LUẬN VĂN: Vấn đề nâng cao năng lực tư duy lý luận của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh ở Bắc Trung bộ
3,695
458
96
Xung quanh khái niệm “cán bộ chủ chốt” có nhiều quan điểm khác nhau và chưa
đi đến thống nhất. Nhưng đa số ý kiến đồng tình rằng, cán bộ chủ chốt là những
người có
chức năng lãnh đạo, được giao nhiệm vụ đảm nhận những công việc quan trọng trong
bộ
máy lãnh đạo, quản lý để điều hành và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao.
“Cán
bộ lãnh đạo chủ chốt là những người đứng đầu quan trọng nhất, có chức vụ cao
nhất
trong một tập thể, có quyền đưa ra những quyết định về chủ trương, có trách
nhiệm và
quyền điều hành một tập thể, một đơn vị, một tổ chức để thực hiện những nhiệm vụ
của
tập thể hoặc tổ chức ấy, thậm chí có thể chi phối, dẫn dắt toàn bộ hoạt động của
một tổ
chức nhất định” [60, tr.35-36]. Như vậy, người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh
bao
gồm toàn bộ ban chấp hành đảng bộ tỉnh, họ giữ những cương vị chủ chốt ở cấp
tỉnh và có
thể cả cấp huyện.
Hoạt động lãnh đạo của người cán bộ chủ chốt cấp tỉnh về thực chất là phải ra
được những văn bản, quyết định đúng đắn nhằm để chỉ đạo các lĩnh vực của tỉnh
theo
đúng yêu cầu của thực tiễn. Điều đó đòi hỏi đội ngũ này phải hiểu sâu sắc đường
lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đồng thời am hiểu thực tiễn
địa
phương. Trong hoạt động lãnh đạo ở cấp tỉnh, mặc dù phạm vi tác động có hẹp hơn
so
với địa bàn cả nước, nhưng các lĩnh vực cần tác động cũng phong phú, đa dạng
không
kém. Hoạt động lãnh đạo của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh cũng toàn diện, bao quát
mọi lĩnh
vực từ chính trị, đến kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, xây dựng
đảng…
ở một lát cắt nhất định, có thể coi địa bàn tỉnh như một quốc gia thu nhỏ. Cũng
vì
vậy, hoạt động lãnh đạo của cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh phải mang tính
toàn diện,
tính bao quát nhưng cũng rất cụ thể, không được hời hợt, thiển cận. Do những
trọng trách
khác nhau được giao phó mà mỗi cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh có nhiệm vụ,
vai trò,
vị trí cụ thể khác nhau, nhưng ở họ có đặc điểm chung nhất là những người có
hoạt động
lãnh đạo. Hoạt động lãnh đạo đòi hỏi họ phải có một số đặc trưng chủ yếu: Một
là, có bản
lĩnh chính trị vững vàng trên cơ sở lập trường của giai cấp công nhân, tuyệt đối
trung
thành với lý tưởng cách mạng, với chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
đặt lợi
ích của Đảng, giai cấp, dân tộc lên trên lợi ích cá nhân mình. Hai là, có năng
lực dự báo,
kiểm tra, phát hiện những vấn đề chính trị – xã hội, năng lực tham gia đóng góp
vào
đường lối, chủ trương, chính sách, có tài tổ chức thực tiễn, chỉ huy điều khiển
công việc
cho khối lượng quần chúng trong đời sống chính trị – xã hội trên địa bàn toàn
tỉnh. Ba là,
có tinh thần cách mạng, sáng tạo, tinh thần dân chủ và tính quyết đoán chính
trị. Bốn là,
có tri thức văn hóa nhất định, có phong cách công tác khoa học, có kinh nghiệm,
có nghệ
thuật trong hoạt động lãnh đạo, quản lý, có sức truyền cảm chính trị trong quần
chúng và
biết dùng người.
Trong cơ cấu đa dạng của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh nổi bật ba
nhóm: lãnh đạo chính trị, lãnh đạo quản lý nhà nước, lãnh đạo chuyên môn nghiệp
vụ.
Những chức vụ, chức danh, chức trách khác nhau, công việc, thẩm quyền, phạm vi
hoạt
động và trách nhiệm của cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh khác nhau, nhưng đều
là
những thành phần chủ yếu đảm bảo cho sự vận hành bộ máy quyền lực của hệ thống
quyền lực của nhân dân trên địa bàn tỉnh.
1.2.2. Vai trò của năng lực tư duy lý luận đối với hoạt động của người cán bộ
lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh
Năng lực tư duy lý luận được xem là một nhân tố không thể thiếu, có tầm quan
trọng đặc biệt, vừa cấu thành năng lực cán bộ vừa thúc đẩy sự hình thành và phát
triển
năng lực đó ở người cán bộ lãnh đạo chủ chốt. Tư duy lý luận nói ở đây là tư duy
biện
chứng (biết suy nghĩ, xem xét các vấn đề, sự kiện, quan hệ, tình huống một cách
biện
chứng chứ không siêu hình). Tư duy biện chứng ấy (xét về mặt phương pháp tư duy)
đồng thời phải đạt tới trình độ tư duy khoa học (xét về mặt tính chất, chất
lượng của tư
duy). Đó chính là năng lực suy nghĩ thấu đáo đến bản chất của sự vật, hiện
tượng; biết
phân tích, tổng hợp và khái quát từ những hiện tượng sinh động, đa dạng của đời
sống
thực tiễn, từ kinh nghiệm muôn vẻ của hoạt động hàng ngày tích lũy và khái quát
thành
lý luận.
Người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh phải nắm bắt sâu sắc bản chất của chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những quan điểm của Đảng. Chủ nghĩa Mác
– Lê nin đã trang bị một phương pháp nhận thức biện chứng, một thế giới quan
khoa học,
một lập trường giai cấp vững vàng. Tư tưởng hồ Chí Minh chính là sự vận dụng
linh
hoạt, sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Hệ thống
lý
luận này trở thành nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng Cộng
sản
Việt Nam. Để phát triển đất nước, tổ chức lãnh đạo cách mạng – Đảng Cộng sản
Việt
Nam đã đề ra những chủ trương, đường lối trong từng giai đoạn cụ thể. Trên cơ sở
đó,
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cụ thể hóa thành pháp luật, chính
sách
định hướng cho toàn thể nhân dân thực hiện.
Trên cơ sở hệ thống lý luận ấy mà cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh cụ thể hóa
vào các chính sách vào địa phương. Công việc đó không đơn thuần là chỉ vận dụng
một
cách rập khuôn, máy móc, mà trong lãnh đạo, người cán bộ còn phải cập nhật kịp
thời
những thông tin từ đời sống thực tiễn, xử lý các thông tin ấy một cách nhanh
chóng,
chính xác. Nhờ đó mà vận dụng cái chung một cách đúng đắn chính xác cho những
lĩnh
vực cụ thể ở địa bàn tỉnh. Đó chính là năng lực vận dụng sáng tạo cái chung vào
cái
riêng. Cũng trong quá trình lãnh đạo, yêu cầu về năng lực tư duy lý luận của
người cán
bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh còn thể hiện ở nhiều khía cạnh như: năng lực tư
duy về con
người, hiểu biết về con người để thu hút tập hợp họ, động viên, lôi cuốn họ để
họ hoạt
động tích cực. Lãnh đạo ở cấp tỉnh vừa mang tính định hướng chung vừa mang tính
thực
tiễn cụ thể, cho nên trong quá trình hoạt động của mình, người cán bộ lãnh đạo
còn phải
có năng lực tổng kết thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm để có cơ sở hình thành các
giải pháp
cho việc giải quyết các vấn đề ở quá trình thực tiễn tiếp theo.
