Luận văn: PHƯƠNG THỨC SO SÁNH TRONG CA TỪ CỦA TRỊNH CÔNG SƠN

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 177. Ru đời đi nhé 178. Ru em 179. Ru em từng ngón xuân nồng 180. Ru ta ngậm ngùi 181. Ru tình 182. Rừng xanh xanh mãi 183. Rừng xƣa đã khép 184. Sao mắt mẹ chƣa vui 185. Sẽ còn ai 186. Sóng về đâu 187. Ta đi dựng cờ 188. Tạ ơn 189. Ta phải thấy mặt trời 190. Ta quyết phải sống 191. Ta thấy gì đêm nay 192. Tết suối hồng 193. Thành phố mùa xuân 194. Thanh quan ca 195. Thiên sứ bâng khuâng 196. Thủa bống là ngƣời 197. Thƣơng một ngƣời 198. Tiến thoái lƣỡng nan 199. Tiếng ve gọi hè 200. Tình ca của ngƣời mất trí 201. Tình khúc Ơ - Bai 202. Tình nhớ 203. Tình sầu 204. Tình xa 205. Tình xót xa vừa 206. Tình yêu tìm thấy

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 207. Tôi biết tôi yêu 208. Tôi đã mất 209. Tôi đang lắng nghe 210. Tôi ơi đừng tuyệt vọng 211. Tôi ru em ngủ 212. Tôi sẽ đi thăm 213. Tôi sẽ nhớ 214. Trả lại em 215. Trong mỗi đời riêng 216. Trong nỗi đau tình cờ 217. Tự tình khúc 218. Từng ngày qua 219. Tuổi đá buồn 220. Tuổi đời mênh mông 221. Tuổi trẻ Việt Nam 222. Tƣởng rằng đã quên 223. Ƣớc mơ về dòng điện 224. Ƣớt mi 225. Vẫn có em bên đời 226. Vẫn nhớ cuộc đời 227. Vàng phai trƣớc ngõ 228. Về giữa Trị An 229. Về thăm mái trƣờng xƣa 230. Về trong suối nguồn 231. Vết lăn trầm 232. Vì bé ngoan 233. Vì tôi cần thấy em yêu đời 234. Việt Nam ơi hay vùng lên 235. Vƣờn xƣa 236. Xa dấu mặt trời

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 237. Xác ta xác thù 238. Xanh lòng tàn phai 239. Xin cho tôi 240. Xin mặt trời ngủ yên 241. Xin trả nợ ngƣời 242. Yêu dấu tan theo

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn PHỤ LỤC 2 MỘT SỐ VĂN BẢN CA KHÚC CỦA TRỊNH CÔNG SƠN TÌNH SẦU 1. Tình yêu nhƣ trái phá Con tim mù lòa Một mai thức dậy Chợt hồn nhƣ ngất ngây Chợt buồn trong mắt nai Rồi tình vui trong mắt Rồi tình mềm trong tay Tình yêu nhƣ vết cháy Trên da thịt ngƣời Tình xa nhƣ trời Tình gần nhƣ khói mây Tình trầm nhƣ bóng cây Tình reo vui nhƣ nắng Tình buồn làm cơn say Cuộc tình lên cao vút Nhƣ chim mỏi cánh rồi Nhƣ chim xa lìa bầy Nhƣ chim xa lìa trời Nhƣ chim bỏ đƣờng bay Tình yêu nhƣ trái chín Trên cây rụng rời

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Một mai thức dậy Chuyện trò với lá cây Rồi buồn nhƣ lá bay Một giòng sông nƣớc cuốn Một cuộc tình không may Tình yêu nhƣ thƣơng áo Quen hơi ngọt ngào Rời nhau hôm nào Hồn mình nhƣ vá khâu Buồn mình nhƣ lũng sâu Rồi tình trong im tiếng Rồi tình ngoài hƣ hao 2. Tình yêu nhƣ nỗi chết Cơn đau thật dài Tình khâu môi cƣời Hình hài xƣa đã thay Mặn nồng xƣa cũng phai Tình chia nhau gian dối Tình đày tình đôi nơi Tình yêu nhƣ cơn bão Đi qua địa cầu Tình thắp cơn sầu Tình dìu qua hố sâu Tình vời lên núi cao Rồi trong cơn yêu dấu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Tình đày tình xa nhau Cuộc tình lên cao vút Nhƣ chim mỏi cánh rồi Nhƣ chim xa lìa bầy Nhƣ chim xa lìa trời Nhƣ chim bỏ đƣờng bay Tình yêu cho anh đến Bên cơn muộn phiền Tình đi âm thầm Nghìn trùng nhƣ vết sƣơng Lạnh lùng nhƣ dấu chim Tình mong manh nhƣ nắng Tình còn đầy không em Tình yêu nhƣ đốt sáng Con tim tật nguyền Tình lên êm đềm Vội vàng nhƣng chóng quên Rộn ràng nhƣng biến nhanh Tình cho nhau môi ấm Một lần là trăm năm.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn NHƢ CÁNH VẠC BAY Nắng có hồng bằng đôi môi em Mƣa có buồn bằng đôi mắt em Tóc em từng sợi nhỏ Rớt xuống đời làm sóng lênh đênh Gió sẽ mừng vì tóc em bay Cho mây hờn ngủ quên trên vai Vai em gầy guộc nhỏ Nhƣ cánh vạc về chốn xa xôi Nắng có còn hờn ghen môi em Mƣa có còn buồn trong mắt trong Từ lúc đƣa em về Là biết xa nghìn trùng Suối đón từng bàn chân em qua Lá hát từ bàn tay thơm tho Lá khô vì đợi chờ Cũng nhƣ đời ngƣời mãi âm u Nơi em về ngày vui không em Nơi em về trời xanh không em Ta nghe nghìn giọt lệ Rớt xuống thành hồ nƣớc long lanh.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn TỰ TÌNH KHÚC 1. Tôi nhƣ trẻ nhỏ ngồi bên hiên nhà Chờ xem thế kỉ tàn phai Tôi nhƣ trẻ nhỏ tìm nơi nƣơng tựa Mà sao vẫn cứ lạc loài Tôi nhƣ là ngƣời lạc trong đô thị Một hôm đi về biển khơi Tôi nhƣ là ngƣời một hôm quay lại Vì nghe sa mạc nối dài Đừng nghe tôi nói lời tăm tối Đùng tin tôi nhé vì tiếng cƣời Đôi khi một ngƣời dƣờng nhƣ chờ đợi Thật ra đang ngồi thảnh thơi Tôi nhƣ là ngƣời ngồi trong đêm dài Nhìn tôi đang quá ngậm ngùi Một hôm buồn ra ngắm giòng sông Một hôm buồn lên núi nằm xuống 2. Tôi đi tìm ngày tìm đêm lâu dài Một hôm thấy đƣợc đời tôi Tôi yêu mọi ngƣời cỏ cây muôn loài Làm sao yêu hết cuộc đời Tôi nhƣ đƣờng về mở ra đô thị Chờ chân thiên hạ về vui Tôi nhƣ nụ cƣời nở trên môi cƣời Phòng khi nhân loại tiếng cƣời

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Tìm tôi đi nhé đừng bối rối Đừng mang gƣơm giáo vào với đời Tôi nhƣ ngọn đèn từng đêm vơi cạn Lửa lên thắp một niềm riêng Tôi nhƣ nụ hồng nhiều khi ƣu phiền Chờ tôi rã cánh một lần Một hôm buồn ra ngắm giòng sông Một hôm buồn lên núi nằm xuống.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn PHỤ LỤC 3 MỘT SỐ ĐOẠN TẢN VĂN CỦA TRỊNH CÔNG SƠN Phác thảo chân dung tôi Mỗi sáng, nhìn vào mặt gƣơng, lại thấy thêm rất nhiều những sợi tóc bạc… Thủa ấy, tôi là một đứa bé thích ca hát. Mƣời tuổi biết solfège, chép lại những bài hát yêu thích đóng thành tập, chơi đàn mandolin và sáo trúc. Mƣời hai tuổi có cây đàn guitar đầu tiên trong đời và từ đó sử dụng guitar nhƣ một phƣơng tiện quen thuộc để đệm cho chính mình hát. Tôi không đến với âm nhạc nhƣ một kẻ chọn nghề. Tôi nhớ mình đã viết những ca khúc đầu tiên từ những đòi hỏi tự nhiên của tình cảm thôi thúc bên trong… Đó là những năm 1956 - 1957, thời của những giấc mộng ngổn ngang, của những giấc mộng phù phiếm non dại. Cái thời tuổi trẻ xanh mƣớt nhƣ trái quả đầu mùa ấy, tôi rất yêu âm nhạc nhƣng tuyệt nhiên trong tôi không hề gợi lên cái ham muốn trở thành nhạc sĩ... Dạo ấy ba tôi đã mất, mẹ tôi ở xa, tôi một mình giữa Sài Gòn này phải tự quyết định mọi chuyện về đời mình. Cái gánh đời tuổi tác còn quá nhẹ. Có lúc tôi đã bỏ dở cái trò lãng mạn viết lách này với nỗi ám ảnh ngu ngốc “xƣớng ca vô loài”. Tôi trằn trọc đêm này qua đêm khác, ray rứt ngày này qua tháng nọ. Nhƣng càng cố lãng quên thì tiếng hát trong tôi càng vang lên rõ rệt, tràn ngập cả lúc đứng ngồi, cả trong giấc ngủ. Dần dà những năm về sau, mới bắt đầu hình thành trong tôi một quan niệm rõ rệt: Sống là sống với ngƣời khác và muốn có cảm thông chúng ta phải luôn luôn diễn đạt mình. Trong những cách diễn đạt bằng tiếng nói, bằng chữ viết và nhiều phƣơng tiện khác, tôi thấy tâm hồn mình có khuynh hƣớng nghiêng về phía ca khúc. Trên mảnh đất nghệ thuật nhỏ nhắn này, tôi tìm thấy

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn tự do và tôi nghĩ rằng ở đây tôi có thể bày tỏ đƣợc với ngƣời khác về những niềm vui nỗi buồn của cuộc sống. Nhìn lại quãng đƣờng mình đã đi, tôi cảm thấy không có gì phải ân hận. Tôi vẫn là đứa trẻ thơ trong nghệ thuật, lòng còn tràn đầy cảm hứng. Tôi vẫn còn ham mê học hỏi quanh mình và còn đủ hào hứng mở ra những cuộc đối thoại, độc thoại với cây cỏ thiên nhiên, với con ngƣời qua ca khúc dƣới ánh sáng hiền hoà nhân hậu của những ngày tôi đang sống. Phải chờ đến lúc soi gƣơng nhìn thấy tóc không còn mang màu xanh cũ nữa, mới nhận ra hết nỗi khát khao đƣợc yêu thƣơng mãi mãi con ngƣời và cuộc sống. Yêu thƣơng con ngƣời cũng là yêu thƣơng tiếng hát bởi vì tiếng hát mang trong nó tâm hồn con ngƣời. Tiếng hát sẽ mọc lên cây xanh tƣơi trong cuộc đời này nhƣ những cây tử đinh hƣơng mọc tràn thơm tho trên những cánh đồng vô tận. Với ca khúc, tôi là ngƣời tình của thiên nhiên, là ngƣời bạn của những em bé. Qua ca khúc, tôi đã đến gần và đã đi xa những chuyện tình, đã tham dự những nỗi hân hoan của đời ngƣời và cũng đã gánh nhẹ giùm những phiền muộn. Ca khúc là đời sống thứ hai sau cái thân thể mà cha mẹ đã sinh thành... Cuộc sống không thể thiếu tình yêu Ngƣời ta nói trên trái đất không có gì ở ngoài qui luật cả. Nhƣng tình yêu cũng có lúc là một ngoại lệ. Tình yêu có lúc nâng bổng con ngƣời nhƣng cũng lắm lúc nhấn chìm kẻ háo hức. Tôi không tin những ngƣời quá lạc quan khi nói về tình yêu bằng thể khẳng định. Ngƣời ta có thể tin rằng mình đƣợc yêu và cũng có thể hiểu nhầm mình không đƣợc yêu. Tôi không thể nói về một vấn đề mà chính bản thân mình cũng chƣa hiểu hết. Chƣa hiểu hết là nói theo kiểu đại ngôn chứ thật sự là hoàn toàn không thể hiểu. Nếu có một ngƣời nào đó thách thức tôi một trò chơi nghịch ngợm thì tôi sẽ mang tình yêu ra mà

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn đánh đố. Tôi e, không ai dám tự xƣng mình am tƣờng hết nội dung phong phú và quá phức tạp của tình yêu. Có ngƣời yêu thì hạnh phúc; có ngƣời yêu thì đau khổ. Nhƣng dù đau khổ hay hạnh phúc thì con ngƣời vẫn muốn yêu. Tình yêu vì thế mà tồn tại. Con ngƣời không thể sống mà không yêu. Hàng nghìn năm nay con ngƣời dã sống và đã yêu - yêu thật lòng chứ không phải giả. Thế mà đã có không biết bao nhiêu là tình yêu giả. Cái giả mà rất thật trong đời. Sự giả trá đó lúc biết đƣợc thì khổ lòng nhau biết bao nhiêu mà kể. Ngƣời giả, ngƣời thật nhìn nhau lúc bấy giờ ngỡ ngàng không biết thế nào nói đƣợc. Ngƣời thật thì nằm bệnh, ngƣời giả thì nói, cƣời huyên thuyên. Đời sống vốn không bất công. Ngƣời giả trong tình yêu thế nào cũng thiệt. Ngƣời thật thế nào cũng đƣợc đền bù. Tình yêu thời nào cũng có. Nhƣng có tình yêu kết thúc bi thảm đến độ có khi con ngƣời không dám yêu. Yêu mà khổ quá thì yêu làm gì. Có ngƣời đã nói nhƣ vậy. Tôi đã có dịp đứng trên hai mặt của tình yêu và dù sao chăng nữa, tôi vẫn muốn giữ lại trong lòng một ý nghĩa bền vững: “Cuộc sống không thể thiếu tình yêu”.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn PHỤ LỤC 4 MỘT SỐ HÌNH ẢNH VÀ BÚT TÍCH CỦA TRỊNH CÔNG SƠN Trịnh Công Sơn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Trịnh Công Sơn và Khánh Ly Sáng tác của Trịnh Công Sơn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn