LUẬN VĂN: Đảng bộ tỉnh Mỹ Tho lãnh đạo quân dân tiến công và nổi dậy giải phóng toàn tỉnh từ 1973 đến 1975

Thường vụ Trung ương Cục yêu cầu Khu ủy tăng cường lónh đạo các tỉnh thuộc Khu VIII. Phải giải phóng cho được Đồng Tháp Mười và hành lang tạo điều kiện thuận lợi cho các vị trí khác tiến công mạnh toàn diện trên khắp các chiến trường miền Nam. Để hợp đồng chung với toàn Miền, chiến dịch mùa khô 1974-1975 của Khu chia làm hai đợt. Đợt một bắt đầu tháng 12-1974 đến tháng 2-1975; đợt hai từ tháng 3 đến hết tháng 6 -1975. Tỉnh Mỹ Tho trong chiến dịch này được giao mở mãng dọc hai bên bờ kênh Chợ Gạo. Tỉnh thành lập Ban chỉ huy thống nhất mặt trận bao gồm cả huyện Chợ Gạo do đồng chí Nguyễn Văn Thành- Tỉnh đội trưởng làm Chỉ huy trưởng, lãnh đạo phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng vũ trang tập trung của Tỉnh và ba mũi giáp công nổi dậy của quần chúng để tiêu diệt, bức hàng, bức rút đồn bốt, làm tan ró địch. Trong cùng thời gian đó, đồng chí Lê Văn Phẩm (Chín Hải) - uỷ viên Thường vụ Khu ủy cùng một bộ phận của tỉnh Mỹ Tho và đoàn cán bộ phát động quần chúng xuống xây dựng địa bàn đứng chân, chuẩn bị hậu cần với nhiệm vụ mở hành lang thông sang tỉnh Long An. Thỏng 10-1974, Tỉnh ủy Mỹ Tho họp tổng kết kinh nghiệm phong trào chống phỏ bỡnh định. Thực hiện sự chỉ đạo của Khu ủy về việc mở chiến dịch mùa khô 1974- 1975. Hội nghị đề ra nhiệm vụ là ra sức giáo dục cho quần chúng thấy rừ tỡnh hỡnh và nhiệm vụ mới; động viên sự nỗ lực cao nhất của lực lượng vũ trang và bán vũ trang ở địa phương nhằm đánh bại về cơ bản âm mưu bỡnh định, lấn chiếm của địch, hỗ trợ cho cao trào nổi dậy của quần chúng, giữ vững vùng giải phóng, chuyển toàn bộ vùng yếu, mở rộng các tuyến giao thông hành lang chiến lược trong và ngoài tỉnh. Về xây dựng lực lượng, phải ra sức phát triển, nâng cao chất lượng lực lượng vũ trang, chính trị, binh vận, làm thay đổi so sánh lực lượng tại chỗ tạo ra cục diện mới ở từng địa phương. Ngoài ra, Tỉnh ủy cũn đề ra nhiệm vụ cụ thể cho từng khu vực, chiến trường và quyết định chiến dịch mùa khô sẽ diễn ra trước thời hạn một tháng. Chia chiến dịch ra làm hai đợt: đợt một từ ngày 8-11 đến cuối tháng 12-1974; đợt hai từ đầu năm 1975 đến hết mùa khô 1975. Đúng 20 giờ ngày 6-11-1974, khi có lệnh nổ súng bắt đầu chiến dịch, hàng ngàn quần chúng đó nhất tề nổi dậy, đánh trống mừ, đốt đuốc, bao vây đồn bốt, kêu gọi binh sĩ hóy chạy về với nhõn dõn. Quần chỳng phối hợp với lực lượng vũ trang chặn viện, giải phóng hàng loạt các đồn bốt địch. Những nơi giải phóng, quần chúng tổ chức mít tinh mừng thắng lợi, xét xử bọn ác ôn, ổn định đời sống, đẩy mạnh sản xuất, vận động con em

