Luận văn Thạc sỹ Quản trị kinh doanh: Giải pháp phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực phẩm trên địa bàn huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình
9,822
280
117
iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BQ
Bình quân
CN
Công nghiệp
CNH
Công nghiệp hóa
ĐVT
Đơn vị tính
FDI
Vốn đầu tư trực tiếp
GO
Gross Ouput
GTSX
Giá trị sản xuất
HĐH
Hiện đại hóa
IC
Indirect Cost ( Chi phí gián tiếp)
KCN
Khu công nghiệp
LĐBQ
Lao động bình quân
NN
Nông nghiệp
NGO
Phi chính phủ
NXB
Nhà xuất bản
ODA
Nguồn viện trợ không hoàn lại
QLNN
Quản lý nhà nước
SL
Số lượng
SX
Sản xuất
SXSP
Sản xuất sản phẩm
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
TTCN
Tiểu thủ công nghiệp
VA
Valua Added (Giá trị tăng thêm)
VLXD
Vật liệu xây dựng
Trường Đại học Kinh tế Huế
v
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 1: THU NHẬP CỦA CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT
....................................57
Biểu đồ 2: BIỂU ĐỒ LIKERT
.............................................................................72
Biểu đồ 3 : NGHỀ CHẾ BIẾN
BÁNH..................................................................75
Biểu đồ 4: NGHỀ MÂY
TRE...............................................................................75
Biểu đồ 5: NGHỀ LÀM
NÓN.............................................................................76
Biểu đồ 6: NGHỀ CHẾ BIẾN NƯỚC
MẮM.......................................................76
Trường Đại học Kinh tế Huế
vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1: GIÁ TRỊ SẢN XUẤT PHÂN THEO TIỂU NGÀNH CHÍNH
GIAI ĐOẠN 2005-2007 HUYỆN QUẢNG TRẠCH,
TỈNH QUẢNG BÌNH
.................................................................................38
Bảng 2: TIỂU THỦ CÔNG NGHIỆP HUYỆN QUẢNG TRẠCH NĂM 2007 ......40
Bảng 3: SỐ LƯỢNG CƠ SỞ SẢN XUẤT TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP NGÀNH
CHẾ BIẾN NỐNG SẢN THỰC PHẨM HUYỆN QUẢNG TRẠCH GIAI
ĐOẠN 2005 - 2007
.....................................................................................43
Bảng 4: LAO ĐỘNG TRONG CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT TIỂU,
THỦ CÔNG
NGHIỆP..................................................................................45
Bảng 5: VỐN SẢN XUẤT KINH DOANH TRONG CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT
TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP NGÀNH CHẾ BIẾN NỐNG SẢN THỰC
PHẨM GIAI ĐOẠN 2005 - 2007
...............................................................47
Bảng 6: GIÁ TRỊ SẢN XUẤT TRONG CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT TIỂU, THỦ
CÔNG NGHIỆP NGÀNH CHẾ BIẾN NỐNG SẢN THỰC PHẨM
GIAI ĐOẠN 2005 -
2007............................................................................49
Bảng 7: ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT.............................51
Bảng 8: LAO ĐỘNG CỦA CÁC CƠ SỞ ĐIỀU TRA
............................................53
Bảng 9: MẶT BẰNG SẢN XUẤT CỦA CÁC CƠ SỞ ĐIỀU TRA.......................54
Bảng 10: VỐN CỦA CÁC CƠ SỞ ĐIỀU
TRA.......................................................56
Bảng 11: THU NHẬP BÌNH QUÂN CỦA CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT ..................58
Bảng 12: KẾT QUẢ VÀ HIỆU QUẢ SẢN XUẤT CỦA CÁC
CƠ SỞ ĐIỀU
TRA....................................................................................59
Bảng 13: KẾT QUẢ ƯỚC LƯỢNG HÀM SẢN XUẤT
COBB- DOUGLAS THEO NGÀNH
.......................................................63
Bảng 14: HÀM SẢN XUẤT TỔNG HỢP CỦA 4 NGHỀ
.......................................66
Bảng 15: KIỂM ĐỊNH ĐỘ TIN CẬY CỦA BIẾN SỐ X1
.....................................69
Bảng 16: KIỂM ĐỊNH ĐỘ TIN CẬY CỦA BIẾN SỐ X2
.....................................70
Bảng 17: KIỂM ĐỊNH ĐỘ TIN CẬY CỦA BIẾN SỐ X3
....................................71
Bảng 18: THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ SẢN PHẨM TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP
NGÀNH CHẾ BIẾN NÔNG SẢN THỰC PHẨM
HUYỆN QUẢNG
TRẠCH......................................................................74
Trường Đại học Kinh tế Huế
vii
MỤC LỤC
Lời cam
đoan................................................................................................................i
Lời cảm ơn
..................................................................................................................ii
Tóm lược luận văn
....................................................................................................
iii
Danh mục các chữ viết
tắt..........................................................................................iv
Danh mục các biểu
đồ.................................................................................................v
Danh mục các bảng
....................................................................................................vi
Mục
lục......................................................................................................................vii
PHẦN MỞ
ĐẦU.........................................................................................................1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ
TÀI.............................................................................1
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
......................................................................................3
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN
CỨU...........................................................4
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
.............................................................................4
5. KẾT CẤU LUẬN VĂN
............................................................................................7
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỂN
VỀ PHÁT TRIỂN TIỂU, THỦ CÔNG
NGHIỆP.......................................................8
1.1. KHÁI NIỆM VÀ NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA
CÁC NGÀNH TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP
...............................................................8
1.1.1. Khái niệm và phân loại tiểu, thủ công nghiệp
...........................................8
1.1.1.1. Khái niệm tiểu, thủ công
nghiệp.........................................................8
1.1.1.2. Phân loại tiểu, thủ công
nghiệp.........................................................11
1.1.2. Những đặc điểm cơ bản của các ngành tiểu, thủ công nghiệp
................12
1.1.2.1. Sản xuất tiểu, thủ công nghiệp mang tính đa dạng
...........................12
1.1.2.2. Các cơ sở sản xuất tiểu, thủ công nghiệp thường có mối liên hệ chặt
chẽ, trực tiếp với khách hàng và người lao động
...........................................12
1.1.2.3. Các cơ sở sản xuất tiểu, thủ công nghiệp thể hiện tính mềm dẻo, linh
hoạt trong sản xuất, kinh doanh
.....................................................................12
1.1.2.4. Hạn chế trong tiếp cận các nguồn vốn chính thức nhưng lại rất linh
hoạt trong tiếp cận các nguồn vốn không chính thức
....................................13
1.1.2.5. Tính chất chuyên môn hoá thấp trong quản lý sản xuất kinh doanh 13
1.1.3. Mối quan hệ giữa tiểu, thủ công nghiệp với đại công nghiệp
.................14
1.2. NHỮNG NHÂN TỐ CHỦ YẾU ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN
CÁC NGÀNH TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP TRONG NÔNG THÔN......................15
1.2.1. Những nhân tố về điều kiện tự
nhiên.......................................................16
Trường Đại học Kinh tế Huế
viii
1.2.2. Những nhân tố về kinh
tế.........................................................................16
1.2.3. Những nhân tố về văn hoá, xã hội
...........................................................19
1.2.4. Nhân tố về môi trường chính trị, pháp luật và chính
sách.......................20
1.3. VAI TRÒ VÀ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÁC NGÀNH TIỂU, THỦ
CÔNG NGHIỆP TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI ..........20
1.3.1. Lịch sử hình thành, phát triển các ngành tiểu, thủ công
nghiệp..............20
1.3.2. Vai trò của các ngành nghề tiểu,thủ công nghiệp đối với phát triển kinh
tế - xã hội nông thôn trong điều kiện chuyển sang nền kinh tế thị
trường........24
1.3.3. Xu hướng phát triển các ngành nghề tiểu, thủ công nghiệp trong nền kinh
tế thị
trường........................................................................................................26
1.4. KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN NGÀNH NGHỀ TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP
TRONG NÔNG THÔN Ở MỘT SỐ NƯỚC CHÂU Á
..............................................28
1.4.1. Kinh nghiệm phát triển ngành nghề tiểu, thủ công nghiệp trong nông
thôn ở một số nước Châu
Á...............................................................................28
1.4.2. Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam trong quá trình phát triển tiểu, thủ
công
nghiệp........................................................................................................32
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP NGÀNH
CHẾ BIẾN NÔNG SẢN THỰC PHẨM HUYỆN QUẢNG TRẠCH, TỈNH
QUẢNG
BÌNH..........................................................................................................35
2.1. TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI TỈNH ẢNH HƯỞNG ĐẾN
SỰ PHÁT TRIỂN TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP NGÀNH CHẾ BIẾN NÔNG SẢN
THỰC PHẨM HUYỆN QUẢNG TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH..........................35
2.1.1.Đặc điểm tự
nhiên.....................................................................................35
2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã
hội.........................................................................37
2.2. SỰ PHÁT TRIỂN TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP NGÀNH CHẾ BIẾN NÔNG
SẢN THỰC PHẨM HUYỆN QUẢNG
TRẠCH........................................................ 39
2.2.1. Khái quát về sự phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản
thực phẩm huyện Quảng
Trạch..........................................................................39
2.2.2. Sự phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực phẩm
huyện Quảng
Trạch............................................................................................42
2.2.2.1. Số lượng cơ sở sản xuất
...................................................................42
2.2.2.2. Nguồn
lực..........................................................................................44
2.2.2.3. Kết quả sản xuất kinh
doanh.............................................................48
2.2.2.4. Đánh giá chung
.................................................................................50
Trường Đại học Kinh tế Huế
ix
2.3. TÌNH HÌNH CHUNG CỦA CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT ĐIỀU TRA...................51
2.3.1. Đặc điểm chung
.......................................................................................51
2.3.1.1..Đặc điểm về chủ cơ sở sản
xuất........................................................51
2.3.1.2. Đặc điểm về sản xuất kinh doanh của các cơ sở sản xuất
................52
2.3.2. Kết quả và hiệu quả sản xuất kinh doanh
................................................59
2.3.3. Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố đến giá trị gia tăng bằng hàm sản
xuất Cobb-Douglas
............................................................................................61
2.3.4. Phân tích các yếu tố môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến sự phát triển
ngành chế biến nông sản thực
phẩm..................................................................68
2.3.4.1. Kiểm định độ tin cậy các biến số phân tích với hệ số Cronbach
Alpha..............................................................................................................68
2.3.4.2. Các nhân tố tác động đến phát triển sản xuất kinh doanh của cơ
sở sản
xuất.....................................................................................................71
2.3.5. Một số vấn đề về thị trường và khó khăn của các cơ sở sản xuất
...........73
2.3.5.1. Thị trường tiêu thụ sản phẩm
............................................................73
2.3.6. Đánh giá thực trạng phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông
sản thực phẩm huyện Quảng Trạch.
.................................................................77
CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU PHÁT TRIỂN TIỂU, TIỂU
THỦ CÔNG NGHIỆP NGÀNH CHẾ BIẾN NÔNG SẢN THỰC PHẨM HUYỆN
QUẢNG TRẠCH, TỈNH QUẢNG
BÌNH...................................................................79
3.1. NHỮNG CƠ SỞ PHÁT TRIỂN TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP NGÀNH CHẾ
BIẾN NÔNG SẢN THỰC PHẨM HUYỆN QUẢNG TRẠCH.................................79
3.1.1 Nhu cầu thị trường trong tỉnh, trong nước và thế
giới..............................79
3.1.2. Tiềm năng phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực
phẩm huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình.
....................................................80
3.2. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP NGÀNH CHẾ BIẾN
NÔNG SẢN THỰC PHẨM HUYỆN QUẢNG TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH...........81
3.2.1. Quan điểm phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực
phẩm...................................................................................................................81
3.2.2. Phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực phẩm theo
hướng đa dạng hóa ngành nghề và gắn liền với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh
tế
nông nghiệp, nông thôn huyện Quảng
Trạch...............................................................82
3.2.3. Phát triển tiểu, tiểu thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực phẩm
theo hướng đa dạng hóa các hình thức tổ chức sản xuất
...................................83
Trường Đại học Kinh tế Huế
x
3.2.4. Phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực phẩm huyện
Quảng Trạch gắn liền với phát triển nông thôn và môi trường sinh
thái.............83
3.2.5 .Phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực phẩm trên
cơ sở
kết hợp một cách hợp lý các công nghệ truyền thống với ứng dụng công nghệ mới
tiên
tiến, hiện đại phù hợp với đặc điểm của từng ngành nghề, từng loại sản
phẩm..........84
3.3. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TIỂU, THỦ CÔNG NGHIỆP NGÀNH CHẾ
BIẾN NÔNG SẢN THỰC PHẨM HUYỆN QUẢNG TRẠCH.................................85
3.3.1. Xây dựng quy hoạch tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực
phẩm một cách hợp
lý........................................................................................85
3.3.1.1. Quy hoạch phát triển tiểu, thủ công ngành chế biến nông sản thực
phẩm theo các tiểu
ngành...............................................................................86
3.3.1.2. Quy hoạch phát triển tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản
thực phẩm theo lãnh
thổ................................................................................87
3.3.1.3Phát triển các mô hình sản xuất theo cụm để tạo ra sự liên kết giữa các
đơn vị
cungứng, các nhà sản xuất, các nhà phân phối nhằm nâng cao sức cạnh
tranh.......88
3.3.2. Đào tạo nguồn nhân lực cho các cơ sở trong tiểu, thủ công nghiệp ngành
chế biến nông sản thực
phẩm.............................................................................89
3.3.3. Huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn lực vốn trong phát triển tiểu,
thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực phẩm
.......................................91
3.3.4. Đẩy nhanh việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ tiên
tiến vào sản xuất tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực phẩm...92
3.3.5. Đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật và giải quyết mặt bằng sản xuất cho các cơ
sở tiểu, thủ công nghiệp ngành chế biến nông sản thực phẩm
..........................94
3.3.6. Phát triển thị trường nguyên vật liệu của T-TCN ngành chế biến nông
sản thực phẩm
....................................................................................................96
3.3.7. Nâng cao khả năng cạnh tranh của các sản phẩm tiểu, thủ công nghiệp
ngành chế biến nông sản thực phẩm huyện Quảng Trạch
.................................97
3.3.8. Mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm và phát triển công tác xúc tiến
thương
mại.........................................................................................................98
3.3.8.1 Thị trường tiêu thụ sản phẩm
.............................................................98
3.3.8.2. Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại
..........................................99
KẾT LUẬN VÀ KIẾN
NGHỊ.................................................................................102
1. KẾT
LUẬN............................................................................................................102
2. KIẾN
NGHỊ...........................................................................................................104
Trường Đại học Kinh tế Huế