Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro trong hoạt động tín dụng tại chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển Tp.Hồ Chí Minh
7,375
412
84
- 40 -
nhaân ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû toång soá ñieåm töø cao ñeán thaáp cuûa töøng
nguyeân
nhaân töông öùng trong Phuï luïc 3
Tính phoå bieán cuûa nguyeân nhaân Heä soá
1. Khoâng xaûy ra
1
2. Ít xaûy ra
3
3. Thöôøng xaûy ra
5
Toång hôïp caùc phieáu khaûo saùt hôïp leä (102 phieáu) cho thaáy trong 26
nguyeân nhaân
döï kieán cuûa taùc giaû daãn ñeán ruûi ro tín duïng coù 12/26 nguyeân nhaân
ñöôïc töø 50%
trôû leân soá CBTD traû lôøi “Thöôøng xaûy ra” treân toång soá ngöôøi ñöôïc
khaûo saùt. Ñieàu
naøy cho thaáy caùc nguyeân nhaân do taùc giaû döï kieán ñöa ra töông ñoái phuø
hôïp vôùi
tình hình thöïc teá treân ñòa baøn (12 nguyeân nhaân naøy seõ ñöôïc phaân tích
trong phaàn
2.4)
¾ Phaân tích keát quaû ñieàu tra theo quy moâ tín duïng
Trong 102 CBTD tham gia khaûo saùt ñang coâng taùc taïi caùc ngaân haøng vôùi
quy moâ
dö nôï tín duïng khaùc nhau ñöôïc theå hieän trong baûng döôùi ñaây:
Baûng 5: Phaân tích keát quaû ñieàu tra nguyeân nhaân theo quy moâ dö nôï tín
duïng
(soá lieäu trích töø phuï luïc 3 vaø phuï luïc 4)
CBTD ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân
CBTD tham gia khaûo
saùt
Thaáp nhaát Cao nhaát
Chæ tieâu quy
moâ dö nôï tín
duïng
(1)
Soá
phieáu
(2)
Tyû troïng
(3)
Soá
phieáu
(4)
Tyû troïng
(5)
Soá
phieáu
(6)
Tyû
troïng
(7)
- Döôùi 100 tyû 26
25%
12
22%
16
31%
- Töø 100-500 tyû 32
31%
19
29%
23
36%
- Treân 500 tyû 44
44%
18
35%
34
45%
102 100%
Qua baûng phaân tích treân cho thaáy vôùi moãi loaïi quy moâ dö nôï tín duïng
(moãi
doøng trong baûng) ñeàu theå hieän tyû troïng CBTD tham gia khaûo saùt (coät 3)
coù giaù trò
naèm giöõa tyû troïng thaáp nhaát (coät 5) vaø cao nhaát (coät 6) maø CBTD ñoàng
tình vôùi
- 41 -
12 nguyeân nhaân cô baûn, ñieàu naøy cho thaáy caùc nguyeân nhaân cô baûn ñeàu
xuaát
hieän gaàn nhö nhau ôû caùc ngaân haøng coù quy moâ dö nôï tín duïng khaùc nhau.
¾ Phaân tích keát quaû ñieàu tra theo thaâm nieân coâng taùc
Trong 102 CBTD tham gia khaûo saùt ñöôïc phaân loaïi theo 3 möùc ñoä thaâm
nieân khaùc nhau theå hieän trong baûng döôùi ñaây:
Baûng 6: Phaân tích keát quaû ñieàu tra nguyeân nhaân theo thaâm nieân coâng
taùc
(soá lieäu trích töø phuï luïc 3 vaø phuï luïc 4)
CBTD ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân CBTD tham gia khaûo
saùt
Thaáp nhaát Cao nhaát
Chæ tieâu thaâm
nieân coâng taùc
(1)
Soá
phieáu
(2)
Tyû troïng
(3)
Soá
phieáu
(4)
Tyû troïng
(5)
Soá
phieáu
(6)
Tyû
troïng
(7)
- Döôùi 3 naêm 53
52%
31
48%
39
57%
- Töø 3-6 naêm 28
27%
9
17%
18
31%
- Treân 6 naêm 21
21%
9
15%
15
29%
102 100%
Qua baûng phaân tích treân cho thaáy vôùi soá naêm laøm coâng taùc tín duïng
khaùc
nhau (moãi doøng trong baûng) ñeàu theå hieän tyû troïng CBTD tham gia khaûo
saùt (coät
3) coù giaù trò naèm giöõa tyû troïng thaáp nhaát (coät 5) vaø cao nhaát (coät
6) maø CBTD
ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân cô baûn, ñieàu naøy cho thaáy vôùi möùc ñoä
thaâm nieân
khaùc nhau, CBTD ñeàu nhaän thöùc gaàn nhö nhau vôùi caùc nguyeân nhaân cô baûn
naøy.