gia nhập lực lượng vũ trang tạo nên khí thế sôi nổi. Ở huyện Chợ Gạo, trước đây do bọn ngụy quạn, ngụy quyền kỡm kẹp, khủng bố gắt gao, phong trào quần chỳng nhiều nơi phải tạm lắng xuống, nay có lực lượng vũ trang nổ súng diệt địch ở các đồn bốt, quần chúng phấn khởi nổi dậy tham gia với lực lượng vũ trang, tuyên truyền giáo dục làm ró hàng ngũ kẻ thù. Mặt khỏc, quần chỳng cũn tớch cực tham gia nhiều phong trào nuụi giấu thương binh, đi dân công tải đạn, phá đồn bốt, cắt đứt giao thông địch... Cùng với phong trào nổi dậy của quần chúng ở vùng nông thôn, các cấp ủy Đảng cũn vận động quần chúng ở đô thị, vùng yếu đẩy mạnh phong trào đấu tranh đũi dõn sinh, dõn chủ. Quần chỳng dựa vào cỏc tổ chức cụng khai để đấu tranh chống bắt lính, đôn quân, đũi thả tự chớnh trị, chấm dứt chiến tranh, tuyờn truyền giỏo dục, tung tin gõy hoang mang trong hàng ngũ địch. Ngoài ra, quần chúng chuẩn bị thuốc men, lương thực, thực phẩm dự trữ. Phong trào đấu tranh ở đô thị phát triển mạnh đó thu hỳt một lực lượng lớn của địch về phũng thủ, tạo điều kiện thuận lợi cho phong trào đấu tranh chính trị, binh vận, vũ trang ở nông thôn, vùng tranh chấp tiến công địch. Trong lúc quần chúng nổi dậy, lực lượng vũ trang đồng loạt nổ súng trên toàn Tỉnh, trọng điểm là ở huyện Chợ Gạo. Tiểu đoàn 514C tấn công đồn Xóm Củi xó Đăng Hưng Phước, đồn Bỡnh Hiệp ở ngó ba lộ Xoài, xó Song Bỡnh nhưng không dứt điểm được, nên sau phải chuyển sang pháo kích. Bộ đội Huyện và du kích bao vây 25 đồn, đánh thiệt hại 12 đồn khác. Sáng 19-11, Chi khu Chợ Gạo cho một tiểu đoàn bảo an và một trung đội dân vệ vào giải tỏa. Tiểu đoàn 514C sử dụng một bộ phận cùng du kích ngăn chặn địch. Lực lượng quần chúng có tổ chức kéo ra tiếp sức, tuyên truyền tác động bọn này, làm cho chúng chỉ dám thập thũ trờn lộ ễng Văn mà không dám kéo vào giải tỏa. Trong đêm sau, Tiểu đoàn 514C mở đợt tấn công các đồn Thanh Bỡnh, Bỡnh Lợi xó Song Bỡnh, đồn Tư Tạo ở xó Đăng Hưng Phước và đồn Điền Mỹ xó Long Bỡnh Điền, rồi chuyển lên xó Thanh Bỡnh, Mỹ Phong diệt 1 đồn, bức rút 7 đồn. Trong khi đó, du kích xó Thanh Bỡnh tiến hành bao vây đồn Xóm Chùa rồi đưa 7 gia đỡnh binh sĩ vào kêu gọi binh lính trong đồn, làm cho 8 tên dân vệ hoảng sợ phải trốn vào chùa để trốn lính. Ta phát động quần chúng quanh đồn dùng loa kêu gọi, cuối cùng bọn lính trong đồn phải tháo chạy. Đại đội 1 ấp Bắc đứng chân ở xó Lương Hũa Lạc đó phối hợp với du kớch xó bao võy bức rỳt 3 đồn. Đại đội địa phương Huyện và du kích bao vây bức rút 3 đồn ở xó Mỹ Tịnh

An; 2 cụng sở tề ở xó Trung Hũa; 2 đồn, 2 tháp canh ở xó Phỳ Kiết. Du kớch xó Quơn Long, Tân Bỡnh Thạnh bao võy bức rỳt Quang Khương, Năm Biển. Ở nam lộ 24, Đại đội địa phương Huyện và du kích bao vây các đồn cầu Tréo, Bỡnh Ninh, các ban ngành, đoàn thể ở địa phương hàng ngày tổ chức cho quần chúng, các gia đỡnh binh sĩ vào đồn kêu gọi chồng, con, em trở về. Bị tác động, 9 tên đó bỏ ngũ và ba ngày sau thỡ 29 tờn cũn lại kộo ra hàng. Trung đội biệt động phối hợp với lực lượng vũ trang của Gũ Cụng bao võy bức rỳt 4 đồn, gây tác động mạnh đến các xó giỏp ranh của tỉnh Gũ Cụng như Vĩnh Hựu, Long Hựu, Bỡnh Long. Được lực lượng vũ trang hỗ trợ, quần chúng nổi dậy diệt ỏc ụn, phỏ kỡm kẹp, giải tỏn nhiều toỏn phũng vệ dõn sự và giành quyền làm chủ. Trên hướng Bắc lộ 24, dựa vào địa hình cỏc xó Bỡnh Phục Nhỡ, lực lượng vũ trang tỉnh Gũ Cụng bung ra hoạt động ở các xó Thạnh Nhựt, Thành Cụng mở rộng địa bàn bám trụ, xây dựng lực lượng, diệt ác ôn, giải tán các toán phũng vệ dõn sự. Trong lỳc bộ đội diệt đồn, quần chúng xung quanh đánh trống mừ và cựng với bộ đội tràn lên phá lộ, đắp mô, đào công sự sát đồn bốt địch. Hàng đêm, có tới gần 500 dân công tải hàng từ ấp Bắc xuống Tam Hiệp qua lộ 4 để phục vụ chiến trường. Ở huyện Châu Thành, Tiểu đoàn 2009B đó cựng bộ đội địa phương Huyện, du kích xó bao võy đồn bốt ở xó Nhị Bỡnh và kờnh Nguyễn Tấn Thành. Tiểu đoàn cũn cắt đứt giao thông trên lộ Củ Chi, bao vây diệt đồn ở xó Tõn Lý Tõy, xó Tam Hiệp, xó Long An, đánh thiệt hại nặng công sở tề ở xó Thõn Cửu Nghĩa, diệt 10 tờn. Đại đội địa phương ở huyện Cai Lậy Bắc phối hợp với du kích xó, du kớch cơ quan bao vây 3 đồn ở tây lộ 22, bức rút 1 đồn ở xó Thạnh Phỳ, cắt đứt lộ 12, giải tỏn cỏc toỏn phũng vệ dõn sự ở khu trự mật xó Mỹ Phước Tây. Trung đoàn 3 và Trung đoàn 320 cùng bộ đội địa phương và du kích các xó của huyện Cỏi Bố cắt đứt và làm chủ lộ 20, lộ 30, pháo kích diệt 50 tên thuộc trung đoàn 10 ở chi khu xó An Hữu, phỏ hỏng hai pháo 105 ly. Đại đội địa phương ở huyện Cai Lậy Nam phá lộ Ba Dừa, bức rút 1 đồn ở xó Ngũ Hiệp. Ở thành phố Mỹ Tho, lực lượng tự vệ mật cùng biệt động thành phố bí mật diệt một số mục tiêu ở phường 5, 6, phá trạm biến thế điện ở cầu Đạo Ngạn, diệt trụ sở tề ở phường 5, giải tán hai toán phũng vệ dõn sự, đánh thiệt hại một phần kho quân tiếp vụ. Lực lượng địa phương và du kích bức rút hai đồn ở các xó vành đai đông bắc thành phố, bức hàng một đồn, diệt một đồn ở xó Đạo Thạnh [11, tr.312].

Trên lộ 4, du kích cỏc xó Tõn Hội, Nhị Mỹ, Điềm Hy và lực lượng công binh Tỉnh tiếp tục phá lộ, phá góy nhiều cột điện, ngăn chặn giao thông, diệt 4 xe quân sự. Trong đợt hoạt động tạo thế cho Chợ Gạo lần này, Mỹ Tho đã phát động được phong trào quần chúng nổi dậy mạnh hơn năm 1972. Nhiều cuộc mít tinh có hàng ngàn người tham dự mừng chiến thắng, biểu dương lực lượng, đem bọn ác ôn ra thú tội trước nhân dân. Quần chúng xé cờ ba que, xóa khẩu hiệu phản động. Vào đợt chung toàn Khu, tỉnh Mỹ Tho đưa tiếp Tiểu đoàn 2009B xuống huyện Chợ Gạo. Đêm 6-12-1974, các lượng vũ trang và lực lượng chính trị, binh vận tại xó, ấp nổi dậy tiến cụng hầu như toàn bộ vùng địch bỡnh định lâu ngày trên huyện Chợ Gạo. Sau ba ngày tiến công đồn cầu Cả Quới và hệ thống đồn tây lộ Ông Văn ta đó diệt và bức rút 8 đồn. Ngày 14-12, lực lượng vũ trang và quần chúng diệt và bức rút các đồn Bỡnh Hũa -xó Long Bỡnh Điền, đồn Bỡnh Thạnh- xó Song Bỡnh. Ngày 15-12, địch cho tiểu đoàn 516 bảo an, 4 trung đội dân vệ từ lộ xó Đăng Hưng Phước đến giải tỏa. Tiểu đoàn 514C cùng du kích phục kích đánh đại đội bảo an và 2 trung đội dân vệ, địch chết 70 tên, ta thu 50 súng, 5 máy thông tin. Tiếp đó, Tiểu đoàn 514C lại cùng du kích bao vây đồn Cả Quới và đồn Mới, tập kích đại đội bảo an đóng dó chiến ở ễng Văn, diệt 30 tên [4, tr.313]. Bọn lính trong đồn Cả Quới và đồn Mới hoảng sợ, phải bỏ đồn tháo chạy. Ngoài ra, Tiểu đoàn 514C cùng du kích bức rút hai đồn ở xó Mỹ Tịnh An và Phỳ Kiết. Địch bị diệt ở hai xó Đăng Hưng Phước và Long Bỡnh Điền nhưng bọn chỉ huy không dám cho quân vào lấy xác. Ta đó