Luận văn Thạc sĩ Chăn nuôi: Ảnh hưởng của khẩu phần ăn bổ sung Bột lá chè đại ( Trichanthera gigantea) đến năng suất chất lượng thịt của gà Mía lai Lương Phượng tại Thái Nguyên

41 lượng của lô TN1 và lô TN2 thấp hơn lô ĐC và lô TN3 với sự sai khác nhau rõ rệt (P<0,05). Kết quả bảng 3.6 cho thấy: Bổ sung 2% và 4% BLCĐ ảnh hưởng tích cực đến khả năng chuyn hóa thức ăn. Hệ số chuyn hóa thức ăn của lô TN3 ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng chuyn hóa thức ăn. Hệ số chuyn hóa thức ăn của lô TN1 và TN2 có bổ sung 2%; 4% BLCĐ cao hơn so với lô không bổ sung. Hình 3.5. Biểu đồ tiêu tốn thức ăn cộng dồn của gà thí nghiệm 3.4. Chỉ số sản xuất và chỉ số kinh tế của gà thí nghiệm 3.4.1. Chỉ s sản xuất (PI) của gà thí nghiệm Chỉ số sản xuất PI (Performance - Index) là chỉ tiêu tổng hợp đ đánh giá một cách nhanh chóng và chính xác về hiệu quả kinh tế và việc thực hiện qui 0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 3.50 5 6 7 8 9 10 11 12 TN1 2% BLCĐ TN1 4% BLCĐ TN1 6% BLCĐ

42 trình chăm sóc nuôi dưỡng gà thịt. Chỉ số sản xuất của đàn gà ở giai đoạn từ 10- 12 tuần tuổi được th hiện ở bảng 3.7. Bảng 3.7. Chỉ số sản xuất (PI) của gà thí nghiệm Tuần tuổi Lô đối chứng Lô TN1 (2%) Lô TN2 (4%) Lô TN3 (6%) P     10 63,46  1,34 69,86  1,66 72,27  1,63 69,23  1,96 0,018 11 53,56  1,04 54,41  1,36 54,46  1,29 53,60  1,57 0,069 12 35,46  0,87 33,57  1,20 35,49  1,31 34,31  1,28 0,008 Số liệu bảng 3.7 cho thấy: Ở tuần tuổi thứ 10, chỉ số sản xuất cao nhất ở lô TN2 (2,70), sau đó đến lô TN1 (69,86), tiếp theo đến lô TN3 (69,23) và cuối cùng là lô đối chứng (63,46). Chỉ số sản xuất từ tuần tuổi 11 đến tuần tuổi 12 cũng có xu hướng tuân theo quy luật trên và có sai khác thống kê khi so sánh giữa lô TN2 và 3 lô còn lại. Như vậy, khẩu phần của gà thịt có bổ sung BLCĐ 4% đã cho chỉ số sản xuất cao hơn so với lô TN1, TN3 và lô đối chứng. Điều này chứng tỏ tỷ lệ bổ sung BLCĐ khác nhau có ảnh hưởng khác nhau tới chỉ số sản xuất của gà Mía x Lương Phượng. X X m X X m X X m X X m 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 10 tuần tuổi 11 tuần tuổi 12 tuần tuổi

43 Hình 3.6. Biểu đồ chỉ số sản xuất của gà thí nghiệm 3.4.1. Chỉ s kinh tế (EN) của gà thí nghiệm Bảng 3.8. Chỉ số kinh tế (EN) của gà thí nghiệm Tuần tuổi Lô đối chứng Lô TN1 (2%) Lô TN2 (4%) Lô TN3 (6%) P     10 2,23  0,06 2,54  0,06 2,70  0,05 2,42  0,08 0,012 11 1,82  0,04 1,91  0,05 1,96  0,07 1,81  0,07 0,005 12 1,18  0,03 1,13  0,04 1,22  0,06 1,13  0,04 0,003 Số liệu bảng 3.8 cho thấy: Ở tuần tuổi thứ 10, chỉ số kinh tế cao nhất ở lô TN2 (2,70), sau đó đến lô TN1 (2,54), tiếp theo đến lô TN3 (2,42) và cuối cùng là lô đối chứng (2,23). Chỉ số kinh tế từ tuần tuổi 11 đến tuần tuổi 12 cũng có xu hướng tuân theo quy luật trên và có sai khác thống kê khi so sánh giữa lô TN2 và 3 lô còn lại. Như vậy, khẩu phần của gà thịt có bổ sung BLCĐ 4% đã cho chỉ số kinh tế cao hơn so với lô TN1, TN3 và lô đối chứng. Điều này chứng tỏ tỷ lệ bổ sung BLCĐ khác nhau có ảnh hưởng khác nhau tới chỉ số kinh tế của gà Mía x Lương Phượng. X X m X X m X X m X X m 0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 ĐC TN1 2% TN1 4% TN1 6% 10 tuần tuổi 11 tuần tuổi 12 tuần tuổi

