Luận văn thạc sĩ kinh tế: Những khía cạnh thương mại liên quan đến bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp và khả năng khai thác đối với các doanh nghiệp Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế

9,774
266
115
2BBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
4BTRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
------------
NGUYỄN THỊ THU HIỀN
0BNHỮNG KHÍA CẠNH THƯƠNG MẠI LIÊN QUAN ĐẾN
BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP VÀ KHẢ
NĂNG KHAI THÁC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT
NAM TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ
Chuyên ngành: Kinh tế thế giới và Quan hệ Kinh tế Quốc tế
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
GS.TS. NGUYỄN THỊ MƠ
HÀ NỘI - 2007
2BBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 4BTRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ------------ NGUYỄN THỊ THU HIỀN 0BNHỮNG KHÍA CẠNH THƯƠNG MẠI LIÊN QUAN ĐẾN BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP VÀ KHẢ NĂNG KHAI THÁC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ Chuyên ngành: Kinh tế thế giới và Quan hệ Kinh tế Quốc tế LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS. NGUYỄN THỊ MƠ HÀ NỘI - 2007
3BBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
5BTRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
------------
NGUYỄN THỊ THU HIỀN
1BNHỮNG KHÍA CẠNH THƯƠNG MẠI LIÊN QUAN ĐẾN
BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP VÀ KHẢ
NĂNG KHAI THÁC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT
NAM TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
HÀ NỘI - 2007
3BBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 5BTRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ------------ NGUYỄN THỊ THU HIỀN 1BNHỮNG KHÍA CẠNH THƯƠNG MẠI LIÊN QUAN ĐẾN BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP VÀ KHẢ NĂNG KHAI THÁC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ HÀ NỘI - 2007
1
MỤC LỤC
MỤC LỤC .................................................................................................................... 1
LI M ĐẦU ............................................................................................................... 4
CHƢƠNG I…………………………………………...………………............……………7
TỔNG QUAN VỀ NHỮNG KHÍA CẠNH THƢƠNG MẠI LIÊN QUAN ĐẾN BẢO HỘ
QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ............................................................................... 9
1.1. KHÁI NIỆM VỀ QUYỀN SỞ HỮUNG NGHIỆP BẢO HỘ QUYỀN
SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ................................................................................................. 9
1.1.1. KHÁI NIỆM VỀ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ..................................... 9
1.1.2. BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ................................................. 22
1.2. NHỮNG KHÍA CẠNH THƢƠNG MẠI LIÊN QUAN ĐẾN BẢO HỘ QUYỀN
SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ............................................................................................... 25
1.2.1. QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP TRONG THƢƠNG MẠI, THƢƠNG
MẠI QUỐC TẾ C QUY ĐỊNH CỦA WTO VỀ BẢO VỆ QUYỀN SỞ
HỮU CÔNG NGHIỆP ................................................................................................... 25
1.2.2. BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP TỪ GÓC ĐỘ THƢƠNG
MẠI........................33
1.3. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG
NGHIỆP DƢỚI GÓC ĐỘ THƢƠNG
MẠI...………………………………………………………………….40
CHƢƠNG II ............................................................................................................... 49
THỰC TRẠNG BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP DƢỚI GÓC ĐỘ
THƢƠNG MẠI VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA .......................................... 49
2.1. THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ BẢO HỘ
QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ............................................................................... 49
2.1.1. N NƢỚC ĐÃ BAN HÀNH CHÍNH SÁCH CỤ THỂ VỀ BẢO HỘ
QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP THEO HƢỚNG TẠO SỰ PHÙ HỢP VỚI
CÁC CAM KẾT CỦA VIỆT NAM TRONG WTO ................................................ 49
1 MỤC LỤC MỤC LỤC .................................................................................................................... 1 LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 4 CHƢƠNG I…………………………………………...………………............……………7 TỔNG QUAN VỀ NHỮNG KHÍA CẠNH THƢƠNG MẠI LIÊN QUAN ĐẾN BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ............................................................................... 9 1.1. KHÁI NIỆM VỀ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP VÀ BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ................................................................................................. 9 1.1.1. KHÁI NIỆM VỀ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ..................................... 9 1.1.2. BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ................................................. 