huy động hơn 200 quần chúng khiêng xác địch ra lộ Ông Văn đũi bọn chỉ huy phải trả lại chồng, con. Binh lớnh hoang mang, bọn đầu sỏ phải đứng ra hứa giải quyết. Trên trục kênh Chợ Gạo, Tiểu đoàn 2009B, đại đội 3 đặc công và du kích bao vây diệt, bức rút 4 đồn ở xó Tõn Thận Bỡnh, 3 đồn ở xó Quơn Long, 2 đồn ở xó Bỡnh Phục Nhứt, uy hiếp đường Ông Văn và kênh Chợ Gạo. Bị mất một loạt đồn ở liền ranh ba tỉnh, ngày 17-12, Nguiyễn Văn Thiệu điều 6 tiểu đoàn bảo an của Long An, Mỹ Tho, Gũ Công và 2 tiểu đoàn của trung đoàn 12 sư đoàn 7, một chi đoàn thiết xa vận, hai đại đội trinh sát mở cuộc hành quân giải toả vùng đông tây kênh Chợ Gạo. Tiểu đoàn 2009B đó phối hợp với du kớch, dựa vào xó chiến đấu phân tán nhỏ lẻ, tiêu hao địch. Đồng thời, huyện ủy Chợ Gạo tổ chức quần chúng kéo ra đấu tranh với địch, tuyên truyền thuyết phục bọn lái xe M113. Lực lượng chính trị, vũ trang, binh vận tỉnh Mỹ Tho đẩy mạnh

hoạt động trên các chiến trường khác để kéo căng địch. Sau hai ngày giải tỏa không kết quả sư đoàn 7 và xe M113 buộc phải rút quân, các tiểu đoàn bảo an của chi khu cũn lại bị ta võy đánh tiếp, gần 150 tên bị diệt và một đại đội bị tiêu hao. Ở tây lộ Ông Văn, du kích xó Tõn Thuận Bỡnh bao võy đồn số 2 và cho quần chúng (có gia đỡnh binh sĩ) mang thư vào đồn kêu gọi, thuyết phục tên đồn trưởng, tên này hoang mang bỏ đồn chạy trốn. Tại một đồn phũng vệ khác, du kích bao vây và quần chúng, gia đỡnh binh sĩ nữa đêm đốt đuốc kéo vào kêu gọi, tuy bị bọn chỉ huy khống chế, nhưng bọn phũng vệ vẫn trốn chạy và đầu hàng, hai tên chỉ huy bị ta bắt. Phát triển thắng lợi, Tiểu đoàn 514C và Tiểu đoàn 2009B tiếp tục bám sát đông tây lộ Ông Văn, bao vây diệt và bức rút 8 đồn, tước súng 3 toán phũng vệ dõn sự, giải phúng một vựng liờn hoàn từ lộ Bốn Ngàn đến sông Bảo Định và vùng nông thôn phía tây kênh Chợ Gạo. Đại đội 1 ấp Bắc diệt 2 đồn trên lộ Bến Tranh, xó Lương Hũa Lạc. Đại đội địa phương huyện diệt và bức rút 2 đồn ở xó An Thạnh Thủy, 1 đồn ở xó Bỡnh Ninh và 5 đồn ở xó Hũa Tịnh [11, tr.314]. Trờn đà thắng lợi, quần chúng kéo vào đấu tranh với bọn tề xó, tề ấp, đũi hủy bỏ lệnh bắt gia đỡnh cỏch mạng hàng đêm vào ngủ trong các đồn. Kết quả là huyện Chợ Gạo chuyển được phong trào ở hai xó trắng Bỡnh Phan và Hũa Tịnh, gây dựng lại cơ sở, đẩy mạnh được hoạt động của lực lượng vũ trang tại chỗ. Ngày 20-12-1974, Huyện ủy Chợ Gạo đó huy động được 4.000 quần chúng các xó Phỳ Kiết, Mỹ Tịnh An, Tõn Bỡnh Thạnh, Đăng Hưng Phước, Song Bỡnh, Thanh Bỡnh đi dự lễ kỷ niệm ngày thành lập Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Ngay trong buổi mít tinh, 52 thanh niên đó xung phong nhập ngũ. Sự kiện này đánh dấu một bước chuyển mới trong phong trào của Huyện. Ngày 25-10-1974, Sư đoàn 8 bộ binh của Quân khu được thành lập (gồm trung đoàm 320 và trung đoàn 1). Trong đợt hoạt động này, Sư đoàn đó đánh thiệt hại nặng các đồn bốt của địch. Trung đoàn 207 phối hợp với lực lượng Bắc Cái Bè đó diệt 4 đồn, đánh sập 1 cầu, cắt đứt giao thông trên lộ 30 và đó kỡm chõn trung đoàn 1 sư đoàn 7 địch tại đây. Trung đoàn 3 diệt đồn Cầu Dừa ở xó Mỹ Phước Tây, huyện Cai Lậy và cùng Tiểu đoàn 341 công binh cắt đứt lộ 12 trong vũng 13 ngày, diệt tiếp 5 đồn trên lộ và phía tây lộ. Hai đại đội địa phương huyện Cái Bè mở 4 đồn ở Mỹ Thiện, Mỹ Tây, Hũa Lộc. Ngày 13-12,

quân ngụy cho 1 tiểu đoàn chủ lực, 1 tiểu đoàn bảo an, 2 trung đội công binh, 1 chi đoàn xe cơ giới vào giải tỏa. Ngày 17-12, ta tiếp tục diệt đồn Cà Mau, Rạch Trắc và kỡm chõn trung đoàn 12 sư đoàn 7 tại đây. Trên mặt trận lộ 4, các đơn vị công binh Tỉnh, huyện và du kích đó liờn tục uy hiếp ngụy quân, ngôy quyền diệt 13 xe quân sự (có 2 xe M113), đánh hỏng 14 chiếc khác và tập kích diệt 28 tên cảnh sát dó chiến ở ngó tư Lương Phú. Tại ven vành đai thành phố Mỹ Tho, lực lượng địa phương và du kích bao vây bức hàng đồn Mỹ Lương xó Mỹ Phong, ấp 2 xó Đạo Thạnh, bức rút 4 đồn khác của hai xó trờn và đồn ấp 3 ở xó Trung An, buộc địch phải thường xuyên bố trí một tiểu đoàn bảo an ở khu vực này [11, tr.316]. Phong trào đấu tranh của các tầng lớp quần chúng trong thành phố ngày càng mạnh mẽ, nhất là phong trào chống bắt lính, chống đóng tiền nuôi phũng vệ dõn sự, chống đóng tiền học phí... Được cách mạng giác ngộ và sự giúp đỡ của quần chúng, lực lượng phũng vệ dõn sự và binh sĩ ngụy, địa phương đó tạo ra được các lừm ngay ở nội ụ để bảo vệ thanh niên trốn lính. Đêm 7-1-1975, tiểu đoàn 514C đó diệt gọn phõn chi khu quõn sự xó Thanh Bỡnh, huyện Chợ Gạo. Sỏng ngày 8-1, tiểu đoàn bố trí phục kích chặn viện, đồng thời tổ chức quần chúng khiêng xác lính ngụy chết và bị thương lên chi khu Bến Tranh để đấu tranh với bọn chỉ huy. Trước áp lực của quần chúng, trong suốt mấy ngày hôm đó, ngụy quân, ngụy quyền không dám vào giải tỏa mà chỉ cho bắn phá vu vơ. Đồn Thanh Bỡnh bị mất ngày hụm trước thỡ hụm sau, tiểu đoàn 513 và 516 bảo an vào chiếm lại. Chúng lọt vào trận địa phục kích của Tiểu đoàn 514C và 2009B. Lực lượng vũ trang lập tức nổ súng diệt gọn hai đại đội, đánh thiệt hại nặng tiểu đoàn 513, làm chết và bị thương 160 tên. Sau đó Tiểu đoàn 514C và Tiểu đoàn 2009B hành quân lên giải phóng các đồn bốt của địch ở các xó Phỳ Kiết, Mỹ Tịnh An, Tõn Thuận Bỡnh, Trung Hũa. Đêm 10 rạng 11-1, Tiểu đoàn 2009B cùng du kích diệt 5 đồn và công sở tề xó Tõn Bỡnh Thạnh, bức rỳt 4 đồn khác, giải phóng xó Tõn Bỡnh Thạnh, bao võy và làm thiệt hại đồn Trung Hũa. Tiểu đoàn 514C kết hợp du kích bao vây bức rút 2 đồn ở xó Phỳ Kiết, 2 đồn ở xó Mỹ Tịnh An. Trước tỡnh hỡnh binh lớnh trong cỏc đồn bốt hoang mang cao độ, hai tiểu đoàn này phân tán, hỗ trợ cho lực lượng tại chỗ phá gở thêm 15 đồn bốt dọc lộ Bến Tranh, Phú Kiết, An Khương, 1 đồn ở Quơn Long, 4 đồn ở xó Trung Hũa, Tõn Bỡnh Thạnh, Song Bỡnh và Mỹ Phong đó cơ bản được giải phóng. Cùng lúc đó bộ

