Luận văn Thạc sĩ Quản trị nhân lực: Đào tạo đội ngũ giảng viên tại trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội

92 Bảng 3.2. Mức độ đánh giá hiệu quả công tác đào tạo Mức độ Khía cạnh đánh giá Vấn đề quan tâm Công cụ Một (1) Phản ứng của người học Người học thích chương trình học như thế nào Bản câu hỏi đánh giá Hai (2) Những kiến thức, kỹ năng học được Người học học được những gì Bài kiểm tra, tình huống Ba (3) Ứng dụng vào công việc Người học áp dụng những điều đã học vào công việc như thế nào Những đo lường về kết quả thực hiện công việc Bốn (4) Kết quả mà tổ chức đạt được Tổ chức thu được gì từ việc đầu tư vào đào tạo Phân tích chi phí bỏ ra và lợi ích thu được Nội dung của từng cấp độ như sau: Cấp độ 1 - Phản ứng Đánh giá ở cấp độ này chủ yếu tìm hiểu phản ứng của học viên đối với khóa học họ tham dự. Thông qua phiếu thăm dò thường được phát vào cuối khóa học, học viên sẽ bày tỏ ý kiến của mình về những khía cạnh khác nhau của khóa học. Cấp độ 2 - Kết quả học tập: Kiến thức, kỹ năng Cấp độ thứ hai trong hệ thống đánh giá liên quan đến kết quả học tập của học viên. Kết quả học tập được xác định dựa trên lượng kiến thức, kỹ năng, thái độ mà học viên tiếp thu đuợc từ khoá học. Cấp độ này có thể tiến hành trong suốt khoá học và sử dụng nhiều phương pháp đánh giá khác nhau bao gồm bảng câu hỏi thăm dò ý kiến, khảo sát, quan sát, kiểm tra lý thuyết trên giấy, kiểm tra thực hành, đánh giá theo nhóm, tự đánh giá.

93 Cấp độ 3 - Ứng dụng Khả năng và mức độ ứng dụng của những kiến thức và kỹ năng học viên đạt được từ khoá học vào công việc của họ là đối tượng đánh giá chủ yếu của cấp độ Ba. Đánh giá ở cấp độ này tương đối phức tạp và khó thực hiện. Cấp độ 4 - Kết quả của tổ chức Là đánh giá hiệu quả đào tạo thông qua ảnh hưởng của nó với kết quả đào tạo của nhà trường, của đội ngũ giảng viên. Cấp độ này không tập trung vào ảnh hưởng của đào tạo đối với từng cá nhân mà nó tập trung vào ảnh hưởng chung của đào tạo đối với toàn bộ tổ chức, tức là hiệu quả cho các khoa, phòng ban, trong nhà trường. Cấp độ Bốn là cấp độ khó thực hiện nhất, mất nhiều thời gian và đòi hỏi nhiều kinh phí nhất để thu thập, sắp xếp và phân tích các dữ liệu. 3.2.4. Xây dựng mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu, đối tượng đào tạo 3.2.4.1. Định hướng chung Trước hết cần phải khẳng định rằng, để mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng phù hợp với nhu cầu năng lực và trình độ của giảng viên, việc xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng cần phải dựa trên nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng của GV. Qua phân tích tại chương 2 đã cho thấy, đội ngũ GV tại trường Cao đẳng nghề Cơ điện HN còn tồn tại những hạn chế nhất định về trình độ, chuyên môn và năng lực sư phạm so với yêu cầu của trường chất lượng cao. Vì vậy biện pháp xây dựng mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với nhu cầu, năng lực sư phạm nghề cho GV là rất cần thiết và thiết thực trong quá trình nâng cao chất lượng đội ngũ GV hiện nay của nhà trường. 3.2.4.2. Nội dung của giải pháp a) Xác định mục tiêu, nội dung chương trình cần đào tạo, bồi dưỡng * Về nghiệp vụ sư phạm

94 Đây là nội dung đào tạo, bồi dưỡng quan trọng nhất để bổ sung năng lực sư phạm cho GV, đối với những giảng viên chưa qua đào tạo về nghiệp vụ sư phạm. Nội dung này bao gồm chương trình nghiệp vụ sư phạm bậc 1, bậc 2 và các kỹ năng sư phạm là phần mà chương trình sư phạm bậc 1 và bậc 2 còn thiếu. Chương trình sư phạm bậc 1 và bậc 2 là các chương trình sư phạm cơ bản, tối thiểu mà mỗi GV chưa qua đào tạo SPKT bắt buộc phải được bồi dưỡng. Hiện nay còn một bộ phận giảng viên chưa đạt chuẩn về trình độ nghiệp vụ sư phạm và một bộ phận giảng viên đã được đào tạo song kinh nghiệm giảng dạy còn hạn chế nhưng vẫn đang giảng dạy do vậy cần tập trung bồi dưỡng để họ có những kỹ năng về sư phạm và phát triển kỹ năng này đáp ứng được yêu cầu cao hơn nữa. Đặc biệt theo kịp trình độ nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ giảng viên của các nước phát triển hơn trong khu vực và quốc tế. * Về kỹ năng Hiện nay trường CĐN Cơ điện Hà Nội là một trong 40 trường chất lượng cao, có tham gia đào tạo các nghề cấp khu vực và quốc tế vì vậy việc nâng cao kỹ năng nghề cho đội ngũ giảng viên tham gia giảng dạy các nghề này nói riêng và đội ngũ giảng viên của nhà trường nói chung là nhiệm vụ không thể thiếu. * Nâng cao về sư phạm kỹ thuật: Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao về sư phạm cho GV là hết sức cần thiết. Vì năng lực sư phạm của GV yếu hơn so với năng lực chuyên môn nghề. Các nội dung bồi dưỡng nâng cao về sư phạm cho GV là những vấn đề mới hoặc những vấn đề thực tế nghề nghiệp đòi hỏi bao gồm: - Phương pháp giảng dạy kỹ thuật - nghề nghiệp GVDN phải nắm được phương pháp giảng dạy kỹ thuật - nghề nghiệp mới làm cho mỗi bài giảng đạt hiệu quả cao. Lẽ ra GVDN phải nắm được phương pháp dạy bộ môn trước khi đứng trên bục giảng, để họ chủ động sử

95 dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp với từng nội dung và đối tượng. Nhưng dạy nghề quá đa dạng, có hàng trăm nghề với nhiều môn học khác nhau nên các trường Sư phạm kỹ thuật không thể thực hiện được việc đưa môn học “phương pháp giảng dạy bộ môn” vào các chương trình đào tạo. Tuy nhiên có thể tổ chức bồi dưỡng phương pháp giảng dạy môn học cho giáo viên, giảng viên dạy cơ sở như: Vẽ kỹ thuật, Cơ kỹ thuật, Điện kỹ thuật; đồng thời bồi dưỡng phương pháp giảng dạy kỹ thuật – nghề nghiệp bao gồm: phương pháp dạy lý thuyết, phương pháp dạy thực hành nghề và phương pháp dạy học tích hợp. Thông qua đó giáo viên, giảng viên tự tìm ra phương pháp giảng dạy cho từng nghề cụ thể. - Công nghệ dạy học Công nghệ dạy học được hiểu theo nghĩa là ứng dụng các phương tiện kỹ thuật hiện đại vào quá trình dạy học để tăng năng suất và hiệu quả. - Bồi dưỡng công nghệ sản xuất mới Trong thời đại ngày nay, khoa học và công nghệ phát triển không ngừng, nhiều thiết bị mới ra đời, nhiều công nghệ mới được ứng dụng đòi hỏi GVDN phải nắm được những vấn đề đó để đưa vào giảng dạy có như vậy đội ngũ công nhân kỹ thuật được đào tạo mới thích ứng với thực tế sản xuất. Nội dung bồi dưỡng về công nghệ mới cho GVDN tập trung vào: + Xu hướng đổi mới công nghệ của Việt Nam, + Những công nghệ mới được áp dụng ở Việt Nam + Thiết bị hiện đại, vật liệu mới Việc bồi dưỡng công nghệ sản xuất mới phải căn cứ vào từng chuyên ngành của mỗi giáo viên, giảng viên dạy nghề, ngành nghề nào cũng có công nghệ sản xuất mới. Tuy nhiên do tính đa dạng của ngành, nghề nên không thể tổ chức bồi dưỡng cho tất cả. Mỗi giáo viên, giảng viên phải tự tìm tòi những công nghệ mới thuộc ngành, nghề của mình để tự bồi dưỡng, có như vậy mới theo kịp với xu thế phát triển của khoa học kỹ thuật và tiếp cận được với thực tế sản xuất.

96 Ngoài những nội dung bồi dưỡng, nhà trường cần có kế hoạch bố trí cho giáo viên, giảng viên đi thực tế sản xuất. Các trường cần tăng cường sự hợp tác với các nước trong khu vực và trên thế giới để bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, giảng viên dạy nghề tạo cơ hội cho GV tiếp cận với thực tế ở nhiều nước khác nhau để học hỏi những kinh nghiệm tiên tiến và theo kịp với trình độ GVDN của các nước trong khu vực. Mặt khác trường cần đầu tư trang thiết bị mới để GV trực tiếp hướng dẫn, rèn luyện cho học sinh, có như vậy GV mới làm chủ được thiết bị, công nghệ mới. Bên cạnh đó GV cần phải được bồi dưỡng các nội dung bổ trợ để hoàn thiện năng lực sư phạm kỹ thuật như tin học, ngoại ngữ, ứng dụng công nghệ thông tin. Việc xác định những nội dung liên quan đến ngành dạy nghề cũng như những yêu cầu đối với một người giảng viên dạy nghề trong giai đoạn hiện nay từ đó xác định mục tiêu, chương trình bồi dưỡng phù hợp với nhu cầu và năng lực của giảng viên hiện nay. b) Đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo hướng hiện đại và phù hợp với thực tiễn của ngành dạy nghề hiện nay - Đổi mới nội dung chương trình bồi dưỡng GVDN trên cơ sở tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ của GVDN. - Hoàn thiện chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm dạy nghề theo hướng tăng thời lượng thực hành kỹ năng giảng dạy theo nghề. - Tăng cường xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên về kiến thức chuyên môn, nâng cao kỹ năng nghề, cập nhật công nghệ mới, phương pháp giảng dạy... - Đổi mới phương pháp giảng dạy 3.2.4.3. Điều kiện thực hiện Muốn xác định được mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng phù hợp với nhu cầu, năng lực sư phạm nghề và trình độ của giảng viên của nhà

97 trường cần hết cần phải có những phương pháp đánh giá thường xuyên về trình độ chuyên môn và nhu cầu đào tạo bồi dưỡng của đội ngũ giảng viên. Tổ chức các cuộc hội thảo nhằm thẩm định các nội dung, chương trình đào tạo bồi dưỡng cho phù hợp với năng lực thực tế của giảng viên dạy nghề. Tạo điều kiện cho các giảng viên dạy nghề cùng tham gia xây dựng mục tiêu, nội dung đào tạo bồi dưỡng. Khuyến khích, thúc đẩy các giảng viên lên kế hoạch xây dựng mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng cho chính chuyên môn giảng dạy của bản thân mình. Cần có tài liệu cho giảng viên dạy nghề nghiên cứu trước khi tham gia đào tạo bồi dưỡng nhằm giúp cho giảng viên xác định được mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo bồi dưỡng. 3.2.5. Đa dạng hóa phương pháp đào tạo giảng viên 3.2.5.1. Định hướng chung Mỗi phương pháp đào tạo đều có ưu điểm, nhược điểm cho nên nhà trường cần lựa chọn áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để đào tạo nguồn nhân lực, không nên chỉ áp dụng một vài phương pháp nhất định. Sử dụng phương pháp đào tạo không linh hoạt, hợp lí là một trong những nguyên nhân gây nhàm chán với cả giảng viên và học viên dẫn đến hiệu quả đào tạo không cao. Việc lựa chọn phương pháp đào tạo cần phải phù hợp với thực tế của nhà trường trong từng thời kỳ. Các phương pháp mà hiện nay nhà trường đang áp dụng như gửi đi các trường chính quy, hay tham gia vào các khóa đào tạo ngắn hạn là rất hợp lý với tình hình thực tế của nhà trường. 3.2.5.2. Nội dung của biện pháp và điều kiện thực hiện + Với những phương pháp đào tạo đang sử dụng tại nhà trường, có biện pháp khắc phục nhược điểm như sau: Mở rộng phạm vi cho cán bộ lãnh đạo tham gia các cuộc hội thảo ngoài nhà trường thông qua mối quan hệ của nhà trường như: hội thảo của Bộ Lao

98 động – Thương binh và Xã hội, Tổng cục Dạy nghề, Ủy ban nhân dân các tỉnh, các Ban quản lý Khu công nghiệp… + Ngoài phương pháp truyền thống, nhà trường nên kết hợp áp dụng một số phương pháp sau: Phương pháp mô hình ứng xử: dùng băng video ghi lại các tình huống điển hình đã được các cấp quản trị giải quyết một cách cụ thể. Các học viên theo dõi liên hệ với thái độ ứng xử công việc của mình. Đây là phương pháp nhằm phát triển kỹ năng ứng xử và giao tiếp của các học viên. Phương pháp này được áp dụng trong các doanh nghiệp hiện nay rất phổ biến. Đối với việc đào tạo và bồi dưỡng cho các cấp quản trị thì nhà trường nên áp dụng các phương pháp đào tạo tiên tiến như: Tổ chức các buổi giảng bài, các hội nghị, các thảo luận để các học viên thảo luận, trao đổi với nhau về những kiến thức, kinh nghiệm trong quản lý. Để thực hiện phương pháp này hiệu quả đòi hỏi cần phải có một quản trị gia cao cấp thực sự có năng lực, có kinh nghiệm trong việc điều khiển các buổi thảo luận. Cũng có thể áp dụng phương pháp theo đào tạo theo kiểu phòng thí nghiệm, trong các cuộc hội thảo học tập cần xây dựng các bài tập tình huống, những bài tập giải quyết vấn đề gắn với yêu cầu thực tế của công việc trong nhà trường để những học viên tham gia góp ý, giải quyết vấn đề. Việc áp dụng nhiều phương pháp đào tạo sẽ giúp cho đội ngũ giảng viên có nhiều sự lựa chọn trong công việc nên học theo phương pháp nào là hiệu quả nhất. Bên cạnh đó còn giúp cho bộ phận làm công tác đào tạo so sánh được những ưu nhược điểm của từng phương pháp để từ đó lựa chọn được phương pháp đào tạo phù hợp nhất. Tuy nhiên, để quá trình đào tạo thành công, trong bất kỳ hình thức đào tạo nào, bộ phận làm công tác đào tạo cũng cần lưu ý một số nguyên tắc như: Khi bắt đầu đào tạo phải cung cấp cho học viên các kiến thức chung về vấn đề sẽ học, điều này giúp cho học viên hiểu được các bước trong đào tạo và tích cực tham gia trong quá trình đào tạo; Sử dụng nhiều ví dụ để minh họa khi cung cấp cho học viên các tư liệu, các