGD của Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo .................................................................................................. 29 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động XHHGD tại trường tiểu học ........................................................................................................... 32 1.5.1. Các yếu tố khách quan ............................................................................ 32 1.5.2. Các yếu tố chủ quan ................................................................................ 34 Kết luận chương 1 ................................................................................................... 35 Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XHHGD TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .................................................................................. 36 2.1. Giới thiệu tổng quan về điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội, giáo dục và đào tạo của quận ............................................................................................... 36 2.1.1. Giáo dục và Đào tạo Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh ........................ 36 2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục tiểu học Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh ................................................................................................ 39 2.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng....................................................................... 41 2.2.1. Mục đích khảo sát ................................................................................... 41 2.2.2. Nội dung khảo sát ................................................................................... 41 2.2.3. Đối tượng khảo sát .................................................................................. 41 2.2.4. Địa bàn khảo sát ..................................................................................... 41 2.2.5. Phương pháp khảo sát ............................................................................. 41 2.2.6. Cách thức xử lí số liệu và quy ước mã hóa ............................................ 42 2.3. Thực trạng hoạt động XHHGD tại các trường tiểu học Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh .................................................................. 43

2.3.1. Những chủ trương chính sách của địa phương và ngành giáo dục đối với hoạt động XHHGD trường tiểu học. ......................................... 43 2.3.2. Mục tiêu hoạt động XHHGD tại trường tiểu học. ................................. 45 2.3.3. Những nguyên tắc cơ bản của hoạt động XHHGD tại trường tiểu học ......................................................................................................... 46 2.3.4. Nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể, nhân dân và cán bộ quản lý giáo dục đối với hoạt động XHHGD........................................................................................ 49 2.3.5. Vai trò của phòng giáo dục trong công tác XHHGD. ........................... 51 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động XHHGD tại các trường tiểu học Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. .................................................................... 54 2.4.1. Thực trạng về tổ chức bộ máy quản lý hoạt động XHHGD ở trường tiểu học. ..................................................................................... 55 2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động xây dựng kế hoạch xã hội hóa giáo dục ................................................................................................. 57 2.4.3. Thực trạng quản lý việc tổ chức thực hiện, điều hành hoạt động XHHGD ................................................................................................. 60 2.4.4. Thực trạng quản lý, chỉ đạo hoạt động XHHGD. ................................. 66 2.4.5. Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động XHHGD. ................. 72 2.5. Thực trạng mức độ tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động XHHGD .............................................................................................. 78 2.5.1. Các yếu tố khách quan ............................................................................ 78 2.5.2. Các yếu tố chủ quan ................................................................................ 80 2.6. Đánh giá chung về thực trạng .......................................................................... 81 2.6.1. Điểm mạnh của thực trạng ...................................................................... 81 2.6.2. Điểm yếu của thực trạng ......................................................................... 82 2.6.3. Nguyên nhân của điểm yếu .................................................................... 83 Tiểu kết chương 2 ................................................................................................... 85

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ........................................................ 86 3.1. Cơ sở và nguyên tắc đề xuất các biện pháp ..................................................... 86 3.1.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ......................................................................... 86 3.1.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................ 87 3.2. Nhóm các biện pháp nhằm năng cao hoạt động quản lý công tác XHHGD. ........................................................................................................ 89 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho các đối tượng tham gia công tác XHHGD ........................................................................................... 89 3.2.2. Biện pháp 2: Nâng cao vai trò của phòng giáo dục đối với công tác XHHGD ........................................................................................... 92 3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức hợp lí bộ máy vận động công tác XHHGD. ...... 94 3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường công tác điều hành của các cấp quản lí về hoạt động XHHGD ........................................................................... 96 3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động XHHGD của trường ..................................................................... 98 3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường quản lí các điều kiện ảnh hưởng đến công tác XHHGD của trường .............................................................. 100 3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ......... 101 3.3.1. Quy ước xử lí số liệu ............................................................................ 101 3.3.2. Kết quả khảo cứu .................................................................................. 102 Kết luận chương 3 ................................................................................................. 121 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ..................................................................... 122 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 127 PHỤ LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ BCHTW CBQL CNH ĐCSVN GD GD&ĐT GDTH HĐH HĐND KT-XH PCGD QLGD TH TW UBND XHCN XHH XHHGD Ban chấp hành Trung ương Cán bộ quản lý Công nghiệp hóa Đảng Cộng sản Việt Nam Giáo dục Giáo dục và Đào tạo Giáo dục tiểu học Hiện đại hóa Hội đồng nhân dân Kinh tế xã hội Phổ cập giáo dục Quản lý giáo dục Tiểu học Trung ương Ủy ban nhân dân Xã hội chủ nghĩa Xã hội hóa XHHGD

DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Quy ước khoảng điểm số và mã hóa số liệu ....................................... 42 Bảng 2.2. Nhận định của phụ huynh về những chủ trương chính sách của địa phương và ngành giáo dục đối với hoạt động XHHGD ..................... 43 Bảng 2.3. Đánh giá về nhận thức của CBQLG GV về mục tiêu hoạt XHHGD ............................................................................................................. 45 Bảng 2.4. Đánh giá về mức độ thực hiện và hiệu quả thực hiện những nguyên tắc cơ bản của hoạt động XHHGD tại trường tiểu học ....................... 47 Bảng 2.5. Đánh giá nhận thức và tổ chức hoạt động của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể, nhân dân về hoạt động XHHGD ..................................................................................... 50 Bảng 2.6. Đánh giá mức độ thực hiện vai trò của phòng giáo dục trong công tác XHHGD tại các trường tiểu học hiện nay ..................................... 52 Bảng 2.7. Đánh giá về mức độ tổ chức bộ máy quản lý hoạt động XHHGD ở trường tiểu học ................................................................................. 55 Bảng 2.8. Đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động xây dựng kế hoạch XHHGD .............................................................................................. 57 Bảng 2.9. Đánh giá của phụ huynh về thực trạng quản lý việc tổ chức thực hiện, điều hành hoạt động XHHGD .................................................... 60 Bảng 2.10. Đánh giá của cán bộ quản lí giáo viên hực trạng quản lý việc tổ chức thực hiện, điều hành hoạt động XHHGD ................................... 63 Bảng 2.11. Phụ huynh đánh giá thực trạng quản lý, chỉ đạo hoạt động XHHGD .............................................................................................. 66 Bảng 2.12. CBQL, GV đánh giá thực trạng quản lý, chỉ đạo hoạt động XHHGD .............................................................................................. 69 Bảng 2.13. Phụ huynh đánh giá thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động XHHGD ..................................................................................... 72 Bảng 2.14. Cán bộ quản lí, giáo viên đánh giá thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động XHHGD .............................................................. 75 Bảng 2.15. Các yếu tố khách quan có ảnh hưởng đến công tác quản lí ................ 78