22 1.2. NHỮNG KHÍA CẠNH THƢƠNG MẠI LIÊN QUAN ĐẾN BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ............................................................................................... 25 1.2.1. QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP TRONG THƢƠNG MẠI, THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ VÀ CÁC QUY ĐỊNH CỦA WTO VỀ BẢO VỆ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ................................................................................................... 25 1.2.2. BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP TỪ GÓC ĐỘ THƢƠNG MẠI........................33 1.3. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP DƢỚI GÓC ĐỘ THƢƠNG MẠI…...………………………………………………………………….40 CHƢƠNG II ............................................................................................................... 49 THỰC TRẠNG BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP DƢỚI GÓC ĐỘ THƢƠNG MẠI Ở VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA .......................................... 49 2.1. THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH VÀ PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ............................................................................... 49 2.1.1. NHÀ NƢỚC ĐÃ BAN HÀNH CHÍNH SÁCH CỤ THỂ VỀ BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP THEO HƢỚNG TẠO SỰ PHÙ HỢP VỚI CÁC CAM KẾT CỦA VIỆT NAM TRONG WTO ................................................ 49
2
2.1.2. N NƢỚC ĐÃ TỪNG BƢỚC HOÀN THIỆN HỆ THỐNG PHÁP
LUẬT VỀ BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG
NGHIỆP………………………………………………………..………48
2.2. THỰC TRẠNG VI PHẠM QUYỀN SỞ HỮUNG NGHIỆP TỪ PHÍA
CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM.............................................................................. 58
2.2.1. NHẬN XÉT CHUNG .......................................................................................... 58
2.2.2. ĐÁNH GIÁ HẠI CỦA VIỆC VI PHẠM QUYỀN SỞ HỮUNG
NGHIỆP ........................................................................................................................... 63
2.3. THỰC TRẠNG BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM67
2.3.1. NHỮNG THUẬN LỢI KẾT QUẢ BƢỚC ĐẦU ..................................... 67
2.3.2. NHỮNG KHÓ KHĂN, YẾU KÉM CỦA VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU
CÔNG NGHIỆP LIÊN QUAN ĐẾN THƢƠNG MẠI NGUYÊN NHÂN ....... 72
2.4. THỰC TRẠNG THỰC THI BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP TỪ
PHÍA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM .................................................................. 74
2.4.1. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƢỢC ..................................................................... 74
2.4.2. NHỮNG TỒN TẠI NGUN NHÂN ...................................................... 80
CHƢƠNG III .............................................................................................................. 85
GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ĐỐI VỚI
CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI ....................................... 85
3.1. CƠ HỘI THÁCH THỨC TRONG VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU
CÔNG NGHIỆP ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM SAU KHI
THÀNH VIÊN WTO ......................................................................................................... 85
3.1.1. GIA NHẬP WTO: HỘI ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM
TRONG BẢO HỘ KHAI THÁC QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ........... 85
3.1.2. GIA NHẬP WTO: THÁCH THỨC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT
NAM TRONG VẤN ĐỀ BẢO HỘ THỰC THI BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU
CÔNG NGHIỆP ............................................................................................................. 86
3.2. TÌM HIỂU KINH NGHIỆM MỘT SỐ NƢỚC VỀ BẢO HỘ QUYỀN SỞ
HỮU CÔNG NGHIỆP ...................................................................................................... 90
3.2.1. KINH NGHIỆM CỦA TRUNG QUỐC ............................................................ 90
3.2.2. KINH NGHIỆM CỦA NHẬT BẢN .................................................................. 99
3.3. GIẢI PHÁP ĐỂ CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TĂNG CƢỜNG BẢO
HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP NÂNG CAO KHẢ NĂNG KHAI
2 2.1.2. NHÀ NƢỚC ĐÃ TỪNG BƢỚC HOÀN THIỆN HỆ THỐNG PHÁP LUẬT VỀ BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP………………………………………………………..………48 2.2. THỰC TRẠNG VI PHẠM QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP TỪ PHÍA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM.............................................................................. 58 2.2.1. NHẬN XÉT CHUNG .......................................................................................... 58 2.2.2. ĐÁNH GIÁ TÁ HẠI CỦA VIỆC VI PHẠM QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ........................................................................................................................... 63 2.3. THỰC TRẠNG BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP Ở VIỆT NAM67 2.3.1. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KẾT QUẢ BƢỚC ĐẦU ..................................... 67 2.3.2. NHỮNG KHÓ KHĂN, YẾU KÉM CỦA VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP LIÊN QUAN ĐẾN THƢƠNG MẠI VÀ NGUYÊN NHÂN ....... 72 2.4. THỰC TRẠNG THỰC THI BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP TỪ PHÍA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM .................................................................. 74 2.4.1. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƢỢC ..................................................................... 74 2.4.2. NHỮNG TỒN TẠI VÀ NGUYÊN NHÂN ...................................................... 80 CHƢƠNG III .............................................................................................................. 85 GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI ....................................... 85 3.1. CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC TRONG VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM SAU KHI LÀ THÀNH VIÊN WTO ......................................................................................................... 85 3.1.1. GIA NHẬP WTO: CƠ HỘI ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG BẢO HỘ VÀ KHAI THÁC QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ........... 85 3.1.2. GIA NHẬP WTO: THÁCH THỨC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG VẤN ĐỀ BẢO HỘ VÀ THỰC THI BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ............................................................................................................. 86 3.2. TÌM HIỂU KINH NGHIỆM MỘT SỐ NƢỚC VỀ BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ...................................................................................................... 90 3.2.1. KINH NGHIỆM CỦA TRUNG QUỐC ............................................................ 90 3.2.2. KINH NGHIỆM CỦA NHẬT BẢN .................................................................. 99 3.3. GIẢI PHÁP ĐỂ CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TĂNG CƢỜNG BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP VÀ NÂNG CAO KHẢ NĂNG KHAI
3
THÁC VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP DƢỚI GÓC ĐỘ
THƢƠNG MẠI ................................................................................................................. 105
3.3.1. TÍCH CỰC CHỐNG NẠN HÀNG GIẢ, SAO CHÉP THƢƠNG HIỆU .... 105
3.3.2. CHỦ ĐỘNG ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU
CÔNG NGHIỆP ........................................................................................................... 106
3.3.3. PHỔ BIẾN NHỮNG KIẾN THỨC LIÊN QUAN ĐẾN BẢO HỘ QUYỀN
SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP. ......................................................................................... 107
3.3.4. TÍCH CỰC TÌM KIẾM CÁCNH THÔNG TIN TRONG ỚC
QUỐC TẾ ...................................................................................................................... 108
3.3.5. THÀNH LẬP ỦY BAN CHUYÊN TRÁCH .................................................. 109
3.3.6. TĂNG CƢỜNG HỢP TÁC VỚI CÁC ĐỐI TÁC NƢỚC NGI TRONG
LĨNH VỰC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ................................... 109
3.3.7. KHAI THÁC TRIỆT ĐỂ SỞ DỮ LIỆU SẴN VỀ SỞ HỮU CÔNG
NGHIỆP ......................................................................................................................... 110
3.3.8. TÍCH CỰC HỢP TÁC VỚI HẢI QUAN CỬA KHẨU
.......……………………..………...103
KT LUN ............................................................................................................. 112
3 THÁC VIỆC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP DƢỚI GÓC ĐỘ THƢƠNG MẠI ................................................................................................................. 105 3.3.1. TÍCH CỰC CHỐNG NẠN HÀNG GIẢ, SAO CHÉP THƢƠNG HIỆU .... 105 3.3.2. CHỦ ĐỘNG ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ........................................................................................................... 106 3.3.3. PHỔ BIẾN NHỮNG KIẾN THỨC LIÊN QUAN ĐẾN BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP. ......................................................................................... 107 3.3.4. TÍCH CỰC TÌM KIẾM CÁC KÊNH THÔNG TIN TRONG NƢỚC VÀ QUỐC TẾ ...................................................................................................................... 108 3.3.5. THÀNH LẬP ỦY BAN CHUYÊN TRÁCH .................................................. 109 3.3.6. TĂNG CƢỜNG HỢP TÁC VỚI CÁC ĐỐI TÁC NƢỚC NGOÀI TRONG LĨNH VỰC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ................................... 109 3.3.7. KHAI THÁC TRIỆT ĐỂ CƠ SỞ DỮ LIỆU SẴN CÓ VỀ SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP ......................................................................................................................... 110 3.3.8. TÍCH CỰC HỢP TÁC VỚI HẢI QUAN CỬA KHẨU .......……………………..………...103 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 112
4
LI M ĐẦU
1. S cn thiết phi nghiên cu đề tài
Tr thành thành viên chính thc ca T chc Thƣơng mi Thế gii (WTO)
t ngày 11 tháng 1 năm 2007, Vit Nam hin đã đang thc hin nhng cam kết
i chung và các cam kết v bo h quyn s hu công nghip nói riêng.
Quyn s hu công nghip vic bo h quyn s hu công nghip dƣới
c độ thƣơng mi là mt vn đề khá rng và có ý nghĩa thc tin sâu sc. Tht vy,
mt khi các doanh nghip có khuynh hƣớng phát trin da trên cơ s khoa hc công
ngh tiên tiến, da trên s hp tác và khai thác các ngun tri thc bên ngoài, c
doanh nghip s thu đƣợc càng nhiu li nhun t quyn s hu trí tu, nht t
các sáng chế. Điu đó th hin không ch bi đóng góp ca sáng chế trong vic
nâng cao giá tr sn phm li nhun còn đƣợc thu v thông qua vic cho phép
các doanh nghip khác khai thác sáng chế, hay s dng quyn s hu công nghip
nhƣ mt phƣơng tin để thƣơng lƣợng vi các doanh nghip khác hoc phƣơng tin
để tiếp nhn thêm nhng ngun vn t các t chc tài chính Bên cnh đó nhng
biu hin tiêu cc trong vn đề bo h quyn s hu công nghip nhƣ nn ăn cp d
dàng thƣơng hiu, nn làm hàng gi, hàng nhái đang ngày càng bc l mc độ
tinh vi hơn. Bo h quyn s hu công nghip dƣới góc độ thƣơng mi là mt trong
nhng ni dung đã đƣợc WTO điu chnh. Vit Nam đã cam kết tuân th mt trong
nhng qui định ca WTO v vn đề này. Yêu cu đặt ra là làm sao để Vit Nam có
th thc hin đầy đủ c cam kết ca mình trong khi chúng ta đƣợc thế gii đánh
giá là mt trong nhng nƣớc vi phm vn đề bo h quyn s hu trí tu nhiu nht.
Làm thế nào để doanh nghip Vit Nam khai thác đƣợc nhng qui định ca WTO
có li cho doanh nghip mình. Điu y đòi hi phi s nghiên cu vn đề mt
ch đầy đủ và c th. Đó là lý do để tác gi chn vn đề Nhng khía cnh thƣơng
mi liên quan đến bo h quyn s hu công nghip kh năng khai thác đối vi
các doanh nghip Vit Nam trong điu kin hi nhp kinh tế quc tếm đề tài cho
lun văn thc s qun tr kinh doanh, chuyên ngành kinh doanh quc tế ca mình.
4 LỜI MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết phải nghiên cứu đề tài Trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Thƣơng mại Thế giới (WTO) từ ngày 11 tháng 1 năm 2007, Việt Nam hiện đã và đang thực hiện những cam kết nói chung và các cam kết về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp nói riêng. Quyền sở hữu công nghiệp và việc bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp dƣới góc độ thƣơng mại là một vấn đề khá rộng và có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Thật vậy, một khi các doanh nghiệp có khuynh hƣớng phát triển dựa trên cơ sở khoa học công nghệ tiên tiến, dựa trên sự hợp tác và khai thác các nguồn tri thức bên ngoài, các doanh nghiệp sẽ thu đƣợc càng nhiều lợi nhuận từ quyền sở hữu trí tuệ, nhất là từ các sáng chế. Điều đó thể hiện không chỉ bởi đóng góp của sáng chế trong việc nâng cao giá trị sản phẩm mà lợi nhuận còn đƣợc thu về thông qua việc cho phép các doanh nghiệp khác khai thác sáng chế, hay sử dụng quyền sở hữu công nghiệp nhƣ một phƣơng tiện để thƣơng lƣợng với các doanh nghiệp khác hoặc phƣơng tiện để tiếp nhận thêm những nguồn vốn từ các tổ chức tài chính… Bên cạnh đó những biểu hiện tiêu cực trong vấn đề bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp nhƣ nạn ăn cắp dễ dàng thƣơng hiệu, nạn làm hàng giả, hàng nhái… đang ngày càng bộc lộ ở mức độ tinh vi hơn. Bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp dƣới góc độ thƣơng mại là một trong những nội dung đã đƣợc WTO điều chỉnh. Việt Nam đã cam kết tuân thủ một trong những qui định của WTO về vấn đề này. Yêu cầu đặt ra là làm sao để Việt Nam có thể thực hiện đầy đủ các cam kết của mình trong khi chúng ta đƣợc thế giới đánh giá là một trong những nƣớc vi phạm vấn đề bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ nhiều nhất. Làm thế nào để doanh nghiệp Việt Nam khai thác đƣợc những qui định của WTO có lợi cho doanh nghiệp mình. Điều này đòi hỏi phải có sự nghiên cứu vấn đề một cách đầy đủ và cụ thể. Đó là lý do để tác giả chọn vấn đề “Những khía cạnh thƣơng mại liên quan đến bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp và khả năng khai thác đối với các doanh nghiệp Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế” làm đề tài cho luận văn thạc sỹ quản trị kinh doanh, chuyên ngành kinh doanh quốc tế của mình.
5
2. Tình hình nghiên cu
2.1. nƣớc ngoài
Nhƣ trên đã trình bày, vic nghiên cu v quyn s hu công nghip bo
h quyn s hu công nghip cũng nhƣ c động ca vic thc thi quyn s hu
công nghip vi nn kinh tế không phi mt vn đề mi trên thế gii. Chúng ta
th tìm thy mt sc công trình ca các tác gi nƣớc ngoài nhƣ:
- ‘’How Small and medium enterprises can benefit from industrial property
information’’ ca tác gi Donald Bollella, Trƣởng c vn v sáng chế, Burstein
Technologies, Inc.,Irvine, California ti Hi tho khu vc Châu á ca T chc S
hu trí tu thế gii- WIPO v mt chiến lƣợc s hu trí tu đối vi các doanh
nghip va và nh; đƣợc t chc bi WIPO, Hc vin đào to s hu trí tu thế gii
IIPTI Văn phòng s hu trí tu Hàn Quc ti Daeduk, Daejeon, Republic of
Korea, t 26 đến 28 tháng 11 năm 2002).
- „‟Valuation and exploitation of intellectual property’’ - ca các tác gi
Shigeki Kamiyama, Jerry Sheehan, Catalina Martinez, STI working paper 5/2006.
(STI - Statistical Analysis of Science, Technology and Industry).
- „‟Economic value of industrial property rights„‟- WIPO, Hi tho v s hu
công nghip ti Geneve, t ngày 3 đến 5 tháng 9 năm 1997.
- „‟Strengthening Protection of Intellectual Property in Developing
Countries„‟, Wolfgang E. Siebeck, editor with Robert E. Evenson, William Lesser,
and Carlos A. Primo Braga, World Bank Discussion Papers.
2.2. Vit Nam
Đối vi các nhà nghiên cu Vit Nam, vn đề s hu công nghip và bo h
quyn s hu ng nghip ti Vit Nam trong điu kin hi nhp kinh tế quc tế
hin đƣợc xem nhƣ mt ch đề khá hp dn. Liên quan đến s hu công nghip
bo h quyn s hu công nghip, chúng ta th tìm thy công trình nghiên cu
nhƣ: Chng hàng gi Vit Nam và bài hc kinh nghim t mt s nước, Khóa
lun ca Mai Th Thanh Thu- A4-K39B Trƣờng Đại hc Ngoi Thƣơng; Chng
5 2. Tình hình nghiên cứu 2.1. Ở nƣớc ngoài Nhƣ trên đã trình bày, việc nghiên cứu về quyền sở hữu công nghiệp và bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp cũng nhƣ tác động của việc thực thi quyền sở hữu công nghiệp với nền kinh tế không phải là một vấn đề mới trên thế giới. Chúng ta có thể tìm thấy một số các công trình của các tác giả nƣớc ngoài nhƣ: - ‘’How Small and medium enterprises can benefit from industrial property information’’ – của tác giả Donald Bollella, Trƣởng cố vấn về sáng chế, Burstein Technologies, Inc.,Irvine, California tại Hội thảo khu vực Châu á của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới- WIPO về một chiến lƣợc sở hữu trí tuệ đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ; đƣợc tổ chức bởi WIPO, Học viện đào tạo sở hữu trí tuệ thế giới IIPTI và Văn phòng sở hữu trí tuệ Hàn Quốc tại Daeduk, Daejeon, Republic of Korea, từ 26 đến 28 tháng 11 năm 2002). - „‟Valuation and exploitation of intellectual property’’ - của các tác giả Shigeki Kamiyama, Jerry Sheehan, Catalina Martinez, STI working paper 5/2006. (STI - Statistical Analysis of Science, Technology and Industry). - „‟Economic value of industrial property rights„‟- WIPO, Hội thảo về sở hữu công nghiệp tại Geneve, từ ngày 3 đến 5 tháng 9 năm 1997. - „‟Strengthening Protection of Intellectual Property in Developing Countries„‟, Wolfgang E. Siebeck, editor with Robert E. Evenson, William Lesser, and Carlos A. Primo Braga, World Bank Discussion Papers. 2.2. Ở Việt Nam Đối với các nhà nghiên cứu Việt Nam, vấn đề sở hữu công nghiệp và bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp tại Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế hiện đƣợc xem nhƣ một chủ đề khá hấp dẫn. Liên quan đến sở hữu công nghiệp và bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp, chúng ta có thể tìm thấy công trình nghiên cứu nhƣ: “Chống hàng giả ở Việt Nam và bài học kinh nghiệm từ một số nước”, Khóa luận của Mai Thị Thanh Thuỷ- A4-K39B Trƣờng Đại học Ngoại Thƣơng; “Chống
6
hàng gi bo v quyn s hu trí tu ti công ty Unilever Vit Nam Khóa lun
ca Phan Thu Hng Lp A13 - K39D; Tiếp tc hoàn thin pháp lut Vit Nam v
s hu trí tu đáp ng yêu cu Vit Nam hi nhp kinh tế quc tế, Lun văn Thc
s ca Đỗ Vit Dũng, hc viên cao hc Khóa 6 (1999 - 2002) Trƣờng Đại hc
Ngoi Thƣơng; Chng hàng gibo h quyn s hu trí tu trong thương mi
quc tế thc trng Vit Nam, Lun văn Thc s ca Trn Qunh Anh, hc
viên cao hc Khóa 7 (2002- 2005) Trƣờng Đại hc Ngoi Thƣơng; Xây dng
phát trin thương hiu hàng Vit Nam trong quá trình hi nhp, Lun văn Thc s
ca Phm Th Thu Hin, hc viên cao hc Khóa 9 (2002- 2005) Trƣờng Đại hc
Ngoi Thƣơng; Xây dng và bo h thương hiu mt s nước và kinh nghim đối
vi các doanh nghip Vit Nam, Lun văn Thc s ca Tng Phƣơng Lan, hc viên
cao hc Khóa 9 (2002- 2005) Trƣờng Đại hc Ngoi Thƣơng; Hip định v khía
cnh thương mi liên quan đến quyn s hu trí tu - TRIPs và nhng vn đề đặt ra
trước thm WTO Lun văn Thc s ca Triu Quang Vinh, hc viên cao hc Khóa
10 (2002- 2005), Trƣờng Đại hc Ngoi Thƣơng.
Tuy nhiên, nhng bài viết, công trình, lun văn nói trên ch phân tích nhng
vn đề v quyn s hu trí tu nói chung hoc đi sâu phân tích mt s đối tƣợng
đƣợc bo h ca quyn s hu trí tu. Chƣa có công trình nào phân tích nhng khía
cnh thƣơng mi liên quan đến bo h quyn s hu công nghip t c độ ca
doanh nghip Vit Nam. Đây là lun văn thc s chuyên ngành Qun tr kinh doanh
đầu tiên nghiên cu v vn đềy.
3. Mc đích nghiên cu
Trên cơ s nghiên cu nhng vn đề chung v quyn s hu công nghip
bo h quyn s hu công nghip, lun văn đi sâu phân tích nhng khía cnh
thƣơng mi liên quan đến bo h quyn s hu công nghip thc trng bo h
quyn s hu công nghip dƣới c độ thƣơng mi Vit nam cũng nhƣ tình hình
thc thi bo h quyn s hu công nghip t phía các doanh nghip Vit nam, t đó
đề xut gii pháp đểc doanh nghip Vit Nam nâng cao kh năng khai thác vic
6 hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ tại công ty Unilever Việt Nam” Khóa luận của Phan Thu Hằng – Lớp A13 - K39D; “Tiếp tục hoàn thiện pháp luật Việt Nam về sở hữu trí tuệ đáp ứng yêu cầu Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế”, Luận văn Thạc sỹ của Đỗ Việt Dũng, học viên cao học Khóa 6 (1999 - 2002) Trƣờng Đại học Ngoại Thƣơng; “Chống hàng giả và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ trong thương mại quốc tế và thực trạng ở Việt Nam”, Luận văn Thạc sỹ của Trần Quỳnh Anh, học viên cao học Khóa 7 (2002- 2005) Trƣờng Đại học Ngoại Thƣơng; “Xây dựng và phát triển thương hiệu hàng Việt Nam trong quá trình hội nhập”, Luận văn Thạc sỹ của Phạm Thị Thu Hiền, học viên cao học Khóa 9 (2002- 2005) Trƣờng Đại học Ngoại Thƣơng; “Xây dựng và bảo hộ thương hiệu ở một số nước và kinh nghiệm đối với các doanh nghiệp Việt Nam”, Luận văn Thạc sỹ của Tống Phƣơng Lan, học viên cao học Khóa 9 (2002- 2005) Trƣờng Đại học Ngoại Thƣơng; “Hiệp định về khía cạnh thương mại liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ - TRIPs và những vấn đề đặt ra trước thềm WTO” Luận văn Thạc sỹ của Triệu Quang Vinh, học viên cao học Khóa 10 (2002- 2005), Trƣờng Đại học Ngoại Thƣơng. Tuy nhiên, những bài viết, công trình, luận văn nói trên chỉ phân tích những vấn đề về quyền sở hữu trí tuệ nói chung hoặc đi sâu phân tích một số đối tƣợng đƣợc bảo hộ của quyền sở hữu trí tuệ. Chƣa có công trình nào phân tích những khía cạnh thƣơng mại liên quan đến bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp từ góc độ của doanh nghiệp Việt Nam. Đây là luận văn thạc sỹ chuyên ngành Quản trị kinh doanh đầu tiên nghiên cứu về vấn đề này. 3. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề chung về quyền sở hữu công nghiệp và bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp, luận văn đi sâu phân tích những khía cạnh thƣơng mại liên quan đến bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp và thực trạng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp dƣới góc độ thƣơng mại ở Việt nam cũng nhƣ tình hình thực thi bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp từ phía các doanh nghiệp Việt nam, từ đó đề xuất giải pháp để các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao khả năng khai thác việc
7
bo h quyn s hu công nghip liên quan đến thƣơng mi trong điu kin Vit
Nam đã gia nhp WTO và hi nhp sâu rng vào nn kinh tế thế gii.
4. Đối tƣợng và phm vi nghiên cu
4.1. Đối tƣợng nghiên cu:
Đối tƣợng nghiên cu ca lun văn là quyn s hu công nghip nhng
khía cnh thƣơng mi liên quan đến vic bo h quyn s hu công nghip. Các qui
định ca WTO, ca pháp lut Vit Nam v bo h quyn s hu công nghip cũng
đối tƣợng nghiên cu ca Lun văn.
4.2. Phm vi nghiên cu:
Phm vi nghiên cu ca lun văn là vic khai thác vic bo h quyn s hu
công nghip trong c nƣớc, tình hình thc thi bo h s hu công nghip ca c
doanh nghip Vit Nam; các qui định quc tế v bo h quyn s hu trí tui
chung và s hu công nghip nói riêng, kinh nghim t mt s nƣớc trong khu vc
nhƣ Trung Quc, Nht Bn
5. Phƣơng pháp nghiên cu
Ngoài các phƣơng pháp nghiên cu truyn thng nhƣ phƣơng pháp duy vt
bin chng, phƣơng pháp phân tích, tng hp, so sánh, đánh giá., lun văn s
dng phƣơng pháp nghiên cu ti ch, phƣơng pháp chuyên gia và đặc bit áp dng
vic phân tích thông tin khai thác t các phƣơng tin truyn thông hin đại nhƣ
internet, truyn hình để thng kê d liu nhm làm rõ vn đề cn nghiên cu.
6. B cc ca lun văn
Ngoài phn m đầu, kết lun, tài liu tham kho, Ni dung Lun văn gm 3
chƣơng:
Chƣơng 1: Tng quan v nhng khía cnh thƣơng mi liên quan đến bo h
quyn s hu công nghip
Chƣơng 2: Thc trng bo h quyn s hu công nghip dƣới góc độ thƣơng
mi Vit Nam trong thi gian qua
7 bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp liên quan đến thƣơng mại trong điều kiện Việt Nam đã gia nhập WTO và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu: Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là quyền sở hữu công nghiệp và những khía cạnh thƣơng mại liên quan đến việc bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp. Các qui định của WTO, của pháp luật Việt Nam về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp cũng là đối tƣợng nghiên cứu của Luận văn. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu của luận văn là việc khai thác việc bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp trong cả nƣớc, tình hình thực thi bảo hộ sở hữu công nghiệp của các doanh nghiệp Việt Nam; các qui định quốc tế về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ nói chung và sở hữu công nghiệp nói riêng, kinh nghiệm từ một số nƣớc trong khu vực nhƣ Trung Quốc, Nhật Bản… 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Ngoài các phƣơng pháp nghiên cứu truyền thống nhƣ phƣơng pháp duy vật biện chứng, phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, đánh giá…., luận văn sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu tại chỗ, phƣơng pháp chuyên gia và đặc biệt áp dụng việc phân tích thông tin khai thác từ các phƣơng tiện truyền thông hiện đại nhƣ internet, truyền hình để thống kê dữ liệu nhằm làm rõ vấn đề cần nghiên cứu. 6. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, Nội dung Luận văn gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Tổng quan về những khía cạnh thƣơng mại liên quan đến bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp Chƣơng 2: Thực trạng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp dƣới góc độ thƣơng mại ở Việt Nam trong thời gian qua
8
Chƣơng 3: Gii pháp tăng cƣờng vic bo h quyn s hu công nghip đối vi các
doanh nghip Vit Nam trong thi gian ti
.
8 Chƣơng 3: Giải pháp tăng cƣờng việc bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp đối với các doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới .