Luận văn Thạc sĩ Kiểm soát và Bảo vệ môi trường: Đánh giá công tác thu hồi đất của một số dự án phát triển kinh tế - xã hội tại thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên

37 hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn [19]. Một số trường hợp khác - Trường hợp thu hồi đất để giao, cho thuê đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài mà trên khu đất bị thu hồi đất có hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng hoặc có cả tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng thì Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quyết định thu toàn bộ diện tích đất. Căn cứ vào quyết định thu hồi toàn bộ diện tích đất của Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh quyết định thu hồi diện tích đất cụ thể đối với từng cá nhân [17]. - Trường hợp trong khu vực thu hồi đất có cả đối tượng quy định thẩm quyền thu hồi là Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất [19]. b) Trình tự, thủ tục thu hồi - Thu hồi đất cho mục đích phát triển kinh tế được tiến hành giống như trình tự, thủ tục thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng được qui định. Nhà nước thực hiện việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng sau khi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được công bố hoặc khi dự án đầu tư có nhu cầu sử dụng đất phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét duyệt. Trước khi thu hồi đất, chậm nhất là chín mươi ngày đối với đất nông nghiệp và một trăm tám mươi ngày đối với đất phi nông nghiệp, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thông báo cho người bị thu hồi đất biết lý do thu hồi, thời gian và kế hoạch di chuyển, phương án tổng thể về bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư. Sau khi có quyết định thu hồi đất và phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét duyệt, được công bố công khai, có hiệu lực thi hành, người bị thu hồi đất phải chấp hành quyết định thu hồi đất. Trường hợp người bị thu hồi đất không chấp hành quyết định thu hồi đất thì Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất ra quyết định cưỡng chế. Người bị cưỡng chế thu hồi đất phải chấp hành quyết định cưỡng chế và có quyền khiếu nại [17]. - Xây dựng và thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, ban hành thông báo thu hồi đất gởi đến từng người có đất bị thu hồi, họp phổ biến đến người dân trong khu vực có đất thu hồi và thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng, PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

38 niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi. Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với UBND cấp xã cùng người sử dụng đất thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, kiểm đếm đo đạc xác định diện tích đất, thống kê nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất, lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư [19]. - Trường hợp người sử dụng đất trong khu vực có đất thu hồi không phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng trong việc điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm thì Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng tổ chức vận động, thuyết phục để người sử dụng đất thực hiện. Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày được vận động, thuyết phục mà người sử dụng đất vẫn không phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định kiểm đếm bắt buộc. Người có đất thu hồi có trách nhiệm thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc. Trường hợp người có đất thu hồi không chấp hành thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc và tổ chức thực hiện cưỡng chế theo quy định tại Điều 70 của Luật này [19]. c) Thỏa thuận quyền sử dụng đất - Các dự án với mục tiêu phát triển kinh tế như đầu tư xây dựng khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao…Hoặc trong trường hợp nhà đầu tư nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của người đang sử dụng đất “trưng mua” [17] và không tiến hành thu hồi đất vào mục tiêu phát triển kinh tế đối với các dự án công trình sản xuất, kinh doanh [19]. 3.2.3.3. Chuẩn bị hồ sơ địa chính cho khu đất bị thu hồi Căn cứ vào văn bản chấp thuận địa điểm đầu tư của UBND, cơ quan Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cùng cấp thực hiện hoặc trực tiếp thực hiện (đối với nơi chưa có Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất) việc chuẩn bị hồ sơ địa chính cho khu đất bị thu hồi. Chỉnh lý bản đồ địa chính cho phù hợp với hiện trạng và làm trích lục bản đồ địa chính đối với những nơi đã có bản đồ địa chính chính qui hoặc trích đo địa chính đối với những nơi chưa có bản đồ địa chính chính qui. Hoàn thành và trích sao hồ sơ địa chính (sổ địa chính) để gửi cho tổ chức làm nhiệm vụ giải phóng mặt bằng. Lập danh sách các thửa đất bị thu hồi với các nội dung: số hiệu tờ bản đồ, số hiệu thửa đất, tên người sử dụng đất, diện tích của phần thửa đất có cùng mục đích sử dụng, mục đích sử dụng đất. Đối với khu đất phải trích đo địa chính thì Uỷ ban nhân dân cấp huyện nơi có đất bị thu hồi thông báo bằng văn bản cho người sử dụng đất thuộc khu PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

