Luận văn Thạc sĩ Kiểm soát và Bảo vệ môi trường: Đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định

63 1 lần; đất trồng các loại cây hàng năm khác được thực hiện 03 năm tổ chức đấu giá 1 lần theo chu kỳ sản xuất của cây trồng. Giá sàn để đưa ra đấu giá mỗi thửa đất do Hội đồng quản lý đất công ích các xã, phường điều chỉnh và quyết định phù hợp với từng thửa đất dựa trên tính chất đất xấu, tốt, điều kiện nước tưới, mức độ thuận lợi về giao thông,… nhằm đảm bảo hài hòa giữa nguồn thu cho địa phương và thu nhập của người trúng đấu giá đất công ích khi sản xuất. Qua kết quả điều tra, quan sát tại các phiên đấu giá đất công ích ở các xã, phường, tôi đã tổng hợp được quy trình tổ chức đấu giá đất công ích như sơ đồ 3.1. Sơ đồ 3.1. Sơ đồ tổ chức đấu giá đất công ích (Nguồn: Tác giả điều tra) Qua sơ đồ 3.1, trình tự đấu giá quyền sử dụng đất công ích được thực hiện như sau: - Cơ quan tổ chức đấu giá đất công ích (UBND xã) xây dựng kế hoạch cho phiên đấu giá, chuẩn bị tất cả các thông tin liên quan đến các thửa đất đấu giá như: vị trí, diện tích, giá sàn, thời gian đăng ký, thời gian đấu giá, phương thức đấu giá, mức tiền UBND xã, phường Tổ chức phiên đấu giá Trúng đấu giá Người tham gia đấu giá Không trúng đấu giá Nhận lại tiền cọc Nộp tiền trúng đấu giá Thông báo đấu giá Nhận đất Ký hợp đồng thuê đất PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

64 đặt cọc của từng thửa đất và tiến hành công khai thông tin các thửa đất đưa ra đấu giá tại trụ sở UBND và đài truyền thanh xã, phường. - Người tham gia đấu giá đất công ích tiến hành đấu giá đối với từng thửa đất, người nào có giá cao hơn sẽ trúng đấu giá, người trúng đấu giá sẽ tiến hành ký hợp đồng thuê đất và nộp tiền trúng đấu giá theo quy định của UBND xã, phường và nhận đất. Số tiền nộp được chi ra theo từng năm, tuy nhiên một số địa phương đã thu tiền một lần cho cả thời gian thuê đất của một số người trúng đấu giá. Với các trường hợp thu tiền sử dụng đất công ích cho cả thời gian thuê đã vi phạm Quyết định số 114/1998/QĐ-UB ngày 11 tháng 12 năm 1998 của UBND tỉnh Bình Định Ban hành bản Quy định quản lý thu, chi tiền cho thuê, đấu giá sử dụng đất công ích xã, phường, thị trấn. - Người không trúng đấu giá sẽ nhận lại tiền đặt cọc. Thực tế cho thấy, có nhiều diện tích đất công ích khi tổ chức đấu giá không có người tham gia hoặc chỉ có một người tham gia buộc các địa phương phải cho thuê đất công ích bằng với giá sàn. Có một số diện tích UBND cấp xã không quản lý, để hộ gia đình, cá nhân sử dụng mà không thu bất kỳ khoản gì. * Về thực hiện quy định đối tượng được thuê đất công ích Bảng 3.12. Thống kê đối tượng thuê đất công ích của thị xã An Nhơn Xã, phường Tổng số thửa đã cho thuê Số lượng người sử dụng đất Tổng số Hộ gia đình, cá nhân Tổ chức Phường Bình Định 617 309 309 - Phường Đập Đá 165 106 106 - Phường Nhơn Hòa 1.364 574 573 1 Phường Nhơn Thành 871 431 429 2 Phường Nhơn Hưng 1.124 564 562 2 Xã Nhơn Hậu 1.327 575 572 3 Xã Nhơn Phong 851 599 598 1 Xã Nhơn An 762 307 307 - Xã Nhơn Phúc 831 325 324 1 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

