Luận văn đề tài: Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty Tây Hồ - Bộ quốc phòng

3. Phương pháp tính giá thành sản phẩm xây lắp Phương pháp tính giá thành sản phẩm xây lắp được sử dụng phổ biến nhất là phương pháp đơn đặt hàng. Các doanh nghiệp xây lắp hiện nay phần lớn sử dụng phương pháp tính giá thành là phương pháp trực tiếp, phương pháp tổng cộng chi phí hoặc phương pháp liên hợp ( kết hợp phương pháp trực tiếp với phương pháp tỷ lệ hoặc phương pháp hệ số) - Phương pháp trực tiếp: áp dụng với các doanh nghiệp có khối lượng sản xuất tương đối lớn và chu kỳ sản xuất ngắn. Giá thành thực tế khối lượng xây lắp hoàn thành = Chi phí thực tế khối lượng xây lắp dở dang đầu kỳ + Chi phí thực tế phát sinh trong kỳ _ Chi phí thực tế khối lượng xây lắp dở dang cuối kỳ - Phương pháp tổng cộng chi phí: áp dụng trong trường hợp đơn vị xây lắp có quá trình thi công được thực hiện bởi nhiều tổ, đội hoặc công trình, hạng mục công trình phải trải qua nhiều giai đoạn thi công. Z = Dđk + C1 + C2 + ... - Dck Trong đó: Z: Giá thành thực tế toàn bộ công trình Ci: chi phí sản xuất từng giai đoạn sản xuất, từng hạng mục công trình hay đội thi công. Dđk, Dck: Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ và cuối kỳ. Ngoài ra để tính giá thành sản phẩm xây lắp còn có thể sử dụng các phương pháp: tính giá thành sản phẩm xây lắp theo phương pháp tỷ lệ, phương pháp định mức và phương pháp đơn đặt hàng. V. Đặc điểm kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp theo phương thức khoán gọn Khoán gọn là hình thức quản lý mới xuất hiện trong các doanh nghiệp xây lắp ở nước ta. Các đơn vị nhận khoán (xí nghiệp, đội, tổ...) có thể nhận

khoán gọn khối lượng, công việc hoặc hạng mục công trình. Giá nhận khoán gọn bao gồm cả chi phí tiền lương, vật liệu, công cụ, dụng cụ thi công, chi phí chung. Khi nhận khoán, bên giao khoán và bên nhận khoán phải lập hợp đồng giao khoán, khi hoàn thành công trình nhận khoán, bàn giao thì hai bên lập biên bản thanh lý hợp đồng để làm chứng từ ghi sổ kế toán. 1. Trường hợp đơn vị nhận khoán nội bộ không mở sổ kế toán riêng  Tại đơn vị giao khoán: Để phản ánh chi phí giao khoán thì đơn vị sử dụng TK 141 “Tạm ứng” và được chi tiết như sau: TK 1411 - Tạm ứng lương và các khoản phụ cấp theo lương TK 1412 - Tạm ứng mua vật tư, hàng hoá TK 1413 - Tạm ứng chi phí xây lắp giao khoán nội bộ Phương pháp hạch toán được chia làm hai trường hợp sau: - Trường hợp 1: đơn vị giao khoán thực hiện khoán gọn khoản mục chi phí. Tuỳ theo hình thức khoán là khoán nguyên vật liệu hay khoán công mà sử dụng TK 1411 hay TK1412. Trình tự hạch toán được khái quát qua sơ đồ sau:

Sơ đồ 1.10. Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại đơn vị giao khoán trong trường hợp đơn vị nhận khoán không tổ chức kế toán riêng và phương thức khoán gọn khoản mục chi phí TK 111, 112… TK 1411 TK 334 TK 622 TK 154 Tạm ứng cho đơn vị nhận khoán công Thanh toán lương công nhân trực tiếp xây lắp Lương phải trả công nhân trực tiếp xây lắp TK 1412 Tạm ứng cho đơn vị nhận khoán NVL TK 152 TK 621 Mua NVL nhập kho Xuất NVL cho thi công Mua NVL sử dụng ngay cho thi công TK 111, 112, 214, 334, 338… TK 623 TK 627 Chi phí sử dụng máy thi công phát sinh Chi phí sản xuất chung phát sinh Tổng hợp chi phí sản xuất TK 133 VAT khấu trừ

- Trường hợp 2: đơn vị giao khoán thực hiện khoán gọn công trình, hạng mục công trình. Trường hợp này kế toán sử dụng TK 1413. Trình tự hạch toán được khái quát qua sơ đồ sau: Sơ đồ 1.11. Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại đơn vị giao khoán trong trường hợp đơn vị nhận khoán không tổ chức kế toán riêng và phương thức khoán gọn công trình, hạng mục công trình  Tại đơn vị nhận khoán: Tại đây kế toán chỉ có nhiệm vụ tập hợp chứng từ rồi nộp cho đơn vị giao khoán để đơn vị giao khoán tiến hành hạch toán. 2. Trường hợp đơn vị nhận khoán nội bộ mở sổ kế toán riêng  Tại đơn vị giao khoán: Kế toán sử dụng TK 136 (1362 “ Phải thu về giá trị khối lượng xây lắp giao khoán nội bộ) để phản ánh toàn bộ giá trị mà đơn vị ứng về vật tư, tiền,... TK 111, 112… TK 1413 TK 154 TK 621 Tạm ứng cho đơn vị nhận khoán Hoàn ứng bổ sung Quyết toán khoán nội bộ Hoàn ứng còn thừa TK 622 TK 623 TK 627 Tổng hợp chi phí sản xuất TK 133

cho các đơn vị nhận khoán nội bộ, chi tiết theo từng đơn vị đồng thời phản ánh giá trị xây lắp hoàn thành nhận bàn giao từ các đơn vị nhận khoán nội bộ. Trình tự hạch toán được khái quát qua sơ đồ sau: Sơ đồ 1.12. Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuât và tính giá thành sản phẩm tại đơn vị giao khoán trong trường hợp đơn vị nhận khoán có tổ chức kế toán riêng  Tại đơn vị nhận khoán: Kế toán sử dụng TK 336 (3362 “ Phải trả về khối lượng xây lắp nhận khoán nội bộ”) để phản ánh tình hình nhận tạm ứng và quyết toán giá trị khối lượng xây lắp nhận khoán nội bộ với đơn vị giao khoán. Đơn vị nhận khoán sẽ theo dõi tập hợp chi phí trên các TK 621, 622, 623, 627. Trình tự hạch toán được khái quát qua sơ đồ sau: TK 111, 112… TK 1362 TK 154 Tạm ứng cho đơn vị nhận khoán Hoàn ứng bô sung Hoàn ứng còn thừa Nhận khối lượng XL giao khoán nội bộ hoàn thành TK 133 VAT khấu trừ

Sơ đồ 1.13. Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại đơn vị nhận khoán trong trường hợp đơn vị nhận khoán tổ chức kế toán riêng VI. Tổ chức hệ thống sổ kể toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp Tuỳ theo điều kiện cụ thể tại doanh nghiệp mà mỗi doanh nghiệp xây lắp có thể lựa chọn áp dụng một trong các hình thức: hình thức kế toán Nhật ký - sổ cái, hình thức kế toán Nhật ký chung, hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ, hình thức kế toán nhật ký chúng từ, hình thức kế toán trên máy vi tính. 1. Hình thức kế toán Nhật ký - Sổ cái - Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký - Sổ cái: là hình thức mà trong đó các nghiệp vụ kinh tế phát sinh được kết hợp ghi chép theo trình tự thời gian và theo nội dung kinh tế (theo tài khoản kế toán) trên cùng một quyển sổ kế toán tổng hợp duy nhất là sổ Nhật ký - Sổ cái. - Điều kiện vận dụng: hình thức Nhật ký - Sổ cái vận dụng trong các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, kinh doanh giản đơn và sử dụng ít tài khoản, TK 621 TK 622 TK 623 TK 627 TK 154 Tổng hợp chi phí sản xuất TK 3362 TK 111, 112 Kết chuyển chi phí khoán nội bộ không XĐKQ Nhận tạm ứng TK 512 Khi có XĐKQ TK 632 Kết chuyển giá vốn (khi có XĐ kết quả) TK 3331

trình độ quản lý và trình độ kế toán thấp, mô hình quản lý tập trung 1 cấp và sử dụng ít lao động kế toán. - Trình tự ghi sổ: Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Sơ đồ 1.14. Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký - sổ cái 2. Hình thức kế toán Nhật ký chung - Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký chung: là hình thức trong đó tất cả các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh đều phải được ghi vào sổ Nhật ký, mà trọng tâm là sổ Nhật ký chung, theo trình tự thời gian phát sinh và định khoản kế toán của nghiệp vụ đó, sau đó lấy số liệu trên các sổ Nhật ký để ghi Sổ cái theo từng nghiệp vụ phát sinh. Chứng từ gốc về CPSX Sổ qũy Bảng tổng hợp chứng từ gốc về CPSX Sổ, thẻ kế toán chi tiết TK 621, 622, 623, 627 Bảng tổng hợp chi tiết TK 154 NHẬT KÝ - SỔ CÁI TK621, 622, 623, 627, 154 Báo cáo kế toán Bảng tính giá thành SPXL

- Điều kiện vận dụng: + Trong điều kiện kế toán thủ công thì hình thức Nhật ký chung áp dụng trong các doanh nghiệp có quy mô hoạt động nhỏ và vừa, loại hình hoạt động đơn giản, có yêu cầu phân công lao động kế toán và có điều kiện để phân công lao động kế toán. + Trong điều kiện kế toán máy: hình thức này phù hợp với mọi loại hình quy mô đơn vị hạch toán. - Trình tự ghi sổ: Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Sơ đồ 1.15. Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chung Chứng từ gốc về CPSX Sổ nhật ký chung Sổ, thẻ kế toán chi tiết TK 621, 622, 623, 627 Bảng tổng hợp chi tiết TK 154 Sổ cái TK 621, 622, 623, 627, 154 Sổ nhật ký đặc biệt Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo kế toán Bảng tính giá thành SPXL

3. Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ - Đặc trưng cơ bản của hình thức Chứng từ ghi sổ: là hình thức trong đó tách rời việc ghi sổ theo trình tự thời gian và theo hệ thống trên 2 quyển sổ tổng hợp riêng là sổ đăng ký chứng từ ghi sổ và sổ cái tài khoản. - Điều kiện vận dụng: tương tự như điều kiện vận dụng của hình thức kế toán Nhật ký chung. - Trình tự ghi sổ: Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Sơ đồ 1.16. Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức chứng từ ghi sổ Chứng từ gốc về CPSX Sổ qũy Bảng tổng hợp chứng từ gốc về CPSX Sổ, thẻ kế toán chi tiết TK 621, 622, 623, 627 Chứng từ ghi sổ Sổ cái TK 621, 622, 623, 627, 154 Bảng cân đối Số phát sinh BÁO CÁO KẾ TOÁN Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ Bảng tổng hợp chi tiết TK 154 Bảng tính giá thành SPXL

4. Hình thức kế toán Nhật ký chứng từ - Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký chứng từ: + Tập hợp và hệ thống hoá các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo bên Có của các tài khoản kết hợp với việc phân tích các nghiệp vụ kinh tế đó theo các tài khoản đối ứng Nợ. + Kết hợp chặt chẽ việc ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo trình tự thời gian và theo hệ thống. + Kết hợp rộng rãi việc hạch toán tổng hợp với hạch toán chi tiết trên cùng một sổ kế toán và trong cùng 1 quá trình ghi chép. + Sử dụng các mẫu sổ in sẵn, các quan hệ đối ứng tài khoản, chỉ tiêu quản lý kinh tế tài chính và lập báo cáo tài chính. - Điều kiện vận dụng: hình thức này áp dụng trong các doanh nghiệp có quy mô lớn, loại hình kinh doanh phức tạp; trình độ quản lý và trình độ kế toán cao, chuyên môn hoá lao động kế toán; thực hiện kế toán thủ công. - Trình tự ghi sổ: Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Sơ đồ 1.17. Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chứng từ Chứng từ gốc về CPSX và các bảng phân bổ Bảng kê Nhật ký chứng từ Thẻ và sổ kế toán chi tiết TK 621, 622, 623, 627 Sổ cái TK 621, 622, 623, 627, 154 Báo cáo kế toán Bảng tổng hợp chi tiết TK 154 Bảng tính giá thành SPXL