Khóa luận tốt nghiệp: Phân tích cổ phiếu niêm yết nghành dược Việt Nam
3,943
370
114
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
67
Trong tƣơng lai, cấu trúc ngành sẽ có một số đặc tính sau:
-Sản lƣợng thuốc sản xuất và nhập khẩu gia tăng làm cho lƣợng thuốc
trong nƣớc dồi dào, đa dạng hơn cả về chất lƣợng và giá cả sẽ dẫn đến đƣờng
cầu đối với ngành co dãn hơn. Giảm thuế nhập khẩu thuốc, nên sẽ dẫn đến sự
hình thành nhiều DN hơn cạnh tranh trong ngành sẽ gay gắt hơn.
-Bên cạnh đó là xu thế hình thành những DN lớn, có quy mô, chiếm
thị phần lớn trên thị trƣờng, những DN hoạt động với quy mô nhỏ lẻ hiệu quả
thấp có thể bị phá sản, hoặc sáp nhập.
-Cùng với sự phát triển của ngành dƣợc, các DN trong ngành sẽ có xu
hƣớng tạo ra ƣu thế trong sản phẩm nhƣ chất lƣợng thuốc đƣợc nâng cao, tác
dụng phụ của thuốc giảm, tính công hiệu của thuốc ổn định, giảm thiểu nhiều
hơn hiện tƣợng tái phát, bên cạnh đó chú trọng nhiều hơn vào dịch vụ khách
hàng, hình thức bán hàng... để cạnh tranh với nhau.
Nhìn chung, những thay đổi trong đặc tính của ngành chƣa đủ để biến
đổi hoàn toàn cấu trúc ngành. Trong tƣơng lai cấu trúc của ngành dƣợc là khá
bền vững ở loại hình cạnh tranh độc quyền.
2.2.5 Rủi ro ngành:
Rủi ro kinh tế: GDP Việt Nam trong những năm gần đây tăng trƣởng
ổn định ở mức 7%-8%/năm. Mức tăng thu nhập của hộ gia đình hiên nay là
10%/năm. Sự phát triển của nền kinh tế cùng với nhu cầu chăm sóc sức khoẻ
của mọi ngƣời ngày càng cao sẽ là tác động tốt đến sự phát triển của ngành
công nghiệp Dƣợc. Do vậy có thể nhận định rằng rủi ro kinh tế không phải là
rủi ro lớn khi đầu tƣ vào các DN trong ngành Dƣợc
Rủi ro luật pháp: Hoạt động kinh doanh của các DN đƣợc điều chỉnh
bởi Luật Dƣợc, Luật DN, Luật Chứng khoán .... cũng nhƣ chịu tác động của
các chính sách và chiến lƣợc phát triển ngành. Các DN cũng phải hiểu biết về
luật pháp và thông lệ quốc tế khi VN đã trở thành thành viên của WTO. Nhƣ
vậy rủi ro pháp luật là có nếu DN không trang bị những thông tin về thị
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
68
trƣờng, đối thủ, nghiên cứ luật pháp để hạn chế ảnh hƣởng tiêu cực.
Rủi ro biến động giá nguyên liệu vật liệu: ngành Dƣợc VN chủ yếu là
công nghiệp bào chế, sản xuất các thuốc gốc chƣa chú trọng phát triển nguồn
dƣợc liệu để sản xuất; trong khi đó nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng cao trong
giá thành sản phẩm của ngành (40%-60%) nên biến động giá cả sẽ ảnh hƣởng
và tác động lớn đến tình hình sản xuất kinh doanh của ngành.
Trong những năm gần đây giá xăng đầu liên tục tăng làm tăng chi phí
vận tải, gia tăng lạm phát dẫn đến giá của các nguyên liệu đầu vào tăng theo.
Tuy nhiên tình trạng tăng giá các yếu tố đầu vào diễn ra trong một thời gian
dài thì thị trƣờng sẽ điều chỉnh tăng giá bán các sản phẩm ở tất cả các ngành
hàng và nhờ vậy các DN trong ngành có thể tăng giá bán, doanh thu tăng sẽ
có tác động ngƣợc chiều là triệt tiêu ảnh hƣởng của việc tăng giá nguyên liệu
vật liệu.
Rủi ro tỷ giá: Nguồn nguyên liệu chủ yếu đƣợc nhập khẩu từ nƣớc
ngoài. Do vậy các yếu tố đầu vào cũng bị ảnh hƣởng của tỷ giá hối đoái. Việc
NHNN áp dụng chính sách ổn định tiền tệ trong nhƣng năm gần đây đã giúp
các DN trong ngành hạn chế ảnh hƣởng của biến động tỷ giá.
Rủi ro lãi suất: Nếu lãi suất cho vay tăng sẽ làm tăng chi phí lãi vay và
làm giảm lợi nhuận của các DN.Những DN có tỷ trọng Nợ dài hạn lớn sẽ chịu
nhiều tác động của sự thay đổi lãi suất hơn nhƣng DN có tỷ trọng Nợ nghiêng
về Nợ ngắn hạn. Trong ngành Dƣợc, Nguồn vốn dài hạn chủ yếu là Vốn chủ
sở hữu đƣợc đầu tƣ cho TSCĐ còn Nguồn vay nợ chủ yếu là nợ ngắn hạn
nhằm bổ sung cho nhu cầu vốn lƣu động trong kỳ; do vậy các DN ngành
Dƣợc chịu ít tác động về lãi suất hơn các ngành khác.
Rủi ro ngành: Cơ chế thông thoáng tạo điều liện cho sự gia nhập
ngành của các công ty mới, kể cả DN nƣớc ngoài làm gia tăng sức ép cạnh
tranh giữa các DN.
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
69
Mặt khác, việc gia nhập WTO cùng với việc từng bƣớc tháo dỡ hàng
rào thuế quan sẽ tạo ra môi trƣờng cạnh tranh khốc liệt đối với các DN sản
xuất dƣợc phẩm do có tham gia của các công ty nƣớc ngoài.
Rủi ro hàng nhái, hàng giả: Hiện nay trên thị trƣờng dƣợc phẩm làm
giả, làm nhái chiếm tỷ lệ khá cao, theo thống kê thì tỷ lệ thuốc giả phát hiện
năm 2007 gấp gần 3 lần tỷ lệ chung trong năm năm gần đây. Điều này nếu
không đƣợc ngăn chặn và can thiệp sẽ ảnh hƣởng không nhỏ đến uy tín và
thƣơng hiệu của các DN trên thị trƣờng.
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
70
2.2.6 Tốc độ tăng trưởng của ngành dược
Theo đánh giá của các chuyên gia , ngành công nghiệp dƣợc Việt nam đứng ở vị trí
từ 2.5-3 trên thang đo 4 mức phân loại theo tiêu chuẩn của WHO-UNTAD
WHO&UNTAD
Phân loại công nghiệp dƣợc
các nƣớc theo 4 cấp độ
Tính chất
Cấp độ 1
Hoàn toàn nhập khẩu
Cấp độ 2
Sản xuất đƣợc một số generic, đa số phải nhập khẩu
Cấp độ 3
Có công nghiệp dƣợc nội địa sản xuất generic ,
xuất khẩu đƣợc một số dƣợc phẩm
Cấp độ 4
Sản xuất đƣợc nguyên liệu và
phát minh thuốc mới
Biều 6: Tổng số tiền thuốc và bình quân tìền thuốc đầu ngƣời qua các
năm
Nguồi: Cục quản lý Dƣợc.
Dự báo hoạt động của ngành với tốc độ tăng trƣởng:
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
71
Thị trƣờng nội địa mới chỉ chiếm 52% thị phần. Đây là con số khiêm
tốn so với tiềm năng của ngành. Dự báo tốc độ tăng trƣởng của ngành vẫn duy
trì ổn định ở mức cao 18%-20%/ năm trong giai đoạn 2007-2010. Các DN
đầu ngành vẫn sẽ đóng góp lớn và mức tăng trƣởng chung của ngành. Các DN
này có thể đạt mức tăng trƣởng trên 25%/ năm. Đến năm 2010 các DN trong
ngành sẽ chiếm 50-60% giá trị dƣợc phẩm tiêu thụ trong nƣớc. Trong thời
gian tới các DN có xu hƣớng tăng vốn điều lệ nhằm đầu tƣ công nghệ hiện
đại, đổi mới trang thiết bị, xây dựng nhà máy sản xuất dƣợc đạt tiêu chuẩn
GMP có sản lƣợng, quy mô, năng xuất cao, sản phẩm uy tín chất lƣợng. Đến
hết năm 2010, tất cả các cơ sở sản xuất, kinh doanh, nghiên cứu và kiểm
nghiệm dƣợc phẩm đều đạt tiêu chuẩn GMP.
Đối với các DN hàng đầu sẽ đa dạng hoá sản phẩm phù hợp với thị
trƣờng; đặc biệt chú trọng đầu tƣ sản phẩm đặc trị có hàm lƣợng công nghệ
cao, tăng cƣờng xuất khẩu. Tốc độ tăng trƣởng doanh thu và lợi nhuận sẽ vẫn
ở mức cao khoảng 20-30%/ năm và tỷ lệ chi trả cổ tức ổn định 18-24%/năm
2.2.7 Chu kỳ của sản phẩm ngành dược
Ngành có sự nhạy bén nhất định đối với chu kỳ kinh doanh của nền
kinh tế vĩ mô. Khi nền kinh tế tăng trƣởng mạnh, GDP không ngừng gia tăng
và đời sống nhân dân đƣợc nâng cao thì nhu cầu về dƣợc phẩm đặc biệt là
thuốc bổ, biệt dƣợc…không ngừng tăng. Điều này làm tăng doanh thu lợi
nhuận của ngành. Ngƣợc lại khi nền kinh tế suy thoái, đời sống và thu nhập
của dân cƣ bị sụt giảm thì nhu cầu về dƣợc phẩm cũng bị ảnh hƣởng. Doanh
thu và lợi nhuận của ngành giảm nhƣng giảm chậm và không bị nhiều tác
động thuận chiều nhƣ các ngành khác do chăm sóc sức khoẻ vẫn là vấn đề
thiết yếu.
Qua những kết quả phân tích đƣợc ở trên, ta có thể kết luận ngành dƣợc
đang ở trong Giai đoạn tăng trƣởng nhanh.
2.3. Phân tích công ty niêm yết ngành dƣợc:
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
72
Khi cổ phiếu các ngành tài chính, bất động sản mất đi tính hấp dẫn vốn có
thì những ngành sản xuất có tính đặc thù sẽ... ăn điểm. Đó chính là lời giải
thích
hấp dẫn nhất cho cổ phiếu ngành dƣợc.
Tổng giá trị sử dụng thuốc cả nƣớc mỗi năm tăng từ 18-20% (năm 2008
ƣớc khoảng hơn 1,34 tỷ USD). Tuy nhiên, thuốc sản xuất trong nƣớc mới đáp ứng
đƣợc hơn 52% nhu cầu. Do đó, tiềm năng phát triển của ngành dƣợc phẩm trong
các năm tới là rất lớn.
Cả nƣớc có 171 Công ty sản xuất dƣợc phẩm nhƣng chỉ có một số ít DN có
tên tuổi nhƣ Dƣợc Hậu Giang, Traphaco, Mekophar, Imexpharm, Domesco...
Trên thị trƣờng, các cổ phiếu dƣợc phẩm luôn nhận đƣợc nhiều sự quan tâm của
nhà đầu tƣ bên cạnh những ngành nhƣ dầu khí, viễn thông... Hiện mới có ba DN
dƣợc phẩm đã niêm yết là Dƣợc Hậu Giang (DHG), Domesco (DMC) và
Imexpharm (IMP). Cả ba DN này đều là những hãng dƣợc phẩm hàng đầu trong
nƣớc, có thị phần lớn và thƣơng hiệu đƣợc đông đảo ngƣời tiêu dùng biết đến. Sau
một thời gian tích cực "gom", tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tƣ nƣớc ngoài tại ba DN
này đã ở mức khá cao.
2.3.1.Phân tích cơ bản về 3 công ty dược niêm yết:
Công ty cổ phần Dƣợc Hậu Giang
Công ty cổ phần XNK y tế Domesco
Công ty cổ phần dƣợc phẩm Imexpharm
Bảng so sánh yết tố cơ bản của 3 công ty:
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
73
Công ty/ chỉ tiêu
DHG
DMC
IMP
Hình thành
Tiền thân là DN nhà nƣớc
đƣợc thành lập năm 1974,
Dƣợc Hậu Giang thực hiện
CPH vào năm 2004 với
mức VĐL 80 tỷ đồng. Sau
02 lần tăng vốn, VĐL hiện
tại là 200 tỷ đồng.
Domesco đƣợc thành lập
năm 1985, chuyển sang hình
thức cổ phần năm 2004,
VĐL ban đầu là 60 tỷ đồng.
Ngày 25/12/2006, Domesco
chính thức niêm yết
10.700.000 cổ phiếu trên
TTGDCKTp.Hồ Chí Minh,
VĐL hiện tại là 137,7 tỷ
đồng.
.
Tiền than Imexpharm là Xí
nghiệp liên hiệp dƣợc Đồng
Tháp, thành lập năm1983,
CPH năm 2001, VĐL ban
đầu 22 tỷ đồng. Ngày
15/11/2006, Imexpharm
chính thức giao dịch 8,4
triệu cổ phiếu trên
TTGDCK Tp.Hồ Chí Minh,
VĐL hiện tại 116 tỷ đồng
Thi phần
>10%
5,5%
4,5%
Sản phẩm
Nhà máy đạt tiêu chuẩn
GMP-WHO, GSP-WHO,
GLP-WHO, ISO/IEC
17025, với 274 số đăng ky
lƣu hành, dòng sản phẩm
đặc trị tƣơng đƣơng sản
phẩm gốc đủ sức cạnh tranh
với sản phẩm ngoại nhập.
Sản phẩm Dƣợc Hậu Giang
phong phú về chủng loại
với 12 nhóm: nhóm giảm
đau – hạ sốt (thƣơng hiệu
Hapacol) gồm trên 20 sản
Hiện Dosmesco đang vận
hành 4 nhà máy sản xuất
thuốc đạt tiêu chuẩn GMP -
WHO, GSP, GLP, tập trung
vào 3 nhóm kháng sinh
Penicillin (27% sản lƣợng),
Cephalosporin (22,5% sản
lƣợng), Non beta (49% sản
lƣợng) với 210 số đăng ky
lƣu hành, và 1 nhà máy sản
xuất thực phẩm-nƣớc giải
khát (1,6% sản lƣợng).
Nhà máy đáp ứng đầy đủ 3
tiêu chuẩn GMP – WHO,
GSP – WHO, GLP - WHO,
với 190 số đăng ký lƣu
hành, trong đó có 30 sản
phẩm đặc trị sản xuất dƣới
hình thức nhƣợng quyền từ
các tập đoàn dƣợc lớn của
thế giới nhƣ Sandoz, Sanofi,
Pharmascience
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
74
phẩm; nhóm kháng sinh với
2 sản phẩm tiên phong
thuộc dạng đặc trị cho hệ
thống điều trị là Haginat,
Klamentin (2005); nhóm tai
mũi họng - ho - hen suyễn -
sổ mũi; tim mạch; tiêu hóa
và gan mật; cơ – xƣơng -
khớp; tiểu đƣờng; hệ thần
kinh; vitamin – khoáng
chất; mắt; da liễu; chăm sóc
sắc đẹp
Hoạt động kinh doanh
Tỷ trọng doanh thu hoạt
động sản xuất và thƣơng
mại là 92% : 8 %. Năm
2007, công ty tiếp tục dẫn
đầu các DN sản xuất trong
nƣớc về doanh thu sản xuất,
chiếm 14,13%
Hoạt động kinh doanh bao
gồm kinh doanh dƣợc phẩm
và thiết bị y tế (chiếm 45%
doanh thu); dƣợc phẩm tự
sản xuất (chiếm 52%); các
hoạt động khác bán nƣớc
tinh khiết, rƣợu, nƣớc giải
khát, thực phẩm chiếm một
tỷ lệ nhỏ trong tổng doanh
thu.
Imexpharm là DN tiên
phong đi vào lĩnh vực sản
xuất nhƣợng quyền từ rất
sớm. Hiện nay, tỷ lệ doanh
thu dòng sản phẩm tự sản
xuất và nhƣợng quyền là
75% : 25%. Công ty cũng
rất tập trung cho hoạt động
sản xuất, với tỷ lệ doanh thu
sản xuất đến 93%, còn lại
7% là thƣơng mại
Xuất khẩu
Hoạt động xuất khẩu đang
trong giai đoạn bắt đầu với
hơn 50 sản phẩm đƣợc cấp
phép lƣu hành tại các nƣớc
Kim ngạch nhập khẩu thiết
bị y tế hơn 2 triệu USD, tân
dƣợc hơn 10 triệu USD
(2007).
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
75
Moldova, Ukraina, Nga,
M.ng Cổ, Rumani,
Campuchia, Lào, Hàn
Quốc…Kim ngạch xuất
khẩu đạt 1 triệu USD năm
2007.
Năm 2005 kim ngạch xuất
khẩu chiếm 4.1% tổng kim
ngạch xuất khẩu của các
công ty dƣợc.
Hệ Thống phân phối
Hệ thống phân phối sau và
rộng bao phủ 98% nhà
thuốc (riêng tại TP.HCM là
100%), với 6 khu vực
chính, 5 trung tâm phân
phối trực thuộc, 26 trung
tâm liên kết với các công ty
dƣợc địa phƣơng, 17 nhà
thuốc tại bệnh viện.
Hệ thống phân phối chủ yếu
qua bệnh viện và trung tam
y tế với 5 chi nhánh trải dọc
3 miền, gắn liền với hoạt
động marketing theo từng
phan khúc khách hàng.
Hệ thống phân phối chủ yếu
tập trung tại TP.Hồ Chí
Minh (20%) và khu vực
Đồng bằng sông Cửu Long
(51%), thông qua 7 chi
nhánh, 7 hiệu thuốc trực
thuộc và một số công ty
phân phối độc quyền.
Triển vọng phát triển
Dƣợc Hậu Giang hiện là
một trong số ít các DN có
doanh thu trên 1.000 tỷ
đồng. Với tham vọng giữ
vững vị thế dẫn đầu trong
ngành dƣợc nội địa, Dƣợc
Hậu Giang chuẩn bị đầy đủ
nguồn lực cho hoạt động
sản xuất, đáp ứng các tiêu
chuẩn chuyên ngành, đảm
bảo yếu tố hiệu quả của
Domesco đã có những bƣớc
đi vững chắc đáp ứng yêu
cầu chuyên ngành, mở rộng
quy mô sản xuất, đảm bảo
đƣợc vị thế cạnh tranh.
Domesco đang triển khai
san lấp mặt bằng xay dựng
xƣởng sản xuất thuốc non –
betalactam tại khu CN Cần
Lố (7.070 m2), vốn đầu tƣ
150 tỷ đồng, công suất 6 tỷ
Hiện nay Imexpharm tiếp
tục tập trung nguồn lực phát
triển lĩnh vực kinh doanh
theo chiều sâu. Đây là một
trong những chiến lƣợc giữ
lợi thế cạnh tranh riêng
trong thời gian tới.
Nhà máy thuốc tiêm kháng
sinh Cephalosporin các thế
hệ (tổng vốn đầu tƣ 107 tỷ
đồng) dự kiến sẽ đƣợc hoàn
Luận văn tốt nghiệp
Lê Khánh Hƣng
76
mục tiêu tiếp thị, tiếp tục
xay dựng hệ thống phan
phối sau và rộng nhằm bao
phủ 100% thị trƣờng, đồng
thời mở rộng hoạt động
xuất khẩu.
Hiện dự án mở rộng nhà
máy đáp ứng tiêu chuẩn
GMP – WHO đang đƣợc
thực hiện, vốn đầu tƣ 30 tỷ
đồng. Bên cạnh đó Công ty
triển khai dự án hoàn thiện
hệ thống phan phối tại miền
Trung - Bắc, xay dựng tổng
kho nhằm đảm bảo tồn trữ
kịp thời đáp ứng nhu cầu
tiêu thụ. Công ty vừa thực
hiện mua đất tại các tỉnh
thành với tổng vốn đầu tƣ là
50,8 tỷ đồng Dƣợc Hậu
Giang cũng đang triển khai
kế hoạch xay dựng thêm
nhà máy mới tại trung tam
Tp. Cần Thơ trên diện tích
31.661 m2, đ. triển khai
mua đất giá trị 50 tỷ đồng.
Ngoài ra, Công ty còn mở
viên/năm, dự kiến hoàn
thành cuối 2009. Nhà máy
nguyên liệu dƣợc thảo tại
Đồng Tháp đang đƣợc triển
khai tại khu CN Cần Lố
(3.264 m2), với tổng vốn
đầu tƣ 57 tỷ đồng, công suất
500 tấn/năm. Song song đó,
Công ty đang triển khai dự
án tại khu CN Tân Tạo
(Tp.HCM) với nhà máy bao
bì sạch cấp cao (2.530 m2)
có vốn đầu tƣ 55 tỷ đồng,
công suất 3 tỷ đvsp/năm và
kho dƣợc (2.821 m2) có vốn
đầu tƣ 22 tỉ đồng.
Hiện Domesco đang quản ly
khu công nghiệp Cần Lố
(Đồng Tháp) với tổng diện
tích khoảng 11,3 hécta, mục
đích để xây dựng các nhà
máy sản xuất của Domesco,
đồng thời cho các DN cùng
lĩnh vực thuê (tránh nhiễm
khuẩn chéo đối với ngành
dƣợc) Đặc biệt Công ty tối
ƣu hóa lợi thế kinh doanh
thành vào năm 2009. Dòng
sản phẩm này có tần suất
cao trong phác đồ điều trị
các căn bệnh nặng, hầu hết
đang đƣợc nhập khẩu.
Chính vì vậy đây là bƣớc đi
chiến lƣợc để Imexpharm
chiếm lĩnh mảng thị trƣờng
bỏ ngỏ.
Hiện dự án đầu tƣ nhà máy
sản xuất nguyên liệu dƣợc
(vốn đầu tƣ 14 tỷ đồng) trên
diện tích 0,5 ha (Long An)
đang đƣợc triển khai, tập
trung sau vào sản phẩm có
nguyên liệu từ dƣợc thảo
sẵn có tại Đồng bằng sông
Cửu Long, thời gian dự kiến
hoàn thành cuối năm 2008.