Luận văn Thạc sĩ Báo chí học: Thông tin về điển hình kinh doanh của báo chí kinh tế

75 (S 18, 28/2/2014)  ng toàn c (S 52, ngày 27/6/2014); - (S  Tp chí Doanh nghip & Hi nhp ng t tít bài theo dng này: Doanh nhân Nguy: Khi nghip bng ch TÂM, thành công bng ch TÍN (S tháng 6/2013):Công ty C phn sn xut thit b n VIMEC: Khu bng ni l (S tháng 11/2013); oanh nhân Nguy- T Công ty Công ngh hóa sinh Vit Nam: Coi trng chui giá tr ca doanh nghi(S tháng 4/2015)... - Tít bài không nêu tên ca doanh nghip, doanh nhân mà th hin ch  bài vit hoc da trên nhm ni bt. Ví d: Trên báo Di  p:ng l ngành bo him công nghip VN 15, ngày 19/2/2014); ng nâng tm vóc Vi(S 46 ngày 7/6/2013); Nghip doanh ch và ngh cm bút (S 50 ngày 21/6/2013); Doanh nhân mê rng (S 82 ngày 11/10/2013);     (S 74, ngày 12/9/2014);... Trên Thi báo Kinh t Vit Nam: a s (S 56+57 ngày 6-7/3/2015); xe nh trên hành trình l (S 211 ngày 3/9/2013); Tc chuyên li rung - c kinh doanh ging cây trng (S 244+245 ngày 11-12/2013)  Nhà sn xut vt liu ni th u Vit Nam (S 147+148 ngày 20-21/6/2014) Tp chí Doanh nghip & Hi nhp có ít bt tít theo cách này: (S tháng 10/2103); T c thi k i mi (S tháng 10/2014)Mt nhà giáo - mt: Tâm sáng chí bn (S tháng 1/2015);  i cu chi (S  - Tít bài s dng ngôn ng   c,   i trí ng cc. Ví d, trên Thi báo Kinh t Vit NamBo Vit k vai cùng khách hàng  (S 137 ngày 9/6/2014); Nhng ông ch nh vn (S 207-210, ngày 29/8-2/9/2014);   ng v trí s  (S 13 ngày 15/1/2014);   ng Th    (S 279+280 ngày 21- 22/11/2011)... Báo Di  oanh nghip: t lên sóng c (S 82 ngày 11/10/2013); t nhp kh (S 88 ngày 11/12/2013), Tâm to Th (S 92 ngày 15/11/2013),     (S 72 ngày

76 5/9/2014);  thi tr n i, n  (S 47 ngày 12/6/2015);... Trên Tp chí Doanh nghip & Hi nhp:p mãi anh b i c H (S tháng 9/2014); Ngh nhân Tr  t tm lòng (S tháng 10/2013); i bc nhp cu Kiu cho nh   (S tháng 12/2014);... - Tít bài là nhm ca nhân vc trích trong du “”. Ct tít ng áp dng cho nhng bài phng vn nhân vt, nhng doanh nhân tiêu biu. Báo Di p s dng nhit tít bài này. Ví d : nh tranh v   (S 100, ngày 13/12/2013);     (S 84 ngày 18/10/2013);  là mt cu th (S 60 ngày 25/7/2014);  công, phòng tht b(S 29 ngày 10/4/2015); 2.2.3.3. Sapo Sapo, sapô  bài báo xut phát t t Chapeau trong ting Pháp có  u hay phn gii thiu tóm tt ni dung bài. Nhim v ca s  c thc thông tin m quan trng ca bài báo, khi s quan tâm chú ý cc. Vì th, sapo là mt ca s không th thic trong mt bài báo. Hu ht các bài vit trong din khm ca sang ngn gn, súc tích vi ng t 50-150 ch. Ni dung ca sapo   , nhu mà nhà báo thy quan trng nh  to s quan tâm chú ý vi  . Hin nay, khi thc báo c c gi b thu hp, nht là thói i, nhic gi ch t qua thì tít bài và sapo là hai yu t gây u tiên trong bài báo. Mt sapo ng s có tác dng níu mt c gi  li v Ví d, Thi báo Kinh t Vit Nam  bài  xe nh trên hành trình ln (S 211 ngày 3/9/2013), phn sapo khá ngn g  c i cao: u ví mt doanh nghip vi xum thp là mt c xe nh thì chin c Sc khi li là mt hành trình ly khát v.       -   -  - 2/9/2014)

77                       . Sapo trên báo Dip n gn, ngoài vic gii thiu tên tui, chc v, sapo còn ng thông tin ng nht v các doanh nhân hoc doanh nghip ph   u này có tác dng thu hút s hiu k và quan tâm cc ging thi to ng tt vc v ni dung  ng vào trí nh ca h. Trong bài phng vn doanh nhân Mai Kiu Liên, Ch t     (S 52 ngày 28/6/2013), tác gi vit sapo ngn g  th h sau không bit nhiu v Mai Kiu Liên  s bit v Vinamilk. Bi Vinamilk s luôn phát trin cùng Vii Vit Nam và góp phn làm rng danh Vi- ng chia s ci ph n hai lc t tp   u th gii Forbes bu ch  doanh nhân xut sc nht ng th doanh nhân quyn lc nh Trên Tp chí Doanh nghip & Hi nhpng nêu ni dung chính ca bài báo hoc gii thiu nhng nét tiêu bii din cho doanh nghip, i  n Th Kim Oanh: Thy thuc gii ct  tm lòng (tháng 7/2013), sapo khá ngn gt ng: n d mà sâu sng gì mà chúng tôi cm nhc trong bui trò chuyn v   uyn Th Kim Oanh - i thy thu  i b  c m i yêu m. Sapo trong bài - i lính thu Dt may Toàn Phát chinh phc tnh cao m (S tháng 4/2015), khng nh uy tín ca doanh nghip:  i bây gi mà t nhi  t m thc c i tiêu dùng - là m  u cht quyn l  u. Vi

78 chic bài bn và ni lc vng, dnh m t qua mi tr ng . 2.2.3.4 m ca ngôn ng báo in là tính i chúng, chính xác, chun mc, khoa hc trong cách s dng t ng. Ngôn ng c coi là chun mc trong các loc báo chí kinh t, s dng ch yu là ngôn ng kinh t, các thut ng kinh t hc. m chung d nhn thy trong c ba t báo lun kho sát. Khi vit v các doanh nghip, doanh nhân, nhà báo kinh t phi nm chc nhng thut ng chuyên ngành kinh t, kt hp nhun nhuyn vi ngôn ng i s va to s d hic, va làm ni bc nhng thông tin v c kinh t, kinh doanh mun truyn ti. Ngôn ng kinh t là ngôn ng c thù cao nên khi s dng nhà báo phi hia t ng  t là  mt s c chng sn... Trong các bài báo v kinh t n hình kinh doanh nói riêng luôn có nhiu s liu thng kê, so sánh. Vì th, khi vin trình bày, chuyi s liu t chuyên bii chúng  tt c c gi u có th hiu c. Mt khác, ngôn ng trong các bài báo cn bm tính trong sáng, d hiu, ngn gn, súc tích phù hp vi phong cách ca báo chí kinh t c gi là nhi ho Nhìn chung c ba t  u b c nhng yêu cu v ngôn ng. Nhiu bài vit v doanh nhân có s kt hp gia ngôn ng kinh t vi ngôn ng  hc giàu tính biu cm giúp bài báo tr nên mm mi, d c, d nh.  ng ch trong mt bài vit  báo có s i vi báo in, do hn ch v c trang báo nên các bài vinh nhnh v s chm ca tng chuyên mc và kh báo mà các bài  ng ch khác nhau. Trên t Thi báo Kinh t Vit Nam, các bài vit v n hình kinh ng dài khong 800 - 1.500 ch, có nhng bài dài chim trn c ng là chim ½ din tích trang. Ví d  Kinh doanh s 195, ngày 15/8/2013 ch t bài báo n Huân

79 c lp hng Nhì, tng s ch trong bài khong trên 1.500 ch. Trang Kinh doanh s 212 ngày 4/9/2014 li có 2 bàit bài vit v TCT T dò và khai thác du khí Vit Nam (PVEP) ng hành cùng phát trin ca Tp , dài khong 800 ch. Trên báo Di   ip, nhng bài vit v n hình kinh doanh là các cá nhân (ch yu  chuyên trang Nhân v ng là nhng bài dài tràn   ng ch ln, trung bình khong 1.500 - 2.000 ch. Ví d    (s 48 ngày 13/6/2014) là bài tràn trang, dài khong 2.000 ch. Các bài vit v doanh nghip, hoc kt hp c doanh nghip và doanh nhân trên trang Doanh nghip - Doanh nhân thì không nh v ng ch, có bài tràn trang, dài t 1.500-2.000 ch u bài ch khong 600 - 1.000 ch p - Doanh nhân s 1+2 ngày 1/1/2014, gm có 3 bài vit: mt bài là -banking - i cho ngân hàng Vi, chim ½ din tích trang, còn li là bài n lc Hi Phòng: Xây dng nông thôn m dài 600 ch và bài  bin thc phm Thái Nguyên: Khnh v th, dài khong 400 ch. Tp chí Doanh nghip & Hi nhp phát hành mi tháng mt s nên có s các bài vit v  2-3 trang mt bài, nhng gm 4-5 trang. S ng ch trong mi bài tùy thuc vào vi  nh minh ha nhiu hay ít. Vì th có bài ch kho  500 ch, có bài l n 2.000- 2.500 ch. Ví d bài   thin tôi không mun công b s tin (S tháng 11/2014), gói gn trong khuôn kh mt trang A4 ch khong 700 ch; bài - c Doanh nghi    (S tháng 10/2014) dài 2 trang vi khong 800 chnh. Có nhng bài l - nhiu   -  c Hnh: Vi khát vc khe c (S tháng 12/2014), bài   c Minh: Khát v i khp th gii (S tháng 5/2014), bài   -    m hnh phúc ci bnh là hnh phúc c  (S tháng 3/2014) vi khong 2.000 ch. Nhìn chung s trang và s ch ca các bài vit trên Tp chí

80 không  nh, th i tùy thuc vào m    i vit thu thp c và s ng nh minh ha. 2.2.3.6.  nh là mt yu t không th thic trong các bài báo, va có tính cht minh ha, va th hic nh m tính cách, phong thái ca nhân vt i vi ng thi to cho bài vit m i c không b ng và c ch c quá nhiu ch. Cách trình bày ng gi báo KTVN Trên báo Dip, tt c các u có nh minh ha, nu là vit v nhng doanh nghip tiêu biu thì luôn có nh quang cnh tr s, nh dây chuyn sn xut, hoc hình nh sn phm ch lc ca doanh nghinh  nhn các ph  ác bài v nhân vt u có nh chân dung nhân vt, ng là mi bài mt nh chân dung nhân vt hoc 1-2 nh minh ha, s ng bài có t 2-3 nh không nhiu. c i lt  v trí trung tâm ca trang báo, th hic phong thái ca nhân vt, to ng vc và có chú thích nh rõ ràng. Vi Thi báo Kinh t Vit Nam, mi bài vit v doanh nghing có 1 nh minh ha, ít bài có 2-3 nh. Nhng bài phng vn hoc vit v ng ch nh chân dung nhân vt. Khác vi cách b trí nh  hai t báo trên, Tp chí Doanh nghip & Hi nhp l  nh khá thoi mái, không theo mt quy lut nào. Có nhng bài vit trên Tp chí ch có 2 ng bài li có 9-10 nh. Nhìn chung s ng

