Luận văn Thạc sĩ Kiểm soát và Bảo vệ môi trường: Đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định

6,696
603
113
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung
thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm
ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc./.
Huế, ngày… tháng… năm 2016
Tác giả luận văn
Đặng Hữu Bình
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam đoan, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc./. Huế, ngày… tháng… năm 2016 Tác giả luận văn Đặng Hữu Bình PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
ii
LỜI CẢM ƠN
Luận văn là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp với
thực tiễn cũng như quá trình công tác và sự nỗ lực cố gắng của bản thân.
Đạt được kết quả này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến quý thầy, cô
giáo trường Đại học Nông lâm Huế đã tận tình giúp đỡ, hỗ trợ cho tôi trong suốt quá
trình học tập. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến thầy giáo
TS.Nguyễn Hữu Ngữ, Trưởng khoa Tài nguyên đất và Môi trường nông nghiệp,
Trường Đại học Nông lâm Huế đã trực tiếp hướng dẫn khoa học. Thầy đã tận lòng,
dày công giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Tôi cũng xin chân thành gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo, các anh chị đồng nghiệp
Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Bình Định, Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Định;
Lãnh đạo UBND thị xã An Nhơn, Lãnh đạo và chuyên viên các phòng ban, UBND các
xã, phường và các hộ gia đình, cá nhân thuộc thị xã An Nhơn đã tạo điều kiện thuận
lợi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè và người thân luôn động viên, khích
lệ trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn.
Mặc dù bản thân đã cố gắng nhưng luận văn không tránh khỏi khiếm khuyết, tôi
mong nhận được sự góp ý chân thành của quý thầy, cô và đồng nghiệp để luận văn
được hoàn thiện hơn.
Một lần nửa, tôi xin chân thành cảm ơn!
Huế, ngày 19 tháng 4 năm 2016
Tác giả luận văn
Đặng Hữu Bình
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
ii LỜI CẢM ƠN Luận văn là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp với thực tiễn cũng như quá trình công tác và sự nỗ lực cố gắng của bản thân. Đạt được kết quả này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến quý thầy, cô giáo trường Đại học Nông lâm Huế đã tận tình giúp đỡ, hỗ trợ cho tôi trong suốt quá trình học tập. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến thầy giáo TS.Nguyễn Hữu Ngữ, Trưởng khoa Tài nguyên đất và Môi trường nông nghiệp, Trường Đại học Nông lâm Huế đã trực tiếp hướng dẫn khoa học. Thầy đã tận lòng, dày công giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin chân thành gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo, các anh chị đồng nghiệp Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Bình Định, Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Định; Lãnh đạo UBND thị xã An Nhơn, Lãnh đạo và chuyên viên các phòng ban, UBND các xã, phường và các hộ gia đình, cá nhân thuộc thị xã An Nhơn đã tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè và người thân luôn động viên, khích lệ trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Mặc dù bản thân đã cố gắng nhưng luận văn không tránh khỏi khiếm khuyết, tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của quý thầy, cô và đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Một lần nửa, tôi xin chân thành cảm ơn! Huế, ngày 19 tháng 4 năm 2016 Tác giả luận văn Đặng Hữu Bình PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
iii
TÓM TẮT
Luận văn này đã tập trung phân tích, đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng quỹ
đất công ích tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Kết quả nghiên cứu của luận văn đã
làm cơ sở để đề xuất các giải pháp, kiến nghị phù hợp phục vụ việc hoàn thiện chính
sách pháp luật, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất công ích.
Quá trình nghiên cứu tôi đã tiến hành điều tra, thu thập thông tin về đất đai, điều
kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của thị xã An Nhơn; tài liệu về tình hình ban hành văn
bản để quản lý, lập hồ sơ địa chính, công tác cho thuê, quản lý tài chính, thanh tra công
tác quản lý và sử dụng quỹ đất công ích ở địa phương. Đồng thời, tiến hành phỏng vấn
lãnh đạo cấp xã, cán bộ chuyên môn và người thuê đất công ích. Trên cơ sở các số
liệu, tài liệu thu thập được, tôi đã tiến hành phân nhóm, thống kê, tổng hợp, phân tích
các yếu tố tác động đến tình hình quản lý, sử dụng đất công ích.
Kết quả nghiên cứu cho thấy:
Tổng diện tích quỹ đất công ích của toàn thị xã An Nhơn năm 2015 là 1.787,70
ha, chiếm 15,79% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất
nuôi trồng thủy sản và chiếm 10,28% tổng diện tích đất nông nghiệp. Tuy nhiên, quỹ
đất công ích của thị xã còn nằm rải rác, diện tích thửa đất nhỏ, phân tán làm giảm hiệu
quả sản xuất, gây khó khăn cho công tác quản lý và sử dụng cho các mục đích công
ích của địa phương.
Quỹ đất công ích chưa được sử dụng cho các mục đích công ích đã được các xã,
phường cho thuê hoặc cho mượn để sản xuất, chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, một số
diện tích có cho thuê để sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp. Tổng diện tích đã cho
thuê năm 2015 là 1.578,76 ha (chiếm 88,31%), diện tích cho mượn là 19,53 ha (chiếm
1,09%) và diện tích chưa sử dụng là 189,41 ha (chiếm 10,60%). Nguồn tài chính thu
được từ thuê đất công ích đã được các xã, phường quản lý và sử dụng đúng quy định.
Quỹ đất công ích đã đáp ứng kịp thời nhu cầu sử dụng đất để xây dựng các công
trình công ích, bồi thường giải phóng mặt bằng của địa phương, giảm kinh phí bồi
thường cho Nhà nước khi thực hiện một số dự án.
Tuy nhiên, công tác quản lý, sử dụng đất công ích tại thị xã An Nhơn còn những
hạn chế nhất định. Hiện tượng người thuê đất công ích sử dụng đất sai mục đích, tự ý
chuyển quyền sử dụng gây khó khăn cho công tác quản lý; Công tác quản lý đất công
ích còn lỏng lẽo, người dân lấn, chiếm đất công ích xảy ra phổ biến; đất công ích chưa
lập hồ sơ địa chính đầy đủ, biến động không được cập nhật thường xuyên; sai phạm
trong quản lý và sử dụng chậm phát hiện và xử lý.
Qua nghiên cứu này, đề tài đã đề xuất được một số giải pháp nhằm quản lý và sử
dụng quỹ đất công ích của thị xã An Nhơn hợp lý và hiệu quả hơn.
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
iii TÓM TẮT Luận văn này đã tập trung phân tích, đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Kết quả nghiên cứu của luận văn đã làm cơ sở để đề xuất các giải pháp, kiến nghị phù hợp phục vụ việc hoàn thiện chính sách pháp luật, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất công ích. Quá trình nghiên cứu tôi đã tiến hành điều tra, thu thập thông tin về đất đai, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của thị xã An Nhơn; tài liệu về tình hình ban hành văn bản để quản lý, lập hồ sơ địa chính, công tác cho thuê, quản lý tài chính, thanh tra công tác quản lý và sử dụng quỹ đất công ích ở địa phương. Đồng thời, tiến hành phỏng vấn lãnh đạo cấp xã, cán bộ chuyên môn và người thuê đất công ích. Trên cơ sở các số liệu, tài liệu thu thập được, tôi đã tiến hành phân nhóm, thống kê, tổng hợp, phân tích các yếu tố tác động đến tình hình quản lý, sử dụng đất công ích. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Tổng diện tích quỹ đất công ích của toàn thị xã An Nhơn năm 2015 là 1.787,70 ha, chiếm 15,79% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản và chiếm 10,28% tổng diện tích đất nông nghiệp. Tuy nhiên, quỹ đất công ích của thị xã còn nằm rải rác, diện tích thửa đất nhỏ, phân tán làm giảm hiệu quả sản xuất, gây khó khăn cho công tác quản lý và sử dụng cho các mục đích công ích của địa phương. Quỹ đất công ích chưa được sử dụng cho các mục đích công ích đã được các xã, phường cho thuê hoặc cho mượn để sản xuất, chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, một số diện tích có cho thuê để sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp. Tổng diện tích đã cho thuê năm 2015 là 1.578,76 ha (chiếm 88,31%), diện tích cho mượn là 19,53 ha (chiếm 1,09%) và diện tích chưa sử dụng là 189,41 ha (chiếm 10,60%). Nguồn tài chính thu được từ thuê đất công ích đã được các xã, phường quản lý và sử dụng đúng quy định. Quỹ đất công ích đã đáp ứng kịp thời nhu cầu sử dụng đất để xây dựng các công trình công ích, bồi thường giải phóng mặt bằng của địa phương, giảm kinh phí bồi thường cho Nhà nước khi thực hiện một số dự án. Tuy nhiên, công tác quản lý, sử dụng đất công ích tại thị xã An Nhơn còn những hạn chế nhất định. Hiện tượng người thuê đất công ích sử dụng đất sai mục đích, tự ý chuyển quyền sử dụng gây khó khăn cho công tác quản lý; Công tác quản lý đất công ích còn lỏng lẽo, người dân lấn, chiếm đất công ích xảy ra phổ biến; đất công ích chưa lập hồ sơ địa chính đầy đủ, biến động không được cập nhật thường xuyên; sai phạm trong quản lý và sử dụng chậm phát hiện và xử lý. Qua nghiên cứu này, đề tài đã đề xuất được một số giải pháp nhằm quản lý và sử dụng quỹ đất công ích của thị xã An Nhơn hợp lý và hiệu quả hơn. PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
iv
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii
TÓM TẮT ...................................................................................................................... iii
MỤC LỤC ......................................................................................................................iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... vii
DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................................... viii
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................... 1
2. Mục tiêu của đề tài ...................................................................................................... 2
2.1. Mục tiêu chung ......................................................................................................... 2
2.2. Mục tiêu cụ thể ......................................................................................................... 2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn ..................................................................................... 2
3.1. Ý nghĩa khoa học ...................................................................................................... 2
3.2. Ý nghĩa thực tiễn ...................................................................................................... 2
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................... 3
1.1. Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu ........................................................................ 3
1.1.1. Những lý luận về quỹ đất công ích ........................................................................ 3
1.1.2. Những luận điểm về quản lý đất đai và quản lý đất công ích ............................. 10
1.1.3. Ý nghĩa của đất công ích ..................................................................................... 19
1.2. Cơ sở thực tiễn của vấn đề nghiên cứu ................................................................... 21
1.2.1. Quản lý đất công của một số nước trên thế giới .................................................. 21
1.2.2. Tình hình quản lý, sử dụng đất công ích trên cả nước ........................................ 22
1.2.3. Tình hình quản lý, sử dụng đất công ích ở tỉnh Bình Định ................................. 27
1.3. Một số công trình nghiên cứu có liên quan ............................................................ 29
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NI DUNG .............................................. 31
V PHƯƠNG PHP NGHIÊN CỨU ....................................................................... 31
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 31
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................... 31
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 31
2.2. Nội dung nghiên cứu .............................................................................................. 31
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii TÓM TẮT ...................................................................................................................... iii MỤC LỤC ......................................................................................................................iv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................................vi DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... vii DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................................... viii MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................... 1 2. Mục tiêu của đề tài ...................................................................................................... 2 2.1. Mục tiêu chung ......................................................................................................... 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ......................................................................................................... 2 3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn ..................................................................................... 2 3.1. Ý nghĩa khoa học ...................................................................................................... 2 3.2. Ý nghĩa thực tiễn ...................................................................................................... 2 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................... 3 1.1. Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu ........................................................................ 3 1.1.1. Những lý luận về quỹ đất công ích ........................................................................ 3 1.1.2. Những luận điểm về quản lý đất đai và quản lý đất công ích ............................. 10 1.1.3. Ý nghĩa của đất công ích ..................................................................................... 19 1.2. Cơ sở thực tiễn của vấn đề nghiên cứu ................................................................... 21 1.2.1. Quản lý đất công của một số nước trên thế giới .................................................. 21 1.2.2. Tình hình quản lý, sử dụng đất công ích trên cả nước ........................................ 22 1.2.3. Tình hình quản lý, sử dụng đất công ích ở tỉnh Bình Định ................................. 27 1.3. Một số công trình nghiên cứu có liên quan ............................................................ 29 CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NI DUNG .............................................. 31 V PHƯƠNG PHP NGHIÊN CỨU ....................................................................... 31 2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 31 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................... 31 2.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 31 2.2. Nội dung nghiên cứu .............................................................................................. 31 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
v
2.3. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................ 31
2.3.1. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu ................................................................. 31
2.3.2. Phương pháp thống kê và xử lý số liệu, tài liệu .................................................. 32
2.3.3. Phương pháp bản đồ ............................................................................................ 32