44 Hình 3.7. Biểu đồ chỉ số kinh tế của gà thí nghiệm 3.5. Ảnh hưởng của bột lá chè đại trong khẩu phần ăn đến một số chỉ tiêu giết mổ của gà thí nghiệm Bảng 3.9. Kết quả mổ khảo sát của gà thí nghiệm tại 12 tuần tuổi TT Chỉ tiêu Đơn vị Lô đối chứng TN1 (2%) TN2 (4%) TN3 (6%) P     1 Khối lượng sống g 1940,06 b 43,18 2002,11 a 27,15 2022,35 a 32,31 1938,50 b 29,40 0,001 2 Khối lượng thân thịt g 1439,64 b 28,35 1486,47 a 48,77 1497,26 a 56,17 1435,76 b 40,52 0,031 3 Tỷ lệ thân thịt % 74,21 - 74,25 - 74,04 - 74,07 - - 4 Khối lượng cơ đùi g 255 a 5,02 265 a 3,77 257 a 4,26 236 a 7,21 0,075 5 Tỷ lệ cơ đùi % 17,71 - 17,83 - 17,16 - 16,44 - - 6 Khối lượng cơ ngực g 270 a 3,24 279 a 4,35 268 a 3,55 258 a 6,13 0,125 7 Tỷ lệ cơ ngực % 18,75 - 18,77 - 17,90 - 17,97 - - 8 Khối lượng mỡ bụng g 43,00 a 1,10 45,03 a 1,02 50,21 a 0,98 50,19 a 1,23 0,202 9 Tỷ lệ mỡ bụng % 2,99 - 3,03 - 3,34 - 3,48 - - 10 Khối lượng gan g 51,23 a 1,09 52,00 a 0,77 54,21 a 1,45 53,09 a 0,30 0,001 11 Tỷ lệ gan % 3,54 - 3,50 - 3,61 - 6,69 - - X X m X X m X X m X X m

45 Ghi chú: Theo hàng ngang, các số mang cc chữ cái khác nhau thì sai khc có ý nghĩa thống kê (P<0,05) Chúng tôi tiến hành lấy 3 con trống và 3 con mái có khối lượng trung bình theo từng lô. Vì vậy, khối lượng sống của gà mổ khảo sát ở mỗi lô có sự khác nhau từ ban đầu. Do đó, chúng tôi nhận xét dựa vào tỷ lệ phần trăm giữa khối lượng thân thịt so với khối lượng sống và khối lượng cơ đùi, cơ ngực, gan, mỡ bụng so với khối lượng thân thịt. Kết quả cho thấy: Tỷ lệ thân thịt của 4 lô gần tương tương đương nhau và lần lượt là (ĐC: 74,21; TN1: 74,25; TN2: 74,04; TN3: 73,56). Điều này chứng tỏ khẩu phần ăn có chứa bột lá không ảnh hưởng đến tỷ lệ thân thịt của gà. Tỷ lệ cơ đùi và cơ ngực của lô TN1 cao hơn và lô ĐC, TN2 thấp hơn so với lô ĐC và thấp nhất là lô TN3. Cụ th là lô TN1 (2% BLCĐ) đạt 17,83% và 18,77%, lô ĐC (4% BLCĐ) đạt 17,71% và 18,75%, lô TN2 (4% BLCĐ) đạt 17,16%, 17,90%, còn lô TN3 đạt 16,44% và 17,97%. Điều này cho thấy bổ sung bột lá chè đại với tỷ lệ 2%, 4% vào thức ăn hỗn hợp có cải thiện tỷ lệ cơ đùi) so với khối lượng thân thịt, nhưng khi bổ sung 6% thì giảm xuống so với lô đối chứng là 1,27%. Tỷ lệ gan của lô TN3 (6% BLCĐ) là cao nhất (4,18%), sau đó đến lô TN2 lô gần tương đương nhau lần lượt là 2,72; 2,94 và 2,99% tương ứng với lô TN1, TN2, ĐC. Tỷ lệ mỡ bụng của lô TN3 (6% BLCĐ), TN2 (4%BLCĐ) và TN1 (2% BLCĐ) cao hơn lô ĐC lần lượt là 0,49%; 0,35% và 0,04%. Nguyên nhân chủ yếu là khi sử dụngBLCĐ vào khẩu phần ăn của gà đã gây ra thiếu hụt năng lượng nên phải bổ sung dầu thực vật vào khẩu phần ăn của lô TN1, TN2 và TN3 nên gà các lô có tỷ lệ mỡ cao hơn so với lô đối chứng. Kết quả mổ khảo sát cho thấy: Phối hợp BLCĐ vào thức ăn hỗn hợp với tỷ lệ BLCĐ 2 %, 4% và 6 % đã không ảnh hưởng tới chỉ tiêu giết mổ. Tuy nhiên, gà ở các khẩu phần ăn sử dụng BLCĐ có màu da (chân, mình) vàng sáng hơn, mào đỏ tươi hơn so với gà của lô ĐC. Điều đó cho thấy BLCĐ