Để đạt được những mục đích, yêu cầu nội dung của hoạt động lãnh đạo một cách
hiệu quả nhất, để có được năng lực tư duy lãnh đạo nhất định, người cán bộ lãnh
đạo nói
chung, cấp tỉnh nói riêng phải có không chỉ phẩm chất đạo đức cách mạng mà cả
năng lực tư
duy lý luận nhất định. Vì "lý luận như cái kim chỉ nam, nó chỉ phương hướng cho
chúng ta
trong việc thực tế. Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi" [35,
tr.233-234].
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: "Vì kém lý luận nên gặp mọi việc không biết xem
xét rõ,
cân nhắc cho đúng, xử lý cho khéo, không biết nhận rõ điều kiện hoàn cảnh khách
quan ý
mình nghĩ thế nào làm thế ấy. Kết quả thường thất bại" [35, tr.234].
Năng lực tư duy lý luận là vũ khí sắc bén nhất trong hoạt động lãnh đạo của đội
ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh. Năng lực ấy được thể hiện ở khả năng nắm bắt được
bản
chất, linh hồn của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ
trương của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước... trong quan hệ với nhiệm vụ của mình;
ở khả
năng nắm bắt vấn đề thực tiễn trên địa bàn mình phụ trách và ở khả năng đề ra
phương
hướng tối ưu để giải quyết vấn đề đó. Như vậy tổng hợp những biểu hiện ấy, có
thể diễn
đạt năng lực tư duy lý luận người cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh biểu hiện ở những vấn
đề sau:
Một là, năng lực thu nhận tri thức. Đó là khả năng tiếp thu tri thức lý luận (về
mặt chất lượng và cả về mặt số lượng) để hình thành thế giới quan và phương pháp
luận
khoa học cho hoạt động lãnh đạo cũng như những kiến thức cần thiết phục vụ cho
hoạt
động đó. Cụ thể hơn, đó là khả năng tiếp thu lý luận, đường lối chủ trương của
Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước, khả năng phát hiện những vấn đề mới, khả năng
tổng
kết thực tiễn và học tập kinh nghiệm thực tiễn.
Hai là, năng lực tìm ra mối quan hệ và khái quát hóa tri thức. Đó là khả năng
nhận biết những điểm tương đồng, dị biệt để từ đó liên kết các loại tri thức ở
các lĩnh vực,
các ngành nghề chuyên môn khác nhau thành một tổng thể ở mức độ khái quát cao,
bao
quát nhiều vấn đề trên nhiều lĩnh vực và phạm vi rộng lớn. Đồng thời, cũng phân
định
được tính đặc thù giữa các loại tri thức. Trên cơ sở đó, khi vận dụng vào thực
tiễn vừa
phải bảo đảm nhìn nhận vấn đề trong tính nhiều mặt như một chỉnh thể, vừa phải
bảo
đảm sự phù hợp với địa bàn tỉnh.
Ba là, năng lực vận dụng tri thức vào thực tiễn. Đây là khả năng biến những tri
thức đã lĩnh hội được thành các chủ trương, chương trình, kế hoạch hành động làm
biến
đổi trực tiếp hiện thực. Điều này thể hiện khả năng vận dụng lý luận vào thực
tiễn, liên hệ
giữa lý luận với thực tiễn vận dụng cái chung một cách đúng đắn cho từng tình
huống cụ
thể. Đó là năng lực vận dụng, cụ thể hóa đường lối, chính sách của Đảng một cách
thiết
thực, sáng tạo trên địa bàn tỉnh mà mình phụ trách.
Bốn là, năng lực phát triển tri thức. Đó là khả năng phát triển những tri thức
cho
phù hợp hơn nữa với sự phát triển của thực tiễn. Đây là thể hiện khả năng tư duy
lý luận
của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp tỉnh. Họ vừa vận dụng sáng tạo tri thức vào thực
tiễn.
Vừa đề xuất, tổng kết những vấn đề nảy sinh từ địa phương kiến nghị lên Trung
ương để
góp phần bổ sung, phát triển hoàn thiện chủ trương, đường lối, chính sách.