2.3.4. Một số chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả sử dụng đất công ích ................................ 32
CHƯƠNG 3. KT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .................................. 33
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội thị xã An Nhơn ................................................ 33
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................................... 33
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .................................................................................... 38
3.2. Hiện trạng sử dụng đất trên địa bàn thị xã An Nhơn .............................................. 45
3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất ........................................................................................ 45
3.2.2. Biến động đất đai ................................................................................................. 52
3.3. Thực trạng sử dụng và quản lý quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn .................... 53
3.3.1. Thực trạng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn ................................................. 53
3.3.2. Thực trạng sử dụng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn ................................... 55
3.3.3. Thực trạng quản lý quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn .................................... 59
3.4. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất công ích ................................................................. 78
3.4.1. Hiệu quả kinh tế ................................................................................................... 78
3.4.2. Hiệu quả xã hội .................................................................................................... 80
3.4.3. Hiệu quả môi trường ............................................................................................ 83
3.5. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất công ích trên
địa bàn thị xã An Nhơn .................................................................................................. 83
3.5.1. Giải pháp về quản lý ............................................................................................ 83
3.5.2. Giải pháp về sử dụng ........................................................................................... 85
KT LUẬN V ĐỀ NGHỊ ......................................................................................... 86
1. Kết luận ...................................................................................................................... 86
2. Đề nghị ...................................................................................................................... 87
TI LIU THAM KHẢO ........................................................................................... 89
PHỤ LỤC ..................................................................................................................... 92
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
v 2.3. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................ 31 2.3.1. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu ................................................................. 31 2.3.2. Phương pháp thống kê và xử lý số liệu, tài liệu .................................................. 32 2.3.3. Phương pháp bản đồ ............................................................................................ 32 2.3.4. Một số chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả sử dụng đất công ích ................................ 32 CHƯƠNG 3. KT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .................................. 33 3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội thị xã An Nhơn ................................................ 33 3.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................................... 33 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .................................................................................... 38 3.2. Hiện trạng sử dụng đất trên địa bàn thị xã An Nhơn .............................................. 45 3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất ........................................................................................ 45 3.2.2. Biến động đất đai ................................................................................................. 52 3.3. Thực trạng sử dụng và quản lý quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn .................... 53 3.3.1. Thực trạng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn ................................................. 53 3.3.2. Thực trạng sử dụng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn ................................... 55 3.3.3. Thực trạng quản lý quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn .................................... 59 3.4. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất công ích ................................................................. 78 3.4.1. Hiệu quả kinh tế ................................................................................................... 78 3.4.2. Hiệu quả xã hội .................................................................................................... 80 3.4.3. Hiệu quả môi trường ............................................................................................ 83 3.5. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn .................................................................................................. 83 3.5.1. Giải pháp về quản lý ............................................................................................ 83 3.5.2. Giải pháp về sử dụng ........................................................................................... 85 KT LUẬN V ĐỀ NGHỊ ......................................................................................... 86 1. Kết luận ...................................................................................................................... 86 2. Đề nghị ...................................................................................................................... 87 TI LIU THAM KHẢO ........................................................................................... 89 PHỤ LỤC ..................................................................................................................... 92 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIT TẮT
Chữ viết tắt
Chữ viết đầu đủ
CHN
Cây hàng năm
CLN
Cây lâu năm
ĐCI
Đất công ích
HTX
Hợp tác xã
KHSDĐ
Kế hoạch sử dụng đất
NTS
Nuôi trồng thủy sản
QHSDĐ
Quy hoạch sử dụng đất
SHNN
Sở hữu Nhà nước
UBND
Ủy ban nhân dân
VLAP
Dự án Hoàn thiện và hiện đại hóa hệ thống quản lý đất
đai Việt Nam
XHCN
Xã hội chủ nghĩa
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầu đủ CHN Cây hàng năm CLN Cây lâu năm ĐCI Đất công ích HTX Hợp tác xã KHSDĐ Kế hoạch sử dụng đất NTS Nuôi trồng thủy sản QHSDĐ Quy hoạch sử dụng đất SHNN Sở hữu Nhà nước UBND Ủy ban nhân dân VLAP Dự án Hoàn thiện và hiện đại hóa hệ thống quản lý đất đai Việt Nam XHCN Xã hội chủ nghĩa PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Hiện trạng sử dụng quỹ đất công ích cả nước năm 2015 ............................. 24
Bảng 1.2. Hiện trạng đất công ích năm 2015 của tỉnh Bình Định ................................ 28
Bảng 3.1. Giá trị sản xuất giai đoạn 2011-2015 của thị xã An nhơn ............................ 39
Bảng 3.2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế giai đoạn 2011 – 2015 của thị xã An Nhơn ..... 39
Bảng 3.3. Giá trị sản xuất và cơ cấu ngành nông, lâm, thủy sản giai đoạn 2011 – 2015
của thị xã An nhơn ......................................................................................................... 40
Bảng 3.4. Hiện trạng cơ sở giáo dục của thị xã An Nhơn ............................................ 45
Bảng 3.5. Hiện trạng sử dụng đất năm 2015 của thị xã An Nhơn ................................ 45
Bảng 3.6. Diện tích, cơ cấu đất nông nghiệp năm 2015 của thị xã An Nhơn ............... 48
Bảng 3.7. Diện tích, cơ cấu đất phi nông nghiệp năm 2015 của thị xã An Nhơn ......... 51
Bảng 3.8. Diện tích, cơ cấu nhóm đất chưa sử dụng năm 2015 của thị xã An Nhơn ... 52
Bảng 3.9. Biến động đất đai giai đoạn 2010-2015 của thị xã An Nhơn ....................... 52
Bảng 3.10. Hiện trạng quỹ đất công ích năm 2015 của thị xã An Nhơn ...................... 54
Bảng 3.11. Hiện trạng sử dụng đất công ích của thị xã An Nhơn ................................ 57
Bảng 3.12. Thống kê đối tượng thuê đất công ích của thị xã An Nhơn ....................... 64
Bảng 3.13. Thống kê diện tích đất công ích cho thuê, mượn theo đối tượng của thị xã
An Nhơn ........................................................................................................................ 66
Bảng 3.14. Thống kê diện tích đất công ích cho thuê theo thời gian thuê của thị xã An
Nhơn .............................................................................................................................. 67
Bảng 3.15. Thống kê diện tích đất công ích cho thuê không có hợp đồng của thị xã An
Nhơn .............................................................................................................................. 71
Bảng 3.16. Tình hình lập hồ sơ địa chính đất công ích của thị xã An Nhơn ................ 73
Bảng 3.17. Kết quả thu tiền thuê đất công ích giai đoạn 2012 – 2014 của thị xã An
Nhơn .............................................................................................................................. 79
Bảng 3.18. Tình hình sử dụng đất công ích để xây dựng các công trình và giải phóng
mặt bằng của thị xã An Nhơn ........................................................................................ 81
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Hiện trạng sử dụng quỹ đất công ích cả nước năm 2015 ............................. 24 Bảng 1.2. Hiện trạng đất công ích năm 2015 của tỉnh Bình Định ................................ 28 Bảng 3.1. Giá trị sản xuất giai đoạn 2011-2015 của thị xã An nhơn ............................ 39 Bảng 3.2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế giai đoạn 2011 – 2015 của thị xã An Nhơn ..... 39 Bảng 3.3. Giá trị sản xuất và cơ cấu ngành nông, lâm, thủy sản giai đoạn 2011 – 2015 của thị xã An nhơn ......................................................................................................... 40 Bảng 3.4. Hiện trạng cơ sở giáo dục của thị xã An Nhơn ............................................ 45 Bảng 3.5. Hiện trạng sử dụng đất năm 2015 của thị xã An Nhơn ................................ 45 Bảng 3.6. Diện tích, cơ cấu đất nông nghiệp năm 2015 của thị xã An Nhơn ............... 48 Bảng 3.7. Diện tích, cơ cấu đất phi nông nghiệp năm 2015 của thị xã An Nhơn ......... 51 Bảng 3.8. Diện tích, cơ cấu nhóm đất chưa sử dụng năm 2015 của thị xã An Nhơn ... 52 Bảng 3.9. Biến động đất đai giai đoạn 2010-2015 của thị xã An Nhơn ....................... 52 Bảng 3.10. Hiện trạng quỹ đất công ích năm 2015 của thị xã An Nhơn ...................... 54 Bảng 3.11. Hiện trạng sử dụng đất công ích của thị xã An Nhơn ................................ 57 Bảng 3.12. Thống kê đối tượng thuê đất công ích của thị xã An Nhơn ....................... 64 Bảng 3.13. Thống kê diện tích đất công ích cho thuê, mượn theo đối tượng của thị xã An Nhơn ........................................................................................................................ 66 Bảng 3.14. Thống kê diện tích đất công ích cho thuê theo thời gian thuê của thị xã An Nhơn .............................................................................................................................. 67 Bảng 3.15. Thống kê diện tích đất công ích cho thuê không có hợp đồng của thị xã An Nhơn .............................................................................................................................. 71 Bảng 3.16. Tình hình lập hồ sơ địa chính đất công ích của thị xã An Nhơn ................ 73 Bảng 3.17. Kết quả thu tiền thuê đất công ích giai đoạn 2012 – 2014 của thị xã An Nhơn .............................................................................................................................. 79 Bảng 3.18. Tình hình sử dụng đất công ích để xây dựng các công trình và giải phóng mặt bằng của thị xã An Nhơn ........................................................................................ 81 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
viii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1. Sơ đồ vùng nghiên cứu ................................................................................. 33
Hình 3.2. Cơ cấu sử dụng đất năm 2015 của thị xã An Nhơn ...................................... 47
Hình 3.3. Cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp năm 2015 của thị xã An Nhơn ................. 49
Hình 3.4. Biến động đất đai giai đoạn 2010-2015 của thị xã An Nhơn ....................... 53
Hình 3.5. Tỷ lệ quỹ đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn năm 2015 .................... 55
Hình 3.6. Sơ đồ phân bố đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn ............................. 56
Hình 3.7. Hiện trạng sử dụng đất công ích cho các mục đích của thị xã An Nhơn ...... 58
Hình 3.8. Thực trạng cho thuê đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn .................... 69
Hình 3.9. Vi phạm lấn, chiếm đất công ích .................................................................. 77
Hình 3.10. Thực trạng sử dụng đất công ích để xây dựng công trình công cộng và giải
phóng mặt bằng trên địa bàn thị xã An Nhơn ............................................................... 82
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
viii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1. Sơ đồ vùng nghiên cứu ................................................................................. 33 Hình 3.2. Cơ cấu sử dụng đất năm 2015 của thị xã An Nhơn ...................................... 47 Hình 3.3. Cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp năm 2015 của thị xã An Nhơn ................. 49 Hình 3.4. Biến động đất đai giai đoạn 2010-2015 của thị xã An Nhơn ....................... 53 Hình 3.5. Tỷ lệ quỹ đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn năm 2015 .................... 55 Hình 3.6. Sơ đồ phân bố đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn ............................. 56 Hình 3.7. Hiện trạng sử dụng đất công ích cho các mục đích của thị xã An Nhơn ...... 58 Hình 3.8. Thực trạng cho thuê đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn .................... 69 Hình 3.9. Vi phạm lấn, chiếm đất công ích .................................................................. 77 Hình 3.10. Thực trạng sử dụng đất công ích để xây dựng công trình công cộng và giải phóng mặt bằng trên địa bàn thị xã An Nhơn ............................................................... 82 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là một bộ phận hợp thành quan trọng của môi trường sống, không chỉ là
tài nguyên thiên nhiên mà còn là nền tảng để định cư và tổ chức hoạt động kinh tế, xã
hội; không chỉ là đối tượng của lao động mà còn là tư liệu sản xuất đặc biệt không thể
thay thế trong sản xuất nông nghiệp. Lịch sử cho thấy, hoạt động sản xuất nông nghiệp
đã có mặt ở hầu hết các nước trên thế giới, các nước đều phải xây dựng một nền kinh
tế trên cơ sở phát triển nông nghiệp dựa vào khai thác tiềm năng của đất, đồng thời lấy
đó làm cơ sở cho việc phát triển các ngành kinh tế khác.
Ở Việt Nam, cùng với sự gia tăng dân số, sự phát triển mạnh mẽ của các ngành
kinh tế đã làm cho nhu cầu sử dụng đất ngày tăng về số lượng, đa dạng về nhu cầu sử
dụng. Đây là vấn đề cấp thiết, cần có một cơ chế quản lý hiện đại, thích hợp, sử dụng
tiết kiệm và hiệu quả nguồn tài nguyên quý giá này.
Thực hiện Nghị định số 64/CP ngày 27 tháng 9 năm 1993 của Chính phủ về việc
giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích
nông nghiệp, các địa phương đã tiến hành cân đối giao quyền sử dụng đất nông nghiệp
cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng, trong đó có trích lại quỹ đất công ích 5% để UBND
cấp xã quản lý [9]. Chủ trương này đã góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã
hội, giải quyết tốt mối quan hệ lợi ích giữa người sản xuất nông nghiệp và Nhà nước,
không ngừng cải thiện, nâng cao đời sống người nông dân. Tuy nhiên, trên thực tế việc
quản lý và sử dụng quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích còn gặp nhiều
khó khăn, bất cập.