đội địa phương Huyện tiêu diệt một đồn ở xó Bỡnh Ninh, thọc sõu bức rỳt một đồn ở xó Hũa Định, diệt 1 đồn địch mới chiếm lại ở kênh Chợ Gạo [11, tr.318]. Cuối tháng 1-1975, địch sử dụng 2 tiểu đoàn của sư đoàn 7, 1 chi đoàn thiết xa vận và 2 tiểu đoàn bảo an vào chiếm lại phân chi khu Thanh Bỡnh lần thứ hai và 3 đồn trên lộ Phú Kiết, An Khương. Các tiểu đoàn của ta phân tán, chỉ để một bộ phận nhỏ đối phó với địch, bộ phận cũn lại thọc sõu gỡ hai đồn ở Hũa Định sát lộ 4. Khi chủ lực địch rút lui, lực lượng cách mạng trở lại diệt phõn chi khu Thanh Bỡnh lần thứ ba. Phát huy những thắng lợi của tiến công quân sự, quần chúng nổi dậy khắp nơi. Hơn 3.000 quần chúng tham gia vây đồn, phá lộ cả ban ngày, bất chấp địch bắn phá. Bà con cũn gúp tiền mua xăng, dầu để đốt trụi các chướng ngại vật, rồi bố trí chông, mỡn, cạm bẫy, chống địch lấn chiếm. Ngày 12-1, hơn 1.500 người mang theo băng cờ, khẩu hiệu đi biểu tỡnh trờn trục lộ ngang, lộ tổng. Trong cỏc nhà đều lập bàn thờ Tổ quốc, treo ảnh Bác Hồ. Thanh niên nô nức xin vào du kích. Mỗi ấp có 1 tiểu đội dân quân, xó nào cũng cú 1 tiểu đội du kích. Riêng xó Thanh Bỡnh đã có 1 đại đội. Đến cuối tháng 1-1975, toàn bộ đồn bốt địch vựng nụng thụn cỏc xó tõy kờnh Chợ Gạo đó bị ta quét sạch. Trên các hướng khác của chiến dịch, trong 10 ngày trung đoàn 3 tiếp tục cắt lộ 12 và bức rút 6 đồn ở móng 4 Cai Lậy Bắc. Trung đoàn 24 diệt và bức rút 4 đồn, đánh địch phản kích ở xó Long Khỏnh và Tam Bỡnh, diệt 150 tờn. Phỏo binh, cụng binh Khu bắn chỏy 1 xe quõn sự, phỏ hủy 17 xe khác trên lộ 4. Đêm 4-2, Tiểu đoàn 514C và 2009B diệt phân khu Tân Bỡnh Thạnh và Thanh Bỡnh, giải phúng xó Thanh Bỡnh lần thứ tư [11, tr.319]. Trong đợt 1 chiến dịch mùa khô 1974-1975, trên địa bàn tỉnh Mỹ Tho, lực lượng vũ trang và quần chúng nhân dân đó loại ra khỏi vũng chiến đấu 8.500 tên địch, bức rút 225 căn cứ, đồn bốt, 10 cụng sở tề xó, cụ lập hầu hết cỏc đồn bốt ở nông thôn và vận động ró ngũ 20.000 dõn vệ. Trong số này, sau khi được giáo dục đó tỡnh nguyện tham gia cỏc phong trào trong vựng giải phúng. Tỉnh Mỹ Tho đó giải phúng hoàn toàn được 88 xó, 309 ấp, giải phúng cơ bản 26 xó, với gần 80 ngàn dân,vận động được hơn 5.000 gia đỡnh về quờ cũ. Được chính quyền và nhân dân giúp đỡ, những gia đình trở về quê cũ đó nhanh chúng ổn định đời sống, tích sực tham gia khai hoang, đẩy mạnh sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi, cải thiện đời sống, tích cực đóng góp nhiều hơn cho cách mạng. Trong 6

tháng cuối năm 1974, quần chúng đó đóng được 287.150.000 đồng thuế đảm phụ và tiền ủng hộ kháng chiến [2, tr.97]. Ngoài ra, các công tác khác như giữ gỡn trật tự, an ninh vựng giải phúng, cụng tỏc hậu phương quân đội, công tác thông tin, văn hóa, giáo dục, y tế, xó hội đều phát triển và thu hút được nhiều người tham gia. Đến tháng 2-1975, quân dân Mỹ Tho, Gũ Cụng dưới sự lónh đạo của Đảng bộ đó phỏt huy được sức mạnh tổng hợp của cuộc chiến tranh nhân dân, liên tục tiến công công địch bằng ba mũi giáp công, nối lại cỏc tuyến hành lang, tạo thế ỏp sỏt thành phố, thị xó, thị trấn, cỏc tuyến giao thụng nhất là đường 4. Khắp nơi từ thành thị đến nông thôn khí thế tiến công và nổi dậy diễn ra sôi sục. Ở Khu VIII, kết thúc đợt 1 chiến dịch mùa khô 1974-1975, ta đó mở được nhiều lừm liờn hoàn từ biên giới Kiến Tường xuống nam, bắc lộ 4 đến vùng Chợ Gạo, Gũ Cụng và cỏc huyện phớa nam tỉnh Long An. Một hành lang bàn đạp được tạo ra để cơ động bộ đội và vận chuyển vũ khí, đạn dược xuống chiến trường, bố trí được lực lượng vây ép thị xó, sẵn sàng đánh phá giao thông ở lộ 4 và kênh Chợ Gạo. Trong khi đó, trên chiến trường miền Đông Nam Bộ, bộ đội chủ lực Miền đánh nhiều trận thắng giũn gió. Trong chiến dịch đường 14 ngày 26-12-1974, lực lượng vũ trang tiến công và diệt gọn bọn ngụy quân, ngụy quyền ở chi khu Đồng Xoài; ngày 6-1- 1975 diệt tiểu khu Phước Long, giải phóng tỉnh Phước Long. Quân ngụy Sài Gũn khụng cú khả năng đối phó. Sau đợt 1, trên chiến trường đồng bằng sông Cửu Long, địch có những thay đổi lớn. Không được bổ sung lực lượng, chúng buộc phải giảm hàng chục tiểu đoàn bảo an, bộ máy kỡm kẹp và hệ thống đồn bốt bị phá vỡ từng mảng lớn. Thất bại về quân sự làm cho chính quyền Thiệu bị thất thế về chính trị. Thắng lợi đầu mùa khô mở ra khả năng phát triển tốc độ, quy mô mới của phong trào cách mạng và sự suy sụp nhanh chóng của kẻ địch. 2.1.2. Lónh đạo củng cố, phát triển lực lượng quân sự, chính trị Sau đợt 1 chiến dịch mùa khô 1974-1975, trên toàn chiến trường miền Nam nói chung, ở hai tỉnh Mỹ Tho và Gũ Cụng nói riêng, địch liên tiếp bị thất bại. Tuy vậy, chúng vẫn ngoan cố tăng cường bắt lính, đôn quân, đưa thêm một trung đoàn của sư đoàn 9, một liên đoàn xe bọc thép M113, một liên đoàn biệt động quân về tăng cường cho Mỹ Tho. Nhưng quân số và các đồn bốt ở Mỹ Tho và Gũ Cụng đó giảm nhiều so với đầu năm 1973.

Đặc biệt tinh thần của đại đa số ngụy quân, ngụy quyền ngày càng giảm sút hoang mang nghiêm trọng. Trong khi đó lực lượng của ta càng đánh càng mạnh. Giữa thỏng 2-1975, Khu uỷ mở Hội nghị ở xó Long Tiờn, huyện Cai Lậy. Trên cơ sở quán triệt các Nghị quyết của Bộ Chính trị, đặc biệt là Nghị quyết Bộ chính trị tháng 10- 1974 và tháng 1-1975, Khu ủy đó hạ quyết tõm giải phúng Khu VIII trong năm 1975 và đề ra nhiệm vụ cho Mỹ Tho và Gũ Cụng là phải đánh dứt điểm sớm một bước, giành thắng lợi cao nhất. Ngày 28-2-1975, Tỉnh ủy Gũ Cụng mở cuộc Hội nghị mở rộng ở xó Bỡnh Ninh, huyện Chợ Gạo. Sau khi đánh giá tỡnh hỡnh, Tỉnh ủy chủ trương tăng cường chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, khi thời cơ đến Đảng bộ phải chớp lấy thời cơ, huy động quần chúng tham gia tiến công, nổi dậy giải phóng cơ bản tỉnh Gũ Cụng. Tỉnh ủy chọn thị xó Gũ Cụng làm mục tiờu trọng điểm, thị trấn Hũa Đồng làm mục tiêu thứ hai. Tỉnh tập trung mọi lực lượng để giải phóng Tỉnh. Tháng 3-1975, Trung ương Cục miền Nam ra Nghị quyết chỉ đạo quân dân tiến công chia cắt địch trên lộ 4 từ Mỹ Tho đi Cần Thơ và kênh Chợ Gạo; tiến công mạnh vào sư đoàn 21 và sư đoàn 7 ngụy, không cho chúng tăng viện về Sài Gũn; ngăn chặn và tiêu diệt lực lượng từ Sài Gũn kộo về đồng bằng miền Tây. Toàn miền phải khẩn trương chuẩn bị để kịp thời phát động quần chúng nổi dậy xó giải phúng xó, huyện giải phúng huyện, tỉnh giải phúng tỉnh bằng chính lực lượng của địa phương mỡnh. Đồng thời phải khẩn trương chỉ đạo công tác binh vận tận dụng thời cơ, phất lên cao trào tiến công binh vận khắp các vùng kết hợp các mũi tiến công tiêu diệt toàn bộ các đồn bốt, đơn vị và các cứ điểm của chính quyền tay sai. Tháng 3-1975, Tỉnh ủy Mỹ Tho mở cuộc Hội nghị mở rộng đến các bí thư xó tại xó Mỹ Hạnh Đông, huyện Cai Lậy nhằm kiểm điểm, đánh giá kết quả trong thời gian qua; phê phán những nhận thức lệch lạc trong cán bộ, đảng viên, rỳt ra những kinh nghiệm lónh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Hội nghị vạch ra phương hướng, nhiệm vụ giải phóng Tỉnh và đó nhất trí quyết tâm giải phóng cơ bản tỉnh Mỹ Tho sớm một bước theo Nghị quyết của Khu ủy. Kế hoạch đặt ra là trong tháng 3 giải phóng cơ bản huyện Chợ Gạo, giành quyền làm chủ, mở nhiều tuyến hành lang qua lộ 4, làm chủ các ấp ven thành phố, thị trấn; tập trung giải phóng 1, 2 chi khu, tiến lên giải phóng cơ bản tỉnh Mỹ

Tho. Tháng 4 và tháng 5 dứt điểm các yếu khu, chi khu, tập trung lực lượng để tiến công và nổi dậy giành những thắng lợi quyết định. Thực hiện chủ trương trên, các cấp ủy đã nhanh chóng triển khai quán triệt kế hoạch tiến công nổi dậy giải phóng Tỉnh từ cán bộ, chiến sĩ đến quần chúng và tiến hành động viên nâng cao tinh thần chiến đấu, hiệu quả lónh đạo trong các ban ngành, đoàn thể và lực lượng vũ trang. Tỉnh bổ sung thêm lực lượng chuyển đại đội ấp Bắc thành Tiểu đoàn Ấp Bắc. Mỗi huyện xây dựng từ 2 đến 5 đại đội; mỗi xó cú từ 2 đến 4 trung đội và thường xuyên chuẩn bị lực lượng để bổ sung cho huyện và Tỉnh. Mặt khỏc Quõn khu cũn điều về Mỹ Tho 2 trung đoàn (Trung đoàn 1 và 320) của Sư đoàn 8 Miền, tăng cường một phần lực lượng của Sư đoàn 5 về hoạt động ở Mỹ Tho. Tháng 3-1975, do có sự chuẩn bị chu đáo nên phong trào tiến công ba mặt đó phối hợp chặt chẽ, tạo nên sự phát triển nhảy vọt ở các trọng điểm cũng như trên toàn chiến trường Mỹ Tho, Gũ Cụng. Ở khu vực trọng điểm huyện Chợ Gạo, vào đầu tháng 3, bọn chỉ huy điều tiểu đoàn 513 cùng với các đại đội bảo an xung quanh mở cuộc hành quân giải tỏa và chốt lại bốt Thanh Bỡnh, sau đó để lại một bộ phận hỗ trợ cho bọn bảo an xây cất lại đồn bốt. Tiểu đoàn 514C hỗ trợ lực lượng xó Thanh Bỡnh bao võy bức rỳt đồn Thanh Bỡnh (đây là lần thứ bảy xó Thanh Bỡnh được giải phóng) diệt gọn hai trung đội của tiểu đoàn 513, một trung đội bảo an, số cũn lại bỏ chạy. Nhân cơ hội đó, hàng trăm quần chúng kéo vào phá banh đồn bốt, cắt lộ ngang, mít tinh mừng thắng lợi. Được sự hỗ trợ của hai tiểu đoàn 514C và 2009B, quần chúng đó rào xó, ấp chiến đấu, tổ chức nhiều trận chống càn, bao vây bức rút 4 đồn, đánh thiệt hại nặng 13 đồn khác, giải phóng cơ bản hai xó Trung Hũa và Phỳ Kiết. Phối hợp với chiến trường trọng điểm, ở huyện Châu Thành, lực lượng vũ trang kết hợp với quần chúng nổi dậy tiến công tiêu diệt phân khu Tân Lý Đông, phá ró toàn bộ hệ thống phũng vệ, bao võy cụ lập chi khu Phỳ Mỹ. Phỏt huy thắng lợi, đội quân chủ lực cách mạng mở những trận đánh diệt 2 đồn trên lộ 12 huyện Cai Lậy, đánh sập cầu Mỹ Hạnh Trung, làm chủ nhiều đoạn đường trên lộ 12 trong bảy ngày đêm. Trên mặt trận lộ 4, ngày 3- 3- 1975 lực lượng công binh và quần chúng nhân dân đó phỏ đứt 10m đường ở vùng Bà Tồn, làm gián đoạn giao thông của địch trong vũng ba giờ liền. Khi địch đem