Khóa luận tốt nghiệp: Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty rau quả, nông sản (Vegetexco)

Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty Rau quả, nông sản Nguyễn Thị Thu Hà Anh 5 - K42B - KTNT 91 KẾT LUẬN Trong tiến trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nƣớc, phát triển sản xuất và xuất khẩu rau quả vẫn là lĩnh vực kinh tế có ý nghĩa xã hội và nhân văn rất to lớn, góp phần xoá đói giảm nghèo, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho hàng triệu ngƣời trong nông thôn, cải thiện đời sống dân cƣ và cung cấp hàng xuất khẩu. Đối với nƣớc ta, nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, có lợi thế về điều kiện tự nhiên, có lực lƣợng lao động dồi dào, diện tích đất đai rộng lớn và đa dạng, sản phẩm rau quả ngày lại đƣợc tiêu dùng lớn nhất, cho nên đây là ngành kinh tế quan trọng góp phần rất lớn trong quá trình phát triển đất nƣớc. Nhờ thực thi chính sách hƣớng về xuất khẩu, Việt Nam đã đạt đƣợc thành tựu đáng kể trong xuất khẩu rau quả, đƣa xuất khẩu rau quả trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, là đòn bẩy của tăng trƣởng kinh tế - xã hội. Là một doanh nghiệp giữ vai trò chủ đạo trong ngành xuất khẩu rau quả của Việt Nam, Tổng công ty Rau quả, nông sản (VEGETEXCO) trong những năm qua đã đạt đƣợc những thành tựu đáng kể trong kinh doanh xuất khẩu rau quả, góp phần nâng cao vị thế xuất khẩu rau quả của nƣớc ta trong khu vực và trên thế giới. Tuy nhiên, công tác xuất khẩu rau quả của Tổng công ty còn có một số hạn chế và kết quả thu đƣợc vẫn chƣa tƣơng xứng với tiềm năng sẵn có của một nƣớc có lợi thế phát triển nông nghiệp nhƣ nƣớc ta. Để phát triển tốt những tiềm năng sẵn có đòi hỏi Tổng công ty Rau quả, nông sản cần phải có kế hoạch đầu tƣ phát triển lâu dài, và xây dựng những giải pháp cụ thể nhằm đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu rau quả, góp phần thực hiện thắng lợi công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nƣớc.

Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty Rau quả, nông sản Nguyễn Thị Thu Hà Anh 5 - K42B - KTNT 92 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Báo Đầu tƣ, Thời báo Kinh tế Việt Nam, Báo Tin tức và sự kiện (2007). 2. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Đề án phát triển rau, quả và hoa, cây cảnh thời kỳ 1999-2010. 3. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2001), Nâng cao năng lực cạnh tranh hang nông lâm sản, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 4. Bộ Thƣơng mại (2007), Chƣơng trình quốc gia phát triển sản xuất và xuất khẩu rau quả tƣơi. 5. Bộ Thƣơng mại, Đề án phát triển xuất khẩu rau, quả đến 2010 6. Bộ Thƣơng mại (2005), Thị trƣờng xuất-nhập khẩu rau quả, NXB Thống kê, Hà Nội. 7. Nguyễn Tiến Mạnh, Nguyễn Võ Định (1999), Phát huy lợi thế nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản xuất khẩu Việt Nam, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 8. Hoàng Tuyết Minh, Trần Minh Nhật, Vũ Tuyết Lan (2000), Chính sách và giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm rau quả, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 9. Nguyễn Thế Nhã (2000), Đẩy mạnh phát triển rau quả ở Việt Nam, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 10. Số liệu thống kê của Tổ chức Nông lƣơng Liên hợp quốc (FAO) 11. Tạp chí Thƣơng mại, tạp chí Kinh tế đối ngoại (2007) 12. Tổng công ty Rau quả Việt Nam, Dự án phát triển của Tổng công ty Rau quả Việt Nam đến năm 2000 và 2010. 13. Tổng công ty Rau quả, nông sản, Báo cáo tổng kết 15 năm hoạt động 1988-2002. 14. Tổng công ty Rau quả, nông sản, Báo cáo tổng kết hoạt động sản xuất kinh doanh các năm 2000-2006. 15. Tổng cục Thống kê (2007), Niên giám thống kê, NXB Thống kê, Hà Nội.

Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty Rau quả, nông sản Nguyễn Thị Thu Hà Anh 5 - K42B - KTNT 93 16. Viện nghiên cứu chính sách lƣơng thực quốc tế (2002), Ngành rau quả ở Việt Nam: Tăng giá trị từ khâu sản xuất đến tiêu dùng. 17. http://agro.gov.vn/news/newsDetail.asp?targetID=2426 (07/02/2007), Ngành rau quả với bài toán giá và chất lƣợng sản phẩm. 18. http://www.agro.gov.vn/news/newsDetail.asp?targetID=3677 (30/06/2007), Việt Nam khuyến khích xuất khẩu rau, quả và hoa tƣơi. 19. http://www.nongthon.net/apm/modules.php?name=News&file=article&si d=2013 (24/03/2006), Liên kết sản xuất trái cây xuất khẩu. 20. http://www.rauhoaquavietnam.vn/default.aspx?ID=10&LangID=1&tabID =2&NewsID=724 (15/01/2007), Châu Á, thị trƣờng xuất khẩu hàng rau quả chủ lực của nƣớc ta. 21. http://www.rauhoaquavietnam.vn/default.aspx?ID=10&LangID=1&tabID =5&NewsID=726 (15/01/2007), Đài Loan, thị trƣờng xuất khẩu hàng rau quả lớn nhất của Việt Nam trong năm 2006. 22. http://www.rauhoaquavietnam.vn/default.aspx?ID=10&LangID=1&tabID =2&NewsID=512 (28/12/2006), Thị trƣờng xuất khẩu hàng rau quả ngày càng đƣợc mở rộng. 23. http://www.thongtinthuongmaivietnam.com.vn/IWINews.aspx?ID=56755 &CatalogID=1998 (19/09/2007), Cần nâng cao năng lực cạnh tranh của cây ăn trái Việt Nam trong xuất khẩu. 24. http://www.thongtinthuongmaivietnam.com.vn/IWINews.aspx?CatalogID =1998&ID=50694 (31/05/2007), Cửa ngõ cho trái cây vào thị trƣờng khó tính. 25. http://www.thongtinthuongmaivietnam.com.vn/IWINews.aspx?CatalogID =1998&ID=51753 (20/06/2007), Giá rau quả Việt Nam cao hơn các nƣớc trong khu vực. 26. http://www.thongtinthuongmaivietnam.com.vn/IWINews.aspx?CatalogID =1998&ID=47317 (06/02/2007), Kim ngạch xuất khẩu rau quả năm 2006 tăng 10%.

Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty Rau quả, nông sản Nguyễn Thị Thu Hà Anh 5 - K42B - KTNT 94 27. http://www.thongtinthuongmaivietnam.com.vn/IWINews.aspx?CatalogID =1998&ID=56005 (05/09/2007), Kim ngạch xuất khẩu hàng rau quả tháng 7 và 7 tháng đầu năm 2007. 28. http://vegetexcovn.com.vn/ 29. http://www.vietrade.gov.vn/index.php?option=com_content&task=view& id=3458&Itemid=226 (29/08/2007), Ngành rau quả Việt Nam trong quá trình hội nhập. 30. http://www.vinanet.com.vn/EconomicDetail.aspx?NewsID=111746 (24/09/2007), Dự kiến kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đến năm 2010 đạt 700 triệu USD. 31. http://www.vinanet.com.vn/EconomicDetail.aspx?NewsID=98640 (24/09/2007), Kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam liên tục tăng qua các năm.

Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty Rau quả, nông sản Nguyễn Thị Thu Hà Anh 5 - K42B - KTNT 95 Phụ lục - Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của xuất khẩu rau quả Điểm mạnh  Đặc điểm khí hậu đa dạng và thích hợp cho sản xuất rau quả  Sản phẩm phong phú  Hỗ trợ từ Chính phủ  Lợi nhuận thu đƣợc cao hơn sản xuất cây lƣơng thực  Cầu trong nƣớc lớn, đặc biệt là đối với rau quả tƣơi Điểm yếu  Thiếu các hiệp định thƣơng mại song phƣơng  Thiếu SPS với các nƣớc nhập khẩu lớn nhƣ Trung Quốc  Chất lƣợng thấp và không đồng đều  Thiếu nguyên liệu cho chế biến  Chƣa có thƣơng hiệu mạnh  Phƣơng tiện cất trữ và dịch vụ thƣơng mại kém  Thiếu kỹ năng thƣơng mại và quảng cáo  Cơ sở hạ tầng kém  Các hộ chế biến lạc hậu và nhỏ  Chƣa có giám sát kỹ thuật và hệ thống kiểm duyệt  Không có khu vực tập trung chuyên canh  Tû lÖ bÖnh cña rau qu¶ cao Cơ hội  Cầu thị trƣờng trong nƣớc và thế giới tăng  Chƣơng trình hỗ trợ lớn từ Chính phủ  Gần các thị trƣờng lớn nhƣ Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Singapore  Đất thích hợp cho sản xuất hoa quả còn có thể mở rộng  Năng suất chế biến còn lớn  T¨ng ®Çu t- cho khoa häc kü thuËt cña ChÝnh phñ Thách thức  Cạnh tranh từ các nƣớc xuất khẩu khác (Thái Lan) trên cả thị trƣờng trong và ngoài nƣớc  Xuất khẩu sang thị trƣờng chính (Trung Quốc) giảm  Thiên tai (hạn hán, lũ lụt)  Sö dông qu¶ møc thuèc trõ s©u vµ ph©n bãn

Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty Rau quả, nông sản Nguyễn Thị Thu Hà Anh 5 - K42B - KTNT 96 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................... 0 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU RAU QUẢ VIỆT NAM ................................................................................................................................ 3 1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ RAU QUẢ XUẤT KHẨU VIỆT NAM 3 1.1.1. VỊ TRÍ CỦA RAU QUẢ TRONG NỀN KINH TẾ QUỐC DÂN 3 1.1.2. ĐẶC ĐIỂM CỦA RAU QUẢ XUẤT KHẨU VIỆT NAM ..... 4 1.1.3. VAI TRÒ CỦA XUẤT KHẨU RAU QUẢ ............................ 5 1.2. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN TRONG SẢN XUẤT VÀ XUẤT KHẨU RAU QUẢ VIỆT NAM .............................................. 8 1.2.1. THUẬN LỢI........................................................................... 8 1.2.1.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN ........................................................ 8 1.2.1.2. LAO ĐỘNG ........................................................................... 9 1.2.1.3. THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU ............................................... 10 1.2.1.4. CHÍNH SÁCH ĐỔI MỚI CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƢỚC ...... 11 1.2.2. KHÓ KHĂN ......................................................................... 12 1.2.2.1. KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT- CHẾ BIẾN RAU QUẢ 12 1.2.2.2. SỰ HẠN CHẾ TRONG VIỆC XÂM NHẬP, TẠO LẬP VÀ ỔN ĐỊNH THỊ TRƢỜNG ……………… ................................................. 13 1.2.2.3. TỔ CHỨC THU MUA ......................................................... 13 1.2.2.4. MÔI TRƢỜNG KINH TẾ .................................................... 13 1.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU RAU QUẢ VIỆT NAM ..................................................................................... 14 1.3.1. KIM NGẠCH XUẤT KHẨU ............................................... 14 1.3.2. NHÓM HÀNG, MẶT HÀNG XUẤT KHẨU ....................... 19

Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty Rau quả, nông sản Nguyễn Thị Thu Hà Anh 5 - K42B - KTNT 97 1.3.3. THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU .............................................. 21 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU RAU QUẢ CỦA TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN ....................................................................................... 29 2.1. GIỚI THIỆU VỀ TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN 29 2.1.1. KHÁI QUÁT VỀ TỔNG CÔNG TY .................................... 29 2.1.2. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ................. 31 2.1.3. CÁC LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG CHÍNH CỦA TỔNG CÔNG TY 33 2.1.4. CHÍNH SÁCH CHẤT LƢỢNG CỦA TỔNG CÔNG TY..... 34 2.2. TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU RAU QUẢ CỦA TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN …… ........................................................... 34 2.2.1. KIM NGẠCH XUẤT KHẨU ............................................... 34 2.2.2. NHÓM HÀNG, MẶT HÀNG XUẤT KHẨU ....................... 37 2.2.3. THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU .............................................. 43 2.3. NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN TRONG XUẤT KHẨU RAU QUẢ......................... 47 2.3.1. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỔNG CÔNG TY ………. ........................................... 47 2.3.1.1. CÁC YẾU TỐ BÊN NGOÀI DOANH NGHIỆP ................... 47 2.3.1.2. CÁC YẾU TỐ BÊN TRONG DOANH NGHIỆP .................. 50 2.3.2. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỔNG CÔNG TY TRONG XUẤT KHẨU RAU QUẢ ................................... 52 2.3.2.1. NĂNG LỰC SẢN XUẤT ...................................................... 52 2.3.2.2. CHẤT LƢỢNG SẢN PHẨM ................................................ 53 2.3.2.3. GIÁ SẢN PHẨM .................................................................. 55 2.3.2.4. SỨC MẠNH THƢƠNG HIỆU ............................................. 56 2.4. ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH XUẤT KHẨU RAU QUẢ CỦA TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN .............. 57

Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty Rau quả, nông sản Nguyễn Thị Thu Hà Anh 5 - K42B - KTNT 98 2.4.1. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƢỢC ....................................................... 57 2.4.2. HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN ........................................ 58 2.4.2.1. SỨC CẠNH TRANH CỦA RAU QUẢ XUẤT KHẨU CÒN YẾU 58 2.4.2.2. HẠN CHẾ TRONG CÔNG TÁC TỔ CHỨC VÀ PHÁT TRIỂN THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU …… ..................................................... 60 2.4.2.3. HẠN CHẾ VỀ NĂNG LỰC TÀI CHÍNH VÀ TRÌNH ĐỘ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ .................................................................................... 61 CHƢƠNG 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU RAU QUẢ TẠI TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN ................. 63 3.1. MỘT SỐ QUAN ĐIỂM VỀ THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU RAU QUẢ 63 3.2. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT VÀ XUẤT KHẨU RAU QUẢ ĐẾN 2010 CỦA TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN 64 3.2.1. ĐỊNH HƢỚNG XUẤT KHẨU RAU QUẢ .......................... 64 3.2.1.1. KIM NGẠCH XUẤT KHẨU ................................................ 65 3.2.1.2. MẶT HÀNG XUẤT KHẨU .................................................. 66 3.2.1.3. THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU ............................................... 67 3.2.2. ĐỊNH HƢỚNG KHẢ NĂNG CUNG ỨNG RAU QUẢ CHO XUẤT KHẨU ...................................................................................... 70 3.3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU RAU QUẢ TẠI TỔNG CÔNG TY RAU QUẢ, NÔNG SẢN ................................... 71 3.3.1. GIẢI PHÁP NÂNG CAO KHẢ NĂNG CẠNH TRANH CỦA SẢN PHẨM RAU QUẢ XUẤT KHẨU .............................................. 71 3.3.2. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU VÀ XÚC TIẾN THƢƠNG MẠI ……......................................................... 76 3.3.3. GIẢI PHÁP TỔ CHỨC LƢU THÔNG XUẤT KHẨU RAU QUẢ 81

Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu rau quả tại Tổng công ty Rau quả, nông sản Nguyễn Thị Thu Hà Anh 5 - K42B - KTNT 99 3.3.4. GIẢI PHÁP VỀ VỐN VÀ TÀI CHÍNH ................................ 83 3.3.5. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC ............... 84 3.4. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI NHÀ NƢỚC ........................ 86 3.4.1. CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ SẢN XUẤT, BẢO QUẢN VÀ CHẾ BIẾN RAU, HOA, QUẢ XUẤT KHẨU ............................................. 87 3.4.2. CHÍNH SÁCH VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU SẢN XUẤT, ĐẤT ĐAI, KHUYẾN NÔNG……. ...................................................... 88 3.4.3. CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁC HIỆP HỘI NGÀNH HÀNG 88 3.4.4. HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC.................... 89 3.4.5. CHÍNH SÁCH XÚC TIẾN XUẤT KHẨU ........................... 90 KẾT LUẬN ................................................................................................. 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................... 92

Bảng 8. Khối lượng sản phẩm rau quả xuất khẩu chủ lực của Tổng công ty Rau quả, nông sản Đơn vị: Tấn Nhóm hàng Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 Chênh lệch 2004/2003 Chênh lệch 2005/2004 Chênh lệch 2006/2005 KL % KL % KL % Rau quả tươi 3.372,1 3.984,6 581,1 374,7 612,5 18,2 -3.403,5 -85,4 -206,4 -35,5 Rau quả đóng hộp 17.124,3 21.234,2 19.978,5 20.952,1 4.109,9 24 -1.255,7 -5,9 973,6 4,9 Rau quả đông lạnh 1.561,4 2.100,1 2.194,4 2.072,8 538,7 34,5 94,3 4,5 -121,6 -5,5 Rau quả sấy muối 4.308,6 4.653,3 5.601,3 3.686,6 344,7 8 948 20,4 -1.914,7 -34,2 Bảng 9. Kim ngạch xuất khẩu các nhóm hàng chính của Tổng công ty Rau quả, nông sản Đơn vị: USD Nhóm hàng Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 Chênh lệch 2004/2003 Chênh lệch 2005/2004 Chênh lệch 2006/2005 KNXK % KNXK % KNXK % RQ tươi 531.693 931.810 474.624 437.964 400.117 75,3 -457.186 -49,1 -36.660 -7,7 RQ đóng hộp 8.074.225 13.005.275 13.618.500 12.756.434 4.931.050 61,1 613.225 4,7 -862.066 -6,3 RQ đông lạnh 1.593.974 2.135.969 2.249.042 1.975.426 541.995 34 113.073 5,3 -273.616 -12,2 RQ sấy muối 953.355 1.638.165 3.628.016 2.542.471 684.810 71,8 1.989.851 121,5 -1.085.545 -29,9 Nguồn VEGETEXCO