Luận văn Thạc sĩ Lịch sử: Văn hóa của người Tày ở huyện định hóa tỉnh Thái Nguyên

4,940
41
134
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
65
         

 

   
.
b. Một số điều cấm kỵ trong đám tang

    
 n


Trong 

- 
- 

- 

- 
- 
- 
- 
- 

      hàng
   “linh hồn tồn tại”.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 65                   . b. Một số điều cấm kỵ trong đám tang        n   Trong   -  -   -   -  -  -  -  -         hàng    “linh hồn tồn tại”.
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
66
       .
    
 “vạn
vật hữu linh” 
3.1.4.2. Tục làm ma khô
      
 

 

  
 -  


       
    

      
xung q         
      

 
a 

              
hà xin

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 66        .       “vạn vật hữu linh”  3.1.4.2. Tục làm ma khô          có         -                          xung q                    a                  hà xin 
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
67
cho ba ngày


Sáng hôm l


       

-  
- 
- 
- 
- 
- 
- 
bên trai  

   

th  
  
    
      



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 67 cho ba ngày   Sáng hôm l            -   -  -  -  -  -  -   và bên trai         Có th                    
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
68
Ngọc Hoàng ban sắc xuống
Đệ tử nguyện làm theo
Sau khi treo tr 


 

Thanh phiêu ngọc quan hoàng kim điện
Cứu khổ từ tôn độ vong hồn


Cung nghênh thánh giá cung

Đại đạo huyền môn thường bất nhạn
Lão Quân tả hộ vĩnh vô môn

 


         
 

“thi hài” 
     
  i   
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 68 Ngọc Hoàng ban sắc xuống Đệ tử nguyện làm theo Sau khi treo tr       Thanh phiêu ngọc quan hoàng kim điện Cứu khổ từ tôn độ vong hồn   Cung nghênh thánh giá cung  Đại đạo huyền môn thường bất nhạn Lão Quân tả hộ vĩnh vô môn                   “thi hài”          i   
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
69


  

chính sau:
Lễ mời tổ sư: 

Lễ mua nước: 
         cùng      
        

    
Mua nước
Hựu thỉnh thủy vong linh 

Thập phương túc tĩnh Thiên tôn


      




       



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 69       chính sau: Lễ mời tổ sư:   Lễ mua nước:           cùng                      Mua nước Hựu thỉnh thủy vong linh   Thập phương túc tĩnh Thiên tôn                        
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
70
Lễ khâm niệm và nhập nhà táng
             
     


, có

)
c


  
      
 lên quan tài.
Sau k
 
n
Lễ phá ngục chuộc vong







 

 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 70 Lễ khâm niệm và nhập nhà táng                       , có  ) c  bó             lên quan tài. Sau k   n Lễ phá ngục chuộc vong            
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
71
Độ cầu vong  


Thái thượng Ngọc Hoàng sắc hạ sắc văn  


“Thập phương cứu khổ thiên tôn. Đại từ đại bi cứu khổ thái vô thượng tôn”.
 
“từ bi bác ái” c 
     

            
        
  
    
 lên

      


sang 


Lễ đại tế
     
     
       
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 71 Độ cầu vong     Thái thượng Ngọc Hoàng sắc hạ sắc văn     “Thập phương cứu khổ thiên tôn. Đại từ đại bi cứu khổ thái vô thượng tôn”.   “từ bi bác ái” c  lò                                      lên           sang    Lễ đại tế                    
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
72


 

“Hôm nay, ngày… tháng… m… Kính cẩn dâng tờ biểu sớ lên các
ngài về việc báo hiếu đền đáp công ơn của con trai ở trên dương thế là… con
dâu là… cùng các con cháu… cho cha (mẹ) là…
Xin cảm tạ các đấng Thiên tôn đã siêu độ cho vong hồn là… thoát khỏi
cảnh khổ ải để về với cõi tiên giới”.
Sau k

 

Lễ đốt nhà xe
  cúng  e cho
 
“Khai địa mtáng” (Đưa vong về mộ) “Độ nhập địa”
(siêu độ cho vong được về với đất mẹ)
 
      



   
 Khi

 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 72      “Hôm nay, ngày… tháng… năm… Kính cẩn dâng tờ biểu sớ lên các ngài về việc báo hiếu đền đáp công ơn của con trai ở trên dương thế là… con dâu là… cùng các con cháu… cho cha (mẹ) là… Xin cảm tạ các đấng Thiên tôn đã siêu độ cho vong hồn là… thoát khỏi cảnh khổ ải để về với cõi tiên giới”. Sau k     Lễ đốt nhà xe   cúng  e cho   “Khai địa mộ táng” (Đưa vong về mộ) và “Độ nhập địa” (siêu độ cho vong được về với đất mẹ)                  Khi   
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
73
    

Tóm lại

“linh hồn tồn tại”.
      
 lòn 
    ,    
nh   n ra
.
 

     

 

3.2. Văn học dân gian
3.2.1. Truyện kể
Trong kho tàng      
tr 

  
      

       
  

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 73       Tóm lại  “linh hồn tồn tại”.         lòn      ,     tình   n ra .              3.2. Văn học dân gian 3.2.1. Truyện kể Trong kho tàng       tr                         
S hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
74
     



  
 


“Chuyện quả bầu”“Thuở mới sinh ra
trời đất, Thiên lôi thường muợn oai trời đi đánh người, đốt nhà làm cho muôn
vật rất lo sợ. Có nhà nhà người thợ rèn nọ, vợ mất sớm, để lại cho chồng hai
đứa con, một trai, một gái. Ngời thợ rèn ngày đêm mưu tính quyết chống lại
nhà trời. Ông cùng các con xuống suối lấy rêu đá đem phủ lên mái nhà, lại
khơi sâu rãnh chỗ giọt gianh rồi đổ phân gà, phân lợn xuống. Rồi người thợ
rèn mới thách thức trời xuống đánh nhau.
Trời cả giận sai Thiên lôi tức tốc xuống đánh. Thiên lôi làm mưa to
gió lớn, sấm chớp m ầm đáp thẳng xuống nhà người thợ rèn. Nước mưa
làm rêu càng trơn, Thiên lôi trượt từ nóc nhà ngã xuống đất, rơi vào giữa
đám phân. Vướng phải chất uế tạp, thiên lôi không bay lên trời được nữa.
Cha con thrèn liền trói Thiên lôi giam vào trong cũi. Người cha đi chợ
mua muối định sẽ ướp thịt Thiên lôi cho hả giận. Ông dặn các con nhà
không được cho Thiên lôi uống nước. Người thợ rèn đi được một lát, Thiên
lôi dỗ ngon dỗ ngọt hai đứa tr: “cho ta gáo ớc rồi ta hóa phép lạ cho
xem, hay lắm”. Hai đứa trẻ nghe thấy nói đến phép lạ thì thích lắm, quên c
lời cha dặn liền múc cho Thiên lôi gáo nước. Được uống nước, Thiên lôi hóa
phép phá i thoát ra. Trước khi bay về trời, Thiên lôi đưa cho người chị
một quả bầu bảo đem đi trồng.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 74                 “Chuyện quả bầu”“Thuở mới sinh ra trời đất, Thiên lôi thường muợn oai trời đi đánh người, đốt nhà làm cho muôn vật rất lo sợ. Có nhà nhà người thợ rèn nọ, vợ mất sớm, để lại cho chồng hai đứa con, một trai, một gái. Ngời thợ rèn ngày đêm mưu tính quyết chống lại nhà trời. Ông cùng các con xuống suối lấy rêu đá đem phủ lên mái nhà, lại khơi sâu rãnh chỗ giọt gianh rồi đổ phân gà, phân lợn xuống. Rồi người thợ rèn mới thách thức trời xuống đánh nhau. Trời cả giận sai Thiên lôi tức tốc xuống đánh. Thiên lôi làm mưa to gió lớn, sấm chớp ầm ầm đáp thẳng xuống nhà người thợ rèn. Nước mưa làm rêu càng trơn, Thiên lôi trượt từ nóc nhà ngã xuống đất, rơi vào giữa đám phân. Vướng phải chất uế tạp, thiên lôi không bay lên trời được nữa. Cha con thợ rèn liền trói Thiên lôi giam vào trong cũi. Người cha đi chợ mua muối định sẽ ướp thịt Thiên lôi cho hả giận. Ông dặn các con ở nhà không được cho Thiên lôi uống nước. Người thợ rèn đi được một lát, Thiên lôi dỗ ngon dỗ ngọt hai đứa trẻ : “cho ta gáo nước rồi ta hóa phép lạ cho xem, hay lắm”. Hai đứa trẻ nghe thấy nói đến phép lạ thì thích lắm, quên cả lời cha dặn liền múc cho Thiên lôi gáo nước. Được uống nước, Thiên lôi hóa phép phá cũi thoát ra. Trước khi bay về trời, Thiên lôi đưa cho người chị một quả bầu bảo đem đi trồng.