Luận văn Thạc sĩ Kiểm soát và Bảo vệ môi trường: Đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định

73 Chưa đăng ký vào hồ sơ địa chính 2.307 thửa (chiếm 11,48%). Bảng 3.16. Tình hình lập hồ sơ địa chính đất công ích của thị xã An Nhơn Xã, phường Tổng số thửa Đã đăng ký vào HSĐC Chưa đăng ký vào HSĐC Đã lập các sổ theo dõi riêng Số thửa Tỷ lệ (%) Số thửa Tỷ lệ (%) Số thửa Tỷ lệ (%) Phường Bình Định 617 531 86,06 86 13,94 617 100,00 Phường Đập Đá 165 136 82,42 29 17,58 - - Phường Nhơn Hòa 2.081 1.767 84,91 314 15,09 2.081 100,00 Phường Nhơn Thành 1.019 823 80,77 196 19,23 - - Phường Nhơn Hưng 1.124 999 88,88 125 11,12 - - Xã Nhơn Hậu 1.327 1.041 78,45 286 21,55 - - Xã Nhơn Phong 851 768 90,25 83 9,75 - - Xã Nhơn An 762 669 87,80 93 12,20 762 100,00 Xã Nhơn Phúc 831 703 84,60 128 15,40 - - Xã Nhơn Mỹ 1.539 1.355 88,04 184 11,96 - - Xã Nhơn Khánh 828 822 99,28 6 0,72 - - Xã Nhơn Lộc 1.483 1.341 90,42 142 9,58 1.483 100,00 Xã Nhơn Hạnh 942 834 88,54 108 11,46 942 100,00 Xã Nhơn Tân 1.819 1.668 91,70 151 8,30 1.819 100,00 Xã Nhơn Thọ 4.715 4.339 92,03 376 7,97 - - Tổng cộng 20.103 17.796 88,52 2.307 11,48 7.704 38,32 (Nguồn: Tổng hợp từ HSĐC các xã, phường) PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

74 Qua thực trạng trên cho thấy, công tác chỉ đạo, kiểm tra lập hồ sơ địa chính cho đất công ích của UBND thị xã chưa được quan tâm đúng mức; việc triển khai xây dựng, cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính đất công ích của các xã, phường chưa được thường xuyên nên còn một số lượng lớn đất công ích nằm ngoài hồ sơ quản lý. Điều này gây khó khăn cho công tác quản lý, thất thoát nguồn thu từ quỹ đất công ích. Để quản lý tốt quỹ đất công ích, UBND thị xã An Nhơn cần quán triệt, chỉ đạo các địa phương thực hiện tốt công tác lập hồ sơ địa chính cho đất công ích, hồ sơ địa chính cập nhật đầy đủ thông tin của từng thửa đất gồm: vị trí, diện tích, loại đất, tình trạng sử dụng đất thuộc quỹ đất công ích. Khi có biến động phải cập nhật chỉnh lý kịp thời vào hồ sơ địa chính; phải xác định công tác lập hồ sơ địa chính các loại đất nói chung và đất công ích nói riêng là trách nhiệm thường xuyên của UBND các xã, phường để quản lý quỹ đất công ích. Hộp 2: Một số ý kiến phỏng vấn về tình hình lập hồ sơ địa chính đất công ích Ông Lê Phạm Thanh Tùng, cán bộ địa chính phường Bình Định phát biểu: Hiện nay trên địa bàn phường Bình Định nói riêng và thị xã An Nhơn nói chung công tác lập, chỉnh lý hồ sơ địa chính cho tất cả các loại đất còn nhiều hạn chế, đối với đất công ích lại càng không được quan tâm gây khó khăn rất lớn cho công tác quản lý. Ông Nguyễn Thành Trung, cán bộ địa chính xã Nhơn Tân phát biểu: Công tác lập, chỉnh lý hồ sơ địa chính cho đất công ích còn rất nhiều hạn chế, thông tin chưa thể hiện đầy đủ theo quy định, không được cập nhật thường xuyên. 3.3.3.5. Thống kê, kiểm kê đất công ích Thống kê đất đai là một trong những nội dung quan trọng của công tác quản lý Nhà nước về đất đai. Thông qua thống kê đất đai, Nhà nước nắm được thực trạng quản lý, sử dụng nguồn tài nguyên đất đai; hoạch định chính sách và xây dựng định hướng, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất bền vững. Luật đất đai qua các thời kỳ và Luật đất đai hiện hành không quy định đất công ích phải thống kê, kiểm kê theo hệ thống chỉ tiêu và biểu mẫu riêng. Thống kê, kiểm kê quỹ đất công ích như một danh mục các loại đất trong nhóm đất nông nghiệp và được thực hiện theo định kỳ hàng năm (đối với thống kê) và 5 năm một lần (đối với kiểm kê) và thời điểm được quy định thống nhất trong cả nước. Trong những năm qua, thị xã An Nhơn đã triển khai thực hiện đầy đủ công tác thống kê đất đai hàng năm, công tác kiểm kê đất đai định kỳ 5 năm một lần, đảm bảo chất lượng, nội dung, các kỳ kiểm kê đất đai được tiến hành từ các xã, phường đến thị xã đúng theo trình tự. Số liệu tổng kiểm kê đã phục vụ kịp thời để khai thác, hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, làm cơ sở cho việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của thị xã. Chất lượng công tác kiểm kê, thống kê đất đai dần được PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

75 nâng cao, sự chênh lệch số liệu giữa bản đồ và số liệu kiểm kê, giữa các lần thống kê, kiểm kê từng bước được khắc phục. Tuy nhiên, công tác lập, chỉnh lý bản đồ, hồ sơ địa chính chưa được thực hiện thường xuyên; ranh giới nhiều thửa đất công ích chưa được phân biệt rõ ràng, nằm xen kẹt trong khu dân cư,… nên kết quả kiểm kê, thống kê đất công ích của nhiều địa phương chưa phản ánh đúng thực tế, còn nhầm lẫn thống kê, kiểm kê vào các loại đất khác. Vì vậy, để góp phần quản lý tốt đất công ích, hệ thống hồ sơ địa chính, bản đồ địa chính cần được rà soát, chỉnh lý, cập nhật thường xuyên để việc kiểm kê, thống kê đất đai nói chung và đất công ích nói riêng ích đảm bảo chính xác, chất lượng thống kê, kiểm kê phản ánh đúng thực tế sử dụng đất của địa phương. 3.3.3.6. Quản lý nguồn thu từ thuê đất công ích Công tác thu tiền đấu giá quyền sử dụng đất công ích được các xã, phường thực hiện thu theo hợp đồng cho thuê đất công ích. Việc thu tiền thuê đất công ích hầu hết các địa phương thực hiện thu theo từng năm, có biên lai thu và được nộp vào ngân sách Nhà nước, bảo đảm đúng theo quy định. Tuy nhiên, qua điều tra phỏng vấn của tôi đối với những người thuê đất công ích cho thấy: còn có một số trường hợp các địa phương thu tiền thuê đất một lần cho nhiều năm hoặc cả thời hạn thuê đất; một số diện tích trên thực tế người dân sử dụng nhưng không thu tiền; biên lai thu tiền chỉ thể hiện diện tích và tục danh thửa đất, không thể hiện số thứ tự thửa đất, số tờ bản đồ. Theo các báo cáo hàng năm về thu chi tài chính của các địa phương, tiền thu được từ cho thuê đất công ích đã được các địa phương dùng cho nhu cầu công ích của xã, phường, thị trấn như: hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa, các công trình thể dục thể thao, vui chơi, giải trí công cộng, y tế, giáo dục, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa của địa phương, xây dựng giao thông nông thôn,... Có thể thấy rằng, việc thu, chi tiền cho thuê đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn cơ bản thực hiện đúng các quy định của pháp luật và Quyết định số 114/1998/QĐ-UB ngày 11 tháng 12 năm 1998 của UBND tỉnh Bình Định ban hành bản Quy định quản lý thu, chi tiền cho thuê, đấu giá sử dụng đất công ích xã, phường, thị trấn. Tuy nhiên, thị xã An Nhơn cần phải tổ chức kiểm tra, thanh tra tình hình quản lý, sử dụng nguồn kinh phí từ việc thuê đất công ích nhằm tránh những sai phạm trong việc quản lý, sử dụng nguồn kinh phí này. 3.3.3.7. Thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất công ích Trong quá trình quản lý, sử dụng đất công ích, lãnh đạo các địa phương đã chỉ đạo cán bộ địa chính có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra hiện trạng, ranh giới, tình trạng sử dụng đất công ích để phát hiện kịp thời việc lấn chiếm, sử dụng đất không đúng hợp đồng, không đúng mục đích nhằm quản lý tốt quỹ đất công ích. Bên cạnh đó, UBND thị xã cũng đã tiến hành các đợt kiểm tra sử dụng đất nói chung và đất công ích nói riêng trên toàn thị xã. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện chưa được thường xuyên, công tác thanh tra, kiểm tra riêng đối với quỹ đất công ích hầu như bị buông PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

76 lỏng nên sử dụng đất công ích trên thực tế còn để xảy ra nhiều sai phạm, nằm ngoài sự quản lý của chính quyền địa phương. Hiện tượng người dân tự bao chiếm, sử dụng đất không đúng mục đích cho thuê, tự ý chuyển quyền cho thuê hoặc đất bị bỏ hang hóa gây lãng phí đất đai diễn ra hầu hết ở các địa phương trên toàn thị xã; UBND các xã, phường cho mượn, cho thuê đất tùy tiện, không đúng đối tượng, thời gian,… nhưng chậm phát hiện xử lý, gây lãng phí và tạo dự luận không tốt trong nhân dân. Báo Bình Định đã có một số bài viết phản ánh tình trạng này như: Bài báo “Phường Nhơn Thành (thị xã An Nhơn): Cán bộ Đoàn lấn chiếm đất công, chính quyền chậm xử lý” (số ra ngày 17/9/2015). Đó là trường hợp của bà Võ Nguyễn Thanh Tâm, Bí thư chi đoàn khu vực Tiên Hội, phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn lấn chiếm hơn 1.000 m 2 đất công từ năm 2013 để xây dựng khu vui chơi trái phép nhưng chính quyền địa phương không ngăn chặn, xử lý kịp thời, gây bức xúc trong dư luận tại địa phương trong một thời gian dài [4]. Bài báo “Lấn chiếm đất công làm nơi kinh doanh mua bán” (số ra ngày 1/2/2015) phản ánh về việc ông Tạ Chí Dũng, ở thôn An Thái, xã Nhơn Phúc, thị xã An Nhơn lấn chiếm 144 m 2 đất công rồi nâng nền, lợp tôn, xây dựng quán ăn, nước giải khát và quán bida [3]. Người dân đang phản ánh diện tích đất công ích bị bà Võ Nguyễn Thanh Tâm, Bí thư chi đoàn khu vực Tiên Hội, phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn lấn chiếm. (Nguồn: [4]) PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

77 Diện tích đất ông Tạ Chí Dũng, thôn An Thái, xã Nhơn Phúc, thị xã An Nhơn chiếm. Hình 3.9. Vi phạm lấn, chiếm đất công ích (Nguồn: [3]) Trong thời gian tới, UBND thị xã cần thường xuyên thực hiện thanh tra, kiểm tra, nâng cao trách nhiệm cán bộ lãnh đạo, cán bộ địa chính của các địa phương để kịp thời phát hiện và có những biện pháp xử lý vi phạm nhằm góp phần thực hiện tốt công tác quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng đất công ích trên toàn thị xã. * Đánh giá chung về công tác quản lý Nhà nước đối với đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn - Ưu điểm: Hệ thống văn bản quản lý đất công ích đã được UBND thị xã bước đầu quan tâm thực hiện nhằm chỉ đạo các địa phương thực hiện tốt công tác quản lý đất công ích. Công tác cho thuê đất công ích đã thực hiện đúng quy định thông qua hình thức đấu giá; đối tượng thuê đất hầu hết là hộ gia đình, cá nhân; các diện tích đã cho thuê hầu hết đều đảm bảo thời gian thuê theo quy định của Luật đất đai. Lập hồ sơ địa chính cho đất công ích đã được các địa phương quan tâm thực hiện, chất lượng hồ sơ địa chính ngày càng được nâng cao. Thu, chi tiền thuê đất công ích thực hiện đúng theo quy định của pháp luật và quy định của UBND tỉnh Bình Định. PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark