Luận văn Thạc sĩ Lịch sử: Văn hóa của người Tày ở huyện định hóa tỉnh Thái Nguyên
4,838
41
134
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
6
Văn hóa Tày
Nùng - Các dân tộc Tày - Nùng ở Việt Nam
5.2. Tài liệu điền dã
Tày
6. Đóng góp của luận văn
-
-
7. Bố cục luận văn
Chƣơng 1: Vài nét về huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên
Chƣơng 2: Văn hóa vật chất của ngƣời Tày ở huyện Định Hóa tỉnh
Thái Nguyên
Chƣơng 3: Văn hóa tinh thần của ngƣời Tày ở huyện Định Hóa
tỉnh Thái Nguyên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
1
Chƣơng 1
VÀI NÉT VỀ HUYỆN ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN
1.1. Lịch sử hành chính huyện Định Hóa
“đông tây cách nhau 172 dặm,
nam bắc cách nhau 98 dặm, phía đông đến địa giới huyện Phú Lương 46
dặm, phía tây đên địa giới châu Chiêm Hóa tỉnh Tuyên Quang 126 dặm, phía
nam đến địa giới huyện Văn Lãng 146 dặm, phía bắc đến địa giới châu Thông
Hóa 47 dặm. Xưa là đất bộ Vũ Định, thời thuộc Minh gọi là huyện Tuyên
Hóa, đời Lê gọi là châu Tuyên Hóa, sau đổi làm châu Định Hóa, thuộc phủ
Phú Bình do phiên thần họ Ma nối đời quản trị…” [40, tr.158-159].
Dư địa chí
0 xã, 12 trang.
“cách tỉnh 99 dặm về phía tây, đông tây cách nhau 153
dặm, nam bắc cách nhau 187 dặm” [40,
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
8
Tòng
S
1.2. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên
Tây
75 km
2
-
o
-
-
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
9
n
1.3. Các thành phần dân tộc trong huyện
Kinh, Dao, Cao Lan -
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
10
ng
2
.
Các dân tộc huyện Định Hóa
STT
Dân tộc
Dân số
(ngƣời)
%
Ghi chú
1
Tày
43367
49,2
2
Kinh
30698
34,8
3
Cao Lan - Sán Chí
8053
9,1
4
Nùng
2891
3,3
5
Dao
1799
2
6
Hoa
1280
1,4
7
Sán Dìu
98
0,09
8
Mông
101
0,06
9
97
0,05
Nguồn: UBND huyện Định Hoá (2009)
:
Kinh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
11
c Kinh:
i Kinh ch y th trn Ch ng.
H sng tp trung thành các làng mt t i ci Vit. Bên
c phi Vit sng xen k vi Tày, Nùng và các
dân t ng ln nhau gia
các dân tc vi dân tc Kinh. Biu hin ng c i Kinh vi các
dân tc khác th hin rõ nht ngôn ng và trang phi
p thu và chu ng không ít cc khác.
Nhiu t trong ting Kinh mt cách t i
Kinh s dng ví d nh Hoá vn dùng t
y li. V i Tày có câu thành ng Keo già
hoá Thổi Kinh vi dân t
i dân tc h gn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
12
T
i Nùng có rt nhing v i Tày h
ng tp trung thành tng bn trên trin núi, trii sng vt
cht cnh Hoá rt gin dm bc. H
t vi nhng thc ph ng, thú rng. Ngày
l tt h làm nhiu loo, bánh gio, bánh
dày và git l cúng t t i Nùng có tc l không cúng gi
i cht mà ch làm sinh nht khi còn sng. Trang phi Nùng gin
d
Dân tc Hoa: Chim 1,4% dân s toàn huyn. Dân tc Hoa tp trung
t huy nh Hoá chim 48,89% s i Hoa trong tnh Thái
Nguyên. Mt s xã có i Hoa sinh sng, th trn
Ch Chu, B i Hoa có mt
Thái Nguyên khoH n gc t các
tnh Qung Tây (Trung Quc). T tiên ca mt b phn trong
s h vn là nhi phiêu bt b phn
khác là hu du ca nhng chin binh ca phong trào Thái Bình Thiên Quc
chng li nhà Thanh b n sang Vii Hoa nh
c nhi n thng ca dân tc. Ti Ch
Chu h th Dân cư, dân tộc
Tỉnh Thái NguyênTheo kí ức của nhân dân, đó là một ngôi đền 3
gian, tương đối lớn, trong chính điện có một bức tượng Quan Công ngồi trên
ngai, hai bên tả hữu có Quan Bình và Châu Sương mang gươm đứng hầu. Đó
cũng là mô típ chung trong cụm tượng thường thấy ở những ngôi đền thờ
Quan Vân Trường. Lễ hội đền Quan Đế được tổ chức vào ngày 13 tháng năm
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
13
Âm lịch - tương truyền đó là ngày mất của đức Quan Vân Trường - và diễn ra
trong 3 ngày” [57, tr. 262].
- Sán Chí, Mông, Dao, Sán Dìu,
-
1.4. Vài nét về ngƣời Tày ở huyện Định Hóa
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
14
1.4.1. Dân số, nguồn gốc
nh Hóa có 43.367
“Đất nước Việt Nam qua
các đời”
“đoán rằng người Nùng ở miền Nam Trung Quốc và người
Tày ở Bắc Việt Nam là hậu duệ của họ. Đặc biệt là người Lão ở Tây
Nguyên bấy giờ”. “Chúng ta có thể đoán rằng cư dân các châu ki mi thuộc
An Nam đô hộ phủ là tiền thân của đồng bào Tày, Nùng ở khu vực Việt Bắc
hiện nay” [1, tr.103]
“Tày hóa”
1.4.2. Tình hình kinh tế
Kinh tế nông nghiệp
Ru
Tên các cánh
“nà”
dùng
bào Tày