Luận văn Thạc sĩ Quản trị nhân lực: Tạo động lực lao động tại Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI TRẦN CẨM ANH TẠO ĐỘNG LỰC LAO ĐỘNG TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ HÀ TĨNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC HÀ NỘI - 2015

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI TRẦN CẨM ANH TẠO ĐỘNG LỰC LAO ĐỘNG TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ HÀ TĨNH Chuyên ngành: Quản trị nhân lực Mã số: 60340404 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. VŨ HOÀNG NGÂN HÀ NỘI - 2015

i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân tôi, chưa được công bố trong bất cứ một công trình nghiên c ứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn này là hoàn toàn hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình. Tác giả Trần Cẩm Anh

ii MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... v DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, S Ơ ĐỒ ........................................................ vi MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ........................................... 2 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................ 4 3.1. Mục đích nghiên cứu ........................................................................ 4 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................ 5 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ............................................................. 5 4.1. Đối tượng nghiên cứu ....................................................................... 5 4.2. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 5 6. Đóng góp mới của luận văn ................................................................... 6 7. Kết cấu luận văn ..................................................................................... 7 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TẠO ĐỘNG LỰC LAO ĐỘNG TRONG TỔ CHỨC ......................................................................................... 8 1.1. Các khái niệm cơ bản ............................................................................. 8 1.1.1. Nhu cầu, động cơ và lợi ích .............................................................. 8 1.1.2. Động lực lao động .......................................................................... 10 1.1.3. Tạo động lực lao động .................................................................... 11 1.2. Các học thuyết về tạo động lực lao động ............................................. 11 1.2.1. Học thuyết về nhu cầu của Maslow................................................. 11 1.2.2. Học thuyết công bằng của J. Stacey Adam...................................... 14 1.2.3. Học thuyết tăng cường tích cực của Burrhus Frederic Skinner ........ 15 1.2.4. Học thuyết kỳ vọng của Victor H. Vroom ....................................... 16 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến động lực của người lao động ................. 17 1.4. Nội dung của tạo động lực lao động .................................................... 19 1.4.1. Các biện pháp tạo động lực bằng kích thích vật chất ....................... 19

iii 1.4.2. Các biện pháp tạo động lực bằng kích thích tinh thần ..................... 22 1.5. Kinh nghiệm tạo động lực lao động tại một số tổ chức ...................... 25 1.5.1. Kinh nghiệm tạo động lực lao động tại trường Cao đẳng nghề Việt – Đức ...........................................................................................................25 1.5.2. Kinh nghiệm tạo động lực lao động tại trường Cao đẳng nghề Công nghệ Hà Tĩnh ............................................................................................ 26 1.5.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh .... 28 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TẠO ĐỘNG LỰC LAO ĐỘNG TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ HÀ TĨNH ................................................. 29 2.1. Tổng quan về trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh ................................. 29 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ..................................................... 29 2.1.2. Một số đặc điểm của trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh ảnh hưởng đến tạo động lực lao động ................................................................................ 30 2.2. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến tạo động lực tại trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh ........................................................................................ 39 2.3. Phân tích thực trạng tạo động lực tại trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh ............................................................................................................. 42 2.3.1. Tạo động lực bằng các biện pháp kích thích vật chất ...................... 43 2.3.2. Tạo động lực bằng các biện pháp kích thích tinh thần .................... 57 Biểu đồ 2.4: Ý kiến đánh giá của người lao động về môi trường làm việc tại Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh .................................................................. 59 Bảng 2.13: Mức độ hài lòng với vị trí công việc hiện tại phân theo ............. 70 chức danh ........................................................................................................ 70 2.4. Đánh giá chung về tạo động lực tại trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh... .......................................................................................................... 72 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TẠO ĐỘNG LỰC LAO ĐỘNG TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ HÀ TĨNH .................................................................... 79 3.1. Phương hướng phát triển của nhà trường trong thời gian tới .......... 79 3.1.1. Mục tiêu, phương hướng phát triển của nhà trường ......................... 79 3.1.2. Định hướng tạo động lực lao động tại trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh..............................................................................................................80

iv 3.2. Một số giải pháp tạo động lực lao động tại trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh ....................................................................................................... 81 3.2.1. Cải tiến chính sách tiền lương ......................................................... 81 3.2.2. Thực hiện tốt các chính sách khen thưởng về vật chất và tinh thần .. 83 3.2.3. Sử dụng nhân lực sau đào tạo hợp lý ............................................... 87 3.2.4. Làm tốt công tác đánh giá thực hiện công việc cho người lao động . 90 3.2.5. Hoàn thiện công tác phân tích công việc làm cơ sở phân công lao động hợp lý ............................................................................................... 92 3.2.6. Một số giải pháp khác ..................................................................... 98 KẾT LUẬN ................................................................................................... 100 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 101 PHỤ LỤC...................................................................................................... 104

v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT TẮT NỘI DUNG ĐẦY ĐỦ ATLĐ An toàn lao động ATVSLĐ An toàn vệ sinh lao động BHXH Bảo hi ểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế CBCNV Cán bộ công nhân viên CCVCLĐ Công chức viên chức lao động CN Công nhân CNH Công nghiệp hóa CNVC Công nhân viên chức ĐGTHCV Đánh giá thực hiện công việc HĐH Hiện đại hóa HĐND Hội đồng Nhân dân HSSV Học sinh sinh viên LĐ Lao động LĐLĐ Liên đoàn Lao động LĐTBXH Lao động – Thương binh – Xã hội NLĐ Người lao động NSDLĐ Người sử dụng lao động NSLĐ Năng suất lao động NXB Nhà xuất bản PTCV Phân tích công việc QTNNL Quản trị nguồn nhân lực SL Số lượng UBND Ủy ban Nhân dân VND Việt Nam Đồng VSLĐ Vệ sinh lao động XKLĐ Xuất khẩu lao động

vi DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ TRANG Bảng 2.1: Cơ cấu lao động của Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh theo giới tính 35 Bảng 2.2: Cơ cấu lao động của Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh theo trình độ 36 Bảng 2.3: Cơ cấu lao động của Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh theo độ tuổi 38 Bảng 2.4: Quy định tỷ lệ % hưởng theo số chỉ tiêu giao/năm 44 Bảng 2.5: Mức lương trả cho người lao động tại một số trường nghề trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh 45 Bảng 2.6: Mức độ hài lòng đối với tiền lương của người lao động phân theo các đối tượng công việc 47 Bảng 2.7: Bảng đánh giá điểm các phòng, khoa, trung tâm của Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh 51 Bảng 2.8: Đánh giá xếp loại tập thể của Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh 52 Bảng 2.9: Đánh giá của người lao động về chính sách đào tạo 62 Bảng 2.10: Bảng quy định điểm đánh giá ý thức làm việc 65 Bảng 2.11: Đánh giá của người lao động về đánh giá thực hiện công việc 66 Bảng 2.12: Đánh giá của người lao động về phân công công việc 69 Bảng 2.13: Mức độ hài lòng với vị trí công việc hiện tại phân theo chức danh 70 Biểu đồ 2.1: Tính công khai minh bạch của hệ thống tiền lương 46 Biểu đồ 2.2: Mức độ hài lòng của người lao động đối với tiền thưởng 53 Biểu đồ 2.3: Mức độ hài lòng của người lao động đối với chế độ phúc lợi 56 Biểu đồ 2.4: Ý kiến đánh giá của người lao động về môi trường làm việc tại Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh 59

vii Biểu đồ 2.5: Ý kiến đánh giá của người lao động về mối quan hệ giữa lãnh đạo và nhân viên 73 Sơ đồ 1.1: Tháp nhu cầu của Maslow 12 Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh 30

1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nền tảng của bất kỳ một tổ chức nào chính là đội ngũ nhân sự (con người) vững mạnh, có năng lực và phù hợp với những công việc của tổ chức đó. Con người là yếu tố quyết định đến sự thành công hay thất bại của một doanh nghiệp, một tổ chức. Chính vì vậy việc quản lý con người trong tổ chức (hay quản trị nhân lực) là một lĩnh vực cực kỳ quan trọng, nó có mặt trong bất kỳ một tổ chức hay một doanh nghiệp nào, ở tất cả các phòng ban hay các đơn vị. Đặc biệt trong quá trình toàn cầu hóa hiện nay, vai trò của quản trị nhân lực không còn đơn thuần chỉ là quản lý con người trên giấy tờ, sổ sách mà nó là một hệ thống các chức năng nhằm mục đích xây dựng cho mỗi tổ chức có một sức mạnh vững chắc để có thể ứng phó được trước những thách thức, biến động của nền kinh tế hiện nay. Nền kinh tế thế giới đang trong giai đoạn khủng hoảng, suy thoái kéo theo đó là nền kinh tế Việt Nam cũng đang tăng trưởng chậm lại. Trước tình hình đó đòi hỏi các doanh nghiệp, tổ chức cần phải có những chính sách quản trị nhân lực phù hợp để có thể tạo động lực cho người lao động làm việc, giữ chân được những người tài nhằm giúp tổ chức thoát ra khỏi tình trạng khó khăn và tạo ra sức mạnh để tổ chức có thể đứng vững. Để làm được điều đó đòi hỏi phải nghiên cứu để tìm hiểu những nhu cầu về lợi ích vật chất cũng như tinh thần của người lao động nhằm kích thích họ phát huy được những khả năng, tiềm năng tiềm tàng của bản thân. Nếu mỗi doanh nghiệp, tổ chức có thể tạo lập, sử dụng và duy trì tốt nguồn lực này sẽ có cơ hội và lợi thế rất lớn trong việc phát triển tổ chức về sau. Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh là một bộ phận trong hệ thống giáo dục quốc dân, dạy nghề có nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực trực tiếp trong sản xuất, kinh doanh và dịch vụ. Là một cơ sở đào tạo nghề trọng điểm của