Như vậy, năng lực tư duy lý luận của người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh có
giá trị định hướng cho hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn của họ. Chất
liệu trực
tiếp tạo nên năng lực đó là những tri thức lý luận tiếp thu từ chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, từ đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước và
từ sự
trãi nghiệm trong hoạt động thực tiễn của chính người cán bộ. Nội dung của năng
lực ấy
thể hiện trước hết ở năng lực phản ánh những vấn đề bản chất, tìm ra mâu thuẫn,
phát
hiện những cái mới; ở khả năng tư duy khoa học trong sử dụng các hình thức và
phương
pháp tư duy để hình thành tri thức mới làm cơ sở cho việc giải quyết những vấn
đề thực
tiễn nảy sinh ở địa phương.
Năng lực tư duy lý luận là khả năng tư duy khoa học về những vấn đề chung,
tổng thể, toàn vẹn, nắm bắt đối tượng trong tính chỉnh thể của sự tồn tại, vận
động và
phát triển. Đó là khả năng sáng tạo trong sử dụng các khái niệm, phạm trù để
phân tích,
so sánh, tổng hợp, trừu tượng hóa, khái quát hóa đem lại những tri thức mang
tính chính
xác, sâu sắc, hệ thống, phù hợp với tính quy định vốn có của hiện thực khách
quan. Hơn
nữa, năng lực tư duy lý luận còn có khả năng vận dụng lý luận vào cuộc sống, cụ
thể hóa
lý luận, dựa vào lý luận mà xây dựng các giải pháp, các phương án giải quyết các
vấn đề
của thực tiễn một cách tối ưu. Với những đặc trưng cơ bản đó, rõ ràng năng lực
tư duy lý
luận đóng vai trò hết sức to lớn, là một trong những phương tiện quan trọng nhất
đảm bảo
cho hoạt động lãnh đạo đạt hiệu quả tối ưu. Đối với hoạt động của người cán bộ
lãnh đạo
chủ chốt cấp tỉnh trong giai đoạn hiện nay năng lực tư duy lý luận có những vai
trò đó
chủ yếu sau:
- Năng lực tư duy lý luận giúp người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh nâng cao
khả năng nhận thức chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ
trương
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và tiếp thu những tri thức khoa học
khác.
Cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh là những người thường xuyên va chạm với
những vấn đề vừa mang tính lý luận, vừa mang tính thực tiễn. Cho nên, họ phải
hiểu rõ lý
luận và nắm được thực chất bản chất khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác –
Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Trên cơ sở đó mà
hình
thành năng lực định hướng đúng đắn và phương pháp luận khoa học cho nhận thức và
hoạt động thực tiễn của họ. Nhận thức không đúng bản chất khoa học cách mạng của
chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính
sách,
pháp luật của Nhà nước là một trong những nguyên nhân làm cho hoạt động lãnh đạo
của
cán bộ kém hiệu quả. Chỉ có việc học tập, nghiên cứu lý luận Mác – Lênin, tư
tưởng Hồ
Chí Minh, nhuần nhuyễn cả về nội dung và phương pháp mới góp phần nâng cao năng
lực tư duy lý luận.
Năng lực tư duy lý luận giúp cho việc nhận thức sâu sắc lý luận chung cũng như
đường lối của Đảng, đồng thời giúp người cán bộ lãnh đạo truyền đạt, triển khai
lại cho
đối tượng lãnh đạo của mình nắm được thực chất các vấn đề. Nhận thức càng sâu
sắc thì
hành động càng hiệu quả, do vậy, công việc lãnh đạo cũng sẽ hiệu quả hơn. Vì
thế, năng lực
tư duy lý luận đóng vai trò rất quan trọng trong việc chuẩn bị tích lũy các tri
thức cho hoạt
động lãnh đạo.
- Năng lực tư duy lý luận giúp người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh nâng cao
năng lực nhận thức thực tiễn và vận dụng sáng tạo lý luận, đường lối của Đảng,
pháp
luật của Nhà nước trong việc đề ra những nghị quyết, chủ trương, chính sách cụ
thể trên
địa bàn tỉnh.
Nhờ có năng lực tư duy lý luận, người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh thông
qua nhiều hiện tượng phức tạp ngẫu nhiên mà phát hiện bản chất vấn đề, phát hiện
các
mối liên hệ mang tính quy luật cũng như xu hướng và phương thức vận động biến
đổi của
các sự vật, hiện tượng đặc biệt là những hiện tượng xã hội phức tạp. Từ đó, giúp
người
cán bộ lãnh đạo có được những chủ trương, nghị quyết đúng đắn khoa học, phù hợp
với
thực tiễn địa phương. Năng lực tư duy lý luận còn giúp người cán bộ lãnh đạo có
thể
thâm nhập sâu vào sự vật hiện tượng, phát hiện ra mâu thuẫn, tìm ra những vấn đề
mới,
những mâu thuẫn mới nảy sinh cần giải quyết; giúp họ so sánh để phân biệt cái
giống và
khác nhau, cái đúng cái sai; giúp họ từ những vấn đề riêng lẻ khái quát tìm ra
những đặc
tính chung, những nguyên nhân cơ bản, chủ yếu cũng như nắm bắt vấn đề trong
chỉnh
thể, hệ thống v.v... Trên cơ sở đó hoạt động lãnh đạo của họ mới thiết thực,
hiệu quả.
Năng lực tư duy lý luận tạo nên khả năng vận dụng lý luận một cách sáng tạo vào
thực tiễn, vận dụng một cách đúng đắn cái chung cho những lĩnh vực, những phạm
vi cụ
thể. Đó là năng lực cụ thể hóa đường lối, chính sách của Đảng một cách thiết
thực, sáng
tạo. Năng lực này rất quan trọng đối với người lãnh đạo cấp tỉnh. Bởi nhiệm vụ
chính trị
cơ bản nhất của người lãnh đạo cấp tỉnh là xây dựng được những phương hướng,
nhiệm
vụ và những giải pháp cơ bản cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Xuất phát từ
thực tế địa phương, từ đường lối của Đảng mà xây dựng các mục tiêu, mô hình, các
chương
trình hành động cũng như những giải pháp phát triển kinh tế - xã hội. Nhờ vậy mà
người
lãnh đạo cấp tỉnh kết hợp được lý luận và thực tiễn trong một quy trình lãnh đạo
thống nhất,
góp phần vào việc xây dựng đường lối của Đảng. Trong điều kiện đổi mới ở nước ta
hiện
nay, năng lực tư duy lý luận giúp người cán bộ nâng cao khả năng nhạy bén, dám
nghĩ, dám
làm, dám sáng tạo mô hình mới, phát huy sáng kiến, phát hiện cái mới tạo điều
kiện cho cái
mới phát triển.
- Năng lực tư duy lý luận giúp người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh nâng cao
năng lực xử lý thông tin để trên cơ sở đó ra được các quyết định đúng, chính
xác, kịp
thời.
Ngày nay, sự phát triển mạnh mẽ của thông tin có ảnh hưởng trực tiếp và sâu
rộng đến mọi khía cạnh của đời sống xã hội. Nhờ có thông tin, người cán bộ lãnh
đạo có
thể tự điều chỉnh mình, tự khắc phục, tránh được một số khâu mò mẫm khi chưa có
được
sự hướng dẫn, chỉ đạo của lý luận. Nhờ đó, có thể học hỏi lẫn nhau giữa các
vùng, các
dân tộc, các tỉnh bạn tránh lặp lại thất bại, sai lầm trong chỉ đạo thực tiễn.