46 có ảnh hưởng tốt đến màu sắc da của gà và đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng. 3.6. Ảnh hưởng của bột lá chè đại trong khẩu phần ăn đến thành phần hóa học của thịt gà thí nghiệm 3.6.1. Thành phần hóa học của thịt gà thí nghiệm Thành phần hoá học của thịt th hiện phần nào chất lượng của thịt. Thịt ngực và thịt đùi là chỉ tiêu quan trọng đ đánh giá chất lượng thịt và khả năng cho thịt của gia cầm, vì nó chiếm phần lớn khối lượng của cơ th. Vì vậy chúng tôi đã phân tích thành phần hoá học của cơ đùi và cơ ngực của gà thí nghiệm được th hiện tại bảng 3.10. Bảng 3.10. Thành phần hóa học của thịt gà thí nghiệm lúc 12 tuần tuổi (%) Lô Diễn giải ĐC TN 1 (2%) TN 2 (4%) TN 3 (6%) P VCK Cư ngực 25,10 25,37 25,11 25,52 0,059 Cơ đùi 24,12 24,06 24,32 24,79 0,658 Pro Cơ ngực 23,08 23,75 23,85 23,34 0,060 Cơ đùi 22,73 20,32 21,71 22,46 0,226 Liphit Cơ ngực 0,86 0,92 0,67 0,64 0,157 Cơ đùi 3,55 3,13 2,77 2,24 0,053 Khoáng TS Cơ ngực 1,24 1,27 1,15 1,16 0,245 Cơ đùi 1,18 1,16 1,14 1,19 0,056 Số liệu bảng 3.10 cho thấy thành phần hóa học trong thịt của cơ ngực và cơ đùi ở lô đối chứng và lô TN1, TN2, TN3 như sau:

47 Tỷ lệ VCK của cơ ngực dao động từ 25,10 - 25,52%, cao hơn cơ đùi (24,06 - 24,79%). Tỷ lệ VCK của cơ ngực thấp nhất ở lô ĐC (25,10%), cao nhất ở lô TN3 (25,52%) còn tỷ lệ VCK ở cơ đùi thấp nhất là lô TN1 (24,06%) cao nhất ở lô TN3 (24,79%), nhưng khi so sánh thống kê giữa các lô thì không có sự sai khác với P>0,05. Tỷ lệ protein của cơ ngực dao động từ 23,08 - 23,85%, của cơ đùi từ 20,32 - 22,73%. Sự chênh lệch về tỷ lệ protein của cơ đùi và cơ ngực giữa các lô không theo quy luật và không sai khác thống kê. Tỷ lệ protein trong cơ ngực của cao nhất là lô TN2 và thấp nhất là lô đối chứng còn tỷ lệ protein trong cơ đùi thì cao nhất là TN1. Tỷ lệ lipit của cơ ngực và cơ đùi có xu hướng giảm dần từ lô ĐC xuống lô TN3 (6% BLCĐ). Cả cơ đùi và cơ ngực tỷ lệ lipit đều thấp nhất ở lô TN3 (0,64 và 2,24%) còn tỷ lệ lipit ở cơ ngực cao nhất ở lô TN1 (2% BLCĐ) đạt 0,92% , ở cơ đùi cao nhất ở lô ĐC đạt 3,55%. Tỷ lệ khoáng của cơ ngực dao động 1,16-1,27% còn ở cơ đùi từ 1,14- 1,19%, tỷ lệ khoáng trong cơ ngực và cơ đùi của các lô gà thí nghiệm hơn kém nhau không tuân theo quy luật và không sai khác thống kê Như vậy, bột lá chè đại không làm ảnh hưởng đến thành phần hóa học trong cơ ngực và cơ đùi của gà thí nghiệm. 3.6.2. Một s chỉ tiêu đánh giá chất lượng thịt gà thí nghiệm Đ đánh giá chất lượng thịt gia cầm, bên cạnh việc mổ khảo sát đ đánh giá chất lượng thân thịt, xác định thành phần hóa học của cơ ngực và cơ đùi …hiện nay, người ta còn xác định thêm chỉ tiêu pH và tỷ lệ mất nước sau 24 giờ bảo quản. Kết quả được th hiện tại bảng 3.11.

48 Bảng 3.11. Kết quả nghiên cứu một số chỉ tiêu đánh giá chất lưng thịt Chỉ tiêu Lô pH Tỷ lệ mất nưc sau 24h (%) Cơ ngực Cơ đùi Cơ ngực Cơ đùi     ĐC 5,12 0,00 5,16 0,02 27,00 0,02 32,54 0,07 TN1 (2%) 5,21 0,04 5,17 0,03 26,61 0,01 32,38 0,05 TN2 (4%) 5,13 0,07 5,20 0,05 27,45 0,08 32,29 0,01 TN3 (6%) 5,14 0,01 5,20 0,05 26,84 0,02 32,43 0,02 P 0,352 - 0,081 - 0,066 - 0,070 - Số liệu bảng 3.11 cho thấy pH của cơ ngực cao nhất ở lô TN1 (5,21), thấp nhất ở lô ĐC (5,12) còn cơ đùi cao nhất ở 2 lô TN2, TN3 (5,20), thấp nhất là lô ĐC (5,16) và không có sai khác thống kê ở cả cơ đùi và cơ ngực giữa lô ĐC với các lô thí nghiệm. Tỷ lệ mất nước sau 24h cũng diễn biến không theo quy luật giữa lô ĐC và các lô thí nghiệm và không sai khác thống kê với P>0,05. Tỷ lệ mất nước sau bảo quản 24 giờ của cơ đùi (32,29 - 32,54%) cao hơn cơ ngực (26,84- 27,45%). Từ kết quả của hai chỉ tiêu trên cho thấy bột lá chè đại không làm ảnh hưởng đến pH và tỷ lệ mất nước sau bảo quản của gà thí nghiệm. Kết quả của chúng tôi cũng tương tự như công của của Nguyễn Văn Chung (2013). X X m X X m X X m X X m

49 3.7. Chi phí trực tiếp cho 1 kg gà xuất bán Chi phí trực tiếp cho 1 kg tăng khối lượng là chỉ tiêu kinh tế quan trọng nhất trong chăn nuôi gà thịt, từ đó quyết định đến hiệu quả kinh tế của người chăn nuôi. Chi phí trực tiếp/kg tăng khối lượng của gà thí nghiệm được ghi ở bảng 3.12. Bảng 3.12. Chi phí trực tiếp cho một kg gà xuất bán (đồng/kg) Diễn giải ĐC TN1 (2%) TN2 (4%) TN3 (6%) 1. Các khoản chi - Giống 6.674 6.482 6.385 6.669 - Thuốc thú y 4.105 3.989 3.929 4.104 - Thức ăn 30.163 29.640 29.229 30.211 - Khấu hao chuồng trại + điện nước 3.000 3.000 3.000 3.000 - Lao động 2.000 2.000 2.000 2.000 - Bột lá chè đại 0 247 487 755 Tổng các khoản chi 45.942 45.358 45.030 46.739 So sánh (%) 100 98,73 98,01 101,73 2. Các khoản thu Giá 1 kg gà 70.000 70.000 70.000 70.000 3. Li nhuận 24.058 24.642 24.970 23.261 So sánh (%) 100 102,43 103,79 96,69 Số liệu bảng 3.12 cho thấy chi phí thức ăn/1 gà phụ thuộc vào khối lượng và thức ăn thu nhận được của 1 gà. Chi phí trực tiếp cho 1 kg gà của lô bổ sung BLCĐ với mức 2% (TN1), 4% (TN2) thấp hơn so với lô không

50 bổ sung BLCĐ lần lượt là 0,27%, 1,99%, tương ứng với 584 đồng/kg và 912 đồng/kg. Chi phí/kg thịt gà của lô TN3 (6% BLCĐ) lại cao hơn so với lô đối chứng là 797 đồng, tương ứng cao hơn 1,73%. Thời đim xuất gà, thị trường giá cả tăng vọt lên 70.000 đ/kg gà Mía lai Lương Phượng nên lợi nhuận/kg gà tại thời đim này đạt rất cao và đây là thắng lợi lớn của người chăn nuôi gia cầm trong năm 2019. Trong đó cao nhất là lô TN2 (4% BLCĐ), đạt 24.970 đ/kg, tương ứng cao hơn so với lô ĐC là 3,37 %, tiếp theo là lô TN1 (2% BLCĐ) cao hơn lô ĐC 2,43%, cuối cùng là lô TN3 (6% BLCĐ), thấp hơn lô ĐC 3,31%. Kết quả này cũng tương đương với kết luận của Trần Thị Hoan (2012) và Hồ Thị Bích Ngọc (2012), Nguyễn Văn Chung (2013). Qua kết quả bảng 3.12, một lần nữa khẳng định sử dụng bột lá thực vật hoàn toàn rất tốt cho gà thịt Mía x Lương Phượng. Tuy nhiên khi sử dụng tỷ lệ cao sẽ làm giảm thu nhận thức ăn, giảm tăng khối lượng và hiệu quả chăn nuôi sẽ giảm theo.