Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai
10,240
833
126
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
LÊ CHÍNH LUẬN
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TRƯỜNG PHỔ THÔNG
DÂN TỘC BÁN TRÚ TIỂU HỌC HUYỆN BẮC HÀ,
TỈNH LÀO CAI
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
LÊ CHÍNH LUẬN
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TRƯỜNG PHỔ THÔNG
DÂN TỘC BÁN TRÚ TIỂU HỌC HUYỆN BẮC HÀ,
TỈNH LÀO CAI
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn: TS. Lê Thị Phương Hồng
THÁI NGUYÊN - 2018
i
LỜI CAM ÐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả
nghiên cứu trong Luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kì
công
trình nghiên cứu nào của tác giả khác.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018
Tác giả luận văn
Lê Chính Luận
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc tới Tiến sĩ Lê Thị Phương
Hồng là người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá
trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn các thầy cô giáo và cán bộ Trường Đại học Sư
phạm Thái Nguyên đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá
trình
học tập và nghiên cứu.
Tôi xin tri ân sự động viên, khích lệ và ủng hộ của gia đình, người thân, bạn bè
và đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018
Tác giả luận văn
Lê Chính Luận
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ÐOAN
.................................................................................................
i
LỜI CẢM ƠN
......................................................................................................
ii
MỤC LỤC
..........................................................................................................
iii
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
.......................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG
..................................................................................
v
DANH MỤC CÁC HÌNH
...................................................................................
v
MỞ ĐẦU
.............................................................................................................
1
1. Lí do chọn đề tài
..............................................................................................
1
2. Mục tiêu nghiên cứu
........................................................................................
4
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
................................................................. 4
4. Giả thuyết khoa học
.........................................................................................
5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
......................................................................................
5
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
.......................................................................... 5
7. Phương pháp nghiên cứu
.................................................................................
6
8. Cấu trúc luận văn
.............................................................................................
7
Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN TIỂU HỌC NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ ........................................ 8
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn
đề....................................................................... 8
1.1.1. Những nghiên cứu về đội ngũ giáo viên
................................................... 8
1.1.2. Nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên
.............................................. 9
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
................................................................. 11
1.2.1. Phát triển, phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
...................................... 11
1.2.2. Giáo viên tiểu học người dân tộc thiểu số
............................................... 13
1.3. Vai trò vị trí của trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học và của
giáo dục tiểu học trong phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu số
.................... 15
1.3.1. Vị trí, vai trò chức năng, nhiệm vụ Trường phổ thông dân tộc bán trú
tiểu học
...............................................................................................................
15
iv
1.3.2. Vai trò của trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học đối với việc
nâng cao dân trí và phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu số
.......................... 16
1.4.
Đặc điểm, vai trò của giáo viên tiểu học người dân tộc thiểu số
............... 17
1.4.1. Đặc điểm của giáo viên tiểu học người dân tộc thiểu số
......................... 17
1.4.2. Vai trò của giáo viên người dân tộc thiểu số đối với sự phát triển
giáo dục ở vùng dân tộc thiểu số
....................................................................... 20
1.5. Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học người dân tộc thiểu số
..................... 22
1.5.1. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển phát triển đội ngũ giáo
viên tiểu học người dân tộc thiểu số
.................................................................. 22
1.5.2. Tuyển dụng và sử dụng đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số ..........
23
1.5.3. Đào tạo và bồi dưỡng giáo viên tiểu học người dân tộc thiểu số
............ 23
1.5.4. Phát triển đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số theo chuẩn nghề
nghiệp ... 25
1.5.5. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách đối với giáo viên
người dân tộc thiểu số
........................................................................................
28
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên người DTTS
trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
......................................................... 29
1.6.1. Nhu cầu phát triển giáo viên người DTTS
.............................................. 29
1.6.2. Qui hoạch phát triển giáo viên người DTTS
........................................... 29
1.6.3. Đào tạo, bồi dưỡng giáo viên người DTTS
............................................. 29
1.6.4. Sử dụng giáo viên người
DTTS............................................................... 30
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
....................................................................................
31
Chương 2: THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN VÀ PHÁT
TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ
TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TIỂU HỌC HUYỆN
BẮC HÀ, TỈNH LÀO
CAI..............................................................................
32
2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, tình hình KT-XH và giáo dục huyện
Bắc Hà, tỉnh Lào Cai
.........................................................................................
32
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên
....................................................................................
32
v
2.1.2. Đặc điểm, tình hình kinh tế - xã hội
........................................................ 34
2.1.3. Khái quát tình hình giáo dục tiểu học huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai ........
34
2.2. Giới thiệu nghiên cứu thực trạng
................................................................ 39
2.2.1. Mục đích khảo sát
....................................................................................
39
2.2.2. Nội dung khảo sát
....................................................................................
39
2.2.3. Phương pháp khảo sát
..............................................................................
40
2.2.4. Đối tượng khảo sát
...................................................................................
40
2.3. Kết quả nghiên cứu thực trạng
................................................................... 41
2.3.1. Đánh giá thực trạng về đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số
........... 41
2.3.2. Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số
huyện Bắc Hà
.....................................................................................................
42
2.4. Đánh giá chung về thực trạng đội ngũ giáo viên và phát triển đội ngũ
giáo viên người dân tộc thiểu số huyện Bắc Hà
................................................ 52
2.4.1. Thành tựu và ưu điểm
..............................................................................
52
2.4.2. Hạn chế và bất cập
...................................................................................
53
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
....................................................................................
55
Chương 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC
BÁN TRÚ HUYỆN BẮC HÀ, TỈNH LÀO CAI ...........................................
56
3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên người dân
tộc thiểu số các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Bắc Hà .......
56
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
.......................................................... 56
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống
.......................................................... 56
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
.......................................................... 56
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
............................................................. 57
3.2. Các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số
trường phổ thông dân tộc bán trú huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai
........................ 57
vi
3.2.1. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên người dân tộc
thiểu số huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai
................................................................. 57
3.2.2. Hoàn thiện cơ chế tuyển chọn, sử dụng đội ngũ giáo viên người dân
tộc thiểu số ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu
học............................ 63
3.2.3. Tăng cường công tác đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên người người dân tộc thiểu số ở các trường phổ thông dân tộc bán trú
tiểu học
...............................................................................................................
66
3.2.4. Xây dựng môi trường giáo dục đa văn hóa gắn với cộng đồng trong
các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
.................................................. 72
3.2.5. Xây dựng chính sách của địa phương (huyện) và thực hiện chính
sách (của trung ương) đối với giáo viên người dân tộc thiểu số ở các
trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
......................................................... 76
3.2.6. Kiến tạo môi trường, tạo động lực làm việc cho đội ngũ giáo viên
người dân tộc thiểu số ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
.......... 81
3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp
.................................................................. 85
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các giải pháp
....................... 89
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm
............................................................................ 89
3.4.2. Nội dung và phương pháp khảo nghiệm
................................................. 89
3.4.3. Kết quả khảo nghiệm
...............................................................................
90
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
....................................................................................
94
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
................................................................. 95
1. Kết luận
..........................................................................................................
95
2. Khuyến
nghị...................................................................................................
95
2.1. Với Ủy ban nhân dân huyện và phòng GD&ĐT
........................................ 95
2.2. Với các trường PTDTBT tiểu học
.............................................................. 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO
...............................................................................
97
PHỤ LỤC
.......................................................................................................
100
iv
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
VIẾT TẮT
VIẾT ĐẦY ĐỦ
BGH
Ban giám hiệu
CBQL
Cán bộ quản lí
CĐ
Cao đẳng
CNH, HĐH
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CSVC
Cơ sở vật chất
DT
Dân tộc
DTTS
Dân tộc thiểu số
ĐH
Đại học
ĐNGV
Đội ngũ giáo viên
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
HS DTTS
Học sinh Dân tộc thiểu số
KT-XH
Kinh tế - xã hội
PTDTBT
Phổ thông dân tộc bán trú
QL
Quản lí
QLGD
Quản lí giáo dục
SGK
Sách giáo khoa
TB
Thứ bậc
TH
Tiểu học
UBND
Ủy ban nhân dân
UNESCO
Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc
v
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Thống kê người dân tộc thiểu số các xã trên địa bàn huyện Bắc Hà
......... 33
Bảng 2.2. Số lượng trường, lớp, học sinh tiểu học huyện Bắc Hà năm học 2017-
2018
.........................................................................................................
35
Bảng 2.3. Chất lượng học sinh tiểu học huyện Bắc Hà năm học 2017-2018
............. 36
Bảng 2.4. Đội ngũ CBQL, GV và nhân viên ở các trường tiểu học, PTDTBT
tiểu học huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai năm học 2017-2018 ..................... 37
Bảng 2.5. Thống kê CSVC các trường tiểu học huyện Bắc Hà năm học 2017-
2018
.........................................................................................................
38
Bảng 2.6. Số trường và số CBQL, GV tham gia nghiên cứu thực trạng
.................... 40
Bảng 2.7. Cơ cấu thành phần dân tộc và nam/nữ của đội ngũ giáo viên người
DTTS của các trường
..............................................................................
41
Bảng 2.8: Thực trạng công tác tuyển dụng đội ngũ giáo viên người DTTS
trường PTDTBT huyện Bắc Hà
.............................................................. 44
Bảng 2.9: Thực trạng công tác đào tạo giáo viên tiểu học người DTTS
.................... 46
Bảng 2.10: Thực trạng công tác tổ chức các lớp bồi dưỡng cho giáo viên
................ 49
Bảng 2.11. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động phát triển đội ngũ
GV người DTTS
......................................................................................
51
Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các giải pháp
............................... 90
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1: Mô hình cấu trúc năng lực
........................................................................... 27