Năng lực tư duy lý luận giúp đội ngũ cán bộ lãnh đạo nói chung, cấp tỉnh nói
riêng phân tích, xử lý thông tin, kịp thời bổ sung, điều chỉnh những quyết định
lãnh đạo
cho đúng đắn hơn, hoàn chỉnh hơn, phù hợp hơn với thực tiễn. Vì vậy có thể nói,
nếu xử
lý thông tin tốt sẽ góp phần quan trọng làm cho việc chỉ đạo thực tiễn tốt hơn,
hiệu quả
hơn. Từ đó, thực tiễn cũng lại cung cấp nhiều thông tin, dữ liệu kịp thời và
phong phú
hơn cho sự khái quát lý luận.
- Năng lực tư duy lý luận giúp cho người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh nâng
cao
khả năng nắm bắt, đánh giá tình hình thực tiễn, đúc rút bài học kinh nghiệm,
định hướng cho
hoạt động nhận thức và thực tiễn tiếp theo. Do vậy năng lực tư duy lý luận có
tác dụng giúp họ
nâng cao năng lực tổng kết thực tiễn.
Năng lực tổng kết thực tiễn được thể hiện ở khả năng nắm bắt vấn đề thực tiễn
cần tổng kết; khả năng phân tích, tổng hợp, chắt lọc những thông tin cơ bản, chủ
yếu của
vấn đề, đúc rút bài học góp phần xây dựng đường lối, bổ sung phát triển lý luận.
Để đạt
được những yêu cầu này cần phải có sự hỗ trợ của năng lực tư duy lý luận. Bởi
vì, năng lực
đó giúp người cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh có khả năng định hướng công tác tổng kết
thực tiễn,
biết sử dụng những phương pháp tư duy khoa học để phát hiện kịp thời cái mới,
cái tiến bộ,
tìm ra những mâu thuẫn phát sinh trong thực tiễn để xây dựng các phương án
khuyến khích,
nâng đỡ cái mới tiến bộ, giải quyết mâu thuẫn một cách tối ưu nhất.
Hơn nữa, không phải cứ có nhiều kinh nghiệm thực tiễn là khái quát được thành
lý luận đúng. Đó mới chỉ là điều kiện cần cho khái quát lý luận. Muốn khái quát
kinh
nghiệm thực tiễn thành lý luận thì phải có năng lực tư duy lý luận, có lý luận.
Chỉ trên cơ sở lý luận khoa học và phương pháp tư duy biện chứng duy vật, hoạt
động tổng kết thực tiễn của người cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh mới đảm bảo được tính
khách
quan, khoa học và tính mục đích đúng đắn. Tức là bảo đảm cho những bài học,
những kết
luận rút ra mang tính lý luận khoa học, có giá trị chỉ đạo cho hoạt động thực
tiễn tiếp theo
cũng như điều chỉnh, bổ sung phát triển lý luận, đường lối chủ trương của Đảng
nói
chung và những phương hướng, giải pháp ở mỗi tỉnh nói riêng.
- Năng lực tư duy lý luận giúp người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh nâng cao
năng lực phân tích, tổng hợp, khái quát trong nhận thức và góp phần nâng cao
năng lực
tổng kết thực tiễn, trên cơ sở đó nâng cao năng lực dự báo, định hướng trong
hoạt động
lãnh đạo của họ.
Một trong những nhiệm vụ của cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh là phải tổng kết
thực tiễn. Thực tiễn kinh tế – xã hội trên địa bàn cấp tỉnh luôn luôn vận động,
phát triển
và hết sức đa dạng, phong phú. Để tổng kết thực tiễn một cách đúng đắn và có
hiệu quả,
đội ngũ cán bộ lãnh đạo ngoài phẩm chất đạo đức, năng lực tổng kết thực tiễn thì
phải có
năng lực tư duy lý luận cao. Nếu không có năng lực tư duy lý luận thì đứng trước
thực
tiễn phong phú, đa dạng như vậy, người cán bộ lãnh đạo chủ chốt không biết lựa
chọn
vấn đề tổng kết một cách đúng đắn. Năng lực tư duy lý luận giúp cho người cán bộ
nâng cao năng lực phân tích, tổng hợp, khái quát. Từ đó, nâng cao năng lực tổng
kết
thực tiễn. Trên cơ sở đó, người cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh sẽ nâng cao được cho
mình
năng lực dự báo, định hướng cho hoạt động lãnh đạo. Đây là một yêu cầu khách
quan
trong công tác lãnh đạo của cán bộ nói chung, cán bộ cấp tỉnh nói riêng. Dự báo
trên
cơ sở nghị quyết đang đi vào cuộc sống, xử lý thông tin, tổng kết thực tiễn đề
ra
những chủ trương mới, giải pháp mới cho phù hợp với tình hình mới. Trên cơ sở ấy
mới có được những dự báo khoa học, chính xác. Mặt khác từ những dự báo ấy có thể
điều chỉnh những chủ trương, quyết sách cho phù hợp với xu hướng vận động phát
triển của thực tiễn.
