Luận văn Thạc sĩ Kiểm soát và Bảo vệ môi trường: Đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng quỹ đất công ích tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định

43 Dân số ngày càng tăng, đồng thời nhu cầu đất đai cho sản xuất, mở rộng khu dân cư, xây dựng cơ sở hạ tầng và các công trình phúc lợi ngày càng tăng đã gây ra áp lực lớn trong việc sử dụng đất của thị xã. Về lao động và việc làm: Năm 2015, toàn thị xã có 108.119 người trong độ tuổi lao động, chiếm 58,90% tổng dân số. Số lao động đang làm việc trong các ngành nghề là 98.289 người, chiếm 90,90% lực lượng lao động. Lao động thuộc lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thuỷ sản chiếm 61,04%; lĩnh vực công nghiệp, xây dựng và dịch vụ chiếm 38,96% [13]. Nhìn chung, nguồn lao động của thị xã khá dồi dào, chủ yếu là lực lượng lao động trẻ. Tuy nhiên, trình độ và chất lượng lao động chưa cao, tỷ lệ lao động đã qua đào tạo, bồi dưỡng nghề còn thấp (chỉ đạt 50,00%) [13]. Trong tương lai, để đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế của thị xã thì việc đào tạo, nâng cao chất lượng và trình độ lao động là vấn đề cần được quan tâm nhằm đáp ứng cho sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa của địa phương. Về thu nhập: Với các chính sách cụ thể, kịp thời của chính quyền các ngành, các cấp trong thời gian sau khi được Chính phủ quyết định công nhận thị xã, cùng với nỗ lực của từng hộ gia đình, cá nhân, đời sống người dân thị xã đã có nhiều cải thiện. Công tác xóa đói, giảm nghèo được triển khai thường xuyên đã góp phần không nhỏ trong việc giảm số lượng các hộ đói nghèo. Do đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm liên tục qua các năm: 2011 là 6,65%, năm 2015 chỉ còn 3,50% [13]. Nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu sản xuất nuôi trồng kết hợp nên đã có tích lũy, mở rộng phát triển sản xuất. Giá trị sản xuất bình quân đầu người năm 2011 đạt gần 28,7 triệu đồng và đến năm 2015 đạt 47,0 triệu đồng. Thu nhập bình quân đầu người năm 2015 đạt 30,3 triệu đồng [13]. Nhìn chung, thu nhập của nhân dân trong thị xã đã cải thiện đáng kể, nhưng mức sống của nhân dân vẫn còn thấp, thu nhập không đồng đều giữa các đối tượng và giữa các vùng Do đó trong những năm tới cần đầu tư phát triển mạnh hơn về kinh tế, xã hội, khai thác tốt tiềm năng đất đai nhằm nâng cao hơn đời sống của người dân. 3.1.2.4. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng Hạ tầng đóng vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của kinh tế - xã hội; giúp khai thác tốt tiềm năng, lợi thế, mở rộng giao lưu, trao đổi hàng hóa, thu hút đầu tư,... Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội của Thị xã An Nhơn trong những năm gần đây như sau: a. Giao thông Hệ thống giao thông đường bộ của thị xã khá phát triển với 2 tuyến Quốc lộ, 4 tuyến tỉnh lộ và hệ thống đường liên xã với tổng chiều dài khoảng 445,28 km. Các PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

44 tuyến đường này đã tạo thành mạng lưới giao thông đường bộ khá hoàn chỉnh trong thị xã và rất thuận tiện trong việc đi lại, vận chuyển hàng hóa đến các địa phương khác trong địa bàn tỉnh và khu vực ngoài tỉnh. Chất lượng đường giao thông của thị xã đã được cải thiện, tỷ lệ đường nhựa và bê tông được nâng lên đáng kể. Các tuyến đường liên xã và đường giao thông nông thôn đã bắt đầu nhựa hóa hoặc trải bê tông. Nhìn chung, giao thông đường bộ phát triển đã có tác động rất tích cực đến sản xuất, đời sống, giao lưu hàng hóa và văn minh đô thị vào khu vực nông thôn. Tuyến đường sắt Bắc Nam chạy qua địa bàn thị xã có tổng chiều dài khoảng 11,5 km. Trên toàn tuyến có ga Bình Định, hiện nay ga này chủ yếu phục vụ bốc xếp hàng hóa (vật liệu xây dựng, phân bón và hàng hóa giao thương). b. Thuỷ lợi và cấp, thoát nước Hệ thống thuỷ lợi được tỉnh, thị xã quan tâm đầu tư phát triển đáp ứng yêu cầu tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thâm canh nâng cao hệ số sử dụng đất. Hệ thống kênh mương đang dần được kiên cố hoá, đê sông thường xuyên được gia cố đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ. Nhìn chung hệ thống thuỷ lợi của thị xã đã đáp ứng tốt nhu cầu cho sản xuất nông nghiệp của thị xã. Hệ thống cấp nước của thị xã còn nhiều hạn chế, các công trình cấp nước sạch phục vụ cho sinh hoạt chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu của các khu dân cư đô thị, chưa được đầu tư phát triển nhiều ở khu vực nông thôn. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật thoát nước từng bước được đầu tư nhưng còn thiếu và chưa đồng bộ, chưa có hệ thống thoát nước thải riêng. Các loại nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp,… không qua xử lý được thải chung trong cùng hệ thống với nước mưa ra các sông, hồ gây ô nhiễm nguồn nước mặt. c. Cơ sở y tế Mạng lưới y tế cơ sở tiếp tục củng cố và kiện toàn, đến nay đã có 100% xã, phường đạt chuẩn quốc gia về y tế, chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân từng bước được nâng lên. Các chương trình y tế quốc gia, y tế dự phòng thực hiện tương đối tốt, không để xảy ra dịch bệnh trên diện rộng. Hoạt động truyền thông dân số kết hợp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình ở cơ sở được đẩy mạnh. d. Cơ sở giáo dục – đào tạo Giáo dục - đào tạo của thị xã An Nhơn ngày càng phát triển, từng bước đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực của địa phương. Chất lượng và hiệu quả giáo dục - đào tạo ở các cấp học, ngành học được nâng lên. Hiện trạng cơ sở vật chất ngành giáo dục đào tạo tại địa bàn thị xã được thể hiện tại Bảng 3.4. PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

45 Bảng 3.4. Hiện trạng cơ sở giáo dục của thị xã An Nhơn Loại trường học Số trường Số phòng học Trường mầm non 29 158 Trường tiểu học 28 512 Trường THCS 15 323 Trường THPT 6 138 Trường trung cấp 1 40 (Nguồn: [23]) Với hiện trạng cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên hiện tại đã đáp ứng đủ nhu cầu học tập của học sinh và nâng cao chất lượng giáo dục của địa phương. 3.2. Hiện trạng sử dụng đất trên địa bàn thị xã An Nhơn 3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất Theo số liệu kiểm kê đất đai năm 2015 được thể hiện tại Bảng 3.5 cho thấy, thị xã An Nhơn có tổng diện tích tự nhiên 24.449,16 ha, chiếm 4,04% diện tích tự nhiên toàn tỉnh, được phân bố trong phạm vi của 15 xã, phường. Bảng 3.5. Hiện trạng sử dụng đất năm 2015 của thị xã An Nhơn Thứ tự Loại đất Mã Diện tích (ha) Cơ cấu (ha) I Tổng diện tích tự nhiên 24.449,16 100,00 1 Đất nông nghiệp NNP 17.388,01 71,12 1.1 Đất sản xuất nông nghiệp SXN 11.312,08 46,27 1.1.1 Đất trồng cây hàng năm CHN 9.488,82 38,81 1.1.2 Đất trồng cây lâu năm CLN 1.823,25 7,46 1.2 Đất lâm nghiệp LNP 5.721,82 23,40 1.2.1 Đất rừng sản xuất RSX 4.331,23 17,72 1.2.2 Đất rừng phòng hộ RPH 1.390,59 5,69 1.2.3 Đất rừng đặc dụng RDD 0,00 0,00 PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

46 Thứ tự Loại đất Mã Diện tích (ha) Cơ cấu (ha) 1.3 Đất nuôi trồng thủy sản NTS 10,52 0,04 1.4 Đất làm muối LMU 0,00 0,00 1.5 Đất nông nghiệp khác NKH 343,58 1,41 2 Đất phi nông nghiệp PNN 5.737,54 23,47 2.1 Đất ở OCT 912,27 3,73 2.1.1 Đất ở tại nông thôn ONT 529,95 2,17 2.1.2 Đất ở tại đô thị ODT 382,32 1,56 2.2 Đất chuyên dùng CDG 3.099,28 12,68 2.2.1 Đất xây dựng trụ sở cơ quan TSC 9,02 0,04 2.2.2 Đất quốc phòng CQP 340,10 1,39 2.2.3 Đất an ninh CAN 0,86 0,00 2.2.4 Đất xây dựng công trình sự nghiệp DSN 136,92 0,56 2.2.5 Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp CSK 693,46 2,84 2.2.6 Đất có mục đích công cộng CCC 1.918,87 7,85 2.3 Đất cơ sở tôn giáo TON 29,54 0,12 2.4 Đất cơ sở tín ngưỡng TIN 6,99 0,03 2.5 Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, NHT NTD 729,60 2,98 2.6 Đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối SON 882,32 3,61 2.7 Đất có mặt nước chuyên dùng MNC 64,52 0,26 2.8 Đất phi nông nghiệp khác PNK 12,99 0,05 3 Đất chưa sử dụng CSD 1.323,61 5,41 3.1 Đất bằng chưa sử dụng BCS 687,59 2,81 3.2 Đất đồi núi chưa sử dụng DCS 379,02 1,55 3.3 Núi đá không có rừng cây NCS 256,99 1,05 (Nguồn: [28]) PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

47 Diện tích đất được chia làm 3 nhóm đất chính như sau: Đất nông nghiệp: 17.388,01 ha, chiếm 71,12% tổng diện tích tự nhiên và chiếm 75,19% tổng diện tích đã được sử dụng vào các mục đích. Đất phi nông nghiệp: 5.737,54 ha, chiếm 23,47% tổng diện tích tự nhiên và chiếm 24,81% tổng diện tích đã được sử dụng cho các mục đích. Đất chưa sử dụng: 1.323,61ha, chiếm 5,41% tổng diện tích tự nhiên, giảm 699,35 ha so với năm 2010. Hình 3.2. Cơ cấu sử dụng đất năm 2015 của thị xã An Nhơn (Nguồn: [28]) PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

48 3.2.1.1. Hiện trạng sử dụng nhóm đất nông nghiệp Bảng 3.6. Diện tích, cơ cấu đất nông nghiệp năm 2015 của thị xã An Nhơn Thứ tự Loại đất Mã Diện tích (ha) Cơ cấu (%) 1 Đất nông nghiệp NNP 17.388,01 100,00 1.1 Đất sản xuất nông nghiệp SXN 11.312,09 65,06 1.1.1 Đất trồng cây hàng năm CHN 9.488,82 54,57 1.1.1.1 Đất trồng lúa LUA 7.399,70 42,56 1.1.1.1.1 Đất chuyên trồng lúa nước LUC 7.239,23 41,63 1.1.1.1.2 Đất trồng lúa nước còn lại LUK 160,47 0,92 1.1.1.1.3 Đất trồng lúa nương LUN - 0,00 1.1.1.2 Đất trồng cây hàng năm khác HNK 2.089,12 12,01 1.1.1.2.1 Đất bằng trồng cây hàng năm khác BHK 2.088,45 12,01 1.1.1.2.2 Đất nương rẫy trồng cây hàng năm khác NHK 0,67 0,00 1.1.2 Đất trồng cây lâu năm CLN 1.823,26 10,49 1.2 Đất lâm nghiệp LNP 5.721,81 32,91 1.2.1 Đất rừng sản xuất RSX 4.331,22 24,91 1.2.2 Đất rừng phòng hộ RPH 1.390,59 8,00 1.2.3 Đất rừng đặc dụng RDD - 0,00 1.3 Đất nuôi trồng thủy sản NTS 10,52 0,06 1.4 Đất làm muối LMU - 0,00 1.5 Đất nông nghiệp khác NKH 343,59 1,98 (Nguồn: [28]) PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark

49 Hình 3.3. Cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp năm 2015 của thị xã An Nhơn Số liệu hiện trạng sử dụng nhóm đất nông nghiệp được thể hiện tại Bảng 3.6 và Hình 3.3 cho thấy: - Đất trồng cây hàng năm có diện tích 9.488,82 ha, chiếm 54,57% diện tích nhóm đất nông nghiệp. Trong đó: + Đất trồng lúa có 7.399,70 ha, chiếm 42,56% diện tích nhóm đất nông nghiệp, chủ yếu là trồng lúa 2-3 vụ. Trong 7.399,70 ha đất trồng lúa thì đất chuyên trồng lúa nước 7.239,23 ha và đất trồng lúa nước còn lại 160,47 ha. Diện tích đất công ích hiện đang trồng lúa chủ yếu là loại đất trồng lúa nước còn lại. + Đất trồng cây hàng năm khác có 2.089,13 ha, chiếm 12,01% diện tích đất nông nghiệp, trong đó chủ yếu là diện tích gieo trồng các loại ngô, mè, lạc, rau màu,... để đáp ứng nhu cầu thực phẩm cho thị trường trong và ngoài thị xã. Diện tích đất trồng cây hàng năm có ở hầu hết các xã, tuy nhiên tập trung nhiều ở các xã: Nhơn Thọ 415,19 ha, Nhơn Tân 291,49 ha, Nhơn Hậu 189,46 ha, Nhơn Khánh 153,48 ha, phường Nhơn Hoà 201,86 ha và phường Nhơn Hưng 149,01 ha. - Đất trồng cây lâu năm của thị xã có 1.823,26 ha, chiếm 10,49% diện tích nhóm đất nông nghiệp, các địa phương có diện tích đất trồng cây lâu năm lớn như: Nhơn Hậu 194,92 ha, Nhơn Hòa 223,48 ha, Nhơn Tân 379,39 ha, Nhơn Mỹ 261,22 ha và Nhơn Thành 128,04 ha. - Đất lâm nghiệp: An Nhơn hiện có 5.721,82 ha đất lâm nghiệp, chiếm 32,9% diện tích nhóm đất nông nghiệp. Diện tích đất lâm nghiệp phân bố chủ yếu ở xã Nhơn PDF Watermark Remover DEMO : Purchase from www.PDFWatermarkRemover.com to remove the watermark