81 ng t l thun vi s ch, bài càng dài, nhiu trang thì s ng nh càng nhic ng nhu c ln, có nh nhân vt chim 2/3 din tích trang hoc c trang báo. m ca Tp chí là in trên giy couche bn màu nên nh trên T u là nh màu, rt bt mt, nh vy hình thc cp hp dn c. Lý gii v u này, Tng biên tp Tp chí cho bit viu nh và c ln, chng p s làm ni bt bài vit, thu hút s quan tâm ca bc. 2.2.3.7.  ng phát trin ca báo chí hii, vic s dng các ca s ph  - bng s liu, hp thông tin, ý kic các t báo áp d i vi báo chí kinh t, vic s dng các ca s ph là rt quan trng vì các v n kinh t ng phc tp và có nhiu s liu thng kê, so sánh, i chiu.  phm vi hp là nhng thông tin v doanh nghip, doanh n hình  i cách trình bày truyn thng ch có phn ch và nh b dng ca s ph. Trên báo Dip và Thi báo Kinh t Vit Nam, tác gi nhn thy phóng viên có s dng ca s ph   u và ch yu vn là bi mô t s liu, h cung cp thêm thông tin v doanh nghip, doanh nhân, mt s bài có thêm nhng ý kin nhnh ca nhng i có uy tín, kinh nghiVí d, bài PVI và tham vng v trí s 1trên Thi báo Kinh t Vit Nam, s 13 ngày 15/1/2014) có mt bi hình ct th hing doanh thu c- 2 hp thông tin, n co doanh nghip kèm theo nh chân dung. Trên báo Di  p, bài   ng hành am Nông, có 2 hp thông tin v Hng khoa hc ci ca 11 thành viên h các ho ng xã hi, công tác t thin ca Tp c tách ri hai ni dung thông tin này thành các hp thông tin riêng giúp gim b s lit kê trong bài vit, to s chú ý vc. Mt s  kin ci tác nhnh v doanh nghi làm ni bt vai trò, v th ca doanh nghip.Ví d  bài ng lc mi t doanh nghip  (S Xuân  c nng cho nhnh này, tác gi cung

82 cp thêm ý kio doanh nghi t Nam - Chng Nai làm bng dài và - nh chúng tôi. Tp chí Doanh nghip & Hi nhp là mt tp chí kinh t song l n vic i cách trình bày bài báo theo xu ng  a s ph mà vn s dng cách trình bày theo phong cách truyn thng, gm ch và nh minh ha. Mt s bài có thêm các hp thông tin  n là nêu thành tích ng hoc lit kê các ging ca doanh nghip, doanh nhân. 2.3.  2.3.1ng c 2.3.1.1.  Qua nhng thng kê, phân tích v tn sut, s ng bài vit v n hình kinh doanh trên 3 báo kho sát cho thy: v  n c 3 báo  quan tâm n v thông tin, tuyên truyi sng xã hi. Các chuyên trang trên các t báo khu   o sát g   i nào     o cho c gi thói quen theo dõi tin bài. Vic bc s ng bài vin n s c gng ln ca các t   phi b nhiu công s  tìm kim thông tin, phát hin nh  i sng hàng ngày. Nht là vi làm kinh t nói chung luôn bn rn, qu thi gian eo hp  c mt cuc gp gi thông tin hay phng vn vit bài vi nhà báoi d dàng. 2.3.1.2.  n Theo nhnh ca mt s nhà báo, tng biên tp mt s  các báo kinh t ã làm khá tt vic tuyên truyn v n hình kinh doanh c trên n cá nhân (doanh nhân) ln pháp nhân (doanh nghip thi khích l ng viên, khyn hình trong sn xut kinh doanh, to ra li nhun, gii quyt ving... ch, Tng biên tp Tp chí Doanh nghip & Hi nhp khnh: Nhng  là mt nhim v tuyên truyn ca mình, luôn phân công các phóng viên bám sát

83 thc tin cuc sng và sn xut kinh doanh ca c ng doanh nghi phát hin, thông tin, vit bài gii thiu trong các chuyên m  3   TS. Trng ban Nghip v Hi Nhà báo Vi giá: Hong thông tin tuyên truyn hình kinh doanh trên các báo kinh t ca ta là khá tt. Thi báo Kinh t Vit v doanh nghip có nhiu bài tt v c này;    có   T kt qu nghiên cu, tác gi cho rng v  n c 3 báo  c nhng kt qu tt trong vic thông tin v c kinh t nói chung và v n hình kinh        ng doanh nghip, doanh nhân thuc nhiu thành phn kinh t, loi hình kinh t, nhic kinh doanh, nhiu  c phát hin, thông tin bit cách kp thi, góp phn làm phong phú ni dung thông tin tuyên truyn trên báo chí. ng phn ánh ca 3 t báo rt phong phú: Có doanh nghic, doanh nghi nhân, doanh nghip c phn, doanh nghip liên doanh liên kc ngoài, có doanh nghi   i ting và quen thuc v     nhng doanh nghip còn rt mi mn u, có doanh nghip a bàn hong là các thành ph ln, có doanh nghip li  nông thôn;...   cho th  quan sát, tìm hiu cn k thc tii sng kinh t, có nhng phát hi c hin tt cha báo chí là thông tin, phn ánh thc tii sng xã hi, xây dn hình kinh t.  tài thông tin phn ánh v     ng, nhiu chiu, v c toàn b c sn xut kinh doanh, các ngành ngh. Ni dung bài vit có chiu sâu, n nhiu ni dung m trách nhim xã hi ca doanh nghip vi cng xã hi, tinh thn khi nghip trong gii tr, bp nghiNhng doanh nghip, doanh nhân c thông tin gii thii din cao, thc s là nhng tu, c cng xã hi ghi nhn.

84 Mt thành công khác ca các báo khi vit v các doanh nghip, doanh nhân n hình là luôn có nh t trung thc, tin cy. Hu ht các bài viu có s liu kt qu hong kinh doanh ca doanh nghip, các phn ng cng và Nhà c, các ging kinh t  chng minh cho s  ng, kinh doanh hiu qu ca doanh nghi Nhng bài vit v c gi nhng kinh nghim, bí quyt kinh doanh, v bí mta các doanh nhân trên mt trn kinh t. Nhng doanh nghic gii thiu, n cho công chúng nim tin, s lc quan vào tình hình kinh t c trong nhng th Theo kt qu t các phng vn sâu ca tác gi vi các nhà báo, hu ht các nhà báo u nhnh rng thông tin v n hình kinh doanh mang li nhic tin ánh hong sn xut kinh doanh mng sáng bài hc kinh nghim hay trong hong kinh doanh; nêu mô hình làm kinh t t i khác hc tp; khnh s n ca các ch  c   c v phát trin kinh t nhiu thành phn; tng lc phn u cho các cá nhân nhà doanh nghip khác; khích l tinh thi nghi th h tr  to ngun ln kinh t... , Thi báo Kinh t Vit Nam   n ánh v nhiu doanh nghip lnu mnh, có nhinn kinh t t c. Báo Di   p có nhiu bài vi  ng, hp dn v các n hình to nên mt bng v cng doanh nghip, doanh nhân cùng nhng bài hc thành công tht bi, nh  trong kinh doanh. Tp chí Doanh nghip & Hi nhp tp trung phn ánh các n hình doanh nghip, doanh nhân thu  ng doanh nghip nh và va, lng doanh nghip chim s   n kinh t  ngày càng phát trin m rng.  ng ph   T  ng v ngành ngh  vc kinh doanh nên gi nhing bc. Nhc gi yêu thích kinh doanh hop  k hoch khi nghip s ng l mnh dn làm kinh t, m r tìm kii phát trin và thành công nh c bin nhng tp này.