Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Hoạch định chiến lược phát triển kinh doanh của công ty Cổ phần Hệ thống Thông tin FPT đến năm 2020

55 này đòi hỏi ban lãnh đạo công ty phải có những bước đi táo bạo để đối phó với các đối thủ cạnh tranh và có giải pháp tối ưu cho việc sản xuất. Tóm lại: Qua phân tích môi trường vĩ mô ta thấy được những cơ hội cho FPT IS đó là: • Nhu cầu về các sản phẩm, dịch vụ tin học ngày càng tăng do nhu cầu tin học Chính phủ, thương mại điện tử….. • Khi tham gia hộ i nhập sẽ tiếp thu được những công nghệ hiện đại. Bên cạnh những cơ hội ở ra cho FPT IS thì Công ty cũng phải đương đầu với những thách thức là: • Các đối thủ tiềm năng ra nhập nhiều. • Các sản phẩm, dịch vụ đa dạng biến đổi thường xuyên. Như vậy khi nền kinh tế phát triển và những tiến bộ khoa học kỹ thuậ t ngày càng cao đòi hỏi Công ty FIS phải có những chiến lược thích hợp để tận dụng được những cơ hội và hạn chế những thách thức để Công ty ngày càng phát triển mạnh mẽ và bền vững xứng đáng là một trong những tập đoàn lớn nhất Việt Nam về tin học, viễn thông. 2.2.2. Môi trường ngành: a. Nhà cung ứng: Với mô hình là một đơn vị kinh doanh công nghệ, công ty FPT IS cung cấp các s ản phẩm và dịch vụ hạ tầng CNTT cho khách hàng trong và ngoài nước. Do đó các thiết bị phần lớn đều được nhập khẩu từ các nhà cung ứng nước ngoài chỉ có một số là nhập qua các nhà cung ứng trong nước. Nhà cung ứng trong nước gồm: EI, MiTECT, Infornet, HDC, Infortech, Microtec… Nhà cung ứng nước ngoài gồm: NCR, Microsoft, Checkpoint, Avaya, Cisco, HP, IBM, Lenovo, Dell, Oracle, Wincor, System Accesss, SUN, Thales, Huawei, NOKIA, Siemen, Olivetti, SAP, Santak…

56 b. Khách hàng Mặt hàng sản phẩm, dịch vụ về phần mềm tin học, viễn thông của Công ty FPT IS rất đa dạng, được sử dụng trong cả lĩnh vực công nghiệp, quốc phòng, giao thông và giáo dục. Khách hàng chủ yếu của công ty là các bộ ngành nhà nước, các ngân hàng, công ty chứng khoán, các tập đoàn và các công ty lớn nhỏ. Đây là những khách hàng có số lượng sản phẩm cần mua lớn, ổn định nhưng đặc biệt khó tính, yêu cầu cao v ề chất lượng, về thời gian nhận, thanh toán, các dịch vụ hỗ trợ bán hàng (tư vấn kỹ thuật, bảo hành…) Hiện nay tại Công ty FPT IS có khoảng hơn 100 khách hàng lớn nhỏ trong và ngoài nước. Khách hàng của FPT IS được phân chia thành các mảng như: Viễn Thông, Ngân hàng - Tài chính, Tài chính công, Doanh nghiệp, Chính phủ và an ninh quốc phòng, Y tế giáo dục và các tổ chức quốc tế. Trong đó các khách hàng là các cơ quan nhà nước, các ngân hàng lớn trong nước, các doanh nghiệp nhà nước và các tập đoàn lớn vớ i nhu cầu thiết bị lớn công nghệ thông tin lớn đã mang lại doanh thu cũng như lợi nhuận cho công ty cao và ổn định hàng năm như: Tổng cục Thuế, Kho bạc nhà nước, Bộ quốc phòng, Bộ giáo dục và đào tạo, Vietcombank, Vietinbank, MB, MSB, VMS, Tập đoàn dầu khí, Tập đoàn điện lực... Trước đây Công ty bán hàng cho nhóm khách hàng theo 2 cách: Một là, chào hàng đến chân công trình và tham gia đấu thầu; hai là, khách hàng tự tìm đến do uy tín lâu năm của Công ty. Tuy nhiên ngày nay với s ự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ thông tin, có rất nhiều doanh nghiệp cùng cung cấp cùng một loại sản phẩm và dịch vụ, khách hàng có nhiều cơ hội để lựa chọn nhà cung ứng phù hợp và tốt nhất với họ. Do đó công ty đã chuyển hoạt động bán hàng sang chào và bán hàng trực tiếp và tham gia đấu thầu, một mặt là có thể đáp ứng và nâng cao độ thõa mãn của khách hàng, mặt khác tạo được sự thân thi ết trong quan hệ với khách hàng cũng như là một cách quảng bá hình ảnh, năng lực của công ty một cách trực tiếp làm tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường c. Đối thủ tiềm ẩn. Cùng với sự phát triển của kinh tế thị trường là sự xuất hiện của rất nhiều các

57 tổ chức kinh tế sản xuất sản phẩm, dịch vụ tin học viễn thông với chất lượng cao, khác nhau để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Ngoài ra Việt Nam tham gia AFTA và thực hiện chương trình cắt giảm thuế quan chung CSPT cũng đồng nghĩa với việc mở rộng thị trường tin học, viễn thông của ASEAN. Đó là một thách thức lớn cho công ty. Nói chung với rào cản ngành thấp như hiện nay và triể n vọng dỡ bỏ dần các rào cản thị trường tin học viễn thông trong tương lai đều ảnh hưởng đến kết quả tiêu thụ sản phẩm của công ty. d. Đối thủ cạnh tranh. Hiện nay với cùng với sự phát triển kinh tế thì nhu cầu ứng dụng CNTT vào hoạt động của tất các lĩnh vực, nghành nghề. Do đó thị trường CNTT hiện vẫn đang là một mả nh đất màu mỡ để các công ty CNTT khai thác và ngày càng có nhiều các công ty hoạt động trong lĩnh vực cung cấp sản phẩm và dịch vụ CNTT được thành lập, đó cũng chính là những đối thủ cạnh tranh trực tiếp với công ty FPT IS và ngược lại công ty FPT IS cũng chính là một đối thủ cạnh tranh lớn mà các công ty khác đang phải đối mặt. Các đối thủ cạnh tranh với công ty FPT IS có cả trong nước và có cả nước ngoài với mô hình và qui mô từ nhỏ ( vài ch ục nhân viên) cho đến lớn ( tập đoàn với hàng nghìn nhân viên). Các đối thủ trong nước gồm có: CMC, Amigo, HPT, HIPT, AICT, DTS, ISP, BSI, MiTECH, ,Tecapro, Infornet, HồngCơ, TI. Các công ty này hiện nay đang là những công ty có đội ngũ nhân viên có chuyên môn cũng như có tham vọng phát và đang ngày càng trở nên lớn mạnh hơn. Những đối thủ lớn có thể kể đến như CMC, HiPT, HPT là những tập đoàn đang ngày càng lớn mạnh, cùng cung cấp những sản phẩm, dịch vụ hạ t ầng Hệ thống Thông tin và có cùng các mảng khách hàng như công ty FPT IS do đó đang lấn chiếm thị phần và gây áp lực mạnh mẽ lên công ty FPT IS. Các công ty nhỏ hơn như MiTECH, Tecapro, Infonet… có qui mô nhỏ hơn vừa là đối tác tuy nhiên cũng là những đối thủ tiềm ẩn trong tương lai. CMC: Là một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam với lịch sử gần 20 năm hình thành và phát triển, với 8 công ty thành viên và hơn 1800 nhân viên

58 CMC trong nhiều năm luôn giữ tốc độ tăng trưởng trên 20%, doanh thu năm 2010 lên đến 5000 tỷ đồng. CMC là đối tác vàng của Microsoft và đứng thứ 32 trong bảng xếp hạng VNR500 – Top 500 Doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam 2010 HiPT: Là công ty Cổ phần Tập đoàn HiPT với qui mô lên đến 500 nhân viên, doanh thu 2 năm gần đây là 2009 và 2010 đều đạt xấp xỉ 700 tỷ đồng ( 2009 là 699 tỷ đồng, 2010 663 tỷ đồng). Là đối tác của nhiều hãng CNTT nổi tiếng nh ư: Cisco, Oracle, Blue Coat…Đứng trong bảng xếp hạng VNR500 – Top 500 Doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam 2010. HPT: Với lịch sử hơn 18 năm hình thành và phát triển HPT hiện đang chứng tỏ được vị trí của mình trong thị trường Công nghệ thông tin Việt Nam. Năm 2010 HPT đạt 801 tỷ đồng doanh số tăng 27,2% so với năm 2009. Hiện ngoài việc cung cấp sản phẩm, dịch vụ CNTT cho khách hàng trong nước HPT hiện cũng đang đưa sản phẩm, dịch vụ của mình ra ngoài lãnh thổ Việt Nam như Campodia, Laos… Các đối thủ nước ngoài gồm: Diebold, Wincor, NCR, GRG, Ingenico, Verifone, SmartVista, Compass plus, Openway, Narada, ACI, Opus, System Access, Temenos, Polaris, Callatay&Wouters, CalSolution Lab (Sing), DSTi (Thailand), BASS (Malay), NoVa CMS, i-flex (Flexcube@Brocker), Sungard (Front Arena), Tongyang, FreeWill. Đó đều là những công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực CNTT và có đội ngũ chuyên gia hàng đầu, có những nhà máy sản xuất ra các sản phẩm công nghệ, các giải pháp, phần mềm cho các sản phẩm của chính họ cũng như của các hãng khác. Kết luận: Qua việc phân tích, so sánh các chỉ tiêu trên gi ữa FPT IS với các đối thủ cạnh tranh chính hiện nay ta thấy được những điểm mạnh, điểm yếu của FPT IS như sau: • Điểm mạnh: - Đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, có trình độ và chuyên môn cao - Các loại dịch vụ đa dạng - Cơ chế quản lý thông thoáng - Có sự hợp tác chặt chẽ với đối tác và nhà cung ứng

59 - Mối quan hệ gần gũi với khách hàng và chính phủ • Điểm yếu: - Chưa trực tiếp sản xuất được các thiết bị công nghệ mà phải nhập từ nhà cung ứng - Tổng thầu các dự án CNTT lớn chưa nhiều 2.2.3. Phân tích môi trường bên trong của công ty FPT IS 2.2.3.1. Phân tích nguồn lực của FPT IS a. Nguồn nhân lực. Nhân sự FPT IS tính đến hết năm 2010 là 2.120 nhân viên (tăng 5,7% so với năm 2009), độ tu ổi bình quân là 26,4. Các nhân viên FPT IS có trên 85% tốt nghiệp đại học và có trên 5% trên đại học 0 1500 3000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Nhân sự Biểu 2.3: Biểu đồ tăng trưởng nhân sự công ty FPT IS Đằng sau sự tăng trưởng của FPT IS trong các lĩnh vực công nghệ thông tin là sức mạnh và sự đống góp của tập thể hơn 2000 cán bộ công nhân viên. FPT IS tự hào là công ty tập trung đông đảo cán bộ pháttriển phần mềm ứng dụng, dịch vụ ERP, dịch vụ công nghệ thông tin, tích hợp hệ thống, gia công quy trình doanh

60 nghiệp và dịch vụ điện tử hàng đầu Việt Nam. Đó cũng chính là tài sản chú trọng con người và tài năng cá nhân là nét văn hóa doanh nghiệp nổi bật của FPT IS, một thành viên của tập đoàn FPT, tạo nên một không khí làm việc chuyên nghiệp, năng động đầy sáng tạo và dân chủ. Đội ngũ cán bộ, nhân viên FPT IS được đào tạo bài bản và luôn được cập nhật những kiến thức mới nhất về công nghệ thông tin và viễn thông. FPT IS với trên 1000 cán bộ trực tiếp phát triển các phần mềm ứng dụng đẳng cấp quốc tế và chuyên sâu theo nghiệp vụ mỗi ngành, đội ngũ nhân viên được đào tạo ở các nước như: Anh, Mỹ, Pháp, Đức, Úc, Singapore, Nga, Hungary, Bungary và Việt Nam, cán bộ FPT IS luôn nỗ lực làm chủ công nghệ trên mội lĩnh vực hoạt động với hơn một ngìn năm trăm chứng chỉ công nghệ quốc tế quan trọ ng của các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, 10 chuyên gia CCIE – gấp 2,5 lần tiêu chuẩn đối tác Vàng của Cisco đang làm việc tại FPT IS. Đây là nền tảng vững chắc giúp FPT IS không ngừng tạo nên những giá trị gia tăng hiệu quả cho khách hàng và người tiêu dùng. Bên cạnh việc đầu tư và phát triển chuyên môn, FPT IS còn chú trọng việc đào tạo đội ngũ cán bộ trẻ sẵn sàng tiếp bước cũng như kế thừ a lớp đàn anh, duy trì và phát triển Công ty đến tầm cao mới.. Bảng 2.3. Cơ cấu lao động của công ty FPT IS. Chỉ tiêu 2008 2009 2010 I. Tổng số lao động 1743 2005 2120 II. Cơ cấu lao động theo giới tính 1. Nam 1198 1537 1597 2. Nữ 545 468 523 III. Cơ cấu lao động theo trình độ Đại học + Trên đại học 1558 1800 1903 Cao đẳng + Trung cấp 186 205 217 Nguồn: Phòng nhân sự Công ty FPT IS Số lượng nhân viên có trình độ Đại học và trên đại học chủ yếu làm việc ở văn phòng điều hành công ty với các công tác quản lý, lãnh đạo công ty, tìm thị trường, làm thầu…..Nhìn chung ban lãnh đạo công ty khá năng động và nhạy bén trong thời

61 gian qua khi mà nền kinh tế gặp nhiều khó khăn và luôn có nhiều thay đổi từ các chính sách của nhà nước, tỷ giá hối đoái, lạm phát…, các cán bộ quản lý của Công ty có nhiều năm kinh nghiệm trong hoạt động kinh doanh các sản phẩm,dịch vụ tin học điện tử tại Việt Nam đã điều hành Công ty một cách nhạy bén và có hiệu quả. Như vậy ta thấy đội ngũ cán bộ công nhân viên của Công ty là những người có trình độ và có khả năng nghiên cứu phát triển. Công ty cũng đã chú trọng đến việc phát triển nguồn nhân lực thông qua các biện pháp như đào tạo tại chỗ, gửi đi đào tạo ở nước ngoài tuy nhiên chính sách đào tạo của Công ty không liên tục trong thời gian qua. Điều nà bị ảnh hưởng chủ yếu do các kế hoạch sản xuất kinh doanh và nguồn lực tài chính của Công ty. Mặt khác nhận thức và tư tưở ng của nhiều cán bộ công nhân viên trong Công ty về kinh doanh có nhiều biến động đã được lãnh đạo nhắc tới nhiều lần nhưng nhiều người cho rằng đó là công việc mang tầm vĩ mô, là việc của lãnh đạo, không phải việc của người lao động phải lo. Việc chậm đổi mới tư duy của nhiều cán bộ nhân viên sẽ là một trở lực rất lớn khiến cho các chương trình hành động và các đị nh hướng phát triển sản xuất kinh doanh của các cấp lãnh đạo khó đạt được các mục tiêu đề ra. • Tiền lương, chính sách khuyến khích khen thưởng và khả năng thu hút cán bộ có trình độ. Công ty trả lương theo hai hình thức: - Đối với công nhân sản xuất trực tiếp: Trả lương theo bậc F và mức Level của từng cán bộ, từng vị trí công việc - Đối với lao động gián tiếp: Trả lương theo thời gian có c ăn cứ vào khối lượng công việc hoàn thành. Về công tác tuyển dụng lao động, Công ty luôn thu hút nhân tài bằng các đợt tuyển dụng vào các vị trí trong Công ty. Công ty luôn chú trọng việc tìm kiếm các tài năng, những người có trình độ quản lý cũng như chuyên môn cao về làm việc. Việc tuyển dụng được đăng tải trên Website của công ty là www.fis.com.vn. Ngoài ra việc điều chuyển cán bộ cho phù hợp với khả năng của từng người để cán bộ được phát huy hết khả năng chuyên môn của mình cũng được ban nhân sự cũng như

62 ban tổng giám đốc hết sức chú ý. Bảng 2.4. Quỹ tiền lương và thu nhập bình quân. Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2008 Năm 2009 Năm 2010 Tổng quỹ lương Tr.VNĐ 8.336,4 10.526,25 13.356 Thu nhập bình quân Tr/ng/tháng 4,8 5,25 6,3 Nguồn: Phòng kế toán công ty FPT IS Qua các số liệu và đánh giá ở trên ta thấy Công ty FPT IS có nguồn nhân lực dồi dào, có kinh nghiệm và có tay nghề cao. Bên cạnh đó ban lãnh đạo Công ty đã có những quan tâm đến việc phát triển nguồn nhân lực. Tuy nhiên điểm yếu nội bật đó là nhận thức của cán bộ nhân viên về kinh doanh trong cơ chế thị trường còn cần phải được đào tạo và nâng cao hơn. b. Nguồn tài chính: Quá trình phân tích tài chính cho ta thấy trước hết đó là các số liệu đánh giá về cơ hội tài chính (như việc chuyển từ nguồn vốn này sang sử dụng nguồn vốn khác, cho phép giảm chi phí huy động vốn đầu tư) và các nguy cơ về tài chính (như các dịch chuyển bất lợi trong các hệ số tài chính, mức lãi suất mới bất lợi…..) Ngoài ra việc phân tích tài chính còn cho chúng ta thấy được tiềm lực về mặt tài chính đối với doanh nghiệp. Vốn là m ột yếu tố không thể thiếu được cho bất kỳ doanh nghiệp nào muốn tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong những năm gần đây, vốn kinh doanh của Công ty FPT IS được thể hiện qua các số liệu về vốn cố định và vốn lưu động của Công ty trong ba năm gần đây như sau: Bảng 2.5. Vốn cố định và vốn lưu động của Công ty FPT IS. ĐVT: tr.VNĐ Nă m 2008 2009 2010 Vốn lưu động 1.020.291 1.134.440 1.269.739 Vốn cố định 254.940 459.235 784.916 Tổng vốn 1.275.231 1.593.675 2.054.645

63 Nguồn: Báo cáo tài chính 2008-2010 + Đánh giá khái quát các chỉ tiêu và hệ số tài chính chủ yếu: Tình hình tài chính: Các chỉ tiêu tài chính chủ yếu theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán do doanh nghiệp cung cấp. Bảng 2.6. Tình hình tài chính của Công ty FPT IS giai đoạn 2008 – 2010 Đơn vị tính: Triệu đồng TT Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2009 Năm 2010 A Tài sản 1.275.231 1.593.675 2.054.645 I Tài sản ngắn hạn 1.223.125 1.541.979 1.938.803 1 Tiền 80.282 571.924 469.538 2 Các khoản phải thu 738.203 766.583 1.193.594 3 Hàng tồn kho 371.063 173.167 239.681 4 Tài sản LĐ khác 33.577 30.304 35.990 II Tài sản dài hạn 52.105 51.695 1 Tài sản cố định - Tài sản cố định hữu hình - Tài sản cố định vô hình - Chi phí xây dựng cơ bản dở dang 38.447 9.799 54 35.945 7.989 90.003 8.256 2 Tài sản dài hạn khác - Chi phí trả trước dài hạn - Tài sản dài hạn khác 3.574 230 6.048 1.712 13.965 3.615 B Nguồn vốn 1.275.231 1.593.675 2.154.645 I Nợ phải trả 1.020.291 1.134.440 1.220.725 1 Nợ ngắn hạn. 1.020.200 1.134.430 1.219.870 2 Nợ dài hạn 91.211 9.925 855 3 Nợ khác II Nguồn vốn chủ sở hữu 254.940 459.235 784.915 1 Vốn chủ sở hữu 252.190 456.485 782.166

64 2 Nguồn kinh phí và quỹ khác 2.750 2.750 2.750 Nguồn: Báo cáo tài chính 2008-2010 Các chỉ tiêu chủ yếu: Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2008 Năm 2009 Năm 2010 Khả năng thanh toán Hệ số về khả năng thanh toán hiện thời lần 1.2 1.36 1.59 Hệ số về khả năng thanh toán nhanh lần 0.84 1.31 1.84 Vốn lưu động thuần Tr.đồng 2.243.324 2.676.227 3.158.673 Khả năng hoạt động Vòng quay vốn lưu động lần 1.23 1.12 1.03 Vòng quay hàng tồn kho lần 7.27 8.46 11.87 Vòng quay các khoản phải thu lần 3.76 3.81 2.95 Cơ cấu vốn Tỷ số nợ % 80.10 71.18 59.41 Hệ số tự tài trợ % 19.78 28.64 38.07 Nguồn: Báo cáo tài chính 2008-2010 FPT IS là doanh nghiệp có quy mô tài sản nguồn vốn lớn, trong những năm gần đây, vốn chủ sở hữu (CSH) tăng lên nhanh chóng. Tổng tài sản (TTS) tăng đáng kể do công ty không ngừng mở rộng hoạt động kinh doanh, chiếm lĩnh thị phần trên các mảng thị trường cung cấp thiết bị hệ thống thông tin như: máy tính, máy chủ, các thiết bị mạng bảo mật, các thiết bị thanh toán online, ATM, POS, dịch v ụ bảo trì bảo dưỡng hệ thống thông tin, viễn thông…..