39 vực phải thu hồi đất về việc đo địa chính. Người sử dụng đất có trách nhiệm chấp hành, phối hợp và tạo điều kiện thuận lợi cho việc đo đạc xác định hiện trạng thửa đất [5]. Luật Đất đai 2013, có khác căn cứ vào văn bản chấp thuận địa điểm đầu tư hoặc chủ trương đầu tư, cơ quan tài nguyên và môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp phê duyệt kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, gồm: lý do thu hồi đất; diện tích, vị trí khu đất thu hồi trên cơ sở hồ sơ địa chính hiện có hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; trường hợp thu hồi đất theo tiến độ thực hiện dự án thì ghi rõ tiến độ thu hồi đất; kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm; dự kiến về kế hoạch di chuyển và bố trí tái định cư; giao nhiệm vụ lập, thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và trình Thông báo thu hồi đất riêng lẻ và được gởi đến từng người có đất thu hồi bao gồm các nội dung như kế hoạch [5]. 3.2.3.4. Quyết định thu hồi đất Sau khi phương án tổng thể được xét duyệt, Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm thông báo cho người sử dụng đất biết lý do thu hồi đất; dự kiến mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; biện pháp chuyển đổi ngành nghề, giải quyết việc làm; thời gian di chuyển và bàn giao đất bị thu hồi được nêu trong phương án tổng thể. Người sử dụng đất có quyền nhận xét, đề đạt hoặc yêu cầu Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng giải thích về những nội dung đã được thông báo. Sau 20 ngày, kể từ ngày thông báo về việc thu hồi đất, cơ quan Tài nguyên và môi trường có trách nhiệm trình Uỷ ban nhân dân cùng cấp quyết định thu hồi đất. Trong thời hạn không quá 05 ngày, kể từ ngày nhận được tờ trình của cơ quan Tài nguyên và môi trường cùng cấp, Uỷ ban nhân dân có trách nhiệm xem xét, ký quyết định thu hồi đất [5]. Luật Đất đai 2013, qui định việc quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày [5]. Trường hợp khu đất bị thu hồi vừa có thửa đất thuộc thẩm quyền thu hồi của Uỷ ban nhân dân tỉnh, vừa có thẩm quyền thu hồi của Uỷ ban nhân dân huyện thì Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh ra quyết định thu hồi chung đối với toàn bộ các thửa đất trên khu đất và ra quyết định thu hồi đối với từng thửa đất thuộc thẩm quyền thu hồi của mình. Uỷ ban nhân dân cấp huyện ra quyết định thu hồi từng thửa đất thuộc thẩm quyền của mình trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được quyết định thu hồi chung của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh [5]. Trường hợp trong khu vực thu hồi đất có cả đối tượng quy định thẩm quyền thu hồi là Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất [5]. PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

40 3.2.3.5. Lập, thẩm định và xét duyệt, công khai phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư - Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm lập và trình phương án cụ thể về bồi thường, hỗ trợ và tái định. Trong thời hạn không quá 60 ngày kể từ ngày hoàn thành việc đo đạc, kiểm đếm, Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường giải phóng mặt bằng có trách nhiệm lập phương án bồi thường: tên, địa chỉ của người bị thu hồi đất; diện tích, loại đất, vị trí, nguồn gốc của đất bị thu hồi, căn cứ tính toán số tiền bồi thường, số tiền bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư…; Niêm yết công khai phương án bồi thường tại Uỷ ban nhân dân cấp xã và tại các điểm sinh hoạt khu dân cư nơi có đất bị thu hồi. Hết thời hạn niêm yết và tiếp nhận ý kiến, Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm tổng hợp ý kiến đóng góp thành văn bản, hoàn chỉnh và gửi phương án đã hoàn chỉnh kèm theo bản đóng góp ý kiến đến cơ quan Tài chính để thẩm định. Không quá 15 ngày, Uỷ ban nhân dân cùng cấp xem xét, quyết định phê duyệt phương án bồi thường. Trường hợp phương án bồi thường do Uỷ ban nhân dân cấp huyện phê duyệt mà trong đó giá đất thấp hoặc cao hơn giá đất do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định và công bố thì Uỷ ban nhân dân cấp huyện phải báo cáo Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh và chỉ được phê duyệt phương án bồi thường sau khi được Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt giá đất [4], [5]. - Cơ quan Tài nguyên và Môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày. Không quá 5 ngày làm việc, Uỷ ban nhân dân cùng cấp xem xét, quyết định phê duyệt phương án bồi thường. Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng hoàn chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trình Phòng Tài nguyên và Môi trường (đối với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư do Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt), trình Sở Tài nguyên và Môi trường (đối với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư do Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt) để thẩm định [6]. 3.2.3.6. Bàn giao đất đã thu hồi, cưỡng chế thu hồi đất a) Bàn giao đất đã thu hồi - Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thanh toán xong tiền bồi thường, hỗ trợ cho người bị thu hồi đất theo phương án đã được xét duyệt thì người có đất bị thu hồi phải bàn giao đất cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng [5]. PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

41 - Thời gian bàn giao đất đã thu hồi cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng chậm nhất là 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp, được ghi rõ tại thông báo thu hồi đất [6]. b) Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất Sau khi Nhà nước thực hiện đúng trình tự, thủ tục thu hồi đất theo các bước như trên, kể từ thời điểm phải bàn giao đất cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng mà người có đất bị thu hồi không bàn giao đất, bàn giao mặt bằng, không chấp hành quyết định thu hồi đất, cơ quan có thẩm quyền đã vận động, thuyết phục mà người có đất bị thu hồi không chấp hành thì sẽ cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất. Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành. Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản [5]. 3.3. ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC THU HỒI ĐẤT CỦA HAI DỰ ÁN PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI THỊ XÃ SÔNG CẦU 3.3.1. Các dự án thu hồi đất tại thị xã Sông Cầu a) Giai đoạn 1: Trước ngày Luật Đất đai 2013 có hiệu lực (ngày 1/7/2014) Nhà nước thu hồi đất, chuyển mục đích và giao đất năm 2011-2014, gồm: 33 dự án, công trình. Bảng 3.5. Tổng hợp các dự án thực hiện từ các năm 2011-2014 TT Tên dự án Địa điểm Diện tích thu hồi (ha) Tổng số hộ ảnh hưởng thu hồi đất (người) 1 Khu TĐC bờ bắc sông Thị Thạc Xuân Yên 7.5 42 2 Tránh trú bão Sông Cầu-Đồng Xuân Xuân Phú Xuân Lâm 25.85 580 3 HTKT khu tái định cư Quốc lộ 1 Xóm Mới Xuân Đài 1.85 27 4 HTKT khu tái định cư Quốc lộ 1 Xóm Cồn Xuân Đài 1.2 5 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

42 5 HTKT khu tái định cư Quốc lộ 1 Chánh Nam –Khoan Hậu Xuân Đài 1.1 14 6 HTKT khu tái định cư Quốc lộ 1 Chánh Nam –Nhiêu Hậu Xuân Thọ 1 1.6 20 7 HTKT khu tái định cư Quốc lộ 1 Lệ Uyên Đông Xuân Yên 4.0 108 8 HTKT khu tái định cư Quốc lộ 1 Hòa Hiệp Xuân Thịnh 1.1 36 9 HTKT khu tái định cư Quốc lộ 1 Đồng Nhó Xuân Cảnh 1.2 11 10 Đường Võ Thị Sáu Xuân Yên 3.87 88 11 Đường vào bãi rác trung tâm thị xã Sông Cầu Xuân Yên Xuân Phương Xuân Bình 5.6 745 12 HTKT sân khấu lộ thiên Xuân Yên 3.5 18 13 HTKT khu dân cư Phú Dương – Vịnh Hòa Xuân Thịnh 24 197 14 Chợ Xuân Lộc Xuân Lộc 1.8 22 15 Đường giao thông tránh nạn cứu hộ Xuân Cảnh Xuân Cảnh 5.8 50 16 Kè chống xói lở Đầm Cù Mông Xuân Cảnh Xuân Hòa Xuân Bình Xuân Lộc 30.8 107 17 Trường Bùi Thị Xuân Xuân lộc 2.5 25 18 Trường mầm non Bông Sen Xuân Phú 3 63 19 Trường Tô Vĩnh Diện Xuân Cảnh 1.5 2 20 Trụ sở Công an phường Xuân Phú Xuân Phú 0.15 3 21 Trụ sở Công an phường Xuân Yên Xuân Yên 0.15 9 22 Trụ sở Công an phường Xuân Thành Xuân Thành 0.15 4 23 Trụ sở Công an phường Xuân Đài Xuân Đài 0.15 1 24 Trụ sở UBND phường Xuân Đài Xuân Đài 0.5 5 25 Trụ sở UBND xã Xuân Thọ 2 Xuân Thọ 2 0.5 2 26 Trụ sở UBND phường Xuân Phú Xuân Phú 0.5 6 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark