Khóa luận tốt nghiệp: Phân tích cổ phiếu niêm yết nghành dược Việt Nam

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 67 Trong tƣơng lai, cấu trúc ngành sẽ có một số đặc tính sau: -Sản lƣợng thuốc sản xuất và nhập khẩu gia tăng làm cho lƣợng thuốc trong nƣớc dồi dào, đa dạng hơn cả về chất lƣợng và giá cả sẽ dẫn đến đƣờng cầu đối với ngành co dãn hơn. Giảm thuế nhập khẩu thuốc, nên sẽ dẫn đến sự hình thành nhiều DN hơn cạnh tranh trong ngành sẽ gay gắt hơn. -Bên cạnh đó là xu thế hình thành những DN lớn, có quy mô, chiếm thị phần lớn trên thị trƣờng, những DN hoạt động với quy mô nhỏ lẻ hiệu quả thấp có thể bị phá sản, hoặc sáp nhập. -Cùng với sự phát triển của ngành dƣợc, các DN trong ngành sẽ có xu hƣớng tạo ra ƣu thế trong sản phẩm nhƣ chất lƣợng thuốc đƣợc nâng cao, tác dụng phụ của thuốc giảm, tính công hiệu của thuốc ổn định, giảm thiểu nhiều hơn hiện tƣợng tái phát, bên cạnh đó chú trọng nhiều hơn vào dịch vụ khách hàng, hình thức bán hàng... để cạnh tranh với nhau. Nhìn chung, những thay đổi trong đặc tính của ngành chƣa đủ để biến đổi hoàn toàn cấu trúc ngành. Trong tƣơng lai cấu trúc của ngành dƣợc là khá bền vững ở loại hình cạnh tranh độc quyền. 2.2.5 Rủi ro ngành: Rủi ro kinh tế: GDP Việt Nam trong những năm gần đây tăng trƣởng ổn định ở mức 7%-8%/năm. Mức tăng thu nhập của hộ gia đình hiên nay là 10%/năm. Sự phát triển của nền kinh tế cùng với nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của mọi ngƣời ngày càng cao sẽ là tác động tốt đến sự phát triển của ngành công nghiệp Dƣợc. Do vậy có thể nhận định rằng rủi ro kinh tế không phải là rủi ro lớn khi đầu tƣ vào các DN trong ngành Dƣợc Rủi ro luật pháp: Hoạt động kinh doanh của các DN đƣợc điều chỉnh bởi Luật Dƣợc, Luật DN, Luật Chứng khoán .... cũng nhƣ chịu tác động của các chính sách và chiến lƣợc phát triển ngành. Các DN cũng phải hiểu biết về luật pháp và thông lệ quốc tế khi VN đã trở thành thành viên của WTO. Nhƣ vậy rủi ro pháp luật là có nếu DN không trang bị những thông tin về thị

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 68 trƣờng, đối thủ, nghiên cứ luật pháp để hạn chế ảnh hƣởng tiêu cực. Rủi ro biến động giá nguyên liệu vật liệu: ngành Dƣợc VN chủ yếu là công nghiệp bào chế, sản xuất các thuốc gốc chƣa chú trọng phát triển nguồn dƣợc liệu để sản xuất; trong khi đó nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng cao trong giá thành sản phẩm của ngành (40%-60%) nên biến động giá cả sẽ ảnh hƣởng và tác động lớn đến tình hình sản xuất kinh doanh của ngành. Trong những năm gần đây giá xăng đầu liên tục tăng làm tăng chi phí vận tải, gia tăng lạm phát dẫn đến giá của các nguyên liệu đầu vào tăng theo. Tuy nhiên tình trạng tăng giá các yếu tố đầu vào diễn ra trong một thời gian dài thì thị trƣờng sẽ điều chỉnh tăng giá bán các sản phẩm ở tất cả các ngành hàng và nhờ vậy các DN trong ngành có thể tăng giá bán, doanh thu tăng sẽ có tác động ngƣợc chiều là triệt tiêu ảnh hƣởng của việc tăng giá nguyên liệu vật liệu. Rủi ro tỷ giá: Nguồn nguyên liệu chủ yếu đƣợc nhập khẩu từ nƣớc ngoài. Do vậy các yếu tố đầu vào cũng bị ảnh hƣởng của tỷ giá hối đoái. Việc NHNN áp dụng chính sách ổn định tiền tệ trong nhƣng năm gần đây đã giúp các DN trong ngành hạn chế ảnh hƣởng của biến động tỷ giá. Rủi ro lãi suất: Nếu lãi suất cho vay tăng sẽ làm tăng chi phí lãi vay và làm giảm lợi nhuận của các DN.Những DN có tỷ trọng Nợ dài hạn lớn sẽ chịu nhiều tác động của sự thay đổi lãi suất hơn nhƣng DN có tỷ trọng Nợ nghiêng về Nợ ngắn hạn. Trong ngành Dƣợc, Nguồn vốn dài hạn chủ yếu là Vốn chủ sở hữu đƣợc đầu tƣ cho TSCĐ còn Nguồn vay nợ chủ yếu là nợ ngắn hạn nhằm bổ sung cho nhu cầu vốn lƣu động trong kỳ; do vậy các DN ngành Dƣợc chịu ít tác động về lãi suất hơn các ngành khác. Rủi ro ngành: Cơ chế thông thoáng tạo điều liện cho sự gia nhập ngành của các công ty mới, kể cả DN nƣớc ngoài làm gia tăng sức ép cạnh tranh giữa các DN.

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 69 Mặt khác, việc gia nhập WTO cùng với việc từng bƣớc tháo dỡ hàng rào thuế quan sẽ tạo ra môi trƣờng cạnh tranh khốc liệt đối với các DN sản xuất dƣợc phẩm do có tham gia của các công ty nƣớc ngoài. Rủi ro hàng nhái, hàng giả: Hiện nay trên thị trƣờng dƣợc phẩm làm giả, làm nhái chiếm tỷ lệ khá cao, theo thống kê thì tỷ lệ thuốc giả phát hiện năm 2007 gấp gần 3 lần tỷ lệ chung trong năm năm gần đây. Điều này nếu không đƣợc ngăn chặn và can thiệp sẽ ảnh hƣởng không nhỏ đến uy tín và thƣơng hiệu của các DN trên thị trƣờng.

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 70 2.2.6 Tốc độ tăng trưởng của ngành dược Theo đánh giá của các chuyên gia , ngành công nghiệp dƣợc Việt nam đứng ở vị trí từ 2.5-3 trên thang đo 4 mức phân loại theo tiêu chuẩn của WHO-UNTAD WHO&UNTAD Phân loại công nghiệp dƣợc các nƣớc theo 4 cấp độ Tính chất Cấp độ 1 Hoàn toàn nhập khẩu Cấp độ 2 Sản xuất đƣợc một số generic, đa số phải nhập khẩu Cấp độ 3 Có công nghiệp dƣợc nội địa sản xuất generic , xuất khẩu đƣợc một số dƣợc phẩm Cấp độ 4 Sản xuất đƣợc nguyên liệu và phát minh thuốc mới Biều 6: Tổng số tiền thuốc và bình quân tìền thuốc đầu ngƣời qua các năm Nguồi: Cục quản lý Dƣợc. Dự báo hoạt động của ngành với tốc độ tăng trƣởng:

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 71 Thị trƣờng nội địa mới chỉ chiếm 52% thị phần. Đây là con số khiêm tốn so với tiềm năng của ngành. Dự báo tốc độ tăng trƣởng của ngành vẫn duy trì ổn định ở mức cao 18%-20%/ năm trong giai đoạn 2007-2010. Các DN đầu ngành vẫn sẽ đóng góp lớn và mức tăng trƣởng chung của ngành. Các DN này có thể đạt mức tăng trƣởng trên 25%/ năm. Đến năm 2010 các DN trong ngành sẽ chiếm 50-60% giá trị dƣợc phẩm tiêu thụ trong nƣớc. Trong thời gian tới các DN có xu hƣớng tăng vốn điều lệ nhằm đầu tƣ công nghệ hiện đại, đổi mới trang thiết bị, xây dựng nhà máy sản xuất dƣợc đạt tiêu chuẩn GMP có sản lƣợng, quy mô, năng xuất cao, sản phẩm uy tín chất lƣợng. Đến hết năm 2010, tất cả các cơ sở sản xuất, kinh doanh, nghiên cứu và kiểm nghiệm dƣợc phẩm đều đạt tiêu chuẩn GMP. Đối với các DN hàng đầu sẽ đa dạng hoá sản phẩm phù hợp với thị trƣờng; đặc biệt chú trọng đầu tƣ sản phẩm đặc trị có hàm lƣợng công nghệ cao, tăng cƣờng xuất khẩu. Tốc độ tăng trƣởng doanh thu và lợi nhuận sẽ vẫn ở mức cao khoảng 20-30%/ năm và tỷ lệ chi trả cổ tức ổn định 18-24%/năm 2.2.7 Chu kỳ của sản phẩm ngành dược Ngành có sự nhạy bén nhất định đối với chu kỳ kinh doanh của nền kinh tế vĩ mô. Khi nền kinh tế tăng trƣởng mạnh, GDP không ngừng gia tăng và đời sống nhân dân đƣợc nâng cao thì nhu cầu về dƣợc phẩm đặc biệt là thuốc bổ, biệt dƣợc…không ngừng tăng. Điều này làm tăng doanh thu lợi nhuận của ngành. Ngƣợc lại khi nền kinh tế suy thoái, đời sống và thu nhập của dân cƣ bị sụt giảm thì nhu cầu về dƣợc phẩm cũng bị ảnh hƣởng. Doanh thu và lợi nhuận của ngành giảm nhƣng giảm chậm và không bị nhiều tác động thuận chiều nhƣ các ngành khác do chăm sóc sức khoẻ vẫn là vấn đề thiết yếu. Qua những kết quả phân tích đƣợc ở trên, ta có thể kết luận ngành dƣợc đang ở trong Giai đoạn tăng trƣởng nhanh. 2.3. Phân tích công ty niêm yết ngành dƣợc:

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 72 Khi cổ phiếu các ngành tài chính, bất động sản mất đi tính hấp dẫn vốn có thì những ngành sản xuất có tính đặc thù sẽ... ăn điểm. Đó chính là lời giải thích hấp dẫn nhất cho cổ phiếu ngành dƣợc. Tổng giá trị sử dụng thuốc cả nƣớc mỗi năm tăng từ 18-20% (năm 2008 ƣớc khoảng hơn 1,34 tỷ USD). Tuy nhiên, thuốc sản xuất trong nƣớc mới đáp ứng đƣợc hơn 52% nhu cầu. Do đó, tiềm năng phát triển của ngành dƣợc phẩm trong các năm tới là rất lớn. Cả nƣớc có 171 Công ty sản xuất dƣợc phẩm nhƣng chỉ có một số ít DN có tên tuổi nhƣ Dƣợc Hậu Giang, Traphaco, Mekophar, Imexpharm, Domesco... Trên thị trƣờng, các cổ phiếu dƣợc phẩm luôn nhận đƣợc nhiều sự quan tâm của nhà đầu tƣ bên cạnh những ngành nhƣ dầu khí, viễn thông... Hiện mới có ba DN dƣợc phẩm đã niêm yết là Dƣợc Hậu Giang (DHG), Domesco (DMC) và Imexpharm (IMP). Cả ba DN này đều là những hãng dƣợc phẩm hàng đầu trong nƣớc, có thị phần lớn và thƣơng hiệu đƣợc đông đảo ngƣời tiêu dùng biết đến. Sau một thời gian tích cực "gom", tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tƣ nƣớc ngoài tại ba DN này đã ở mức khá cao. 2.3.1.Phân tích cơ bản về 3 công ty dược niêm yết:  Công ty cổ phần Dƣợc Hậu Giang  Công ty cổ phần XNK y tế Domesco  Công ty cổ phần dƣợc phẩm Imexpharm Bảng so sánh yết tố cơ bản của 3 công ty:

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 73 Công ty/ chỉ tiêu DHG DMC IMP Hình thành Tiền thân là DN nhà nƣớc đƣợc thành lập năm 1974, Dƣợc Hậu Giang thực hiện CPH vào năm 2004 với mức VĐL 80 tỷ đồng. Sau 02 lần tăng vốn, VĐL hiện tại là 200 tỷ đồng. Domesco đƣợc thành lập năm 1985, chuyển sang hình thức cổ phần năm 2004, VĐL ban đầu là 60 tỷ đồng. Ngày 25/12/2006, Domesco chính thức niêm yết 10.700.000 cổ phiếu trên TTGDCKTp.Hồ Chí Minh, VĐL hiện tại là 137,7 tỷ đồng. . Tiền than Imexpharm là Xí nghiệp liên hiệp dƣợc Đồng Tháp, thành lập năm1983, CPH năm 2001, VĐL ban đầu 22 tỷ đồng. Ngày 15/11/2006, Imexpharm chính thức giao dịch 8,4 triệu cổ phiếu trên TTGDCK Tp.Hồ Chí Minh, VĐL hiện tại 116 tỷ đồng Thi phần >10% 5,5% 4,5% Sản phẩm Nhà máy đạt tiêu chuẩn GMP-WHO, GSP-WHO, GLP-WHO, ISO/IEC 17025, với 274 số đăng ky lƣu hành, dòng sản phẩm đặc trị tƣơng đƣơng sản phẩm gốc đủ sức cạnh tranh với sản phẩm ngoại nhập. Sản phẩm Dƣợc Hậu Giang phong phú về chủng loại với 12 nhóm: nhóm giảm đau – hạ sốt (thƣơng hiệu Hapacol) gồm trên 20 sản Hiện Dosmesco đang vận hành 4 nhà máy sản xuất thuốc đạt tiêu chuẩn GMP - WHO, GSP, GLP, tập trung vào 3 nhóm kháng sinh Penicillin (27% sản lƣợng), Cephalosporin (22,5% sản lƣợng), Non beta (49% sản lƣợng) với 210 số đăng ky lƣu hành, và 1 nhà máy sản xuất thực phẩm-nƣớc giải khát (1,6% sản lƣợng). Nhà máy đáp ứng đầy đủ 3 tiêu chuẩn GMP – WHO, GSP – WHO, GLP - WHO, với 190 số đăng ký lƣu hành, trong đó có 30 sản phẩm đặc trị sản xuất dƣới hình thức nhƣợng quyền từ các tập đoàn dƣợc lớn của thế giới nhƣ Sandoz, Sanofi, Pharmascience

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 74 phẩm; nhóm kháng sinh với 2 sản phẩm tiên phong thuộc dạng đặc trị cho hệ thống điều trị là Haginat, Klamentin (2005); nhóm tai mũi họng - ho - hen suyễn - sổ mũi; tim mạch; tiêu hóa và gan mật; cơ – xƣơng - khớp; tiểu đƣờng; hệ thần kinh; vitamin – khoáng chất; mắt; da liễu; chăm sóc sắc đẹp Hoạt động kinh doanh Tỷ trọng doanh thu hoạt động sản xuất và thƣơng mại là 92% : 8 %. Năm 2007, công ty tiếp tục dẫn đầu các DN sản xuất trong nƣớc về doanh thu sản xuất, chiếm 14,13% Hoạt động kinh doanh bao gồm kinh doanh dƣợc phẩm và thiết bị y tế (chiếm 45% doanh thu); dƣợc phẩm tự sản xuất (chiếm 52%); các hoạt động khác bán nƣớc tinh khiết, rƣợu, nƣớc giải khát, thực phẩm chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tổng doanh thu. Imexpharm là DN tiên phong đi vào lĩnh vực sản xuất nhƣợng quyền từ rất sớm. Hiện nay, tỷ lệ doanh thu dòng sản phẩm tự sản xuất và nhƣợng quyền là 75% : 25%. Công ty cũng rất tập trung cho hoạt động sản xuất, với tỷ lệ doanh thu sản xuất đến 93%, còn lại 7% là thƣơng mại Xuất khẩu Hoạt động xuất khẩu đang trong giai đoạn bắt đầu với hơn 50 sản phẩm đƣợc cấp phép lƣu hành tại các nƣớc Kim ngạch nhập khẩu thiết bị y tế hơn 2 triệu USD, tân dƣợc hơn 10 triệu USD (2007).

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 75 Moldova, Ukraina, Nga, M.ng Cổ, Rumani, Campuchia, Lào, Hàn Quốc…Kim ngạch xuất khẩu đạt 1 triệu USD năm 2007. Năm 2005 kim ngạch xuất khẩu chiếm 4.1% tổng kim ngạch xuất khẩu của các công ty dƣợc. Hệ Thống phân phối Hệ thống phân phối sau và rộng bao phủ 98% nhà thuốc (riêng tại TP.HCM là 100%), với 6 khu vực chính, 5 trung tâm phân phối trực thuộc, 26 trung tâm liên kết với các công ty dƣợc địa phƣơng, 17 nhà thuốc tại bệnh viện. Hệ thống phân phối chủ yếu qua bệnh viện và trung tam y tế với 5 chi nhánh trải dọc 3 miền, gắn liền với hoạt động marketing theo từng phan khúc khách hàng. Hệ thống phân phối chủ yếu tập trung tại TP.Hồ Chí Minh (20%) và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (51%), thông qua 7 chi nhánh, 7 hiệu thuốc trực thuộc và một số công ty phân phối độc quyền. Triển vọng phát triển Dƣợc Hậu Giang hiện là một trong số ít các DN có doanh thu trên 1.000 tỷ đồng. Với tham vọng giữ vững vị thế dẫn đầu trong ngành dƣợc nội địa, Dƣợc Hậu Giang chuẩn bị đầy đủ nguồn lực cho hoạt động sản xuất, đáp ứng các tiêu chuẩn chuyên ngành, đảm bảo yếu tố hiệu quả của Domesco đã có những bƣớc đi vững chắc đáp ứng yêu cầu chuyên ngành, mở rộng quy mô sản xuất, đảm bảo đƣợc vị thế cạnh tranh. Domesco đang triển khai san lấp mặt bằng xay dựng xƣởng sản xuất thuốc non – betalactam tại khu CN Cần Lố (7.070 m2), vốn đầu tƣ 150 tỷ đồng, công suất 6 tỷ Hiện nay Imexpharm tiếp tục tập trung nguồn lực phát triển lĩnh vực kinh doanh theo chiều sâu. Đây là một trong những chiến lƣợc giữ lợi thế cạnh tranh riêng trong thời gian tới. Nhà máy thuốc tiêm kháng sinh Cephalosporin các thế hệ (tổng vốn đầu tƣ 107 tỷ đồng) dự kiến sẽ đƣợc hoàn

Luận văn tốt nghiệp Lê Khánh Hƣng 76 mục tiêu tiếp thị, tiếp tục xay dựng hệ thống phan phối sau và rộng nhằm bao phủ 100% thị trƣờng, đồng thời mở rộng hoạt động xuất khẩu. Hiện dự án mở rộng nhà máy đáp ứng tiêu chuẩn GMP – WHO đang đƣợc thực hiện, vốn đầu tƣ 30 tỷ đồng. Bên cạnh đó Công ty triển khai dự án hoàn thiện hệ thống phan phối tại miền Trung - Bắc, xay dựng tổng kho nhằm đảm bảo tồn trữ kịp thời đáp ứng nhu cầu tiêu thụ. Công ty vừa thực hiện mua đất tại các tỉnh thành với tổng vốn đầu tƣ là 50,8 tỷ đồng Dƣợc Hậu Giang cũng đang triển khai kế hoạch xay dựng thêm nhà máy mới tại trung tam Tp. Cần Thơ trên diện tích 31.661 m2, đ. triển khai mua đất giá trị 50 tỷ đồng. Ngoài ra, Công ty còn mở viên/năm, dự kiến hoàn thành cuối 2009. Nhà máy nguyên liệu dƣợc thảo tại Đồng Tháp đang đƣợc triển khai tại khu CN Cần Lố (3.264 m2), với tổng vốn đầu tƣ 57 tỷ đồng, công suất 500 tấn/năm. Song song đó, Công ty đang triển khai dự án tại khu CN Tân Tạo (Tp.HCM) với nhà máy bao bì sạch cấp cao (2.530 m2) có vốn đầu tƣ 55 tỷ đồng, công suất 3 tỷ đvsp/năm và kho dƣợc (2.821 m2) có vốn đầu tƣ 22 tỉ đồng. Hiện Domesco đang quản ly khu công nghiệp Cần Lố (Đồng Tháp) với tổng diện tích khoảng 11,3 hécta, mục đích để xây dựng các nhà máy sản xuất của Domesco, đồng thời cho các DN cùng lĩnh vực thuê (tránh nhiễm khuẩn chéo đối với ngành dƣợc) Đặc biệt Công ty tối ƣu hóa lợi thế kinh doanh thành vào năm 2009. Dòng sản phẩm này có tần suất cao trong phác đồ điều trị các căn bệnh nặng, hầu hết đang đƣợc nhập khẩu. Chính vì vậy đây là bƣớc đi chiến lƣợc để Imexpharm chiếm lĩnh mảng thị trƣờng bỏ ngỏ. Hiện dự án đầu tƣ nhà máy sản xuất nguyên liệu dƣợc (vốn đầu tƣ 14 tỷ đồng) trên diện tích 0,5 ha (Long An) đang đƣợc triển khai, tập trung sau vào sản phẩm có nguyên liệu từ dƣợc thảo sẵn có tại Đồng bằng sông Cửu Long, thời gian dự kiến hoàn thành cuối năm 2008.