¾ Phaân tích keát quaû ñieàu tra theo trình ñoä chuyeân moân cuûa CBTD
Trong 102 CBTD tham gia khaûo saùt phaân loaïi theo 3 trình ñoä khaùc nhau
ñöôïc theå hieän trong bieåu döôùi ñaây:
Baûng 7: Phaân tích keát quaû ñieàu tra nguyeân nhaân theo trình ñoä chuyeân
moân
(soá lieäu trích töø phuï luïc 3 vaø phuï luïc 4)
CBTD ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân
Chæ tieâu trình ñoä
chuyeân moân CBTD
CBTD tham gia
khaûo saùt
Thaáp nhaát Cao nhaát
- 42 -
(1) Soá
phieáu
(2)
Tyû troïng
(3)
Soá
phieáu
(4)
Tyû
troïng
(5)
Soá
phieáu
(6)
Tyû
troïng
(7)
- Trung caáp, cao
ñaúng
0
0%
-
-
-
-
- Ñaïi hoïc 83
81%
46
78%
53
88%
- Treân Ñaïi hoïc 19
19%
6
12%
15
22%
102 100%
Qua baûng phaân tích treân cho thaáy öùng vôùi moãi trình ñoä chuyeân moân
(moãi doøng trong baûng) ñeàu theå hieän tyû troïng CBTD tham gia khaûo saùt
(coät 3)
luoân coù giaù trò naèm giöõa tyû troïng thaáp nhaát (coät 5) vaø cao nhaát
(coät 6) maø
CBTD ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân cô baûn, ñieàu naøy cho thaáy vôùi trình
ñoä
chuyeân moân khaùc nhau, CBTD ñeàu coù nhaän thöùc gaàn nhö nhau vôùi caùc
nguyeân nhaân cô baûn naøy.
Toång hôïp keát quaû ñieàu tra theo 3 tieâu chí treân ñeàu cho thaáy vôùi quy
moâ dö
nôï nôi CBTD coâng taùc, thaâm nieân vaø trình ñoä CBTD khaùc nhau nhöng ñeàu
thoáng
nhaát cao vôùi 12 nguyeân nhaân cô baûn naøy, cuï theå nhö sau: (theo möùc ñoä
phoå bieán
töø cao ñeán thaáp).
1. Doanh nghieäp kinh doanh thua loã do naêng löïc quaûn trò ñieàu haønh yeáu
keùm.
2. Quy ñònh cho vay chöa chaët cheõ, thieáu kieåm tra trong vaø sau cho vay.
3. Chính saùch khaùch haøng chöa hôïp lyù, ngaân haøng quaù taäp trung cho vay
caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc.
4. Khaùch haøng söû duïng voán vay sai muïc ñích.
5. Taøi chính cuûa doanh nghieäp khoâng minh baïch.
6. Söï bieán ñoäng giaù caû haøng hoùa treân thò tröôøng theá giôùi.
7. Söï thay ñoåi thöôøng xuyeân trong cô cheá, chính saùch cuûa Nhaø nöôùc
8. Coâng taùc kieåm tra noäi boä chöa ñöôïc chuù troïng.
9. Heä thoáng thoâng tin tín duïng cuûa NHNN chöa phaùt trieån.
- 43 -
10. Heä thoáng thoâng tin noäi boä cuûa ngaân haøng coøn yeáu keùm
11. Haønh lang phaùp lyù trong hoaït ñoäng ngaân haøng thieáu chaët cheõ, ñoàng
boä
12. Trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï caùn boä tín duïng coøn haïn cheá
2.4 Phaân tích caùc nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng taïi BIDV-HCMC thôøi
gian
qua
2.4.1 Nguyeân nhaân khaùch quan coù lieân quan ñeán moâi tröôøng hoaït ñoäng
kinh
doanh
2.4.1.1 Moâi tröôøng kinh teá khoâng oån ñònh
¾ Söï bieán ñoäng giaù caû haøng hoùa treân thò tröôøng theá giôùi
Neàn kinh teá Vieät Nam trong xu theá hoäi nhaäp taát yeáu phaûi chòu taùc ñoäng
maïnh meõ bôûi nhöõng bieán ñoäng cuûa nhöõng maët haøng nhaïy caûm treân thò
tröôøng theá
giôùi. Thöïc vaäy, trong naêm 2005 giaù daàu thoâ treân theá giôùi taêng cao
buoäc Nhaø nöôùc
phaûi ñieàu chænh giaù xaêng daàu trong nöôùc, taùc ñoäng maïnh ñeán chi phí
ñaàu vaøo cuûa
haøng loaït caùc lónh vöïc noâng nghieäp, coâng nghieäp vaø dòch vuï. Toång
coâng ty ñieän
löïc Vieät Nam cho bieát ñôït taêng giaù xaêng daàu laàn naøy laøm chi phí saûn
xuaát ñieän
trong 6 thaùng cuoái naêm 2005 taêng theâm 209,5 tyû ñoàng. Toång coâng ty than
Vieät
Nam döï kieán chi phí taêng 103 tyû ñoàng, ngaønh xi maêng döï kieán chi phí
taêng 10%,
vieäc taêng giaù xaêng daàu naøy cuõng aûnh höôûng ñeán ngaønh giao thoâng vaän
taûi döï
kieán taêng 2,82-5,72% giaù thaønh (nguoàn: Thôøi baùo Kinh teá Saøi Goøn ngaøy
07/07/2005). Ñieàu naøy laøm aûnh höôûng ñeán lôïi nhuaän cuûa caùc doanh
nghieäp.
Beân caïnh ñoù, moät maët haøng khaùc treân theá giôùi cuõng taêng giaù trong
nhöõng
naêm vöøa qua laø maët haøng saét theùp, taùc ñoäng ñeán caùc ngaønh coâng
nghieäp trong
nöôùc nhö xaây döïng, cô khí, cheá taïo ñoùng taøu… laøm taêng chi phí voán ñaàu
tö cuûa taát
caû caùc döï aùn, aûnh höôûng nhieàu nhaát ñoái vôùi caùc nhaø thaàu khi kyù
hôïp ñoàng thi
coâng khoâng löôøng tröôùc ñöôïc giaù vaät tö coù bieán ñoäng, haøng loaït caùc
coâng ty xaây
- 44 -
döïng bò loã vì ñaõ kyù hôïp ñoàng thi coâng tröôùc ñoù, aûnh höôûng nghieâm
troïng ñeán vieäc
traû nôï vay ngaân haøng.
Khoâng chæ nhaäp khaåu, caùc maët haøng xuaát khaåu cuõng bò toån thöông khoâng
keùm. Ngaønh deät may trong moät soá naêm gaàn ñaây ñaõ gaëp khoâng ít khoù
khaên vì bò
khoáng cheá haïn ngaïch laøm aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán hoaït ñoäng kinh doanh
cuûa caùc
doanh nghieäp noùi rieâng vaø cuûa caùc ngaân haøng cho vay noùi chung.
¾ Söï thay ñoåi thöôøng xuyeân trong cô cheá, chính saùch quaûn lyù cuûa
Nhaø nöôùc
Nhöõng thay ñoåi veà chính saùch cuûa Nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø laø yeáu
toá
taùc ñoäng raát maïnh ñeán saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp. Chaúng
haïn
nhö trong lónh vöïc quaûn lyù hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh vaø söû duïng
xe gaén
maùy. Töø naêm 1995 ñeán naêm 2002 ñaõ coù 4 cô quan chuû quaûn caáp boä tröïc
tieáp
quaûn lyù lónh vöïc naøy. Vôùi moãi boä chuû quaûn, Chính phuû ñaõ ban haønh
nhöõng chính
saùch khaùc nhau thaäm chí maâu thuaãn vôùi nhau laøm cho nhieàu doanh nghieäp
gaëp
raát nhieàu khoù khaên. Vôùi chính saùch khuyeán khích naâng cao tyû leä noäi
ñòa hoùa ñoái
vôùi saûn phaåm xe gaén maùy, Chính phuû ñaõ coù nhöõng khuyeán khích nhö giaûm
thueá
nhaäp khaåu ñoái vôùi löôïng linh kieän nhaäp khaåu. Tuy nhieân khi Boä Taøi
chính tieáp
quaûn thì chính saùch cuûa Chính phuû ñaõ coù nhöõng thay ñoåi theo höôùng chaët
cheõ
hôn, khieán cho nhieàu doanh nghieäp rôi vaøo tình traïng thua loã. Ñieàu naøy
cho thaáy
söï khoâng oån ñònh trong chính saùch ñaõ khieán caùc doanh nghieäp khoù coù
theå chuû
ñoäng trong chieán löôïc kinh doanh cuûa mình, laøm cho quaù trình kinh doanh
cuûa
doanh nghieäp coù theå gaëp nhieàu khoù khaên, töø ñoù aûnh höôûng ñeán khaû
naêng hoaøn
traû nôï cho ngaân haøng.
2.4.1.2 Moâi tröôøng phaùp lyù chöa thuaän lôïi
¾ Caùc NHTM chöa thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng cöôõng cheá thu hoài nôï
- 45 -
Trong tröôøng hôïp khaùch haøng khoâng traû ñöôïc nôï ñeán haïn, neáu caùc beân
khoâng coù thoûa thuaän khaùc thì theo Khoaûn 2 Ñieàu 54 Luaät caùc TCTD coù quy
ñònh
“TCTD coù quyeàn baùn taøi saûn caàm coá ñeå thu hoài voán trong moät thôøi haïn
nhaát ñònh
theo quy ñònh cuûa phaùp luaät”. Nhöng trong thöïc teá hieäu löïc phaùp lyù veà
xöû lyù taøi
saûn baûo ñaûm chöa taïo quyeàn töï chuû cho caùc NHTM vaø phuï thuoäc raát
nhieàu vaøo
thieän chí vaø traùch nhieäm phoái hôïp cuûa caùc cô quan chöùc naêng.
Maëc duø Thoâng tö lieân tòch soá 03/2001/TTLT-NHNN-BTP-BCA-BTC-
TCÑC cho pheùp caùc NHTM ñöôïc chuû ñoäng trong vieäc löïa choïn caùc phöông
thöùc
baùn taøi saûn nhöng nhöõng quy ñònh veà trình töï, thuû tuïc baùn taøi saûn thì
laïi chuû yeáu
phuï thuoäc vaøo caùc cô quan höõu quan vaø chính quyeàn ñòa phöông caùc caáp.
Chaúng
haïn nhö ñoái vôùi taøi saûn laø quyeàn söû duïng ñaát thì phaûi gôûi hoà sô ñeà
nghò ñaáu giaù
qua caùc cô quan coù thaåm quyeàn ñeå cho pheùp ñaáu giaù môùi ñöôïc thöïc hieän
(ñoái vôùi
hoä gia ñình, caù nhaân phaûi thoâng qua UBND caáp huyeän; ñoái vôùi caùc toå
chöùc phaûi
thoâng qua UBND caáp tænh). Hay trong quaù trình xöû lyù taøi saûn, ngaân haøng
chuû yeáu
döïa vaøo baûn aùn Toaø aùn chuyeån cô quan thi haønh aùn, nhöng do khoái löôïng
vuï vieäc
phaûi xöû lyù thi haønh aùn phaùt sinh raát lôùn trong khi löïc löôïng chaáp
haønh vieân coøn
haïn cheá. Nhieàu tröôøng hôïp ñeà nghò thi haønh aùn coù lieân quan ñeán ngaân
haøng phaûi
maát raát nhieàu thôøi gian môùi coù ñieàu kieän toå chöùc thi haønh aùn. Ñeán
khi toå chöùc thi
haønh aùn thì giaù trò vaø hieän traïng taøi saûn ñaõ coù söï bieán ñoäng vaø
thay ñoåi lôùn, nhieàu
tröôøng hôïp khoâng xöû lyù ñöôïc do khoâng coù ñoái töôïng mua hoaëc ñeán luùc
coù ngöôøi
mua, thì giaù caû laïi khoâng thoûa thuaän ñöôïc, hoaëc taøi saûn ñaõ bò xuoáng
caáp, hö
hoûng… Ñaây chính laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân cuûa söï toàn ñoäng voán
trong caùc
taøi saûn xieát nôï laâu nay do ngaân haøng khoâng theå chuû ñoäng phaùt maõi
caùc taøi saûn
theá chaáp laø baát ñoäng saûn.
¾ Caùc quy ñònh trong hoaït ñoäng ngaân haøng thieáu chaët cheõ
- 46 -
Cô cheá quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc ñang trong quaù trình hoaøn thieän, moät soá
quy ñònh
cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc môû ra quaù roäng nhö cho pheùp moät doanh nghieäp
ñöôïc môû taøi
khoaûn tieàn göûi cuõng nhö vay voán taïi nhieàu TCTD ñeå taïo ñieàu kieän cho
khaùch haøng môû
roäng kinh doanh nhöng ngöôïc laïi Ngaân haøng seõ khoù kieåm soaùt daãn tôùi
ruûi ro. Treân thöïc
teá, vieäc phoái hôïp giöõa caùc Ngaân haøng khi thöïc hieän cho vay cuøng moät
doanh nghieäp
gaëp raát nhieàu khoù khaên trong quaù trình xem xeùt cho vay, kieåm tra söû
duïng voán vay cuõng
nhö naém baét thoâng tin veà tình hình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp
do caùc ngaân
haøng thöôøng giöõ bí maät khoâng cung caáp thoâng tin cho nhau. Thöïc teá taïi
BIDV-HCMC
trong thôøi gian qua khi thöïc hieän bieän phaùp haïn cheá cung caáp tín duïng
ñaõ xaûy ra tình
traïng caùc doanh nghieäp khoâng chuyeån doanh thu veà, gaây khoù khaên trong
vieäc thu hoài nôï
cho ngaân haøng.
2.4.1.3 Heä thoáng thoâng tin tín duïng cuûa NHNN chöa phaùt trieån
Hieän nay ôû Vieät Nam chöa coù moät cô cheá coâng boá thoâng tin ñaày ñuû veà
doanh nghieäp vaø ngaân haøng. Trung taâm thoâng tin tín duïng cuûa NHNN (CIC)
ñaõ
hoaït ñoäng hôn 10 naêm vaø giuùp cho caùc TCTD haïn cheá ñöôïc ruûi ro trong
hoaït
ñoäng tín duïng, tuy nhieân hieäu quaû cuûa thoâng tin coøn raát haïn cheá veà
chaát löôïng
cuõng nhö soá löôïng, chaúng haïn nhöõng thoâng tin nhaän ñöôïc töø NHNN quaù sô
saøi,
chæ cho bieát hieän khaùch haøng ñang coù dö nôï taïi caùc TCTD, tình traïng nôï
trong
haïn hoaëc quaù haïn, ngoaøi ra khoâng bieát theâm thoâng tin gì khaùc, phaïm vi
cung caáp
thoâng tin veà khaùch haøng chæ trong cuøng ñòa baøn, khaùc ñòa baøn khoâng cung
caáp
ñöôïc.
Treân thöïc teá NHNN ñaõ ban haønh Quyeát ñònh soá 1117/2004/QÑ-NHNN
ngaøy 08/09/2004 veà vieäc quy cheá hoaït ñoäng thoâng tin tín duïng vôùi muïc
ñích cung
caáp thoâng tin lieân quan ñeán khaùch haøng. Tuy nhieân do moät soá NHTM chöa
nhaän
thöùc ñuùng taàm quan troïng cuûa thoâng tin tín duïng, coøn coi nheï trong
ñieàu haønh ñoái
vôùi coâng taùc naøy neân chöa baùo caùo ñaày ñuû caùc khaùch haøng cho Trung
taâm (Theo
baùo caùo cuûa Trung taâm thoâng tin tín duïng NHNN taïi hoäi nghò giao ban
thaùng
- 47 -
7/2005, toång dö nôï CIC thu nhaän ñeán ngaøy 30/06/2005 chæ chieám 73% toång dö
nôï
caùc TCTD). Nguyeân nhaân do NHNN chöa coù quy ñònh cheá taøi khi caùc NHTM
cung caáp thoâng tin khoâng ñaày ñuû, kòp thôøi, chính xaùc neân thoâng tin
khoâng baûo
ñaûm cho caùc NHTM khaùc ñaùnh giaù vaø xaùc ñònh ruûi ro tieàm aån trong cho
vay ñoái
vôùi khaùch haøng. Nhö vaäy, vaán ñeà thoâng tin khoâng ñaày ñuû vaø chính xaùc
veà khaùch
haøng ñang laø khoù khaên noåi coäm cuûa caùc caùn boä tín duïng trong quaù
trình taùc
nghieäp vaø cuõng laø nguy cô tieàm aån raát cao, laø nguyeân nhaân tröïc tieáp
gaây neân ruûi
ro tín duïng taïi caùc NHTM noùi chung vaø BIDV-HCMC noùi rieâng.
2.4.2 Nguyeân nhaân thuoäc veà khaùch haøng vay
2.4.2.1 Doanh nghieäp kinh doanh thua loã do naêng löïc quaûn trò ñieàu haønh
yeáu
keùm
Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam, vieäc ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä ñeå
thích öùng vôùi söï caïnh tranh trong ñieàu kieän hoäi nhaäp laø moät yeâu caàu
caáp thieát
hieän nay. Do phaàn lôùn caùc doanh nghieäp bò haïn cheá veà quy moâ voán töï
coù, trong
ñieàu kieän thò tröôøng voán Vieät Nam chöa phaùt trieån thì döôøng nhö ngaân
haøng laø
nôi duy nhaát ñeå caùc doanh nghieäp tìm kieám caùc nguoàn voán ñaàu tö.
Neáu caùc Doanh nghieäp vay nôï ñeå ñaàu tö moät caùch ñuùng höôùng, coù nghieân
cöùu thò tröôøng thì taát nhieân seõ coù khaû naêng traû nôï ngaân haøng. Tuy
nhieân, do boá trí
cô caáu voán khoâng hôïp lyù, voán vay daøi haïn lôùn, ra quyeát ñònh ñaàu tö
khoâng ñuùng
höôùng, ñaàu tö theo phong traøo neân deã bò ñoäng tröôùc nhöõng thay ñoåi cuûa
thò
tröôøng … daãn ñeán saûn phaåm saûn xuaát ra khoâng tieâu thuï ñöôïc, aûnh
höôûng ñeán khaû
naêng traû nôï vay ngaân haøng.
Nhieàu doanh nghieäp treân thöïc teá ñaõ ñaàu tö nhöõng coâng ngheä laïc haäu,
thieát
bò maùy moùc cuõ kyõ khoâng phuø hôïp, khieán voán vay söû duïng khoâng hieäu
quaû, khaû
naêng traû nôï thaáp, thaäm chí khoâng coù khaû naêng traû nôï nhö caùc doanh
nghieäp cuûa
- 48 -
Toång Coâng ty Cheø, Toång Coâng ty Mía ñöôøng, Toång Coâng ty Xi maêng – ñang
laø
nhöõng vaán ñeà böùc xuùc ñoái vôùi caùc ngaân haøng khi tieán haønh cho vay.
2.4.2.2 Taøi chính cuûa doanh nghieäp khoâng minh baïch, gaây khoù khaên trong
vieäc
thaåm ñònh, ñaùnh giaù doanh nghieäp
Moät trong nhöõng noäi dung khi xem xeùt quyeát ñònh cho vay laø caùn boä tín
duïng phaûi phaân tích, ñaùnh giaù tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp, töø
ñoù môùi
ñaùnh giaù ñöôïc khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng. Thöïc tieãn cho thaáy
nhieàu soá lieäu
baùo caùo cuûa doanh nghieäp chöa ñaûm baûo tính chính xaùc cao, beân caïnh ñoù
moät soá
doanh nghieäp laïi chöa thöïc hieän cheá ñoä kieåm toaùn neân soá lieäu khoâng
phaûn aùnh
ñuùng thöïc traïng saûn xuaát kinh doanh vaø tình hình taøi chính cuûa ñôn vò,
thaäm chí
coù nhöõng khaùch haøng ñaõ bieát caùch “laøm ñeïp” soá lieäu keá toaùn ñeå vay
voán ngaân
haøng, laøm aûnh höôûng ñeán vieäc thaåm ñònh xeùt duyeät cho vay cuûa ngaân
haøng, töø ñoù
daãn ñeán ruûi ro cho ngaân haøng.
2.4.2.3 Khaùch haøng söû duïng voán sai muïc ñích
Nhieàu doanh nghieäp vì thieáu voán neân tìm moïi caùch ñeå vay ñöôïc tieàn
ngaân
haøng. Khi ñeán ngaân haøng xin vay, ñeå ñöôïc ngaân haøng chaáp thuaän duyeät
ñôn xin
vay, doanh nghieäp ñeà ra phöông aùn söû duïng tieàn vay thaät hôïp lyù, nhöng
khi ñöôïc
ngaân haøng cho vay, doanh nghieäp laïi söû duïng tieàn vay vaøo muïc ñích
khaùc, daãn
ñeán khoâng hoaøn traû ñöôïc nôï ñuùng haïn cho ngaân haøng. Thaäm chí doanh
nghieäp
duøng voán vay ngaén haïn ñaàu tö vaøo taøi saûn coá ñònh hoaëc kinh doanh baát
ñoäng saûn,
maø trong lónh vöïc kinh doanh baát ñoäng saûn giaù leân xuoáng baát thöôøng
neân nhieàu
khi doanh nghieäp khoâng theå hoaøn traû nôï ngaân haøng.
Ñoàng thôøi, ñeå coù ñöôïc voán vay cuûa ngaân haøng, nhieàu doanh nghieäp coøn
tìm moïi thuû ñoaïn tinh vi, löøa ñaûo, ruùt voán ngaân haøng phuïc vuï cho muïc
ñích caù
nhaân. Hoï saün saøng mua chuoäc caùn boä tín duïng, coøn vieäc coù söû duïng
voán vay ñuùng
vôùi muïc ñích ban ñaàu khi xin vay hay khoâng doanh nghieäp khoâng caàn ñeå yù
ñeán.
- 49 -
2.4.3 Nguyeân nhaân thuoäc veà naêng löïc quaûn trò cuûa ngaân haøng
2.4.3.1 Chính saùch khaùch haøng chöa hôïp lyù, ngaân haøng quaù taäp trung cho
vay
caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc
Ruùt kinh nghieäm töø tình hình ruûi ro tín duïng cuûa Ngaân haøng Coâng thöông
Chi nhaùnh TP HCM (nay laø Sôû giao dòch 2 Ngaân haøng Coâng thöông Vieät Nam)
maø cuï theå nhaát laø vuï aùn Epco-Minh Phuïng, caùc NHTM noùi chung vaø BIDV-
HCMC noùi rieâng tröôùc ñaây raát ngaïi cho vay caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác
doanh
vì khaû naêng kieåm soaùt cuõng nhö baùo caùo taøi chính cuûa loaïi hình doanh
nghieäp
naøy khoâng minh baïch, thöôøng che daáu hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa
mình,
ngöôïc laïi caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc laïi coù cô quan chuû quaûn quaûn lyù,
vuï vieäc
lieân quan ñeán löøa ñaûo ít xaûy ra do taïi doanh nghieäp coù söï giaùm saùt
cuûa caùc Ñoaøn
theå (toå chöùc coâng ñoaøn, toå chöùc Ñaûng …) vì vaäy ngaân haøng caûm thaáy
yeân taâm
hôn. Do ñoù, trong thôøi gian qua phaàn lôùn dö nôï cuûa BIDV-HCMC vaãn coøn
taäp
trung nhieàu ôû caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc (chieám treân 70% toång dö nôï).
Tuy
nhieân, caùc doanh nghieäp naøy thöôøng coù taâm lyù yû laïi, naëng bao caáp vaø
troâng chôø
vaøo Nhaø nöôùc, tham nhuõng, laøm aên keùm hieäu quaû, chuû yeáu ñöôïc vay tín
chaáp,
khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo neân hieän nay soá nôï toàn ñoïng cuûa thaønh
phaàn kinh teá
naøy chieám haàu heát trong toång soá nôï khoù ñoøi cuûa BIDV-HCMC.
2.4.3.2 Quy ñònh cho vay chöa chaët cheõ, thieáu kieåm tra trong vaø sau cho vay
Trong thôøi gian qua, caùc NHTM thöôøng coù thoùi quen taäp trung nhieàu coâng
söùc cho vieäc thaåm ñònh tröôùc khi cho vay maø lôi loûng quaù trình kieåm tra,
kieåm
soaùt ñoàng voán sau khi cho vay. Taïi BIDV-HCMC, maëc duø caùc CBTD coù kieåm
tra
söû duïng voán vay nhöng chæ mang tính hình thöùc do quy ñònh höôùng daãn khoâng
roõ
raøng neân caùc CBTD thöôøng coù nhöõng nhaän xeùt chung chung trong Bieân baûn
kieåm
tra söû duïng voán vay maø khoâng phaûn aùnh tình traïng kinh doanh thöïc teá
cuûa khaùch