- Năng lực tư duy lý luận còn có vai trò giúp người cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp
tỉnh nâng cao năng lực tổ chức, động viên, giáo dục, thuyết phục, tập hợp cán bộ
cấp
dưới và quần chúng để tạo thành phong trào cách mạng rộng rãi. Trên cơ sở đó mới
đưa
được chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước vào cuộc sống trên địa bàn
tỉnh.
Rõ ràng để giáo dục, thuyết phục, động viên tập hợp quần chúng và cán bộ cấp
dưới có hiệu quả, người cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh không chỉ có đạo đức cách mạng,
liêm
khiết, chí công vô tư, có uy tín mà còn phải có năng lực tư duy lý luận, có
trình độ lý
luận. Bởi lẽ, có năng lực tư duy lý luận, người cán bộ lãnh đạo nói chung, cán
bộ lãnh
đạo cấp tỉnh nói riêng mới hiểu và biết cách giải thích, thuyết phục cho cán bộ
cấp dưới
và thông qua cán bộ cấp dưới là quần chúng nhân dân hiểu đúng các chủ trương,
chính
sách của cấp trên cũng như của tỉnh. Chỉ trên cơ sở của hiểu đúng chủ trương,
chính sách
quần chúng nhân dân mới tin vào chủ trương, chính sách mới tin vào cán bộ lãnh
đạo. Có
như vậy họ mới tích cực tham gia để thực hiện chủ trương, chính sách một cách
nhiệt
tình, tự giác và có hiệu quả.
Như vậy, năng lực tư duy lý luận có vai trò hết sức to lớn đối với hoạt động
lãnh
đạo của cán bộ nói chung, cán bộ chủ chốt cấp tỉnh nói riêng. Có năng lực tư duy
lý luận,
hoạt động chỉ đạo thực tiễn của người cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh vừa ở tầm khái
quát, hệ
thống, vừa cụ thể, vừa chặt chẽ, vừa mềm dẻo sinh động. Đối với thực tiễn đổi
mới ở
nước ta hiện nay, vai trò của năng lực tư duy lý luận đối với cán bộ nói chung,
đặc biệt là
đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh nói riêng lại càng quan trọng
do phải
đáp ứng những yêu cầu của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tính
chất
khó khăn, phức tạp và bề rộng, chiều sâu của công cuộc đổi mới cùng với những
diễn
biến của tình hình thế giới và khu vực luôn đặt ra những vấn đề mới đòi hỏi
người cán bộ
lãnh đạo phải biết phân tích lý giải để nhận thức và lãnh đạo quần chúng đạt
hiệu quả.
Muốn vậy, người cán bộ lãnh đạo cùng với việc rèn luyện trau dồi đạo đức cách
mạng thì
phải nâng cao năng lực tư duy lý luận – một trong những yếu tố nền tảng cơ bản
nhất của
năng lực lãnh đạo. Vì vậy, cán bộ lãnh đạo nếu không nâng cao năng lực tư duy lý
luận
thì cũng khó mà nâng cao được năng lực lãnh đạo đáp ứng đòi hỏi của thời kỳ cách
mạng
mới.