Khái niệm quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích được quy định cụ
thể từ khi có Luật đất đai 1993. Luật đất đai năm 1993 (sửa đổi năm 1998 và 2001)
quy định mỗi xã, phường, thị trấn được để lại một quỹ đất không quá 5% đất nông
nghiệp để phục vụ cho các nhu cầu công ích; Luật đất đai 2003 và 2013 quy định mỗi
xã, phường, thị trấn được lập quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích
không quá 5% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi
trồng thủy sản để phục vụ cho các nhu cầu công ích của địa phương. Đồng thời qua
các thời kỳ thực hiện chính sách pháp luật đất đai đều có quy định cụ thể cơ chế quản
lý, sử dụng quỹ đất này. Tuy nhiên, trên thực tế việc quản lý quỹ đất nông nghiệp sử
dụng vào mục đích công ích vẫn chưa được các cấp quản lý chú trọng và bộc lộ nhiều
tiêu cực, yếu kém.
Thị xã An Nhơn nằm ở phía Nam của tỉnh Bình Định, với vị trí địa lý nằm trên
nhiều tuyến đường quan trọng, có ý nghĩa chiến lược của quốc gia. Đây là điều kiện
đặc biệt thuận lợi để thị xã hội nhập, giao lưu phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa xã
hội với các huyện, tỉnh và khu vực lân cận. Kể từ khi thực hiện Nghị quyết số 101/NQ-
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đất đai là một bộ phận hợp thành quan trọng của môi trường sống, không chỉ là tài nguyên thiên nhiên mà còn là nền tảng để định cư và tổ chức hoạt động kinh tế, xã hội; không chỉ là đối tượng của lao động mà còn là tư liệu sản xuất đặc biệt không thể thay thế trong sản xuất nông nghiệp. Lịch sử cho thấy, hoạt động sản xuất nông nghiệp đã có mặt ở hầu hết các nước trên thế giới, các nước đều phải xây dựng một nền kinh tế trên cơ sở phát triển nông nghiệp dựa vào khai thác tiềm năng của đất, đồng thời lấy đó làm cơ sở cho việc phát triển các ngành kinh tế khác. Ở Việt Nam, cùng với sự gia tăng dân số, sự phát triển mạnh mẽ của các ngành kinh tế đã làm cho nhu cầu sử dụng đất ngày tăng về số lượng, đa dạng về nhu cầu sử dụng. Đây là vấn đề cấp thiết, cần có một cơ chế quản lý hiện đại, thích hợp, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả nguồn tài nguyên quý giá này. Thực hiện Nghị định số 64/CP ngày 27 tháng 9 năm 1993 của Chính phủ về việc giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích nông nghiệp, các địa phương đã tiến hành cân đối giao quyền sử dụng đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng, trong đó có trích lại quỹ đất công ích 5% để UBND cấp xã quản lý [9]. Chủ trương này đã góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết tốt mối quan hệ lợi ích giữa người sản xuất nông nghiệp và Nhà nước, không ngừng cải thiện, nâng cao đời sống người nông dân. Tuy nhiên, trên thực tế việc quản lý và sử dụng quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích còn gặp nhiều khó khăn, bất cập. Khái niệm quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích được quy định cụ thể từ khi có Luật đất đai 1993. Luật đất đai năm 1993 (sửa đổi năm 1998 và 2001) quy định mỗi xã, phường, thị trấn được để lại một quỹ đất không quá 5% đất nông nghiệp để phục vụ cho các nhu cầu công ích; Luật đất đai 2003 và 2013 quy định mỗi xã, phường, thị trấn được lập quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích không quá 5% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản để phục vụ cho các nhu cầu công ích của địa phương. Đồng thời qua các thời kỳ thực hiện chính sách pháp luật đất đai đều có quy định cụ thể cơ chế quản lý, sử dụng quỹ đất này. Tuy nhiên, trên thực tế việc quản lý quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích vẫn chưa được các cấp quản lý chú trọng và bộc lộ nhiều tiêu cực, yếu kém. Thị xã An Nhơn nằm ở phía Nam của tỉnh Bình Định, với vị trí địa lý nằm trên nhiều tuyến đường quan trọng, có ý nghĩa chiến lược của quốc gia. Đây là điều kiện đặc biệt thuận lợi để thị xã hội nhập, giao lưu phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội với các huyện, tỉnh và khu vực lân cận. Kể từ khi thực hiện Nghị quyết số 101/NQ- PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
2
CP ngày 28 tháng 11 năm 2011 của Chính phủ về việc thành lập thị xã An Nhơn và
thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, nhu cầu sử dụng
đất cho các mục đích phi nông nghiệp ngày càng tăng. Việc sử dụng quỹ đất công ích
trên địa bàn thị xã để phục vụ cho các nhu cầu trên ngày càng lớn. Tuy nhiên, công tác
quản lý đất nông nghiệp nói chung và quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công
ích nói riêng vẫn còn nhiều bất cập và vướng mắc cần được tháo gỡ trong thời gian tới
nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất công ích.
Nhằm đánh giá đúng thực trạng và đề xuất được các giải pháp hợp lý để quản lý
và sử dụng hiệu quả quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích trên địa bàn
thị xã An Nhơn, tôi thực hiện đề tài: “Đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng quỹ
đất công ích tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định”.
2. Mục tiêu của đề tài
2.1. Mục tiêu chung
Phân tích, đánh giá được thực trạng công tác quản lý, sử dụng quỹ đất công ích
trên địa bàn thị xã An Nhơn, làm cơ sở đề xuất các giải pháp, kiến nghị phù hợp phục
vụ việc hoàn thiện chính sách pháp luật, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất
công ích.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Nghiên cứu, đánh giá được hiện trạng sử dụng đất trên địa bàn thị xã An Nhơn.
Nghiên cứu, đánh giá được tình hình quản lý, sử dụng quỹ đất công ích trên địa
bàn thị xã An Nhơn.
Nghiên cứu, đánh giá được hiệu quả sử dụng quỹ đất công ích trên địa bàn thị xã
An Nhơn.
Đề xuất được một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất công ích.
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
3.1. Ý nghĩa khoa học
Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần hoàn thiện cơ sở lý luận về việc quản lý,
sử dụng quỹ đất công ích.
Cung cấp nguồn thông tin làm cơ sở dữ liệu cho các nghiên cứu tiếp theo về
chính sách đất đai.
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Cung cấp các thông tin cơ bản về thực trạng quản lý, sử dụng quỹ đất công ích
trên địa bàn thị xã An Nhơn giúp cho các lãnh đạo tại tỉnh Bình Định nói chung và thị
xã An Nhơn nói riêng trong việc quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên này.
PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark
2 CP ngày 28 tháng 11 năm 2011 của Chính phủ về việc thành lập thị xã An Nhơn và thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, nhu cầu sử dụng đất cho các mục đích phi nông nghiệp ngày càng tăng. Việc sử dụng quỹ đất công ích trên địa bàn thị xã để phục vụ cho các nhu cầu trên ngày càng lớn. Tuy nhiên, công tác quản lý đất nông nghiệp nói chung và quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích nói riêng vẫn còn nhiều bất cập và vướng mắc cần được tháo gỡ trong thời gian tới nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất công ích. Nhằm đánh giá đúng thực trạng và đề xuất được các giải pháp hợp lý để quản lý và sử dụng hiệu quả quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn, tôi thực hiện đề tài: “Đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định”. 2. Mục tiêu của đề tài 2.1. Mục tiêu chung Phân tích, đánh giá được thực trạng công tác quản lý, sử dụng quỹ đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn, làm cơ sở đề xuất các giải pháp, kiến nghị phù hợp phục vụ việc hoàn thiện chính sách pháp luật, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất công ích. 2.2. Mục tiêu cụ thể Nghiên cứu, đánh giá được hiện trạng sử dụng đất trên địa bàn thị xã An Nhơn. Nghiên cứu, đánh giá được tình hình quản lý, sử dụng quỹ đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn. Nghiên cứu, đánh giá được hiệu quả sử dụng quỹ đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn. Đề xuất được một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ đất công ích. 3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 3.1. Ý nghĩa khoa học Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần hoàn thiện cơ sở lý luận về việc quản lý, sử dụng quỹ đất công ích. Cung cấp nguồn thông tin làm cơ sở dữ liệu cho các nghiên cứu tiếp theo về chính sách đất đai. 3.2. Ý nghĩa thực tiễn Cung cấp các thông tin cơ bản về thực trạng quản lý, sử dụng quỹ đất công ích trên địa bàn thị xã An Nhơn giúp cho các lãnh đạo tại tỉnh Bình Định nói chung và thị xã An Nhơn nói riêng trong việc quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên này. PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark