Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý bồi dưỡng phương pháp dạy học môn Toán cho giáo viên các trường trung học phổ thông huyện Ba Bể, Tỉnh Bắc Kạn

50 2.5.5. Các yếu tố về chính sách quản lý Chính sách đãi ngộ GV còn chưa thỏa đáng, qua khảo sát cho thấy đa số giáo viên cho rằng lương vẫn còn thấp, chưa đảm bảo cuộc sống, các chế độ đãi ngộ từ các nguồn ngân sách cho giáo viên có thành tích cao chưa thỏa đáng, thậm chí là chưa có, quá trình đào tạo bồi dưỡng còn nhiều bất hợp lý, xu thế toàn cầu hóa yêu cầu với GV về trình độ tin học, ngoại ngữ, trình độ năng lực của cán bộ quản lý,… đã phần nào làm cho kết quả BD phương pháp cho giáo viên chưa cao.

51 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 Qua nghiên cứu, khảo sát thực trạng về công tác quản lýBD phương pháp dạy học môn toán cho GV các trường THPT huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn tác giả nhận thấy rằng: - Số lượng GV tương đối đủ, đa số giáo viên Toán đã được bồi dưỡng về phương pháp giảng dạy theo định kì, theo kế hoạch của trường, của Sở nhưngcác phương pháp mà giáo viên đã vận dụng có hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng được theo chương trình phổ thông mới. - Các phương pháp giảng dạy môn toán mới như tổ chức cho HS hoạt động nhóm, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, dạy học tích hợp,… hiện nay đòi hỏi về sự đáp ứng cơ sở vật chất tương đối cao nên đa số GV Toán chưa phát huy được hiệu quả cao khi lựa chọn những phương pháp dạy học. - Cơ chế quản lý, các chính sách đãi ngộ, môi trường làm việc, cơ sở vật chất nhà trường đã được cải thiện hơn nhiều, song vẫn còn nhiều bất cập.

52 Chương 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN BA BỂ, TỈNH BẮC KẠN 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp 3.1.1. Nguyên tắc về mặt pháp lý Dựa vào các văn bản pháp quy về GD&ĐT: Luật giáo dục, Điều lệ trường phổ thông, quy chế hoạt động của trường THPT, chiến lược phát triển, mục tiêu giáo dục và yêu cầu đổi mới giáo dục và các văn bản, chỉ thị, Nghị quyết của đảng và Nhà nước về giáo dục để đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng phương pháp dạy học môn toán ở trường THPT. 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học Các biện pháp quản lý đề xuất phải căn cứ trên hệ thống kiến thức cơ bản về khoa học giáo dục, khoa học QLGD, đã được thực tiễn chứng minh tính đúng đắn. Nó phải phản ánh khách quan quá trình triển khai chương trình hành động của Nghị quyết 29-NQ/TW trong các trường THPT nhằm phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của HS. Tính khoa học được thể hiện ở sự đồng bộ, quy trình hình thành chặt chẽ, các luận điểm vững vàng và tính hiệu quả cao. Những vấn đề nghiên cứu lý luận đã trình bày ở chương I chính là căn cứ khoa học nghiêm túc để hình thành các biện pháp quản lý bồi dưỡng phương pháp dạy học môn toán cho giáo viên được trình bày dưới đây. 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn Mỗi một nhà trường đều có những mặt mạnh, mặt hạn chế khác nhau. Tính thực tiễn của biện pháp đòi hỏi phải tìm các biện pháp quản lý bồi dưỡng phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện, tận dụng các nguồn lực: nhân lực, tài lực, vật lực…, môi trường của nhà trường THPT,điều kiện kinh tế xã hội tại địa phương, đặc thù bộ môn Toán trên cơ sở tuân thủ nghiêm ngặt các quy chế của Sở, của Ngành, của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

53 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa Trước những thay đổi do yêu cầu thực hiện mục tiêu của đổi mới giáo dục phổ thông, quản lý bồi dưỡng phương pháp dạy học môn toán cho giáo viên cũng cần phải thay đổi. Những thay đổi này là sự kế thừa những kết quả đã được nghiên cứu trước đó và có sự sáng tạo đổi mới hơn so với trước. Không được phủ định sạch trơn. 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển Mọi sự vật, hiện tượng đều phát triển không ngừng. Khi xã hội phát triển thì giáo dục phải thích ứng với sự đòi hỏi của xã hội. Do vậy GD&ĐT muốn tồn tại và phát triển thì phải đổi mới. Các nhà quản lý giáo dục khi đưa ra các biện pháp quản lý phải tuân theo qui luật phát triển, hay nói cách khác phải tìm ra những lỗi hệ thống, các biện pháp lỗi thời, lạc hậu kìm hãm sự phát triển để thay thế bằng những biện pháp phù hợp thúc đẩy sự phát triển. 3.2. Đề xuất biện pháp quản lý bồi dưỡng phương pháp dạy học môn toán cho giáo viên các trường trung học phổ thông huyện Ba Bể 3.2.1. Biện pháp 1: Tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức của giáo viên toán về yêu cầu và tính cần thiết của việc đổi mới phương pháp dạy học 3.2.1.1. Mục đích - Nắm vững nội dung tinh thần của Nghị quyết 29-NQ/TW sẽ giúp cho ĐNGV toán tự trau dồi về phẩm chất đạo đức, tự bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng sư phạm của mình một cách tự giác để đổi mới phương pháp dạy học: Chuyển từ truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực HS, nhằm phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của HS. - Giúp cho GV toán hiểu được Nghị quyết 29-NQ/TW là văn bản quy định các yêu cầu cơ bản về đổi mới phương pháp dạy học, nhằm đáp ứng được các mục tiêu của giáo dục trung học. - Đổi mới căn bản GD&ĐT giúp cho GV toán phải nâng cao ý thức tự học để nâng cao phẩm chất và năng lực nghề của bản thân, để từ đó GV tự xây dựng cho mình kế hoạch học tập, bồi dưỡng thường xuyên, rèn luyện và phấn đấu để

54 nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, không ngừng hoàn thiện mình để đáp ứng yêu cầu mới của giáo dục. 3.2.1.2. Nội dung * Tổ chức cho cán bộ, GV toán các trường học tập nghiên cứu về Nghị quyết 29-NQ/TW - Hiểu được nhiệm vụ và giải pháp của Nghị quyết. - Nắm được hướng dẫn thực hiện từ cấp Bộ, cấp tỉnh, cấp sở, cấp huyện và cho đến chỉ đạo của nhà trường. * Giúp GV toán nắm được quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 29-NQ/TW - Giúp GV hiểu được vai trò của giáo dục: GD&ĐT là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, của Nhà nước và của toàn dân. - Giúp GV nắm được các vần đề cần đổi mới của GD&ĐT. - Giúp GV nắm được việc đổi mới phương pháp dạy học: Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành. - Giúp GV nắm được nhu cầu của xã hội đối với phát triển giáo dục. - Giúp GV nắm được đổi mới về phương thức giáo dục. - Giúp GV hiểu được về yêu cầu phát triển giáo dục để phát triển đất nước. * Giúp GV hiểu được mục tiêu của Nghị quyết 29-NQ/TW - Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả. - Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống GD&ĐT; giữ vững định hướng

55 xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực. - Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho HS. 3.2.1.3. Cách thực hiện * Xây dựng kế hoạch - Xây dựng kế hoạch triển khai và thực hiện Chương trình hành động của Bộ GDĐT thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT. * Tổ chức, chỉ đạo thực hiện - Phân công Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn cùng với các tổ trưởng chuyên môn, nhóm trưởng chuyên môn và một số GV toán có nhiều kinh nghiệm làm đội ngũ trực tiếp giúp Hiệu trưởng triển khai chương trình hành động theo chỉ đạo của Bộ, của tỉnh, của ngành và của huyện Ba Bể cho GV toán toàn huyện. Đội ngũ này phải là lực lượng chủ chốt, tiên phong, phải nghiên cứu kỹ và am hiểu sâu sắc nội dung Nghị quyết 29-NQ/TW, phải tuyên truyền và giải thích được mọi thắc mắc của GV khi có yêu cầu. - Đội ngũ cán bộ GV toán cốt cán giúp Hiệu trưởng thực hiện toàn bộ các nội dung hoạt động, phổ biến và tuyên truyền cho GV thực hiện tốt theo tinh thần của Nghị quyết 29-NQ/TW. - Hiệu trưởng cùng đội ngũ cán bộ, GV toán cốt cán cần tiến hành một số công việc như sau: Thứ nhất: Hiệu trưởng tập huấn cho ĐNGV cốt cán hiểu được quan điểm chỉ đạo và mục tiêu cụ thể của Nghị quyết 29-NQ/TW. Thứ hai: Mỗi cán bộ, GV nòng cốt được trang bị các tài liệu liên quan về

56 Nghị quyết 29-NQ/TW và hướng thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW. Các tài liệu trên được cán bộ cốt cán phải nghiên cứu kỹ trước khi triển khai. Thứ ba: Phổ biến, triển khai nội dung Nghị quyết 29-NQ/TW cho GV toán toàn huyện - Ban giám hiệu triển khai giới thiệu, phổ biến về nội dung của Nghị quyết 29-NQ/TW. - Giúp cho GV nắm được tinh thần của Nghị quyết 29-NQ/TW với mục tiêu đổi mới căn bản GD&ĐT. - Triển khai sâu rộng phong trào thi đua về đổi mới phương pháp dạy học tới tất cả mọi GV toán trong huyện. Giúp cho mọi GV hiểu rõ mục đích, ý nghĩ để họ phấn khởi, nỗ lực hết mình để thực hiện theo tinh thần của Nghị quyết 29- NQ/TW. * Kiểm tra đánh giá - Xây dựng các tiêu chí thi đua của các đoàn thể và gắn công việc hàng ngày với các phong trào thi đua, các hội thi, hội giảng, các đợt thanh kiểm tra… - Thông qua phong trào thi đua của các đoàn thể để tăng cường đổi mới phương pháp dạy học môn toán, giáo dục việc chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Phấn đấu không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, tự học, tự bồi dưỡng, rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần đoàn kết, khả năng hợp tác để thực hiện nhiệm vụ GD được phân công. Xây dựng tập thể sư phạm đoàn kết, dân chủ, kỷ cương, trách nhiệm. Phát huy tinh thần làm chủ tập thể của các thành viên trong cơ quan. - Phối kết hợp chặt chẽ giữa hoạt động chuyên môn với công đoàn, tổ chức các hoạt động tập thể để gắn kết các thành viên. 3.2.1.4. Điều kiện thực hiện biện pháp Để thực hiện tốt biện pháp trên, trước hết và trên hết cần phải có sự gương mẫu của lãnh đạo nhà trường, mà đứng đầu là Hiệu trưởng và sự ủng hộ hoạt động của Đảng, chính quyền, đoàn thể và toàn thể GV toán. Trong đó cần tập

57 trung vào các yếu tố sau: - Làm tốt công tác quán triệt quan điểm chỉ đạo, mục đích, yêu cầu, tầm quan trọng, tính cấp thiết của Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản GD&ĐT. - Chọn cử, tổ chức và chỉ đạo cho ĐNGV "nòng cốt" giúp hiệu trưởng tuyên truyền và phổ biến sâu rộng nội dung và tinh thần của Nghị quyết 29- NQ/TW cho GV toán toàn huyện - Có sự chỉ đạo sát sao của cấp ủy, BGH tới các tổ chức đoàn thể về mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của Nghị quyết 29-NQ/TW. - Có sự hưởng ứng mạnh mẽ của toàn thể GV toán trong huyện. - Việc đánh giá, xếp loại thi đua và khen thưởng phải chính xác, khách quan, công bằng. Có chế độ, chính sách động viên khuyến khích cán bộ, GV, nhân viên kịp thời và lâu dài khi có kết quả thi đua. 3.2.2. Biện pháp 2: Tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên toán về việc đổi mới phương pháp giảng dạy 3.2.2.1. Mục đích - Giúp cho GV toán nắm được mục tiêu của dự thảo chương trình sách giáo khoa mới đã được Bộ GD&ĐT ban hành vào tháng 8 năm 2015. - Giúp cho mỗi GV toán tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo định hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS; tập trung dạy cách học và rèn luyện năng lực tự học. 3.2.2.2. Nội dung - Tiến hành quán triệt đầy đủ các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, nhà nước, của Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn, Sở GD&ĐT Bắc Kạn về công tác đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới chương trình môn toán để đáp ứng nhu câu đổi mới về giáo dục. - Nâng cao ý thức rèn luyện phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn và

58 kỹ năng sư phạm, từ đó xác định được trách nhiệm của mình đối với việc tự học và phấn đấu rèn luyện thường xuyên đối với việc nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm. + Đối với GV toán: Phải nhận thức đúng vai trò, chức năng, nhiệm vụ và trách nhiệm của mình với sứ mệnh về đổi mới giáo dục về phương pháp và nội dung chương trình, ý thức được vần đề học tập để nâng cao năng lực sư phạm là nhiệm vụ phải thực hiện tích cực, tự giác và nghiêm túc để nhanh chóng tiếp cận được những thành tựu mới của khoa học giáo dục, cập nhật kịp thời những đổi mới và có khả năng giải quyết tốt các nhiệm vụ đặt ra của chương trình sách giáo khoa mới. 3.2.2.3. Cách thực hiện * Xây dựng kế hoạch - Xây dựng kế hoạch tuyên truyền giáo dục, triển khai kịp thời về quan điểm chỉ đạo về việc đổi mới chương trình tới mọi GV toán của huyện. - Căn cứ vào nội dung, chương trình, sách giáo khoa mới để tập huấn, bổ sung, nâng cao trình độ chuyên môn cho GV để đáp ứng kịp thời sự đổi mới về GD. - Tạo sự thống nhất cao trong tư tưởng của mọi cán bộ GV về việc đổi mới chương trình tới vì mục tiêu chung của nhà trường. Coi vấn đề tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm là một trong nhưng tiêu chuẩn hàng đầu để đáp ứng nhu cầy đổi mới về GD. - Xây dựng phong trào thi đua học tập trong nhà trường để động viên GV quyết tâm học tập, tạo điều kiện khuyến khích tinh thần giúp đỡ, tương trợ lẫn nhau trong học tập. * Tổ chức, chỉ đạo thực hiện - Tạo điều kiện làm việc thoải mái cho GV, giúp họ về vật chất và thời gian để yên khi tham gia các lớp học để bồi dưỡng các kiến thức, các quan điểm của chương trình mới cần cập nhật. - Cán bộ quản lý tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ tư duy lý luận, tư duy

59 khoa học, từ đó có khả năng nhạy bén, linh hoạt, tạo uy tín trong phong cách quản lý và chỉ đạo việc đáp ứng về đổi mới chương trình và đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá. * Kiểm tra đánh giá - Xây dựng các tiêu chí thi đua của các đoàn thể và gắn công việc hàng ngày với các phong trào thi đua, các hội thi, hội giảng, các đợt thanh kiểm tra… - Việc đánh giá, xếp loại thi đua và khen thưởng phải chính xác, khách quan, công bằng. Có chế độ, chính sách động viên khuyến khích cán bộ, GV kịp thời và lâu dài khi có kết quả thi đua. 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp Để thực hiện tốt biện pháp này thì trước hết BGH mà đứng đầu là Hiệu trưởng và tổ trưởng, nhóm trưởng phải nắm rõ các văn bản chỉ đạo của các cấp về đổi mới giáo dục để triển khai đồng bộ và hiệu quả. Tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất và tinh thần cho GV trong quá trình học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng việc thay đổi phương pháp giảng dạy và nắm bắt được kịp thời nội dung, chương trình của sách giáo khoa mới. 3.2.3. Biện pháp 3: Tự bồi dưỡng nhằm nâng cao hiệu quả của các phương pháp dạy học môn toán Công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng có ý nghĩa rất to lớn trong việc nâng cao chất lượng bộ môn, năng lực sư phạm cho GV toán. Xuất phát từ tình hình thực tế theo tinh thần của Nghị quyết 29-NQ/TW và việc đổi mới chương trình chúng tôi thấy việc bồi dưỡng phương pháp dạy học môn toán cho GV phải bắt đầu từ việc xác định mục đích, nội dung và thời gian thực hiện. Trong kế hoạch hàng năm của nhà trường, hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng được kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn toán cho GV toán toàn huyện. 3.2.3.1. Mục đích - Nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho GV toán theo hướng cập nhật, hiện đại hóa, phù hợp với thực tiễn giáo dục Việt Nam để đáp ứng các yêu cầu đổi mới về mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục và dự thảo chương