65 Xã, phường Tổng số thửa đã cho thuê Số lượng người sử dụng đất Tổng số Hộ gia đình, cá nhân Tổ chức Xã Nhơn Mỹ 1.539 500 498 2 Xã Nhơn Khánh 828 647 599 4 Xã Nhơn Lộc 1.483 500 500 - Xã Nhơn Hạnh 942 478 476 2 Xã Nhơn Tân 1.525 641 641 - Xã Nhơn Thọ 3.474 1.024 1.018 6 Tổng cộng 17.703 7.536 7.512 24 (Nguồn: Tổng hợp từ HSĐC các xã, phường) Qua Bảng 3.12 cho thấy, hiện nay trên địa bàn thị xã An Nhơn công tác cho thuê đất công ích đã diễn ra trên các đối tượng gồm hộ gia đình, cá nhân và tổ chức. Tổng số người thuê sử dụng đất công ích là 7.536 người, với 17.703 thửa. Trong đó: Hộ gia đình, cá nhân 7.512 người (chiếm 99,68%). Tổ chức 24 đơn vị (chiếm 0,32%). Số liệu tại Bảng 3.13 cũng cho thấy: Tổng diện tích đã cho thuê là 1.578,76 ha, chiếm 83,31% tổng diện tích đất công ích. Trong đó, hộ gia đình, cá nhân thuê 1.498,73 ha (chiếm 94,93%) và tổ chức thuê 80,03 ha (chiếm 5,07%). Tổng diện tích đã cho mượn là 19,53 ha, chiếm 1,09% tổng diện tích đất công ích. Trong đó, hộ gia đình, cá nhân mượn 15,91 ha (chiếm 81,46%) và tổ chức mượn 3,62 ha (chiếm 18,54%). Như vậy, đối chiếu với quy định của Luật đất đai thì diện tích 80,03 ha đất công ích được các địa phương cho tổ chức thuê (với 24 tổ chức) và 19,53 ha được cho các đối tượng mượn để sử dụng là hoàn toàn trái với quy định của Luật đất đai. * Về thực hiện thời gian cho thuê đất công ích Để đánh giá việc thực hiện quy định của pháp luật đất đai về thời gian cho thuê đất công ích, tôi đã tiến hành điều tra, khảo sát thực địa và tổng hợp từ hồ sơ địa chính các xã, phường, kết quả tại Bảng 3.14. PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

66 Bảng 3.13. Thống kê diện tích đất công ích cho thuê, mượn theo đối tượng của thị xã An Nhơn TT Xã, phường Tổng diện tích đất công ích (ha) Tổng diện tích cho thuê (ha) Tỷ lệ cho thuê (%) Trong đó Đang cho mượn Hộ gia đình, cá nhân thuê Tổ chức thuê Diện tích (ha) Tỷ lệ (%) Diện tích (ha) Tỷ lệ (%) Diện tích (ha) Tỷ lệ (%) 1 Phường Bình Định 60,19 57,00 94,70 57,00 100,00 - - - - 2 Phường Đập Đá 12,82 11,50 89,70 11,50 100,00 - - - - 3 Phường Nhơn Hòa 141,58 124,64 88,04 118,86 95,36 5,78 4,64 - - 4 Phường Nhơn Thành 114,09 96,28 84,39 89,78 93,25 6,50 6,75 - - 5 Phường Nhơn Hưng 88,56 84,23 95,11 82,43 97,86 1,80 2,14 - - 6 Xã Nhơn Hậu 97,34 86,37 88,73 81,34 94,18 5,03 5,82 0,43 0,44 7 Xã Nhơn Phong 87,60 74,80 85,39 72,40 96,79 2,40 3,21 - - 8 Xã Nhơn An 74,77 53,53 71,59 53,53 100,00 - - 15,07 20,16 9 Xã Nhơn Phúc 71,64 63,49 88,62 61,59 97,01 1,90 2,99 - - 10 Xã Nhơn Mỹ 134,07 109,79 81,89 89,63 81,64 20,16 18,36 - - 11 Xã Nhơn Khánh 88,95 76,78 86,32 68,81 89,62 7,97 10,38 4,03 4,53 12 Xã Nhơn Lộc 158,37 145,08 91,61 145,08 100,00 - - - 13 Xã Nhơn Hạnh 124,21 110,22 88,74 104,45 94,77 5,77 5,23 - - 14 Xã Nhơn Tân 143,38 133,57 93,16 133,57 100,00 - - - - 15 Xã Nhơn Thọ 390,13 351,48 90,09 328,76 93,54 22,72 6,46 - - Tổng cộng 1.787,70 1.578,76 88,31 1.498,73 94,93 80,03 5,07 19,53 1,09 (Nguồn: Tổng hợp từ HSĐC các xã, phường) PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

67 Bảng 3.14. Thống kê diện tích đất công ích cho thuê theo thời gian thuê của thị xã An Nhơn ĐVT: ha Xã, phường Tổng diện tích cho thuê, cho mượn Diện tích đang cho thuê Diện tích đang cho mượn Tổng số Từ 5 năm trở xuống Trên 5 năm đến 10 năm Trên 10 năm Hộ gia đình, cá nhân Tổ chức Hộ gia đình, cá nhân Tổ chức Hộ gia đình, cá nhân Tổ chức Phường Bình Định 57,00 57,00 57,00 - - - - - - Phường Đập Đá 11,50 11,50 11,50 - - - - - - Phường Nhơn Hòa 124,64 124,64 118,86 5,78 - - - - - Phường Nhơn Thành 96,28 96,28 89,78 6,50 - - - - - Phường Nhơn Hưng 84,23 84,23 78,72 - - - 3,71 1,80 - Xã Nhơn Hậu 86,80 86,37 81,34 5,03 - - - - 0,43 Xã Nhơn Phong 74,80 74,80 71,50 2,40 0,90 - - - Xã Nhơn An 68,60 53,53 53,53 - - - - - 15,07 Xã Nhơn Phúc 63,49 63,49 61,59 1,90 - - - - - Xã Nhơn Mỹ 109,79 109,79 89,63 20,16 - - - - - Xã Nhơn Khánh 80,81 76,78 65,05 7,97 3,76 - - - 4,03 Xã Nhơn Lộc 145,08 145,08 145,08 - - - - - - Xã Nhơn Hạnh 110,22 110,22 104,45 5,77 - - - - - Xã Nhơn Tân 133,57 133,57 133,57 - - - - - - Xã Nhơn Thọ 351,48 351,48 284,07 - - - 44,69 22,72 - Tổng cộng 1.598,29 1.578,76 1.445,67 55,51 4,66 0,00 48,40 24,52 19,53 (Nguồn: Tổng hợp từ HSĐC các xã, phường) PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

68 Qua Bảng 3.14 cho thấy, tổng diện tích đất công ích đã cho các đối tượng thuê và mượn để sử dụng là 1.598,29 ha. Trong đó, diện tích cho thuê là 1.578,76 ha (chiếm 98,78% diện tích cho thuê, mượn). Bao gồm: - Diện tích cho thuê từ 5 năm trở xuống: đối tượng hộ gia đình, cá nhân thuê 1.445,67 ha (chiếm 91,57% diện tích cho thuê), tổ chức thuê 55,51 ha (chiếm 3,51% diện tích cho thuê). - Diện tích cho thuê từ 5 năm đến 10 năm: đối tượng hộ gia đình, cá nhân thuê 4,66 ha (chiếm 0,30% diện tích cho thuê), tổ chức thuê 0,00 ha (chiếm 0,00% diện tích cho thuê). - Diện tích cho thuê trên 10 năm: đối tượng hộ gia đình, cá nhân thuê 48,40 ha (chiếm 3,07% diện tích cho thuê), tổ chức thuê 24,52 ha (chiếm 1,55% diện tích cho thuê). Như vậy, tổng diện tích cho thuê từ 5 năm trở xuống đảm bảo thời gian cho thuê đất công ích đúng theo quy định tại Khoản 3, Điều 132, Luật đất đai năm 2013 là 1.501,18 ha, chiếm 95,09% tổng diện tích cho thuê. Diện tích cho thuê trên 5 năm là 77,58 ha, chiếm 4,91% tổng diện tích cho thuê. Có thể thấy rằng, Luật đất đai đã quy định rõ về thời gian cho thuê đất công ích nhưng các xã, phường đã cố tình vi phạm quy định của pháp luật. * Về công tác lập hợp đồng cho thuê đất công ích Hợp đồng cho thuê đất công ích được lập cho mỗi thửa đất sau khi đã xác định được người trúng đấu giá, do lãnh đạo UBND xã, phường là người đại diện bên cho thuê để thực hiện ký hợp đồng. Kết quả tổng hợp từ hồ sơ cho thuê đất công ích tại các địa phương được thể hiện tại Bảng 3.15 và Hình 3.8 cho thấy, trong tổng số 1.578,76 ha đất công ích đã cho thuê thì diện tích, tỷ lệ cho thuê có hợp đồng và không có hợp đồng như sau: PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

69 Hình 3.8. Thực trạng cho thuê đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn - Cho thuê có hợp đồng: diện tích 1.217,93 ha, chiếm 77,14% diện tích đã cho thuê, bao gồm hộ gia đình, cá nhân 1.151,64 ha (chiếm 72,94%) và tổ chức 66,29 ha (chiếm 4,20%). - Cho thuê không có hợp đồng: diện tích 360,83 ha, chiếm 22,86% diện tích đã cho thuê, bao gồm hộ gia đình, cá nhân 347,09 ha (chiếm 21,98%) và tổ chức 13,74 ha PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark