Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Một số giải pháp nâng cao lợi thế cạnh tranh của VNPT mảng viễn thông đến 2010
3,225
862
124
41
BIEÅU ÑOÀ THÒ PHAÀN INTERNET thaùng
11/2006
VIETTEL
15%
VNPT
43%
FTP
20%
HPT
0%
TIENET
0%
OCI
1%
NETNAM
2%
SPT
5%
EVN
14%
Hình 2-9 Thò phaàn ñieän thoaïi Internet thaùng 11/2006
Vaäy trong 09 nhaø doanh nghieäp cung caáp dòch vuï truy nhaäp Internet, VNPT
chieám thò phaàn aùp ñaûo laø 42,8 %, thò phaàn coøn laïi do 08 nhaø khai thaùc
naém giöõ.
Soá lieäu treân cho thaáy so vôùi thôøi ñieåm thaùng 04/2005 chæ coù 105.000
thueâ bao, tyû
leä taêng tröôûng laø 38,17 laàn, soá nhaø khai thaùc cuõng taêng leân, taïi
thôøi ñieåm thaùng
04/2005 chæ coù 05 nhaø khai thaùc : VNPT chieám 47%, FPT chieám 41%, Viettel
chieám 9%, Netnam 2%, SPT chieám 1%, nhö vaäy chæ sau hôn moät naêm VNPT vaãn
coøn chieám theá aùp ñaûo treân thò tröôøng, nhöng FPT ñaõ bò caùc doanh nghieäp
môùi ra
ñôøi laán aùp maát 20% thò phaàn, töø 41% xuoáng chæ coøn 20%.
Voip
VoIP phoå bieán vôùi dòch vuï goïi ñieän thoaïi ñöôøng daøi giaù reû cuûa moät
soá nhaø
cung caáp chuû yeáu nhö 178 cuûa Viettel, 171 cuûa VNPT vaø 177 cuûa SPT. Keå
töø khi
coù söï ra ñôøi cuûa VoIP, giaù cöôùc ñieän thoaïi ñöôøng daøi goïi IDD lieân
tuïc giaûm
xuoáng 6 laàn. Cho tôùi nay cöôùc lieân tænh chæ coøn tính hai vuøng vaø vuøng
cao nhaát
chæ coù 1.818 ñoàng/phuùt (cho taát caû caùc phuùt goïi). Rieâng ñoái vôùi goïi
quoác teá, möùc
cöôùc giaûm chæ coøn 0,5 USD/phuùt cho taát caû caùc cuoäc goïi (khoâng keå
vuøng) ñoái vôùi
dòch vuï VoIp 171 vaø chæ phaûi traû 0,48 USD/phuùt cho dòch vuï VoIP 178. Caùc
doanh nghieäp ñua nhau giaûm giaù, theo öôùc tính dòch vuï VoIP ñang chieám 60%
thò
42
THÒ PHAÀN VoIP
Thaùng 11/2004
Viet tel
20%
SPT
22%
Vishipel
5%
VP Telecom
13%
Hanoi Telecom
3%
VNPT
37%
VNPT
SPT
Viett el
VP Telecom
Vishipel
Hanoi Telecom
phaàn ñieän thoaïi ñöôøng daøi trong nöôùc vaø quoác teá. Coù theå noùi ñaây seõ
laø moät thò
tröôøng coøn nhieàu khaû naêng phaùt trieån maïnh meõ hôn nöõa, neân caùc nhaø
khai thaùc
trong nöôùc vaãn tieáp tuïc cuoäc ñua phaùt trieån dòch vuï gia taêng ñeå caïnh
tranh maïnh
hôn. Söï gia taêng caïnh tranh hieän taïi cho thaáy giaù caû vaø tieän ích cuûa
VoIP noäi ñòa
cuõng ñang ñöôïc ñaåy tôùi cuøng cuûa cuoäc ñua, maëc duø hieän nay caùc doanh
nghieäp
vieãn thoâng truyeàn thoáng ñang ñöôïc baûo veä. Caùc doanh nghieäp ñeàu khaån
tröông
trieån khai dòch vuï naøy, do VoIP ñöôïc coi laø dòch vuï ñaàu tö ít vaø lôïi
nhuaän cao.
Hieän nay VNPT, Viettel, VP Telecom môû roäng phaïm vi cung caáp dòch vuï VoIP
treân toaøn quoác, SPT cung caáp treân 40 tænh thaønh, HaNoi Telecom phaùt
trieån treân
10 tænh thaønh, coøn Vishipel seõ môû roäng phaïm vi cung caáp nhöng chöa coù
soá lieäu
laø bao nhieâu tænh thaønh. Dòch vuï VoIP laø dòch vuï coù thò phaàn chia seû
nhieàu nhaát
so vôùi caùc dòch vuï vieãn thoâng coøn laïi, tính ñeán thaùng 11/2004, VNPT
chieám thò
phaàn 36,72%, tieáp ñeán laø SPT 22.31 %, Viettel ñaït 20,11%, VP Telecom chieám
12,93%, Vishipel chieám 4,53% vaø cuoái cuøng laø HaNoi Telecom chieám thò phaàn
thaáp nhaát 3,4%
10
. Hieän nay nhöõng ngöôøi am hieåu thò tröôøng vieãn thoâng ñang chôø
söï buøng noå cuûa VoIP taïi Vieät Nam.
Hình 2-10
Thò phaàn VoIP thaùng 11/2004
10
Nguoàn: Baùo Böu Ñieän naêm 2004.
43
2.1.4 Tình hình caïnh tranh
Yeâu caàu taïo ra moâi tröôøng caïnh tranh trong lónh vöïc vieãn thoâng cuûa
chính
phuû hieän nay ñaõ laøm cho thò tröôøng vieãn thoâng thöïc söï hoaït ñoäng trong
cô cheá
caïnh tranh khoác lieät. Caùc doanh nghieäp nhaát laø caùc doanh nghieäp nhaø
nöôùc ñaõ
hoaït ñoäng trong cô cheá bao caáp maáy chuïc naêm, duø muoán hay khoâng cuõng
phaûi
chuyeån mình cho phuø hôïp vôùi cô cheá môùi, khoâng coøn ñoäc quyeàn, khoâng
coøn bao
caáp, khoâng coøn thôøi khaùch haøng phaûi töï tìm ñeán ‘xin’ cung caáp dòch
vuï, caùc giao
dòch vieân vaø kyõ thuaät vieân cuûa doanh nghieäp nhö nhöõng baø hoaøng oâng
hoaøng,
giao dòch nghieäp vuï nhö ban phaùt ôn hueä cho thueâ bao, vì khaùch haøng cuõng
chaúng coù con ñöôøng naøo khaùc ngoaøi vieäc muoán söû duïng hay laø khoâng,
nghóa laø
phaûi chaáp nhaän doanh nghieäp ñoäc quyeàn, cöûa quyeàn hay laø veà nhaø khoâng
söû
duïng gì heát.
Vieäc thaønh laäp nhieàu doanh nghieäp trong ngaønh, ñaõ laøm cho thò tröôøng
vieãn thoâng thöïc söï khôûi saéc, ngöôøi söû duïng coù nhieàu lôïi, coù nhieàu
löïa choïn, vaø
taát nhieân laø giaù caû ngaøy caøng coù xu höôùng giaûm xuoáng phuø hôïp vôùi
nhieàu taàng
lôùp daân cö coù thu nhaäp khaùc nhau. Caùc doanh nghieäp muoán giöõ thò phaàn,
khoâng
ngöøng naâng cao caûi caùch chaát löôïng nghieäp vuï, coâng taùc chaêm soùc
khaùch haøng
vaø môû roâng maïng löôùi ñeå giöõ vöõng vaø naâng cao thò phaàn.
Tuy nhieân veà ñaùnh giaù chung tình hình caïnh tranh giöõa caùc doanh
nghieäp vieãn thoâng hieän nay chöa coù neùt rieâng bieät gì ñoäc ñaùo vaø coù
ñònh
höôùng chieán löôïc khaùc bieät laâu daøi.
Trong phuï luïc A laø moät soá thoâng tin treân thò tröôøng trong thôøi gian
2005 –
2006 cho thaáy thöïc teá caïnh tranh veà giaù vaø khuyeán maõi giöõa caùc doanh
nghieäp.
Toùm laïi tình hình caïnh tranh giöõa caùc doanh nghieäp vieãn thoâng hieän nay
chuû yeáu caïnh tranh veà khuyeán maõi vaø giaûm giaù cöôùc, hình thöùc caïnh
tranh chöa
coù gì noåi baät rieâng bieät vaø coù ñònh höôùng laâu daøi cuûa caùc doanh
nghieäp, doanh
nghieäp naøy baét chöôùc doanh nghieäp kia ñeå thu huùt khaùch haøng vaø taêng
thò phaàn,
ñoù chính laø moät trong nhöõng lyù do chính giaù cöôùc vieãn thoâng giaûm ñoàng
thôøi vôùi
chaát löôïng vieãn thoâng cuõng giaûm theo. Tuy nhieân sau caùc söï coá kyõ
thuaät ngheõn
maïch, thì ñoàng loaït caùc doanh nghieäp chuyeån höôùng qua xaây döïng chieán
löôïc
naâng cao chaát löôïng maïng löôùi, giöõ khaùch haøng baèng chaát löôïng, vieäc
khuyeán
maõi vaø giaûm giaù ñaåy xuoáng haøng thöù, vì haàu nhö giaù cöôùc hieän nay ñaõ
baèng vôùi
giaù saøn, töông ñoái chaáp nhaän cho doanh nghieäp laøm aên coù laõi.
44
2.1.5 Döï baùo thò tröôøng vieãn thoâng trong moät vaøi naêm tôùi.
Moät soá caên cöù ñeå döï baùo toác ñoä taêng tröôûng vieãn thoâng : Chính saùch
phaùt
trieån kinh teá cuûa Ñaûng, chính phuû noùi chung vaø ngaønh vieãn thoâng noùi
rieâng,
trong ñoù cô caáu kinh teá ngaønh vaø cô caáu kinh teá khu vöïc cuõng raát quan
troïng, toác
ñoä phaùt trieån kinh teá, toác ñoä taêng tröôûng daân soá vaø ngoaøi ra trình
ñoä khoa hoïc
kyõ thuaät phaùt trieån cuõng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán toác ñoä nhu caàu
caàu vieãn thoâng.
Theo quyeát ñònh 32/2006 /QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng chính phuû veà vieäc pheâ
duyeät quy hoaïch phaùt trieån vieãn thoâng vaø Internet Vieät Nam ñeán naêm
2010, thì
muïc tieâu vieãn thoâng vaø Internet trôû thaønh ngaønh kinh teá muõi nhoïn, coù
tyû troïng
ñoùng goùp cho taêng tröôûng GDP ngaøy caøng taêng, taïo vieäc laøm cho xaõ
hoäi. Toác ñoä
taêng tröôûng ñaït 1,5 – 2 laàn so vôùi toác ñoä taêng tröôûng chung cuûa neàn
kinh teá, vôùi
chæ tieâu cuï theå nhö sau : ñeán naêm 2010, maät ñoä ñieän thoaïi ñaït töø 32
ñeán 42
maùy/100 daân (trong ñoù maät ñoä ñieän thoaïi coá ñònh laø 14 ñeán 16 maùy/100
daân) ;
maät ñoä thueâ bao Internet ñaït töø 8 ñeán 12 thueâ bao/ 100 daân (trong ñoù
30% laø
thueâ bao baêng roäng) ; tyû leä ngöôøi söû duïng Internet ñaït 25% ñeán 35%
daân soá.
Ñoàng thôøi trong quyeát ñònh coù moät ñònh höôùng töôùng ñoái quan troïng ñoái
vôùi thò
phaàn vieãn thoâng töø nay ñeán naêm 2010 laø thò phaàn caùc doanh nghieäp môùi
(ngoaøi
Taäp Ñoaøn Böu Chính Vieãn Thoâng VNPT) ñoái vôùi moät soá dòch vuï quan troïng
nhö
ñieän thoaïi quoác teá, thueâ keânh, thoâng tin di ñoäng, Internet baêng roäng
ñaït tyû leä 40-
50% thò tröôøng, vaø moät ñònh höôùng lieân quan ñeán thoâng tin di ñoäng laø :
ñaåy maïnh
phaùt trieån caùc maïng thoâng tin di ñoäng, tieân tôùi heä thoáng thoâng tin di
ñoäng theá heä
thöù 3 vaø caùc theá heä tieáp theo.
Theo soá lieäu cuûa Toång Cuïc Thoáng Keâ, quyù I/2006 GDP ñaït tyû leä taêng
tröôûng 7,2%, tyû leä naøy coøn thaáp so vôùi chæ tieâu ñeà ra, vôùi cô caáu GDP
quyù I :
Coâng- Noâng-Dòch vuï laø : 43,2% - 42,4% - 14,4%, vôùi tyû leä cô caáu nhö vaäy
thì caàn
phaûi chuyeån dòch tieáp lónh vöïc noâng nghieäp qua hai khu vöïc coøn laïi laø
coâng
nghieäp vaø dòch vuï.
Veà phaùt trieån daân soá, hieän daân soá Vieät Nam ñang ñöùng thöù 13 treân
theá
giôùi vôùi 82 trieäu ngöôøi, trong ñoù 75% daân soá ñang soáng ôû noâng thoân.
Döï ñoaùn
qua naêm 2020, daân soá Vieät Nam seõ vöôït qua Nhaät Baûn khoaûng hôn 127
trieäu, vaø
ñöùng thöù tö ôû Chaâu AÙ chæ sau : Trung Quoác, Aán Ñoä vaø Indonexia. Tyû leä
phaùt
trieån daân soá, söï di daân töø noâng thoân ra thaønh thò, cuøng vôùi döï ñoaùn
taàng lôùp thu
nhaäp cao cuõng seõ taêng töø 1% leân 10% trong voøng 10 naêm tôùi, trong ñoù
vieäc taêng
maïnh löïc löôïng lao ñoäng , nhöõng ngöôøi ñöa ra quyeát ñònh tieâu duøng, vaø
kieåu hoä
gia ñình nhoû seõ kích thích tieâu duøng , kích thích neàn kinh teá saûn xuaát
haøng hoaù
45
vaø ñaëc bieät laø nhu caàu tieâu duøng cho thoâng tin lieân laïc vaø caùc nhu
caàu caù nhaân
khaùc ñöôïc caùc doanh nghieäp cung caáp keát hôïp trong thieát bò vieãn thoâng
ñaàu cuoái,
cuõng seõ ñöôïc naâng cao.
Khoa hoïc coâng ngheä seõ phaùt trieån theo höôùng taïo ra nhöõng chaát lieäu
nheï
beàn vaø coù ñoä chòu löïc cao, caùc saûn phaåm ngaøy caøng thoâng minh do söï
phaùt trieån
vöôït baäc cuûa coâng ngheä thoâng tin, töùc laø saûn phaåm coâng ngheä ñeàu
tích hôïp
nhöõng con chip beân trong coù khaû naêng xöû lyù caùc tình huoáng theo laäp
trình saün coù,
khoâng caàn ñeán xöû lyù cuûa con ngöôøi trong caùc tröôøng hôïp thoâng thöôøng.
Trong
vieãn thoâng caùc thieát bò ñaàu cuoái khoâng chæ phuïc vuï cho nhu caàu thoâng
tin lieân laïc
maø seõ tích hôïp nhieàu nhu caàu khaùc cuûa con ngöôøi trong moät thieát bò
goïn nheï ñeå
trong tuùi, laø vaät baát ly thaân nhö : maùy tính löu tröõ thoâng tin, truy
nhaäp internet,
xem truyeàn hình, nghe nhaïc, camera, ghi aâm, caùc laäp trình baùo thöùc nhaéc
nhôû
ngöôøi söû duïng, laø thieát bò löu giöõ kieåm tra caùc taøi saûn khaùc cuûa caù
nhaân, gaàn nhö
laø moät laäp trình hoaït ñoäng cho boä naõo thöù hai cuûa con ngöôøi. Cuï theå
môùi ñaây,
ñaàu naêm 2007 coâng ty ImCoSys cuûa Ñöùc vöøa thoâng baùo moät ñoät phaù môùi,
seõ cho
pheùp bieán chieác ñieän thoaïi di ñoäng thaønh coâng cuï khôûi ñoäng xe, maùy
tính...., nhôø
coâng ngheä maïng noäi boä BAN hay ñuùng hôn laø boä phaän nhaïy hoaït ñoäng
döôùi
daïng tín hieäu ñieän töû. Khi vöøa chaïm tay vaøo cöûa xe hay hay con chuoät
maùy vi
tính, moät doøng ñieän töû cöïc nhoû töø ñieän thoaïi di ñoäng chaïy treân da,
seõ keát noái vôùi
phöông tieän nhö thao taùc khôûi ñoäng. Theo giôùi chuyeân moân döï ñoaùn khi
loaïi ñieän
thoaïi naøy phoå bieán, seõ keùo theo laøn soùng xuaát hieän caùc trang thieát
bò töông thích
aên theo. Vaø töông lai xa loä thoâng tin Internet vaø caùc dòch vuï gia taêng
cuûa vieãn
thoâng seõ laø taøi saûn chung cuûa nhaân loaïi veà kho taøng thoâng tin, do ñoù
caùc giaûi
phaùp khoa hoïc kyõ thuaät maät maõ laøm taêng ñoä tin caäy, an toaøn cho caùc
giao dòch
treân maïng vieãn thoâng vaø Internet ñaëc bieät ñöôïc löu yù phaùt trieån.
Döï baùo veà phaùt trieån coâng ngheä seõ coù aûnh höôûng ñeán nhu caàu vieãn
thoâng töông lai trong voøng 10 naêm tôùi:
Tyû troïng thueâ bao di ñoäng seõ chieám cao hôn ñieän thoaïi coá ñònh, coù
theå di
ñoäng chieám töø 70%-80%, moät gia ñình coù moät thueâ bao coá ñònh, nhöng moãi
ngöôøi trong gia ñình coù theå sôû höõu moät ñieän thoaïi di ñoäng. Ngay caû khi
coâng
ngheä phaùt trieån hoäi tuï maïng ñieän thoaïi coá ñònh vaø di ñoäng, thì thieát
bò di ñoäng
seõ chieám tyû leä tuyeät ñoái, khoâng ngöôøi söû duïng naøo coù theå ñeå thieát
bò vieãn
thoâng thoâng minh ôû nhaø nhö moät vaät duïng thoâng thöôøng khaùc.
Ñieän thoaïi thoâng minh (Smartphone) ngaøy caøng giaûm giaù, khoâng chæ kích
caàu
taêng leân cao, maø noù coøn taïo cô hoäi ñeå nhieàu öùng duïng ñöôïc phoå caäp
roäng raõi,
46
nhö email di ñoäng hoaëc nhieàu nhu caàu tích hôïp khaùc trong vieãn thoâng nhö
caùc
öùng duïng baûn ñoà keøm ñònh vò ngöôøi söû duïng ñieän thoaïi caàm tay, laø cô
sôû cuûa
caùc dòch vuï « tìm con », « tìm baïn » …
Caùc nhu caàu khaùc ngoaøi tích hôïp vôùi nhu caàu thoâng tin cuõng phaûi ñaùp
öùng
tính töùc thôøi, do ñoù maø coâng ngheä khoâng daây WIFI, Wireless, WiMax…phaùùt
trieån raát maïnh.
Xu höôùng « goùi dòch vuï taát caû trong 1 », töùc laø cung caáp goùi dòch vuï
bao goàm :
di ñoäng, ñieän thoaïi coá ñònh, dòch vuï döõ lieäu truyeàn thoâng vaø caùc dòch
vuï giaûi
trí khaùc.
Hoäi tuï moät ñieän thoaïi cho nhieàu nôi : coù nghóa laø chæ vôùi moät chieác
ñieän thoaïi
coù theå söû duïng caû hai maïng di ñoäng laãn coá ñònh, ôû nhöõng nôi soùng
yeáu hoaëc
tröôøng hôïp ngheõn maïch, heä thoáng seõ töï ñoäng chuyeån qua coá ñònh vaø
ngöôïc
laïi. Vôùi söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc kyõ thuaät thì quaù trình chuyeån
ñoåi eâm aùi vaø
nheï nhaøng, ngöôøi söû duïng khoâng theå nhaän bieát ñöôïc.
Cuoái cuøng laø döï baùo veà vieãn thoâng töø naêm 2006-2010, toång hôïp theo
nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån vieãn thoâng ñaõ ñöôïc phaân
tích ôû treân :
Chæ tieâu 2006 2010 2020-2025
(döï ñoaùn tyû
leä baõo hoaø)
Ghi chuù
Daân soá
82 trieäu
90 trieäu
#127 trieäu
daân
Theo tyû leä 1,33 % cuoái naêm
2005, döï baùo ñeán naêm 2025 daân
soá Vieät Nam seõ oån ñònh ôû möùc
127 trieäu ngöôøi, tyû leä phaùt trieån
daân soá döï baùo 2020-2025 laø
1,15%
Chæ tieâu veà ÑT cuûa Ñaïi hoäi Ñaûng X:
Ñieän thoaïi 29,26 maùy
/100 daân
42 maùy/
100 daân
Trong ñoù :
- ÑT coá ñònh
10,85 maùy/
100 daân
(tyû leä 7.07%)
16 maùy/
100 daân
- ÑT di ñoäng 18,41 maùy/
100 daân
26 maùy/
100 daân
Theo döï ñoaùn tyû leä baõo
hoaø VN 35%
Internet 4,9 TB/
100 daân
12 TB/
100 daân
Döï baùo veà khoa hoïc coâng ngheä di ñoäng 70-80%
47
Döï baùo soá löôïng thueâ bao VN ñeán 2010:
-Soá löôïng thueâ bao di ñoäng
ñeán 2010
23,4 trieäu 47 trieäu Tyû leä 40% cuûa Philippine, quoác
gia coù ñieàu kieän kinh teá gaàn
gioáng Vieät Nam
-Soá löôïng thueâ bao coá ñònh
ñeán 2010
14,4 trieäu 11,75 trieäu Coâng ngheä phaùt trieån seõ hoäi tuï
ñieän thoaïi di ñoäng vaø coá ñònh, tuy
nhieân tyû leä coá ñònh coù theå laø
20% treân toång soá
-TB Internet ñeán 2010 10,8 trieäu 58 trieäu Tyû leä caùc nöôùc caùc nöôùc phaùt
trieån 70%
Soá löôïng Tbao theo keá hoaïch phaùt trieån theâm töø naêm 2006-2010 (Theo
32/2006/QD9-TTg):
-Soá löôïng thueâ bao di ñoäng
phaùt trieån theâm theo keá hoaïch
2006 ñeán 2010
5,5 trieäu
-Soá löôïng thueâ bao coá ñònh
phaùt trieån theâm theo keá hoaïch töø
2006 ñeán 2010
8,4 trieäu
-Thueâ bao Internet phaùt
trieån theâm theo keá hoaïch töø
2006 ñeán 2010
6,8 trieäu
Thò tröôøng caùc doanh nghieäp vieãn thoâng môùi phaûi ñaït töø 40-50% thò
tröôøng:
-Soá löôïng thueâ bao di ñoäng
caùc maïng ngoaøi VNPT ñeán 2010
9,36 -
11.7 trieäu
-Soá löôïng thueâ bao coá
ñoäng caùc maïng ngoaøi VNPT ñeán
2010
5,76 -
7.2 trieäu
-Thueâ bao Internet caùc
maïng ngoaøi VNPT ñeán 2010
4,32 -
5,4 trieäu
Baûng 2-5 Toång hôïp döï baùo soá löôïng phaùt trieån caùc dòch vuï vieãn
thoâng cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2010
Döï baùo soá löôïng thueâ bao di ñoäng theo chæ tieâu phaùt trieån vieãn thoâng
cuûa
chính phuû vaø tyû leä phaùt trieån daân soá, ñeán naêm 2010 laø 23,4 trieäu,
soá lieäu naøy
cuõng töông ñoái khôùp vôùi soá lieäu döï baùo cuûa coâng ty RJB Consultants,
coâng ty tö
vaán chuyeân ngaønh vieãn thoâng, ñeán naêm 2008 Vieät Nam seõ ñaït töø 18-20
trieäu
thueâ bao, ñeán naêm 2010 ñaït 25 trieäu thueâ bao.
Theo ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån vieãn thoâng ñeán 2010, caùc doanh
nghieäp môùi ngoaøi VNPT seõ taêng thò phaàn leân töø 40% ñeán 50%, ñieàu naøy
caàn
phaûi coù chính saùch vó moâ ñeå hoã trôï caùc doanh nghieäp môùi trong giai
ñoaïn
taêng tröôûng thôøi gian ñaàu, vì qua baûng döï baùo treân, neáu theo chæ tieâu
phaùt
trieån ñeán 2010 thì VNPT taïi thôøi ñieåm hieän taïi ñaõ ñaït ñuû soá löôïng
thueâ bao,
48
trong khi ñoù caùc doanh nghieäp môùi coøn raát xa môùi ñaït tôùi con soá ñaït
40 –
50% thò phaàn.
2.1.6 Ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaønh vieãn thoâng
Vieät Nam hieän taïi, thoâng qua phaân tích moâ hình naêm aùp löïc
caïnh tranh cuûa Michael Porter
Nhö phaàn lyù thuyeát ñaõ trình baøy, naêm löïc löôïng aûnh höôûng ñeán naêng
löïc
caïnh tranh cuûa moät ngaønh, ñoù laø: möùc ñoä caïnh tranh trong noäi boä
ngaønh, caïnh
tranh töø caùc saûn phaåm thay theá, caïnh tranh töø ngöôøi cung öùng, caïnh
tranh töø
ngöôøi mua vaø caïnh tranh töø ñoái thuû tieàm naêng.
2.1.6.1 Aùp löïc caïnh tranh trong noäi boä ngaønh
Aùp löïc caïnh tranh trong noäi boä ngaønh laø raát cao, maëc duø khaû naêng
ñaàu tö
nöôùc ngoaøi tham gia thò tröôøng môû maïng môùi laø khoâng coù, nhöng vôí ba
doanh
nghieäp ñöôïc caáp pheùp kinh doanh cô sôû haï taàng maïng vaø 06 doanh nghieäp
khai
thaùc dòch vuï vieãn thoâng trong thôøi gian hai naêm vöøa qua ñaõ gaây ra caùc
cuoäc caïnh
tranh quyeát lieät.
Hieän nay lôïi theá caïnh tranh trong thò tröôøng vieãn thoâng coù theå noùi laø
thuoäc
veà VNPT, laø moät doanh nghieäp thöøa höôûng haï taàng maïng vaø soá löôïng
thueâ bao
töø ngaønh böu chính vieãn thoâng Vieät Nam ñeå laïi, VNPT hieän nay chieám giöõ
ñeán
80% thò phaàn vieãn thoâng Vieät Nam. Vôùi lôïi theá caïnh tranh quaù lôùn naøy
maø
VNPT luoân bò xaõ hoäi vaø caùc doanh nghieäp vieãn thoâng khaùc ñeå yù vaø bò
cho laø
caïnh tranh khoâng laønh maïnh. Boä Böu Chính Vieãn Thoâng laøm trung gian xöû
vuï
ñaûm baûo keát noái giöõa VNPT vaø Viettel vaøo thaùng 10/2005, thöïc chaát laø
doanh
nghieäp môùi luoân sôï maát cô hoäi maát thò phaàn, neân Viettel coù nhöõng
haønh ñoäng
noân noùng trong vaán ñeà keát noái, trong khi VNPT coù cô sôû haï taàng nhöng
chöa ñaày
ñuû dung löôïng vaø naêng löïc. Ñeå ñaûm baûo cho vaán ñeà keát noái, Boä Böu
Chính Vieãn
Thoâng ban haønh « Quy ñònh keát noái caùc maïng vieãn thoâng coâng coäng » vaøo
cuoái
naêm 2005, noäi dung chuû yeáu laø cung caáp keát noái moät caùch minh baïch,
ñoàng thôøi
Boä cuõng yeâu caàu VNPT taêng cöôøng coâng taùc ñaàu tö xaây döïng maïng, ñeå
ñaûm baûo
cho naêng löïc phuïc vuï vieäc keát noái vaø chuyeån taûi löu löôïng caùc dòch
vuï vieãn
thoâng cuûa caùc ñôn vò thaønh vieân vaø caùc doanh nghieäp khaùc. Tieáp theo
ñeán thaùng
07/2006 baùo chí laïi raàm roä ñöa tin VNPT gaây khoù deã cho vaán ñeà keát noái
EVN
Telecom – VNPT, thöïc chaát laø do EVN chöa thöïc hieän ñuùng caùc thoaû thuaän
keát
noái, vaø moät soá vaán ñeà truïc traëc kyõ thuaät maø VNPT ñang giaûi quyeát.
Ñieàu naøy noùi
leân VNPT hieän nay coù lôïi theá caû veà maët haï taàng vaø maët khai thaùc
kinh doanh.
Ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp vieãn thoâng môùi phaùt trieån, VNPT
chòu söï quaûn lyù cuûa quyeát ñònh soá 217/2003/QÑ-TTg cuûa chính phuû veà
quaûn lyù
49
giaù cöôùc böu chính vieãâân thoâng ñoái vôùi doanh nghieäp chieám thò phaàn
khoáng cheá,
khoâng theå cöù thaáy doanh nghieäp khaùc giaûm cöôùc laø giaûm töùc thôøi
ñöôïc. Do ñoù
trong moät thôøi gian giaù cöôùc cuûa VNPT luoân cao hôn so vôùi caùc doanh
nghieäp
môùi, trong thôøi gian naøy maëc duø nhieàu thueâ bao trung thaønh vôùi VNPT
cuõng
chuyeån qua caùc maïng khaùc, cuõng chính laø lyù do thò phaàn cuûa VNPT giaûm
töø 95%
xuoáng coøn 80%. Ñeán 1-6-2006 VNPT ñöôïc Boä Böu Chính Vieãn Thoâng cho pheùp
aùp duïng möùc cöôùc meàm, tuy nhieân VNPT vaãn thuoäc taàm ngaém cuûa quyeát
ñònh
217, baèng chöùng laø taïi thôøi ñieåm VNPT thoâng baùo thay ñoåi giaù cöôùc
vaøo ngaøy
01-06-2006 thì caùc doanh nghieäp vieãn thoâng khaùc cuõng ñeàu ñaõ chuyeån qua
aùp
duïng möùc cöôùc môùi.
Aùp löïc caïnh tranh trong noäi boä ngaønh vieãn thoâng raát cao, caùc doanh
nghieäp môùi vaø cuõ cuøng ñeàu coù muïc tieâu xaây döïng thöông hieäu, taêng
thò phaàn, chi
phí chuyeån ñoåi thaáp daãn ñeán khaùch haøng deã daøng chuyeån dòch töø maïng
naøy qua
maïng khaùc, do ñoù caùc doanh nghieäp ñua nhau ñöa ra caùc chöông trình khuyeán
maõi vaø giaûm giaù cöôùc coù theå noùi raèng ñaëc ñieåm caïnh tranh trong noäi
boä ngaønh
hieän nay laø caïnh tranh veà giaù. Lôïi theá caïnh tranh thuoäc veà doanh
nghieäp VNPT
cuõ do thò phaàn coù saún cao vaø quaûn lyù haï taàng maïng nhöng laïi bò khoâng
cheá veà
giaù, nhöng ngöôïc laïi caùc doanh nghieäp vieãn thoâng môùi laïi coù lôïi theá
trong vieäc
chuû ñoäng giaù cöôùc, uyeån chuyeån linh hoaït trong caïnh tranh vaø coù söï
trôï giuùp cuûa
chính phuû trong chính saùch naâng ñôõ caùc doanh nghieäp vieãn thoâng môùi
phaùt trieån,
ñeå cho thò tröôøng vieãn thoâng thöïc söï coù cô cheá caïnh tranh laønh maïnh
bình ñaúng
giöõa caùc doanh nghieäp.
2.1.6.2 Aùp löïc töø phía khaùch haøng
Khaùch haøng vieãn thoâng Vieät Nam hieän nay khaùc haún caùch ñaây 10 naêm, coù
raát nhieàu löïa choïn nhaø khai thaùc, vaø caùc dòch vuï vieãn thoâng khaùc
nhau ñeå ñaêng
kyù söû duïng. Do thieát bò ñaàu cuoái coù raát nhieàu giaù caû khaùc nhau phuø
hôïp vôùi moïi
taàng lôùp daân cö, thuû tuïc hoaø maïng ñôn giaûn, phí hoaø maïng ban ñaàu
thaáp, caùc
chöông trình trình khuyeán maõi cuûa caùc doanh nghieäp lieân tuïc, khieán cho
khaùch
haøng raát deã daøng chaïy töø maïng thueâ bao naøy qua maïng thueâ bao khaùc.
Heát naêm 2006 theo thoáng keâ cuûa Boä Böu Chính Vieãn Thoâng, maät ñoä ñieän
thoaïi taïi Vieät Nam ñaït khoaûng 30 thueâ bao/100 daân, theo tính toùan möùc
ñoä baõo
hoaø rieâng thò tröôøng di ñoäng taïi Vieät Nam laø vaøo 35%. Thò tröôøng tieàm
naêng coøn
roäng môû, theâm vaøo ñoù khaùch haøng treân maïng raát deã töø boû doanh
nghieäp naøy ñeå
tham gia vaøo maïng cuûa moät doanh nghieäp khaùc, ñaây chính laø aùp löïc veà
phía
khaùch haøng cho moãi doanh nghieäp.
Cô caáu khaùch haøng vieãn thoâng hieän nay coù theå chia ra laøm 03 loaïi:
50
Thöù nhaát: khacùh haøng tieàm naêng, doanh nghieäp môùi hình thaønh, caùc khu
daân cö môùi môû, caùc caù nhaân, caùc toå chöùc nöôùc ngoaøi môùi tham gia thò
tröôøng Vieät Nam. Ñoái vôùi khaùch haøng phaûi naém baét nhu caàu toå chöùc
quaûng caùo khuyeán maïi cho töøng loaïi ñoái töôïng, vì khi môùi söû duïng dòch
vuï
vieãn thoâng, ñeå löïa choïn khaùch haøng cuõng raát khoù khaên, vì doanh
nghieäp
naøo cuõng nhö doanh nghieäp naøo, neáu doanh nghieäp bieát naém baét nhu caàu
taâm lyù cuûa khaùch raát deã thu huùt khaùch haøng söû duïng dòch vuï cuûa
mình.
Thöù hai: khaùch haøng laâu naêm, coù nhu caàu oån ñònh nhö veà soá thueâ bao
ñaõ
töøng la ømoät trong nhöõng chi tieát ñeå giôùi thieäu boä maët cuûa doanh
nghieäp,
cuûa doanh nhaân, cuûa nhöõng coâng chöùc coù quan heä roäng, nhöõng thueâ bao
naøy raát quan troïng, gioáng nhö laø haït gioáng, neáu chaêm soùc toát töø haït
gioáng
naøy seõ naûy ra theâm nhieàu nhu caàu môùi cuõng laø dòch vuï cuûa doanh
nghieäp,
vì hieám khi ñaõ söû duïng dòch vuï cuûa doanh nghieäp naøy khi phaùt sinh nhu
caàu môùi laïi qua beân doanh nghieäp khaùc ñeå söû duïng.
Thöù ba: laø khaùch haøng söû duïng dòch vuï vieãn thoâng nhö laø thôøi trang
vaø
moát, giöõ thoâng tin lieân laïc chöa laø möïc ñoä quan troïng haøng ñaàu hoaëc
giöõ
thoâng tin theo höôùng moät chieàu goïi ra… raát deã rôøi boû maïng vì baát keå
lyù do
gì: xuø nôï, thaáy soá maïng khaùc ñeïp hôn, chöông trình khuyeán maõi haáp daãn
hôn, böïc mình vì doanh nghieäp hieän taïi ñang söû duïng khoâng coi mình nhö
thöôïng ñeá….
Taát caû caùc loaïi khaùch haøng treân ñeàu gaây aùp löïc cho doanh nghieäp
vieãn
thoâng phaûi luoân caûi tieán chaát löôïng dòch vuï, môû roäng maïng löôùi ñeå
thu huùt vaø giöõ
khaùch haøng ôû laïi vôùi mình.
2.1.6.3 Aùp löïc töø phía nhaø cung caáp
Saûn phaåm cung caáp cho thò tröôøng vieãn thoâng vaän haønh toát hieän nay coù
hai
nguoàn: nguoàn saûn phaåm cung caáp cho thieát bò toång ñaøi, ñöôøng truyeàn vaø
caùc traïm
keát noái vôùi toång ñaøi; nguoàn thöù hai laø thieát bò ñaàu cuoái nhö: ñieän
thoaïi coá ñònh, di
ñoäng caàm tay, moderm…. Ñaëc ñieåm caùc nhaø cung caáp cho thò tröôøng vieãn
thoâng
ña soá ñeàu töø nöôùc ngoaøi, vì coâng ngheä vieãn thoâng Vieät Nam toaøn boä
ñeàu nhaäp töø
nöôùc ngoaøi.
Nguoàn cung caáp thöù nhaát cho thieát bò ñaøi traïm: hoaøn toaøn phuï thuoäc
vaøo
caùc haõng cung caáp coâng ngheäâ nöôùc ngoaøi, ngay caû caùc thieát bò döï
phoøng vaø caùc
phaàn meàm coâng ngheä thoâng tin vaoø heä thoáng toång ñaøi. Vieät Nam hieän
nay môùi
chæ saûn xuaát ñöôïc caùc loaïi daây caùp ñoàng vaø daây caùp quang. Saûn phaåm
ñaøi traïm laø
moät saûn phaåm coù giaù trò raát lôùn vaø soá khaùch haøng mua cuõng raát ñaëc
thuø, khaùch
haøng mang taàm côõ quoác gia, do ñoù khi baùn ñöôïc saûn phaåm coâng ngheä caùc
nhaø
cung caáp thöôøng raát chuù yù ñeán giai ñoaïn vaän haønh, khi heát giai ñoaïn
baûo trì nhaø