Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng để mở rộng cho vay các DNNVV tại ngân hàng No & PTNT Việt Nam
3,458
504
111
11
CHÖÔNG I
VAI TROØ CUÛA QUAÛN TRÒ RUÛI RO TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI
VÔÙI CAÙC DNNVV TRONG HOÄI NHAÄP KINH TEÁ QUOÁC TEÁ
1.1. Moät soá vaán ñeà cô baûn veà tín duïng ngaân haøng trong hoäi nhaäp kinh
teá
quoác teá
1.1.1. Tín duïng ngaân haøng
1.1.1.1 Khaùi nieäm veà tín duïng.
Tín duïng ra ñôøi töø khi xaõ hoäi coù söï phaân coâng lao ñoäng vaø xuaát hieän
cheá
ñoä tö höõu veà tö lieäu saûn xuaát. Maët khaùc, do ñieàu kieän thieân nhieân,
ñieàu kieän saûn
xuaát luoân luoân coù ruûi ro ñoøi hoûi phaûi coù söï vay möôïn nhau ñeå ñieàu
hoaø cuoäc
soáng; do vaäy, hình thöùc Tín duïng sô khai baèng hieän vaät xuaát hieän.
Tín duïng toàn taïi trong nhieàu phöông thöùc saûn xuaát khaùc nhau, nhöng baát
kyø phöông thöùc naøo, tín duïng bieåu hieän ra ngoaøi nhö laø söï vay möôïn
laãn nhau
taïm thôøi moät soá tieàn teä. Baûn chaát cuûa tín duïng ñöôïc bieåu hieän trong
quaù trình
hoaït ñoäng cuûa tín duïng vaø moái quan heä cuûa noù vôùi quaù trình taùi saûn
xuaát.
Qua nhöõng lyù luaän ñaõ trình baøy neâu treân, daãn ñeán khaùi nieäm:Tín duïng
laø
moät quan heä kinh teá giöõa ngöôøi cho vay vaø ngöôøi ñi vay, laø söï chuyeån
nhöôïng
quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò hay hieän vaät theo nhöõng ñieàu kieän maø
hai beân
thoaû thuaän.
Quan heä kinh teá treân ñöôïc thoâng qua vaän ñoäng giaù trò voán tín duïng qua
caùc giai ñoaïn:
12
- Giai ñoaïn phaân phoái voán Tín duïng: ÔÛ giai ñoaïn naøy voán tieàn teä hoaëc
giaù
trò vaät tö haøng hoaù ñöôïc chuyeån töø ngöôøi naøy ñeán ngöôøi khaùc, baèng
haønh vi cho
vay vaø ñi vay.
- Giai ñoaïn söû duïng voán Tín duïng: ÔÛ giai ñoaïn naøy voán vay ñöôïc söû
duïng
tröïc tieáp (neáu vay baèng hieän vaät) hoaëc voán vay ñöôïc söû duïng ñeå mua
haøng hoaù
(vay baèng tieàn) ñeå thoûa maõn nhu caàu saûn xuaát hoaëc tieâu duøng cuûa
ngöôøi ñi vay.
Tuy nhieân, ngöôøi ñi vay khoâng coù quyeàn sôû höõu veà giaù trò ñoù, maø chæ
coù quyeàn
söû duïng taïm thôøi trong moät thôøi gian nhaát ñònh.
- Giai ñoaïn hoaøn traû voán tín duïng: Laø giai ñoaïn keát thuùc moät voøng
tuaàn
hoaøn cuûa tín duïng nghóa laø sau khi hoaøn thaønh moät chu kyø saûn xuaát
T-H-T ñeå trôû
veà hình thaùi tieàn teä; voán tín duïng ñöôïc ngöôøi vay hoaøn traû cho ngöôøi
cho vay.
1.1.1.2. Tín duïng ngaân haøng
a.Khaùi nieäm : Tín duïng ngaân haøng laø quan heä tín duïng giöõa ngaân haøng
vôùi
caùc chuû theå kinh teá coøn laïi hoaëc vôùi ngaân haøng khaùc – goïi chung laø
khaùch haøng,
ñöôïc thöïc hieän treân nguyeân taéc hoaøn traû moùn vay keøm lôïi töùc.
b. Baûn chaát tín duïng ngaân haøng : Töø khaùi nieäm tín duïng ngaân haøng cho
thaáy baûn chaát tín duïng ngaân haøng theå hieän qua caùc ñaëc tröng chuû yeáu
sau:
- Quan heä tín duïng laø giao dòch chæ chuyeån dòch quyeàn söû duïng taøi saûn.
Thoâng thöôøng tín duïng chuû yeáu laø cho vay baèng tieàn. Nhöng do nhu caàu
cuûa
ngöôøi vay ngaøy caøng ña daïng neân caàn coù söï ña daïng hoùa tong hoaït ñoäng
tín duïng
cuûa ngaân haøng vaø ñoù cuõng chính laø cô sôû cho söï ra ñôøi cuûa caùc hình
thöùc tín duïng
nhö cho thueâ vaän haønh, cho thueâ taøi chính baèng taøi saûn höõu hình nhö
maùy moùc
thieát bò, nhaø xöôûng, vaên phoøng laøm vieäc, …
- Quan heä tín duïng laø quan heä kinh teá döïa treân nguyeân taéc hoaøn traû
voâ
ñieàu kieän caû voán laãn laõi. Nghóa laø, caùc chuû theå trong neàn kinh teá
ñöôïc caáp tín
13
duïng coù traùch nhieäm hoaøn traû voâ ñieàu kieän caû voán vaø laõi cho beân
caáp tín duïng
khi ñeán haïn thanh toaùn.
- Quan heä tín duïng laø quan heä döïa treân nieàm tin vaøo khaû naêng hoaøn
traû
cuûa ngöôøi ñi vay. Khaû naêng traû nôï moùn vay ngaân haøng moät caùch toát
nhaát, ñöôïc
coi laø thöôùc ño möùc ñoä tín nhieäm cuûa khaùch haøng ñoái vôùi ngaân haøng.
Taïi Ñieàu 20, Luaät caùc Toå chöùc tín duïng (söûa ñoåi) cuûa Vieät Nam thì
“Caáp
tín duïng laø vieäc Toå chöùc tín duïng thoûa thuaän ñeå khaùch haøng söû duïng
moät khoaûn
tieàn vôùi nguyeân taéc coù hoaøn traû baèng caùc nghieäp vuï cho vay, chieát
khaáu, cho
thueâ taøi chính, baûo laõnh Ngaân haøng vaø caùc nghieäp vuï khaùc … ”.
2. Vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng
Trong neàn kinh teá haøng hoùa, tín duïng ngaân haøng laø moät trong nhöõng
keânh
quan troïng trong huy ñoäng vaø taøi trôï nguoàn voán, vöøa thuùc ñaåy quaù
trình taäp trung
voán vöøa taùc ñoäng ñeán quaù trình taäp trung saûn suaát.
Thoâng qua vieäc taøi trôï voán cuûa ngaân haøng, hoaït ñoäng tín duïng ngaân
haøng
ñaõ goùp phaàn giaûi quyeát tình traïng thöøa, thieáu voán taïm thôøi thöôøng
xuyeân xaûy ra ôû
caùc doanh nghieäp trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh vaø ñieàu hoøa voán
trong toaøn
boä neàn kinh teá, taïo ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát ñöôïc lieân tuïc.
Nhö vaäy, tín duïng ngaân haøng ñaùp öùng nhu caàu voán cho quaù trình taùi saûn
xuaát xaõ hoäi, thoâng qua ñoù, tín duïng ngaân haøng thuùc ñaåy quaù trình tích
tuï vaø taäp
trung voán phaùt trieån kinh teá, taøi trôï cho caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn
nhaèm thuùc
ñaåy nhanh tieán trình thöïc hieän coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát
nöôùc. Vôùi baûn
chaát hoaøn traû coù laõi, tín duïng ngaân haøng ñaõ buoäc khaùch haøng vay
phaûi taêng
cöôøng haïch toaùn kinh teá ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån vaø qua ñoù tín duïng
ngaân haøng
theå hieän vai troø quaûn lyù vaø ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá.
3. Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng
14
Trong neàn kinh teá thò tröôøng, tín duïng ngaân haøng hoaït ñoäng raát ña daïng
vaø
phong phuù. Do ñoù, vieäc phaân loaïi tín duïng phaûi döïa treân nhöõng caùch
tieáp caän
khaùc nhau, cuï theå:
+ Phaân loaïi tín duïng döïa vaøo thôøi gian: Coù tín duïng ngaén haïn; tín
duïng
trung haïn; tín duïng daøi haïn.
+ Phaân loaïi tín duïng döïa vaøo muïc ñích cho vay: Coù cho vay baát ñoäng
saûn;
cho vay coâng nghieäp vaø thöông maïi; cho vay noâng nghieäp; cho vay caùc ñònh
cheá
taøi chính; cho vay tieâu duøng.
+ Phaân loaïi tín duïng döïa vaøo möùc ñoä tín nhieäm ñoái vôùi khaùch haøng:
Coù
cho vay coù ñaûm baûo baèng taøi saûn; cho vay khoâng ñaûm baûo baèng taøi saûn.
+ Phaân loaïi tín duïng döïa vaøo xuaát xöù tín duïng: Coù cho vay tröïc tieáp;
cho
vay giaùn tieáp.
Ngoaøi ra, ngaân haøng coøn thöïc hieän caùc nghieäp vuï baûo laõnh cho khaùch
haøng baèng uy tín cuûa mình. Ñoái vôùi nghieäp vuï naøy, ngaân haøng khoâng
phaûi cung
caáp baèng tieàn, nhöng ngaân haøng phaûi thanh toaùn thay neáu khaùch haøng
khoâng
thöïc hieän ñöôïc nghóa vuï theo hôïp ñoàng.
1.2. Quaûn trò ruûi ro tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi caùc DNNVV
1.2.1. Toång quan veà ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng
Neáu nhö tröôùc ñaây hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng ôû Vieät Nam phaûi
chæ ñoái ñaàu vôùi nhöõng bieán coá nhö: Laïm phaùt, thieåu phaùt, laõi suaát
... thì hieän nay
sau khi Vieät Nam gia nhaäp Toå chöùc Thöông maïi Theá giôùi (WTO) beân caïnh
nhöõng cô hoäi maø caùc ngaân haøng Vieät Nam coù ñöôïc nhö: Coù theå söû duïng
voán;
coâng ngheä; kinh nghieäm quaûn lyù töø ngaân haøng caùc nöôùc phaùt trieån;
tieáp caän thò
tröôøng taøi chính quoác teá deã daøng hôn thì heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam
cuõng
phaûi ñoái ñaàu vôùi nhöõng ruûi ro coù xu höôùng ngaøy caøng taêng neáu nhö
khoâng coù
15
nhöõng giaûi phaùp höõu hieäu kòp thôøi nhö: Maát daàn lôïi theá caïnh tranh veà
khaùch
haøng vaø heä thoáng keânh phaân phoái; ruûi ro tín duïng taêng cao; taêng theâm
nhöõng ñoái
thuû caïnh tranh maïnh; tyû leä nôï xaáu taêng cao do caùc doanh nghieäp gaëp
khoù khaên
veà taøi chính. Nhöng thaùch thöùc lôùn nhaát maø ngaân haøng phaûi ñoái maët
laø ruûi ro
nguoàn nhaân löïc – coù theå goïi laø bieán coá ruûi ro môùi.
Treân thöïc teá, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng coù theå xuaát hieän
ruûi ro
taïi taát caû caùc nghieäp vuï cuûa ngaân haøng. Trong giôùi haïn cuûa ñeà taøi
chuùng toâi neâu
leân moät soá ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh maø caùc ngaân haøng thöôøng
gaëp nhö
sau:
+ Ruûi ro tín duïng: Ruûi ro thaát thoaùt taøi saûn coù theå phaùt sinh khi moät
beân
ñoái taùc khoâng thöïc hieän moät nghóa vuï taøi chính hoaëc nghóa vuï theo hôïp
ñoàng ñoái
vôùi moät ngaân haøng, bao goàm caû vieäc khoâng thöïc hieän thanh toaùn nôï cho
duø ñaáy
laø nôï goác hay nôï laõi khi khoaûn nôï ñeán haïn. Ruûi ro naøy bao goàm caû
ruûi ro thanh
toaùn khi moät beân thöù ba (ví duï moät Ngaân haøng thanh toaùn) khoâng thöïc
hieän caùc
nghóa vuï cuûa mình ñoái vôùi ngaân haøng naøy.
+ Ruûi ro laõi suaát: Theå hieän ruûi ro loã tieàm taøng cuûa moät ngaân haøng
do caùc
bieán ñoäng cuûa laõi suaát. Ruûi ro laõi suaát coù theå coù moät soá hình thöùc
khaùc nhau, nhö
ruûi ro xaùc ñònh laïi laõi suaát, ruûi ro ñöôøng cong laõi suaát thay ñoåi …
+ Ruûi ro ngoaïi hoái: Phaùt sinh khi coù söï cheânh leäch veà kyø haïn, veà
loaïi tieàn
teä cuûa caùc khoaûn ngoaïi hoái naém giöõ vaø vì theá laøm cho ngaân haøng coù
theå phaûi
gaùnh chòu thua loã khi tyû giaù ngoaïi hoái bieán ñoäng.
+ Ruûi ro thanh khoaûn: Phaùt sinh chuû yeáu töø xu höôùng cuûa caùc ngaân haøng
laø
huy ñoäng voán ngaén haïn vaø cho vay daøi haïn. Tröôøng hôïp naøy thöôøng xaûy
ra neáu
nhö caùc khoaûn huy ñoäng veà maët kyõ thuaät seõ phaûi hoaøn traû theo yeâu
caàu cuûa
ngöôøi göûi tieàn, ñaëc bieät nhö chuùng ta ñaõ thaáy trong baát cöù cuoäc
khuûng hoaûng naøo
16
thì ngöôøi göûi tieàn seõ ruùt tieàn cuûa mình ra nhanh hôn vieäc ngöôøi ñi vay
saün saøng
traû nôï.
+ Ruûi ro chieán löôïc: Phaùt sinh töø caùc thay ñoåi trong moâi tröôøng hoaït
ñoäng
cuûa Ngaân haøng treân phaïm vi roäng hôn veà maët kinh doanh vaø taøi chính
nhöng
ngaân haøng nghieân cöùu khoâng ñaày ñuû vaø thieáu caùc nguoàn löïc caàn thieát
ñeå xaâm
nhaäp vaø khai thaùc thò tröôøng neân coù theå laøm ngaân haøng gaëp phaûi ruûi
ro thua loã.
+ Ngoøai ra coøn coù moät soá loïai ruûi ro khaùc nhö : ruûi ro giaù caû, ruûi
ro phaùp
lyù, ruûi ro uy tín…
1.2.2. Ruûi ro tín duïng ngaân haøng
1.2.2.1 Khaùi nieäm
Theo Thomas P.Fitch:
Ruûi ro tín duïng laø loaïi ruûi ro xaûy ra khi ngöôøi vay khoâng thanh toaùn
ñöôïc
nôï theo thoûa thuaän hôïp ñoàng daãn ñeán sai heïn trong nghóa vuï traû nôï.
Cuøng vôùi ruûi
ro laõi suaát, ruûi ro tín duïng laø moät trong nhöõng ruûi ro chuû yeáu trong
hoaït ñoäng cho
vay cuûa ngaân haøng. (Dictionary of banking terms, Barron’s Edutional
Series,Inc,
1997)
Theo Ngaân haøng Nhaø Nöôùc ruûi ro tín trong hoïat ñoäng ngaân haøng cuûa
TCTD laø khaû naêng xaûy ra toån thaát trong hoïat ñoäng ngaân haøng cuûa TCTD
do
khaùch haøng khoâng thöïc hieän hoaëc khoâng coù khaû naêng thöïc hieän nghóa
vuï traû
nôï cuûa mình theo cam keát (Ñieàu 2 quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy
22/04/2005 cuûa Thoáng Ñoác NHNN ban haønh).
Theo quan ñieåm taùc giaû khi nghieân cöùu caùc khaùi nieäm ruûi ro tín duïng
neâu treân coù theå neâu leân nhöõng noäi dung cô baûn veà ruûi ro tín duïng nhö
sau:
17
- Ruûi ro tín duïng laø ruûi ro khi ngöôøi ñi vay sai heïn trong thöïc hieän
nghóa vuï
traû nôï theo hôïp ñoàng, bao goàm voán goác vaø/hoaëc laõi. Söï sai heïn coù
theå laø treå haïn
hoaëc khoâng thanh toaùn. Ñaây laø ruûi ro gaén lieàn vôùi hoaït ñoäng cuûa
Ngaân haøng.
- Ruûi ro tín duïng seõ daãn ñeán toån thaát veà taøi chính, töùc laø laøm giaûm
thu
nhaäp roøng vaø giaûm giaù trò thò tröôøng cuûa voán. Trong tröôøng hôïp nghieâm
troïng coù
theå daãn ñeán thua loã, hoaëc ôû möùc ñoä cao hôn coù theå daãn ñeán phaù saûn.
- Caùc Ngaân haøng luoân luoân tìm cöïc ñaïi lôïi nhuaän qua vieäc cho vay,
ñoàng
thôøi coá gaéng giaûm thieåu caùc ruûi ro lieân quan ñeán hoaït ñoäng: saøng
loïc vaø giaùm saùt
khaùch haøng vay, thieát laäp moái quan heä khaùch haøng laâu daøi, qui ñònh
caùc möùc tín
duïng, thöïc hieän ñaûm baûo tieàn vay theo quy ñònh… nhöng khi Ngaân haøng ñaõ
cho
vay, tieàn hoaëc taøi saûn ñaõ chuyeån sang cho ngöôøi ñi vay söû duïng, ngaân
haøng chæ
naém quyeàn sôû höõu, söï luaân chuyeån cuûa tieàn, quaù trình saûn xuaát löu
thoâng haøng
hoùa, ngaân haøng khoâng theå kieåm soaùt ñöôïc toaøn boä, do vaäy ruûi ro coù
theå xaûy ra .
1.2.2.2 Caùc nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro tín duïng ngaân haøng
a. Nguyeân nhaân khaùch quan
+ Ruûi ro taát yeáu cuûa quaù trình töï do hoùa taøi chính, hoäi nhaäp quoác teá
Quaù trình töï do hoaù taøi chính vaø hoäi nhaäp quoác teá taïo ra moät moâi
tröôøng
caïnh tranh gay gaét, khieán haàu heát caùc doanh nghieäp, nhöõng khaùch haøng
thöôøng
xuyeân cuûa ngaân haøng phaûi ñoái maët vôùi nguy cô thua loã vaø quy luaät
choïn loïc khaéc
nghieät cuûa thò tröôøng. Beân caïnh ñoù, caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng
thöông maïi
(NHTM) trong nöôùc vaø quoác teá trong moâi tröôøng hoäi nhaäp kinh teá cuõng
khieán
cho caùc ngaân haøng trong nöôùc vôùi heä thoáng quaûn lyù yeáu keùm gaëp phaûi
nguy cô
ruûi ro nôï xaáu taêng leân bôûi haàu heát caùc khaùch haøng coù tieàm löïc taøi
chính lôùn seõ bò
caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi thu huùt.
18
+ Thieáu söï quy hoaïch, phaân boå ñaàu tö moät caùch hôïp lyù ñaõ daãn ñeán
khuûng hoaûng thöøa veà ñaàu tö trong moät soá ngaønh
Neàn kinh teá thò tröôøng taát yeáu seõ daãn ñeán caïnh tranh, caùc nhaø kinh
doanh
seõ tìm kieám ngaønh naøo coù lôïi nhaát ñeå ñaàu tö vaø seõ rôøi boû nhöõng
ngaønh khoâng
ñem laïi lôïi nhuaän cho hoï vaø do ñoù coù söï chuyeån dòch voán töø ngaønh
naøy qua
ngaønh khaùc. Söï caïnh tranh moät caùch töï phaùt, hoaøn toaøn khoâng ñi keøm
vôùi söï quy
hoaïch hôïp lyù, hôïp taùc, phaân coâng lao ñoäng, chuyeân moân hoaù lao ñoäng …
daãn ñeán
söï gia taêng quaù ñaùng voán ñaàu tö vaøo moät soá ngaønh, daãn ñeán khuûng
hoaûng thöøa,
laõng phí taøi nguyeân quoác gia.
+ Söï thanh tra, kieåm tra, giaùm saùt chöa hieäu quaû cuûa NHNN
Thanh tra taïi choã vaãn laø phöông phaùp chuû yeáu, khaû naêng kieåm soaùt
toaøn
boä thò tröôøng tieàn teä vaø giaùm saùt ruûi ro coøn yeáu. Thanh tra ngaân
haøng coøn hoaït
ñoäng moät caùch thuï ñoäng theo kieåu xöû lyù vuï vieäc ñaõ phaùt sinh, khaû
naêng ngaên
chaën vaø döï baùo ruûi ro coøn keùm. Vai troø kieåm toaùn chöa ñöïôc phaùt huy
vaø heä
thoáng thoâng tin chöa ñöôïc toå chöùc moät caùch höõu hieäu.
+ Heä thoáng thoâng tin quaûn lyù coøn baát caäp
Hieän nay ôû Vieät Nam chöa coù moät cô cheá coâng boá thoâng tin ñaày ñuû veà
doanh nghieäp vaø ngaân haøng. Ñoù cuõng laø thaùch thöùc cho heä thoáng ngaân
haøng
trong vieäc môû roäng vaø kieåm soaùt tín duïng cho neàn kinh teá trong ñieàu
kieän thieáu
moät heä thoáng thoâng tin töông xöùng. Neáu caùc ngaân haøng coá gaéng chaïy
theo thaønh
tích, môû roäng tín duïng trong ñieàu kieän moâi tröôøng thoâng tin baát caân
xöùng thì seõ
gia taêng nguy cô nôï xaáu cho heä thoáng ngaân haøng.
b. Ruûi ro tín duïng do nguyeân nhaân chuû quan
+ Ruûi ro do caùc nguyeân nhaân töø phía khaùch haøng vay
- Söû duïng voán sai muïc ñích, khoâng coù thieän chí trong vieäc traû nôï vay
19
Beân caïnh caùc doanh nghieäp vay voán ngaân haøng ñeàu coù caùc phöông aùn
kinh doanh cuï theå, khaû thi thì vaãn toàn taïi khoâng ít soá löôïng caùc doanh
nghieäp söû
duïng voán sai muïc ñích, coá yù löøa ñaûo ngaân haøng ñeå chieám ñoaït taøi
saûn.
- Khaû naêng quaûn lyù kinh doanh keùm
Khi caùc doanh nghieäp vay tieàn ngaân haøng ñeå môû roäng quy moâ kinh doanh,
ña phaàn laø taäp trung voán ñaàu tö vaøo taøi saûn vaät chaát chöù ít doanh
nghieäp naøo
maïnh daïn ñoåi môùi cung caùch quaûn lyù, ñaàu tö cho boä maùy giaùm saùt kinh
doanh,
taøi chính, keá toaùn theo ñuùng chuaån möïc. Quy moâ kinh doanh quaù lôùn so
vôùi tö
duy quaûn lyù laø nguyeân nhaân daãn ñeán söï phaù saûn cuûa caùc phöông aùn
kinh doanh
ñaày khaû thi maø leõ ra noù phaûi thaønh coâng treân thöïc teá.
- Tình hình taøi chính doanh nghieäp yeáu keùm, thieáu minh baïch
Quy moâ taøi saûn, nguoàn voán nhoû beù, tyû leä nôï so vôùi voán töï coù cao,
thoùi
quen ghi cheùp ñaày ñuû, chính xaùc, roõ raøng caùc soå saùch keá toaùn vaãn
chöa ñöôïc caùc
doanh nghieäp tuaân thuû nghieâm chænh vaø trung thöïc, nhieàu khi soå saùch keá
toaùn maø
caùc doanh nghieäp cung caáp cho ngaân haøng chæ mang tính chaát hình thöùc hôn
laø
thöïc chaát. Khi caùn boä ngaân haøng laäp caùc baûn phaân tích taøi chính cuûa
doanh
nghieäp döïa treân soá lieäu do caùc doanh nghieäp cung caáp, thöôøng thieáu
tính thöïc teá
vaø xaùc thöïc.
+ Ruûi ro do caùc nguyeân nhaân töø phía ngaân haøng cho vay
- Thieáu giaùm saùt vaø quaûn lyù sau khi cho vay
Giaùm saùt vaø theo doõi muïc ñích söû duïng voán sau khi vay cuûa khaùch haøng
theo caùc ñieàu khoaûn ñeà ra trong hôïp ñoàng tín duïng giöõa khaùch haøng vaø
ngaân
haøng nhaèm haïn cheá ruûi ro tín duïng, tìm ra nhöõng cô hoäi vaø môû roäng
kinh doanh.
Tuy nhieân, caùc ngaân haøng chöa thöïc hieän toát coâng taùc naøy.
- Caùn boä thieáu ñaïo ñöùc vaø trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï
20
Ñaïo ñöùc cuûa caùn boä laø moät trong caùc yeáu toá toái quan troïng ñeå giaûi
quyeát
vaán ñeà haïn cheá ruûi ro tín duïng. Beân caïnh ñoù cuõng caàn caùn boä coù ñuû
naêng löïc
trình ñoä ñeå thaåm ñònh moùn vay nhaèm haïn cheá ruûi ro thaáp nhaát.
- Söï hôïp taùc giöõa caùc ngaân haøng chöa thöïc söï hieäu quaû
Caïnh tranh ñaõ laøm cho caùc ngaân haøng chæ nghó tôùi lôïi ích cuûa ngaân
haøng
mình vaø queân ñi nhöõng ruûi ro tìm aån cuûa caû heä thoáng. Do ñoù, söï hôïp
taùc ñeå naém
baét thoâng tin veà khaùch haøng coøn keùm vaø daãn tôùi tình traïng moät khaùch
haøng vay
tieàn taïi nhieàu ngaân haøng cuøng luùc.
Ngoøai ra ruûi ro tín duïng coøn do moät soá nguyeân nhaân khaùc nhö : Söï bieán
ñoäng quaù nhanh vaø khoâng döï ñoùan cuûa thò tröôøng theá giôùi nhö bieán
ñoäng quaù
nhanh cuûa giaù noâng saûn, giaù xaêng daàu…; söï taán coâng cuûa haøng nhaäp
laäu kim khí
ñieän maùy, ñöôøng, vaûi…
1.3. Quaûn trò ruûi ro tín duïng cuûa NHTM ñoái vôùi DNNVV
1.3.1. Khaùi nieäm
Quaûn trò ruûi ro tín duïng thöïc chaát laø vieäc theo doõi quaù trình söû duïng
duïng
voán, laøm theá naøo ñeå naâng cao chaát löôïng söû duïng voán cao nhaát, ñöa
voán vaøo caùc
khoaûn ñaàu tö ít ruûi ro nhaát, nhöng vieäc ñaàu tö kinh doanh ñoù cuõng phaûi
ñaûm baûo
lôïi nhuaän cho ngaân haøng.
Caùc chæ soá sau ñaây ñöôïc söû duïng ñeå quaûn trò ruûi ro tín duïng ngaân
haøng
- Tyû leä nôï quaù haïn so toång dö nôï cho vay, cho thueâ
- Tyû leä caùc khoaûn nôï roøng so vôùi toång dö nôï cho vay, cho thueâ.
- Tyû leä giöõa soá trích laäp vaø söû duïng döï phoøng toån thaát haøng naêm so
vôùi
toång dö nôï cho vay, cho thueâ hay vôùi toång voán chuû sôû höõu.
Caùc coâng cuï chính ñeå quaûn trò ruûi ro tín duïng ngaân haøng :